Eaa ra te Atua i Tuku Uaʼi i te Mamaeanga?
Pene 8
Eaa ra te Atua i Tuku Uaʼi i te Mamaeanga?
1, 2. Eaa to te au tangata tu manako no te mamaeanga te tupu nei ki te tangata?
ME TUPU mai te au tumatetenga, te akapouanga i te au kainga e te mateanga te au oraanga, e manganui tei kore i kite e eaa taua au apinga kino ra i tupu ei. Ko etai atu te taitaia ra i te maata, o te takino anga, e te kotinga kore o te rave kino e te ta ua. Penei ko koe tetai i manako ana, ‘Eaa ra te Atua i tuku uaʼi i te mamaeanga?’
2 No te mea e kare i kitea e ratou te pauanga tau ki teia uianga, e manganui kua ngere i te akarongo i te Atua. Kua manako ratou e kare ona manako i te tangata nei. Ko etai atu tei ariki e ko te mamaeanga e tika ia no te oraanga kua riri e kua akaapa i te Atua no te au kino katoatoa i roto i te totaiete tangata nei. Me ko koe tetai tei tu i taua au manako ra, kare e ekoko anga ka anoano maata koe i ta te Puka Tapu au tuatua no teia au tumu.
MAMAEANGA KARE MEI KO MAI I TE ATUA RA
3, 4. Eaa tatou i kite papu ei e ko te rave kino e te mamaeanga kare no ko mai ia Iehova ra?
3 Te akapapu maira te Puka Tapu kia tatou e kare te mamaeanga takapini ia tatou e na te Atua ko Iehova i akatupu mai. Ei akatauanga, kua tata te pipi Kerititiano ko Iakobo: “Me tei raro ake i te timata anga, auraka tetai e tuatua e: ‘Te timataia nei au e te Atua.’ No te mea kare e rauka te timata i te Atua ma te au mea kikino kare katoa oki aia uaorai e timata i tetai ua atu.” (Iakobo 1:13, NW) I te mea e ko te tika te reira, kare e tau e na te Atua i akatupu te au tu ngata te tupu nei ki te au tangata. Kare aia e apai mai i te au timata anga ki te au tangata ei akariro ia ratou kia tau no te oraanga i te rangi, kare katoa aia e akariro kia mamae te au tangata no te au angaanga kikino ta ratou i manakoia i rave ana i te oraanga kua topa.—Roma 6:7.
4 Kapiti katoa, noatu rai e manganui te au apinga kikino tei raveia i te ingoa o te Atua me kare i to Karaiti, kare e apinga i te Puka Tapu ei manako anga e ka akatika tetai o raua i taua au angaanga ra. Kare e pirianga o te Atua raua ko Karaiti ma te aronga te karanga ra e te tavini ra ia raua mari ra te pikikaa ra e te keia ra, te ta ra e te noni ra, e te rave ra i etai atu apinga te ka akatupu i te mamaeanga no te tangata. Ko te tika, “te rikarika rā Iehova i te aerenga o te tangata kino.” “Tei te mamao ke a Iehova i te aronga kino.”—Maseli 15:9, 29.
5. Eaa etai au tu o Iehova ra, e akapeea tona manako no tana au mea ora?
5 Te akataka maira te Puka Tapu e “kua ki [a Iehova] i te aroa e te takinga-meitaki maata.” (Iakobo 5:11) Te akakite maira te reira “e mea inangaro oki na Iehova te tuatua-tau.” (Salamo 37:28; Isaia 61:8) Kare aia e tutaki i te kino ki te kino. Te utuutu aroa ua ra aia i tana au mea ora e te oronga ra kia ratou ravarai i te mea e meitaki ei ratou. (Angaanga 14:16, 17) Kua rave a Iehova i te reira mei te akamata anga mairai o te oraanga ki runga i te enua nei.
TETAI AKAMATAANGA APA KORE UA
6. Akapeea ta etai tua akataka anga i te au tu i te akamataanga o te tuatua enua o te tangata nei?
6 Pouroa tatou te matau ra i te kiteanga e te rongoanga i te mamae e te mamaeanga. Penei ka riro ei mea ngata i te akamanako atu i tetai tuatau kare e mamaeanga, inara ko te tu ia o te au apinga i te akamataanga o te tuatua enua o te tangata nei. Noatu rai ko te au tua manako ua o etai pa enua te taiku ra i taua akamata anga mataora ra. I te tua Ereni, ko te mea mua o te “Rima Tuatau o te Tangata Nei” kua tapaia ko te “Tuatau Auro.” I reira kua noo te au tangata ma te oraanga mataora, kare e rave angaanga teiaa, kare e mamae, e te au tu kino o te ruaine. Te tuatua ra te au Tinito e i te tuatau o te tutara manako uaia o te Emepera Rengarenga (Huang-Ti), kua noo te au tangata ma te au, te rekarekaanga i te rotai ma te apinga e te au puaka taae. To Peresia, Aiphiti, Tipeti, Peru, e to Meiko pouroa ratou e tua ta ratou no tetai tuatau mataora e te apa kore ua i te akamataanga o te tuatua enua o te tangata nei.
7. Eaa te Atua i anga mai ei i te enua e te au tangata?
7 Te tuatua ua maira te au tua a te pa enua i te tata anga taito roa o te tuatua enua o te tangata nei, koia te Puka Tapu. Te akakite maira te reira kia tatou e kua tuku te Atua i nga tangata tokorua mua, koia Adamu raua ko Eva, ki roto i tetai parataito tei tapaia ra ko te kainga i Edene e kua akaue atura kia raua: “Kia anau korua, e kia maata roa, e e akaki i te enua nei, e e akavi.” (Genese 1:28) Kua rekareka to tatou nga metua mua ra i te tu apa kore ua e tei ia raua te manakonako anga kia kite i te riro anga te enua katoa nei ei parataito tei nooia e tetai pamiri tangata apa kore ua ma te au mutu kore e te mataora. Ko te reira ta te Atua ra akakoro anga i te anga mai anga i te enua e te au tangata.—Isaia 45:18.
TETAI AKAAOANGA KINO RAVA
8. Eaa te akauenga i manakoia ra e kia akarongo atu a Adamu raua ko Eva, inara eaa tei tupu?
8 E vai tamou ei ki roto i ta te Atua akaperepere anga, ka tau a Adamu raua ko Eva kia kore e kai mei “to te rakau e kite ei i te meitaki e te kino.” (Genese 2:16, 17) Naringa raua i akarongo i te ture a Iehova, kare i reira te mamaeanga e akakino i te oraanga tangata. Na te akarongoanga i ta te Atua akauenga, kua akakite raua i to raua aroa no Iehova e to raua tu tiratiratu kiaia. (1 Ioane 5:3) Inara mei ta tatou i kite i te Pene 6 ra, kare te au mea i riro mei te reira te tu. I te raurau angaia e Satani, kua kai a Eva i te ua o taua rakau ra. I muri iora, kua kai katoa a Adamu i taua ua tureia ra.
9. Eaa te maro anga ta Satani ra i akatu mai no runga ia Iehova?
9 Te kite ra ainei koe i te tu kino o tei tupu ra? Kua patoi a Satani i to Iehova ra turanga ei Tei Teitei Rava. Te nako anga e, “Kare rava [koe] e mate,” kua akaapa atura te Tiaporo i te au tuatua a te Atua e, “Ka mate ïa koe.” Kua akakite maira etai atu tuatua a Satani e te arai ra a Iehova kia kore a Adamu raua ko Eva e kite i te tika no te riroanga kia aite ki te Atua ra, no reira kare i anoano Iaia kia akataka mai i te meitaki e te kino. No reira kua apai mai ta Satani akaaoanga i te akaekoko anga i te tika e te mana to Iehova ra turanga ei Ngateitei o te Ao Katoa e Pini Ua Ake.—Genese 2:17; 3:1-6.
10. Eaa te au akaekoko anga ta Satani i akatupu no te au tangata?
10 Kua tuatua kikite katoa maira a Satani te Tiaporo e ka akarongo ua te au tangata ia Iehova me ka puapinga ia ratou i te akarongoanga i te Atua ra. I tetai tu, kua apaiia mai te akaekoko anga i te tu tiratiratu o te au tangata. Kua akaapa a Satani e kare e tangata e vai tiratiratu ua ki te Atua. Te akakite taka meitakiia maira teia tuatua akakino a Satani i roto i te tataanga Puka Tapu no Iobu, koia tetai tavini tiratiratu no Iehova tei rokoia ra e tetai timataanga maata i tetai tuatau i mua ake i te 1600 M.T.N. Me tatau koe i nga pene mua e rua o te puka a Iobu, ka kite oonu koe i te tumu no te mamaeanga o te tangata e eaa te Atua i tuku uaʼi i te reira.
11. Eaa to Iobu tu ei tangata, inara eaa ta Satani ra akaapa anga?
11 Ko Iobu “e tangata apa kore e te tiratiratu,” kua riro mai ki raro i te takinga kinoanga a Satani. Te mea mua, kua akaapa atu a Satani ia Iobu mei te au manako kikino na te taikuanga i te uianga, “E mataku oko kore ua ainei a Iobu i te Atua?” I reira, kua tuatua tau kore kikite ua te Tiaporo i te Atua raua ko Iobu na te akaapaanga e kua oko a Iehova i to Iobu tu tiratiratu na te paruruanga e te akameitakianga iaia. “I tenana” kua akaao atura Satani ia Iehova, e “ka akatika ua atura koe i to rima . . . ka rave atu ei i tana e kia ope rava, kare aia e kore i te akakino ia koe ki mua i to mata.”—Iobu 1:8-11.
12. (a) Eaa te au uianga te ka pauia me ka akatika anake te Atua kia timata a Satani ia Iobu? (e) Eaa te tupu anga o to Iobu timata anga?
12 Kua tavini atu ainei a Iobu ia Iehova no te au mea memeitaki katoa ua tana i rauka mei ko mai i te Atua ra? Ka mou ainei to Iobu tu tiratiratu i raro ake i te timata anga? Pera katoa oki, i rava ainei to Iehova irinaki anga i tona tavini kia tuku iaia kia timataia? Ka rauka teia au uianga kia pauia me ka akatika a Iehova kia apai mai a Satani i te au timata anga kino roa ki runga ia Iobu ra. Kua akapapu mai to Iobu aerenga tiratiratu i raro ake i te au timataanga ta te Atua i tuku ua ra, mei tei akakiteia maira i te puka a Iobu, ko te akatika takiri anga i ta Iehova ra tuatua tika e to te tangata tiratiratu katoa oki.—Iobu 42:1, 2, 12.
13. Akapeea tatou i o atu ei ki te apinga i tupu i Edene ra e kia Iobu katoa?
13 Inara tei tupu i te kainga i Edene ra e ki te tangata ko Iobu ra, e oonu atu te puapinga o tona aiteanga. Te au maroanga ta Satani i akatu maira te o atura te au tangata ravarai, kapiti katoa tatou i teia tuatau nei. Kua akakino pikikaaia te ingoa o te Atua, e kua akaaoia tona tu ngateitei. Kua akaekokoia te tu tika o ta te Atua ra i anga mai, te tangata. Kua tau ra teia au maro anga kia akaotiia.
AKAPEEA TE AKAOTI ANGA I TE AU MARO ANGA
14. Me ka aro atu ma tetai akaaoanga akakino ra, penei eaa ta tetai tangata akaapaia ra ka rave?
14 No tetai akatutu anga, e tuatua ua tatou e ko koe tetai metua aroa ma etai tamariki i roto i tetai ngutuare tangata mataora. Penei ka akatotoa ua tetai o toou aronga tangata i te pae mai ia koe i etai tuatua pikikaa, te akaapaanga ia koe e ko tetai metua kino. Ka peea me ka karanga toou tangata tupu ra e kare taau tamariki e aroa ana ia koe, e te noo ua ra ratou ia koe no tei kore ratou i kite i tetai turanga meitaki atu, e ka akaruke ratou me ka akakite atu tetai kia ratou i te mataara. Penei ka karanga koe, ‘E neneva tikai!’ Ae, inara akapeea koe i te akapapu anga i te reira? Penei ko tetai metua e akaari atura i te riri. I te pae atu i te akatupuanga kia maata atu te au manamanata, ka turu taua tu ta ua ra i te pikikaa. Ko te mataara akamerengoanga i te akono i taua manamanata ra na te akatika anga i tetai tuatau no tei akaapa mai ia koe ra kia akapapu i tana tuatua e no taau tamariki kia akakite i te tika e te aroa tikai ratou ia koe.
15. Akapeea ta Iehova ra iki anga kia akono atu i ta Satani akaaoanga ra?
15 Te aiteite ra a Iehova ki te metua aroa ra. Penei ka tau a Adamu raua ko Eva kia akaaiteia ki te au tamariki ra, e ko Satani te tau ra ki te tuanga o te tangata pikikaa i te pae maira. No te pakari kare te Atua i tamate atu ia Satani, ia Adamu e ia Eva i reira ra mari ra kua akatika ua i teia aronga rave tarevake kia ora no tetai tuatau. Na teia i akataka i te tuatau no to tatou nga metua mua ra kia akamata mai i te pamiri tangata nei, e kua oronga te reira i te tuatau no te Tiaporo kia akapapu me e tika tana i tuatua ra kia raukai te akaoti i te au maroanga ra. Inara, mei te akamata anga mairai, kua kite te Atua e ka vai tiratiratu rai tetai papaki o te au tangata kiaia e na te reira e akapapu e e pikikaa a Satani. Mei teaa ra to tatou akameitaki anga e kua rave tamou marie a Iehova i te akameitaki e te tauturu i te aronga tei aroa iaia ra!—2 Paraleipomeno 16:9; Maseli 15:3.
EAA TEI AKAPAPUIA MAI?
16. I akapeea teianei ao i riro ei ki raro i to Satani ra mana?
16 Vaitata i te tuatua enua katoa o te tangata nei, kua atea ua to Satani rima i te rave i tana au ravenga no te tutara anga i rungao i te au tangata. I roto i etai atu apinga, kua akatere aia i tona mana ki rungao i te au mana poritiki e kua akatupu i te au akonoanga te arataki kikite ra i te akamori anga kiaia e kare kia Iehova. No reira kua riro te Tiaporo ei “te atua o teianei ao ra,” e kua tapaia aia ko “te ariki o teianei ao.” (2 Korinetia 4:4; Ioane 12:31) E tika, “te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra.” (1 Ioane 5:19) Te riro ra ainei te aite anga o teia e kua papu ia Satani tana i tuatua ra e ka rauka iaia te kika atu i te au tangata ravarai mei te Atua ko Iehova ra? Kare rava ia! I tana akatikaanga kia vai mai a Satani, kua rave a Iehova i te akatupu i tana uaorai akakoro anga. Eaa, i reira, ta te Puka Tapu i akakite mai no ta te Atua ra tuku ua anga i te rave anga kino ra?
17. Eaa ta tatou ka tau kia tamou ki to tatou manako no runga i te tumu no te rave kino e te mamaeanga?
17 Kare te rave kino e te mamaeanga na Iehova i akatupu. I te mea e ko Satani te tutara o teianei ao e koia te atua o teia akatereanga o te au mea nei, koia e te aronga i tona tua na ratou i akatupu te turanga o te totaiete tangata i teianei e te au tu kino ravarai te tamamae nei i te tangata. Kare e rauka i tetai te tuatua tikai e na te Atua i akatupu taua tu ngata ra.—Roma 9:14.
18. Eaa ta te tuku ua anga a Iehova i te rave kino e te mamaeanga i akapapu mai no runga i te manako o te takakeanga mei te Atua ra?
18 Kua akapapu mai ta Iehova ra tuku ua anga i te rave kino e te mamaeanga e kare te takakeanga mei te Atua ra i apai mai i tetai ao meitaki atu. Kare e rauka kia akakoreia, e kua akairoia te tuatua enua na tetai tumatetanga i muri ake i tetai ra. Ko te tumu no teia no te mea kua iki te au tangata i te aruaru i to ratou uaorai mataara takake anga e kare i akaari i te manako tau tikai no te tuatua a te Atua e no tona anoano. I te aruaru tiratiratu kore anga to Iehova ra au tangata e to ratou au arataki i “tona uaorai aerenga” e te kopae anga i tana tuatua, kua tupu te au tumatetenga. Na roto i tana peroveta ia Ieremia, kua tuatua te Atua kia ratou: “Kua akama te aronga pakari, kua tumatetenga, e kua rauka; i na! kua kopae ratou i te tuatua a Iehova; e te pakari ra, eaa to roto ia ratou?” (Ieremia 8:5, 6, 9) I te kore anga e aru i ta Iehova au turanga, kua riro te au tangata mei te pai kare ra ona oe, te akaori aereia ra e te tai oripu ua ra.
19. Eaa te akapapu anga te vai maira e kare e rauka ia Satani i te akaariu ke i te au tangata ravarai kia patoi atu i te Atua ra?
19 Kua akapapu mai ta te Atua ra tuku ua anga i te rave kino e te mamaeanga e kare i rauka ia Satani i te akaariu ke i te au tangata ravarai kia takake mei ia Iehova. Te akaari maira te tuatua enua e kua vai tamou ua rai te aronga tataki tai tei tiratiratu ki te Atua noatu eaa te au timataanga me kare te au taitaia tei apaiia mai ki runga ia ratou. I te au anere mataiti kua topa, kua akakiteia mai to Iehova mana ki runga i tona au tavini, e kua akakiteia tona ingoa i te pa enua ravarai. (Exodo 9:16; 1 Samuela 12:22) Te akakite maira a Ebera pene 11 kia tatou i tetai papa anga roa no te aronga tiratiratu, kapiti katoa ia Abela, Enoka, Noa, Aberahama, e Mose. Kua tapaia ratou ia Ebera 12:1 e ko “taua urupu maata i kite nei.” E au akara anga ratou no te akarongo ngaueue kore ia Iehova. I teia au tuatau katoa nei, e manganui tei oronga i to ratou au oraanga i roto i te tu tiratiratu ati kore ki te Atua. Na to ratou akarongo e te aroa, kua akapapu ope rava taua aronga tataki tai ra e kare e rauka ia Satani te akaariu ke i te au tangata ravarai kia patoi atu i te Atua ra.
20. Eaa te akapapuia maira no te pae i te Atua e te tangata nei i ta Iehova ra tuku ua anga i te rave kino e te mamaeanga kia tupu mai?
20 Ei akaopenga, ko ta Iehova tuku ua anga i te rave kino e te mamaeanga kia tupu kua oronga mai i te akapapu anga e tei ia Iehova anake, koia Tei Anga maira, te mana e te tika kia tutara ki rungao i te au tangata nei no to ratou meitaki e te mataora mutu kore. No te au anere ua atu mataiti, kua tamata te tangata i te au tu kavamani e manganui. Inara eaa tei tupu mai? Te au manamanata ma te au tuanga tuke tuke e te au tu taitaia te aro nei i te au pa enua i teia tuatau te rava ra te akapapu anga e e tika, mei ta te Puka Tapu e tou maira, “te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai.” (Koheleta 8:9) Na Iehova anake e akaora ia tatou e e akatupu i tana akakoroanga mei muatangana mairai. Akapeea aia i te rave anga i teia, e aea?
21. Eaa te ka raveia kia Satani, e koai te ka taangaangaia ei akaoti i teia?
21 I muri ua ake i te topa anga a Adamu raua ko Eva ki ta Satani ravenga, kua akakite mai te Atua i Tana akakoro anga no runga i tetai tumu no te ora. Ko teia ta Iehova i akakite mai no runga ia Satani: “Ka tuku oki au i te ke ia korua ko te vaine, e to uanga e tona uanga; nana e akaparuparu i to mimiti, e naau e akaparuparu i tona pooavae.” (Genese 3:15) Na taua akakiteanga ra i akapapu mai e kare te Tiaporo e akatikaia kia rave i tana au ravenga kikino no te tuatau ua atu. Ei te Ariki no te Patireia Mesia, ka rave te Uanga taputouia ra, koia Iesu Karaiti, ‘i te akaparuparu i te mimiti o Satani.’ Ae, “kare ïa e roaia,” ka akaparuparu a Iesu i tei meameaau ra ia Satani!—Roma 16:20.
EAA TAAU KA RAVE?
22. (a) Eaa nga uianga ka tau koe kia aro atu? (e) Noatu rai e te tuku nei a Satani i tona riri otooto ki rungao i te aronga tiratiratu ki te Atua, eaa te mea ka papu tikai ia ratou?
22 I te kiteanga i nga maro anga te o maira, ka tu koe ki toai tua? Ka akapapu ainei koe na taau au angaanga e ko koe tetai turu tiratiratu no Iehova? I te mea e te kite ra a Satani e te poto ra tona tuatau, ka rave aia i te ka rauka katoa iaia i te akatupu i tona riri otooto ki rungao i te aronga te anoano ra kia tamou marie i te tiratiratu ki te Atua. (Apokalupo 12:12) Inara ka rauka ia koe te akara atu ki te Atua no te tauturu no te mea “kua kite mari te Atu i te akaora i te aronga akono i te Atua i roto i te timataanga ra.” (2 Petero 2:9) Kare aia e tuku ia koe kia timataia kia tere atu i te ka rauka ia koe i te akakoromaki, e nana e akatupu i te mataara noou ki vao kia rauka ia koe te akakoromaki i te au timataanga.—1 Korinetia 10:13.
23. Eaa ta tatou ka akara atu ki mua ma te irinaki?
23 Ma te irinaki anga, e akara tatou ki mua ki te tuatau e rave ei te Ariki ko Iesu Karaiti i te akaatea atu ia Satani e te aronga katoa te aru ra iaia. (Apokalupo 20:1-3) Ka takore atu ei a Iesu i te aronga katoatoa te rave ra i te apainga no te akatupu i te au mate e te au kino tei mamaeia ra e te au tangata katoatoa. Kia tae roa ki te reira tuatau, ko tetai tu mamaeanga tikai ko te takake anga o te aronga akaperepereia e tatou i roto i te mate. E tatau i te pene te aru mai nei kia kite koe eaa te ka tupu kia ratou.
E TIMATA I TOOU KITE
Akapeea tatou i kite ei e kare na Iehova i akatupu i te mamaeanga no te tangata?
Eaa nga maroanga tei akatuia mai e Satani i Edene ra e tei akataka meitakiia i te tuatau ia Iobu?
Eaa tei akapapuia e ta te Atua ra tuku ua anga i te mamaeanga?
[Au Uianga Apii]
