Pene Ono

Te Maro Anga ta Tatou Katoatoa ka Aro Atu

1, 2. (a) Eaa te maro anga ta Satani i akatu maira i Edene? (e) Akapeea taua maro anga i te akakite angaia mai i tana i tuatua ra?

TE O atura koe ki roto i te maroanga puapinga maata rava tei aro atu ki te au tangata nei. Toou ngai turanga no te reira ka akataka mai i toou tuatau mutu kore ki mua. Kua akatuia mai teia maroanga i te akamata anga te meameaau i Edene ra. I reira kua ui atura Satani kia Eva: “Koia ïa, kua tuatua mai te Atua e, Auraka korua e kai i to te au rakau katoa o te kainga nei?” Kua pau atura aia e no te rakau okotai kua tuatua mai te Atua e: “Auraka korua e kai i to reira . . . ka mate aea korua.” I reira kua akaapa tika atura Satani ia Iehova i te pikikaa anga, i te na koanga e kare to Eva oraanga kare katoa to Adamu oraanga i runga i te akarongo anga ki te Atua ra. Kua karanga a Satani e te arai ra te Atua i tetai apinga meitaki mei tana au mea ora​—koia te kite kia akanoo i to ratou uaorai au turanga i te oraanga. Kua tuatua katoa a Satani e: “Kua kite oki te Atua e, i te rā e kai ei korua i to reira, ka puera ïa to korua mata, e ka riro korua mei te Atua ra te tu, i te kite i te meitaki e te kino.”​—Genese 3:​1-5.

² Tera te tu, te tuatua ra Satani e ka meitaki atu te au tangata na te raveanga i ta ratou uaorai iki anga i to te akarongoanga i te au ture a te Atua ra. No reira kua akaao atura aia i ta te Atua tu tutaraanga. Na teia i akatu mai i te maro anga puapinga maata katoa no to te Atua ra turanga ngateitei i te ao katoa e pini ua ake, koia oki, tona tika kia tutara. Kua akatuia mai te uianga: Ko teea te mea meitaki  atu no te au tangata, ko ta Iehova ra tu no te tutaraanga me kare ko te tutara anga takake iaia ra? I teianei, e rauka ua ia Iehova kia tamate viviki atu ia Adamu raua ko Eva, inara kare te reira e akaoti atu i taua maro anga no te tu ngateitei ra kia papu. Na te tukuanga i te taiate a te tangata nei kia tupu no tetai tuatau, ka rauka i te Atua te akakite tika e eaa ta te takake anga mei iaia ra e tana au ture ka akatupu mai.

3. Eaa te maroanga tuarua ta Satani i akatu maira?

³ Kare ta Satani patoi anga i to Iehova ra tika kia tutara i akamutu ma tei tupu ra i Edene. Kua akaekoko katoa aia i te tiratiratu anga kia Iehova i te tuanga o etai ke ra. Kua riro teianei ei maro anga tuarua piri vaitata ra. Kua itae atu tana akaaoanga kia kapiti katoa i te anaunga a Adamu raua ko Eva e te au tamariki vaerua katoa a te Atua ra, pera katoa oki ta Iehova ra Tamaiti anau mua tei akaperepereia ra e ia. Ei akatauanga i te tuatau ia Iobu ra, kua karanga a Satani e te aronga e tavini ra ia Iehova te rave ra i te reira kare no te inangaro no te Atua e tana tu no te tutaraanga, mari ra no te au tumu noinoi. Kua maro aia e me ka tukuia ki roto i te tu ngata, ka tuku ua ratou katoatoa ki te au inangaro noinoi ra.​—Iobu 2:​1-6; Apokalupo 12:10.

Ta te Tuatua Enua i Akapapu Mai

4, 5. Eaa ta te tuatua enua i akapapu maira no ta te tangata aratakianga i tona uaorai tapuae?

⁴ Tetai tumu puapinga maata i te maro anga no te tu ngateitei ko teia: Kare te Atua i anga mai i te au tangata kia noo takake ua i tana tutara anga e kia autu. No to ratou ra puapinga kua anga mai aia ia ratou kia irinaki i tana au ture tuatua tika ra. Kua akakite te peroveta ko Ieremia: “Kua kite oki au, e Iehova e, e kare tei te tangata uaorai tona aerenga: kare tei te tangata e aere nei, i te akono i tona uaorai takainga tapuae. E pāpā mai iaku, e Iehova e.” (Ieremia 10:​23, 24) No reira te raurau maira te Tuatua a te Atua: “E irinaki kia Iehova ma to ngakau katoa ra; auraka ra e irinaki  ki toou uaorai kite.” (Maseli 3:5) Mei te Atua i anga maira i te au tangata kia kauraro ki tana au ture kopapa kia vai orai, kua maani katoa aia i te au ture akono tau ra, e me ka raveia ka akariro mai i tetai taiate rotai ra.

⁵ Te taka meitaki ra, kua kite te Atua e kare te pamiri tangata nei e autu i te akatikatika anga iaia uaorai me kare ua tana tutara anga. Na roto i te tautaanga puapinga kore ua kia takake i ta te Atua ra tutara, kua akanoo te au tangata i te au poritiki tuke tuke, te ravenga kia puapingaia, e te au akatereanga akonoanga. Kua apai mai teianei au tuke anga i te au tangata ki roto i te tu patoi anga mutu kore tetai ki tetai, tei tupu maira te ta ua, te tamaki, e te mate oki. “Te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai.” (Koheleta 8:9) Ko te reira tikai te tupu nei i te tuatua enua katoa o te tangata nei. Mei tei totouia maira i te Tuatua a te Atua, ko te au tangata kikino e te aronga pikikaa ra “e tupu rai to ratou kino e e maata atu.” (2 Timoteo 3:13) E i te 20 anere mataiti, tei kite ra i to te au tangata itae anga ki te au tu teitei maata i te pae taineti e te au apinga oki, kua kite i te au tumatetenga kino rava atu. Kua akapapu maataia mai te au tuatua a Ieremia 10:23 ra​—kare te au tangata i angaia mai kia akono i tona uaorai takainga tapuae.

6. Akapeea ta te Atua ra akaoti anga i te rave takake anga a te tangata mei iaia ra kare e roaia?

⁶ Te au tupuanga tumatetenga, no te tuatau roa nei no te takake anga mei te Atua ra kua akakite papuia mai i teianei e mutu kore ua atu ko te tutara anga na te tangata nei kare rava ia e autu. Ko te tutara anga anake a te Atua ra te aerenga ki te mataora, te taokotai, te ora meitaki, e te oraanga oki. E te akaari maira te Tuatua a te Atua e te vaitata nei to Iehova akakoromaki anga no te tutara anga a te tangata ki tona openga. (Mataio 24:​3-14; 2 Timoteo 3:​1-5) Kare e roaia, ka tomo atu aia ki roto i te au akatere anga a te tangata nei kia tauru atu i tana tutara anga ki rungao i  te enua nei. Te tuatua ra te totou Pipiria: “E i te rā o taua au ariki ra [koia te au tutara anga te vai nei i teianei] e akatupu ei te Atua no te rangi i tetai basileia [i te rangi], te ka kore rava e akakoreia e tuatau ua atu: kare oki taua basileia ra e riro i etai ke [kare te au tangata e tutara akaou i te enua nei], e riro na te reira e akapueurikiriki e e akapou i taua au basileia katoa ra [o teia tuatau nei], e ka vai rai te reira e tuatau ua atu.”​—Daniela 2:44.

Ora Atuanga ki Roto i te Ao Ou a te Atua

7. Me akaope ta te Atua ra tutara anga i ta te tangata tutara anga, koai ma te ka ora atu?

⁷ Me akamutuia e ta te Atua ra tutara ta te tangata nei tutara, koai ma te ka ora atu? Te pau maira te Pipiria: “Na te aronga tiratiratu oki [te aronga tei turu i to te Atua ra tika kia tutara] e noo i te enua, e te aronga apa kore te ka akatinamouia ki reira. Ka tipu keia ra te aronga kino [tei kore ra e turu i to te Atua ra tika kia tutara] i te enua nei.” (Maseli 2:​21, 22) Aiteite katoa oki, te tuatua ra te tata taramo: “E roa poto ake, e kare ua te tangata kino ra . . . Ka riro te enua no te aronga tuatua-tika, ka noo tamou rai ratou i reira.”​—Salamo 37:​10, 29.

8. Akapeea ra te Atua i te akatika ki katoa anga i tona tu ngateitei?

⁸ I muri ake i te akapouanga i te akatereanga a Satani ra, ka akamata mai te Atua i tana ao ou, te ka takore takiri atu i te ta akatanea ua ra, te au tamaki, te putaua, te mamae, te maki, e te mate oki tei mou ra i te au tangata ki roto i ta ratou tuikaa anga no etai tauatini mataiti. Te akataka manea maira te Pipiria i te au akameitakianga te tatari maira i te au tangata akarongo ra: “E nana [na te Atua] e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.” (Apokalupo 21:3, 4) Na tona kavamani Patireia i te rangi i raro ake ia Karaiti, ka akatika ki katoa te Atua ra i Tona tika kia riro ei Ngateitei no tatou, koia oki, ei  Tutara no tatou.​—Roma 16:20; 2 Petero 3:​10-13; Apokalupo 20:​1-6.

Akapeea ta Ratou Akono Anga ki te Maro Anga Ra

9. (a) Akapeea te aronga tei vai tamou marie ra i te tu tiratiratu kia Iehova i te manako anga i tana tuatua? (e) Akapeea ta Noa ra akapapu anga i tona tiratiratu, e akapeea tatou e puapingaiai mei tana akatauanga?

⁹ Mei roto katoa mai i te tuatua enua ra, e au tangata e te au vaine akarongo etai tei akapapu ra i to ratou tiratiratu kia Iehova e ko tei Ngateitei ra. Kua kite ratou e tei runga to ratou au oraanga i te akarongoanga e te raveanga i tana i akaue atura. Ko Noa tetai o taua tu tangata ra. No reira kua tuatua atura te Atua kia Noa: “Kua vaitata roa te openga o te tangata katoatoa ra iaku . . . Ka tarai koe i tetai araka noou.” E kua kauraro atura Noa ki te arataki anga a Iehova. Noatu rai te akamatakiteanga, kua rave ua atu te au tangata o taua tuatau ra i ta ratou akono anga oraanga mei te mea rai e kare e apinga tuke e tupu mai. Inara kua patu a Noa i tetai araka maatamaata e kua rave katoa i te tutuanga kia etai ke ra no ta Iehova ra au ravenga tuatua tika. Te tuatua katoa maira te tataanga: “Kua pera oki a Noa; i te au mea katoa ta te Atua i akaue mai iaia ra, ko tana ïa i rave marie.”​—Genese 6:​13-22; Ebera 11:7; 2 Petero 2:5.

10. (a) Akapeea ta Aberahama raua ko Sara turu anga i to Iehova ra tu ngateitei? (e) Na roto i teea tu e puapingaiai tatou mei te au akatauanga o Aberahama raua ko Sara ra?

¹⁰ Ko Aberahama raua ko Sara katoa oki etai akatauanga meitaki no te turuanga i te tu ngateitei o Iehova ra, i te raveanga i tana au mea katoa i akaue atura kia raua. Kua noo raua i Ura o Kaledea ra, ko tetai oire apinganui ia. Inara i ta Iehova ra akaue anga ia Aberahama kia aere ki tetai enua ke, ko tetai kare ra aia i matau, kua ‘aere aturā Aberahama, i ta Iehova i tuatua mai kiaia ra.’ Kare e ekoko anga e e pumaana te tu oraanga o Sara​—ma te kainga, te au oa, e te au kopu tangata. Inara, kua kauraro oki aia kia Iehova e ki  tana tane e kua aere atu ki te enua o Kanaana, noatu rai e kare aia i kite e eaa te au turanga tei tatari maira iaia i reira.​—Genese 11:​31–​12:4; Angaanga 7:​2-4.

11. (a) I raro ake i teea au turanga i turu ei a Mose i to Iehova ra tu ngateitei? (e) Penei ka akapeea tatou e puapingaiai i ta Mose ra akatauanga?

¹¹ Ko Mose tetai atu tangata tei turu ra i to Iehova tu ngateitei. E kua rave aia i teia i raro ake i te au turanga ngata maata​—i te aro anga mata ki te mata ma Pharao o Aiphiti ra. Kare ra a Mose i irinaki iaia uaorai. Ei tuke anga, kua ekoko aia i tona kite kia tuatua meitaki. Inara kua akarongo aia kia Iehova. Ma ta Iehova ra turuanga e te tauturu anga a tona tuakana, ko Aarona, kua tuatua putuputu a Mose i te tuatua a Iehova ra kia Pharao marokiakia ra. Noatu rai ko etai o te au tamariki o Iseraela ra kua akaapa kino atu ia Mose ra. Inara, kua rave tiratiratu a Mose i te au mea katoa ta Iehova i akaue atura kiaia, e na roto iaia, kua akaoraia atu a Iseraela mei Aiphiti ra.​—Exodo 7:6; 12:​50, 51; Ebera 11:​24-27.

12. (a) Eaa te akaari maira e e maata atu te o atura ki te tiratiratu kia Iehova i to te rave anga i tei akatakaia maira i te tataanga? (e) Penei akapeea te ariki anga i teia tu tiratiratu i te tauturu anga ia tatou kia akono ia 1 Ioane 2:15 ra?

¹² Te aronga tei tiratiratu ra kia Iehova kare i manako e ko tei umuumuia maira kia akarongo ki ta te Atua i tata maira. I te tauta anga te vaine a Potiphara i te akavare ia Iosepha kia rave te pirianga akaturi kiaia ra, kare ua e tataanga akaueanga mei ko mai i te Atua ra tei tureia mai te akaturi anga. Inara, kua kite a Iosepha i te akanoonoo anga no te akaipoipo anga tei akamataia maira e Iehova i Edene. Kua kite aia e te pirianga ainga ma te vaine a tetai tangata ke ka akamareka kore i te Atua. Kare a Iosepha i manako kia timata i te au kotinga ta te Atua ra ka tuku iaia kia aiteite atu ki to Aiphiti ra. Kua turu aia i ta Iehova ra au ravenga na te akamanakoanga i ta te Atua ra au akonoanga  ma te au tangata ra e i reira kua akono meitaki aia i tana i kite e ko te anoano o te Atua.​—Genese 39:​7-12; Salamo 77:​11, 12.

13. Akapeea te akapapu anga e e pikikaa te Tiaporo no runga ia (a) Iobu? (e) nga Epera e toru?

¹³ Noatu ra me ka timata ketaketaia, kare te aronga tei kite tika ra ia Iehova e ariu ke mai iaia. Kua tuatua a Satani e me ka ngere a Iobu i tana au apinga e manganui ra me kare i tona ora kopapa meitaki, noatu koia​—ta Iehova i tuatua akateitei ra​—ka akaruke i te Atua. Inara kua akapapu a Iobu e e pikikaa te Tiaporo, noatu rai e kare a Iobu uaorai i kite eaa i koropiniiai aia e te au tumatetenga. (Iobu 2:9, 10) I etai anere mataiti i muri akera, te tauta ra rai Satani kia akapapu i tana tumu, kua akariro i te ariki riri o Babulonia ra kia akakokoia nga tangata Epera ou e toru ra i te mate i roto i tetai umu ai vera me kare ratou e tupou atu e akamori ki mua i te tiki tei akatuia maira e te ariki. Kua raurauia kia iki i rotopu i te akarongo anga ki te akauenga a te ariki ra e te akarongo anga ki te ture a Iehova auraka e akamori itoro, kua akakite ngaueue kore ratou e te tavini ra ratou ia Iehova e koia to ratou Ngateitei Rava ra. Te tiratiratu ki te Atua ra e maata atu kia ratou i to ratou uaorai oraanga!​—Daniela 3:​14-18.

14. Akapeea e raukai ia tatou ei au tangata apa ua nei kia akapapu e e tiratiratu tikai tatou kia Iehova?

¹⁴ Ka tau ainei tatou kia taopenga mei taua au akatauanga ra e kia tiratiratu kia Iehova, ka tika tetai tangata kia apa kore ua me kare ko tetai tei rave ra i te tarevake kua puapinga kore takiri aia? Kare rava ia! Te akakite maira te Pipiria kia tatou e i etai tuatau kua topa a Mose. Noatu rai kua mareka kore a Iehova, kare aia i kopae ke ia Mose. E au tu paruparu katoa oki to te au apotetoro a Iesu Karaiti ra. I te akamanako anga i to tatou akatuangaia i te tu apa ua, te mareka ra Iehova me kare tatou e rave akakoro kia manako  kore i tona anoano i tetai ua atu tu. Me no te tu paruparu ka riro tatou kia o atu ki te raveanga tarevake, e mea puapinga maata kia tataraara ngakau tae tatou e auraka e rave ua i taua ara ra. I roto i teia tu ka akakite tatou e te inangaro tika ra tatou i ta Iehova i tuatua ei meitaki e kia makitakita i tana i akaari maira e kino. I te akatumu anga i to tatou akarongo i te puapinga o te atinga tapokianga ara o Iesu ra, ka rauka ia tatou te rekareka i te turanga ma ki mua i te Atua ra.​—Amosa 5:15; Angaanga 3:19; Ebera 9:14.

15. (a) Koai to roto i te au tangata katoatoa tei tamou marie i te tiratiratu apa kore ki te Atua, e eaa ta teia i akapapu mai? (e) Akapeea te tauturu anga ia tatou no ta Iesu i rave ra?

¹⁵ Inara, ka riro ainei e kare ua e rauka te akarongo anga apa kore ki te tu ngateitei o Iehova no te au tangata nei? Kua aite te pauanga i teia ki tetai “tuatua ngaro maata” no etai 4,000 mataiti. (1 Timoteo 3:16) Ko Adamu noatu rai e kua anga apa koreia mai, kare i akanoo mai i tetai akatauanga no te akarongo tau i te Atua. No reira ka rauka iaai? E tika kare e rauka i tetai o tana anaunga ara ra. Te tangata anake te ka rave i te reira ko Iesu Karaiti. (Ebera 4:15) Ta Iesu i rave ra kua akapapu mai e ko Adamu, iaia ra te au turanga meitaki maata atu, ka rauka iaia kia tamou marie i te tiratiratu apa kore naringa aia i anoano tikai kia pera. Kare te tarevake i roto i ta te Atua ra angaanga i anga maira. No reira ko Iesu Karaiti te akatauanga ta tatou ka kimi kia aru i te akakiteanga kare i te akarongo anga anake i te ture tu-Atua mari ra i te akarongo anga tikai kia Iehova, i Tei Ngateitei i te Ao Katoa e Pini Ua Ake.​—Deuteronomi 32:4, 5.

Eaa ta Tatou Uaorai Pauanga?

16. Eaa tatou i tikai kia matakite tamou marie i to tatou tu akono i te tu ngateitei o Iehova ra?

¹⁶ Ka aro atu tatou tataki tai i te maro anga o te ngateitei i te ao katoa e pini ua ake. Me kua akakite atea tatou e tei runga tatou i to Iehova ra tua, ka akariro a Satani  ia tatou ei takete. Ka apai mai aia i te taomianga mei te au tuanga ravarai e ka rave ua atu i te reira tae roa ki te openga o tana akatereanga kino o te au mea nei. Auraka tatou e tuku i to tatou paruru anga ki raro. (1 Petero 5:8) Na to tatou tu akono e akaari e teiea to tatou turanga i te maro anga maata rava no to Iehova ra tu ngateitei e te maro anga tuarua no te tiratiratu anga ki te Atua ra i raro ake i te timataanga. Kare e tau kia manako tatou e ko te tu akono tiratiratu e mea puapinga kore ua no te mea e mea matauia ia i te ao nei. Te tamou marieanga i te tiratiratu te umuumuia ra kia tauta tatou kia akono i te au turanga tuatua tika a Iehova ra i te au tumu ravarai o te oraanga ra.

17. Eaa to runga i te akamata anga o te pikikaa anga e te keia anga tei tau ra kia akaruke tatou i te reira tu?

¹⁷ Ei akatauanga, kare e rauka ia tatou kia aru ia Satani, koia ra “e metua oki no te pikikaa.” (Ioane 8:44) Ka tika tatou kia akono i te tuatua mou i ta tatou au ravenga ravarai. I roto i te akatereanga a Satani, e putuputu kare te aronga ou e tuatua mou ana ki to ratou au metua ra. Mari ra ka kopae ke te au mapu Kerititiano i teia tu, e na reira ka akapapu ratou e e tika kore ta Satani tuatua e ka akaruke te au tangata o te Atua ra i to ratou tiratiratu i raro ake i te timataanga. (Iobu 1:​9-11; Maseli 6:​16-19) Te vaira i reira te au ravenga pitiniti penei ka akataka i te tangata ma “te metua o te pikikaa ra” kare ma te Atua o te tuatua mou ra. Ko teia tu, ka kopae ke tatou. (Mika 6:​11, 12) Pera katoa oki, kare te keiaanga e akatikaia, noatu me te ngere ra tetai tangata me kare me e apinganui ta te tangata i keiaia maira tana au apinga ra. (Maseli 6:​30, 31; 1 Petero 4:15) Noatu rai me e mea matauia taua ravenga ra i te ngai e noo ra tatou me kare e meangiti ua te apinga i keiaia ra, te patoi ra te keiaanga i te ture a te Atua ra.​—Luka 16:10; Roma 12:2; Ephesia 4:28.

18. (a) A te openga o te Tutara Anga Tauatini Mataiti o Karaiti, eaa te timataanga ka aere mai ki runga i te au tangata katoatoa? (e) Eaa te ravenga ka tau tatou kia tatanu i teianei?

 ¹⁸ I te tuatau o te Tutara o Karaiti no te Tauatini Mataiti, tei roto a Satani e tana au temoni i te vaarua takere, kare e mana ki runga i te au tangata. Mei teaa ra te matara anga o te reira! Inara aru mai i te tauatini mataiti ra, ka tukua mai ratou no tetai tuatau poto. Ka tuku mai a Satani ratou ko te aronga i aru iaia i te taomi anga ki runga i te au tangata akaoraia maira tei tamou marie ra i to ratou tiratiratu ki te Atua. (Apokalupo 20:​7-10) Me tei ia tatou te tika kia ora i reira, ka akapeea ta tatou akono no runga i te maro anga o te ngateitei i te ao katoa e pini ua ake? I te mea ka apa kore ua te au tangata ravarai i reira, tetai ua atu angaanga tiratiratu kore ka riro ei mea akakoroia e ka akatupu i te akapouanga mutu kore. Mei teaa ra te puapinga maata e kia tatanu tatou i te ravenga i teianei no te akarongoanga papu ki tetai ua atu arataki anga ta Iehova ka oronga mai kia tatou, me na roto i tana Tuatua me kare na roto i tana akaaerenga! Na te rave anga i te reira, ka akaari tatou i to tatou akarongo anga tikai kiaia e ko Tei Ngateitei i te Ao Katoa e Pini Ua Ake.

Uriuri Akaou Anga

• Eaa te maro anga maata ta tatou katoatoa ka aro atu? Akapeea tatou i o atu ei ki roto?

• Eaa te tumu maata no te au tu ta te au tangata e te au vaine o te au tuatau taito e akapapu maira i to ratou tiratiratu kia Iehova ra?

• Eaa ra i puapinga maatai e kia akangateitei tatou ia Iehova na to tatou tu akono i te au ra tataki tai?

[Au Uianga Apii]