1-3. Eaa te ka tupu me aru tatou i te akaraanga o Iehova no te akaari anga i te aroa?

 “E MEA meitaki i te oronga atu i te rave mai.” (Angaanga 20:35) Te akamaata ra taua tuatua a Iesu i teia tuatua mou puapinga: Te apai maira te aroa noinoi kore i tana uaorai tutaki anga. Noatu e maata te mataora i te raukaanga te aroa, te vaira ra te mataora maata atu i roto i te orongaanga, me kare te akaarianga, i te aroa ki tetai atu.

² Kare atu tetai i kite meitaki i teia mari ra ko to tatou Metua i te rangi ra. Mei ta tatou i kite i te au pene i mua ake o teia tuanga, ko Iehova te akaraanga teitei tikai o te aroa. Kare atu tetai i akaari i te aroa na roto i tetai au mataara maata me kore no tetai tuatau roa mari ra koia. No reira rai, kua tapaia a Iehova e ko “te Atua mataora”?—1 Timoteo 1:11, NW.

³ Te inangaro ra to tatou Metua aroa i te rangi ia tatou kia riro mai mei iaia ra, koia tikai no runga i te akaarianga i te aroa. Te akakite maira a Ephesia 5:1, 2 kia tatou: “E teianei ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra; Ei aerenga aroa to kotou.” Me aru tatou i to Iehova akaraanga no te akaari anga i te aroa, te kite ra tatou i te mataora maata te tupu ra mei te oronga anga. Kua rauka katoa ia tatou te akamerengo anga i te kiteanga e te akamareka ra tatou ia Iehova, no te mea te raurau maira tana Tuatua ia tatou kia “aroa atu tetai ki tetai.” (Roma 13:8) Inara te vaira tetai atu au tumu i tau ei tatou kia ‘aere na roto i te aroa.’

4, 5. Eaa ra i puapinga ei e kia akaari tatou i te aroa akaatinga uaorai ki te au taeake irinaki?

⁴ Eaa ra i puapinga maata ei kia akaari tatou i te aroa ki to tatou au taeake irinaki? Kia tuatua uaia, ko te aroa te tumu anga o te Akonoanga Kerititiano mou tikai. Me kare te aroa kare e rauka ia tatou te pirianga vaitata ma te au taeake Kerititiano, tei maata rava atu, kare o tatou puapinga i roto i to Iehova nga mata.  Ka akamanako ana e akapeea te Tuatua a te Atua i te akamaata anga i teia au tuatua mou.

⁵ I te po openga o tona oraanga i te enua nei, kua akakite atu a Iesu ki tana au pipi: “E tuku atu au i te akauenga ou kia kotou, E aroa kotou ia kotou uaorai: mei iaku i aroa ia kotou na, e aroa katoa oki kotou ia kotou uaorai. Ko te mea teia e kite ei te tangata katoa e e pipi kotou naku, kia aroa kotou ia kotou uaorai.” (Ioane 13:34, 35) “Mei iaku i aroa ia kotou na”—ae, kua akaueia tatou kia akaari i te aroa tei akaariia e Iesu. I te Pene 29, kua kite tatou e kua akanoo a Iesu i te akaraanga meitaki roa atu i te akaarianga i te aroa akaatinga uaorai, te tuku anga i te au umuumu anga e te manako o tetai ke ki mua iaia uaorai. Kia akaari katoa tatou i te aroa noinoi kore, e kia rave tatou i te reira ma te mama ua e kia kitea mai to tatou aroa e te aronga i vao ake i te putuputuanga Kerititiano. E tika, e akairo te aroa taeake akaatinga uaorai e akatakaiai tatou ei au pipi mou na Karaiti.

6, 7. (a) Akapeea tatou i te kite anga e te manako teitei ra te Tuatua a Iehova i te akaarianga i te aroa? (e) Te akara tika ra ta Paulo au tuatua tei rekotiia ia 1 Korinetia 13:4-8 no runga i teea turanga o te aroa?

⁶ Akapeea me kare te aroa i roto ia tatou? “Tuatua ua rai au . . . e kare oku aroa,” i na te apotetoro ko Paulo ei, “kua riro ïa au mei te veo tangi ra, e mei te sumebalo turituri ra.” (1 Korinetia 13:1) Te akatupu ra te tumeparo i te maniania. Akapeea tetai veo tangi ra? Te karanga ra etai au uri anga “tetai apinga tangi turituri” me kore “tetai apinga tangi maniania.” Mei teaa te tau i taua akatutuanga! Te aite ra tetai tangata aroa kore i tetai apinga akatangi imene te akatangi ra i te tangi anga maata, e te turituri te patoi ra kare e te akareka ra. Akapeea te reira tu tangata i te rekareka anga i te piri anga vaitata ki tetai? Kua tuatua katoa a Paulo: “Tei iaku te au akarongo katoa, e tikaʼi iaku kia apai ke i te maunga, e kare oku aroa, kare ua aku e puapinga.” (1 Korinetia 13:2) Ka akamanako ana, ko tetai tangata kare e aroa e “tangata puapinga kore ia,” noatu tana au angaanga ka rave! (The Amplified Bible) Kare ainei e taka meitaki ana e te manako teitei ra te Tuatua a Iehova no te akaarianga i te aroa?

⁷ Inara, akapeea, tatou i te akaari anga i teia tu i roto i ta tatou au akonoanga i tetai e tetai? Ei pau i te reira, ka akara ana tatou  i ta Paulo au tuatua te ka kitea ia 1 Korinetia 13:4-8. Te tuatua maata i roto i teia au irava kare e no te aroa o te Atua ia tatou e to tatou aroa i te Atua. Mari ra, te akara tika ra a Paulo e akapeea tatou me akaari i te aroa ki tetai e tetai. Kua akataka mai aia i tetai au apinga e eaa oki te aroa e tetai au apinga kare oki i te aroa.

8. Akapeea te akakoromaki i te tauturu anga ia tatou i roto i ta tatou akono anga i tetai e tetai?

⁸ “E akakoromaki anga roa to te aroa.” Te aite anga o te aroa i reira, koia oki kia akono tamou marie i tetai. (Kolosa 3:13) Kare ainei tatou e anoano i taua tu tamou tikai? No te mea e au mea ora apa ua tatou te tavini kapipiti ra, e mea tika ua kia tapapa e i tetai au taime, ka akariri mai to tatou au taeake Kerititiano ia tatou e pera tatou kia ratou. Inara ka rauka i te tamou marie e te akakoromaki i te tauturu ia tatou kia autu i te au tauetono anga  rikiriki e te riri ka akakoromaki tatou i roto i ta tatou au akonoanga i tetai e tetai—ma te kore e akakino anga i te au o te putuputuanga.

9. Na roto i teea mataara ta tatou akaarianga i te takinga meitaki ki tetai atu?

⁹ “Te aroa, e . . . takinga-meitaki.” Te akaariia ra te takinga meitaki e te au angaanga tauturu ua e te au tuatua manako ua. Te akakeu ra te aroa ia tatou kia kimi i te au mataara no te akaari anga i te takinga meitaki, ki te aronga te anoano tikai ra. Ei akatauanga, penei te maromaroa ra tetai taeake ruaine e te anoano ra i te atoro anga akamaroiroi. Tetai metua vaine koia ua me kore tetai tuaine te noo ra i roto i tetai ngutuare akatakakeia e te akonoanga penei te umuumu ra i te tauturu. Ko tetai tei maki me kore te aro atura i etai tu kino penei te umuumu ra i te akarongo i te au tuatua takinga meitaki mei tetai taeake tiratiratu. (Maseli 12:25; 17:17) Me akono tatou i te manako rave ua i te akaari i te takinga meitaki na taua au mataara, te akatutu ra tatou i te ngakau tae tikai o to tatou aroa.—2 Korinetia 8:8.

10. Akapeea te aroa i te tauturu anga ia tatou kia turu e kia tuatua i te tuatua mou, noatu me kare te reira e ngoie ana kia pera?

¹⁰ “Te aroa . . . e rekareka ra i te tuatua-mou.” Te karanga ra tetai atu uri anga: “Te aroa . . . te rekareka ra i te tuatua mou.” Te akakeu ra te aroa ia tatou kia akono tika i te tuatua mou e kia “tuatua-mou ta te tangata katoa e tuatua ki tona tangata tupu.” (Zekaria 8:16) Ei akaraanga, me kua piri atu tetai tei akaperepereia i roto i te ara kino, na te aroa ia Iehova—e no tei rave kino ra—e tauturu ia tatou kia akono i te au turanga a te Atua kare e tauta i te uuna atu, te tuatua akameangiti, me kore te pikikaa ua no te angaanga kino. E tika, penei ka ngata te tuatua mou no taua turanga i te arikiia. Inara me akamanako tatou i te meitaki o te aronga tei akaperepereia e tatou, ka inangaro tatou kia rauka iaia e kia ariu atu ki te ako anga aroa ua a te Atua. (Maseli 3:11, 12) Ei au Kerititiano aroa ua, te inangaro katoa ra tatou i te “akono meitaki [ia tatou] i te au mea katoa nei.”—Ebera 13:18.

11. No te mea e “tapoki [oki te aroa] i te au mea katoa,” eaa ta tatou ka tauta kia rave no te au ara a te au taeake irinaki?

¹¹ “Te aroa . . . e tapoki i te au mea katoa.” Te aite anga tikai o taua tuatua “pouroa te au apinga te tapokiia ra e te reira.”  (Kingdom Interlinear) Te karanga ra a 1 Petero 4:8: “Ka ngaro oki te apa e manganui i te aroa.” Ae, ko tetai Kerititiano tei akaaereia e te aroa kare e viviki i te akakite ua i te au tu apa ua e te kino o tona au taeake Kerititiano. I te au atianga e manganui, e meangiti ua te au tarevake e te apa o te au taeake irinaki e ka rauka i te tapokiia e te aroa.—Maseli 10:12; 17:9.

12. Akapeea te apotetoro ko Paulo i te akaari anga e kua irinaki aia i te meitaki o Philemona, e eaa ta tatou ka apii mai mei te akaraanga o Paulo?

¹² “Te aroa . . . e akarongo i te au mea katoa to te aroa.” Te karanga ra te uri anga Moffatt no te aroa “te aruaru ra kia irinaki ua i te meitaki.” Kare tatou e tarotokaka maata i te au taeake irinaki, te uiui anga no runga i to ratou au akakoroanga ravarai. Te tauturu ra te aroa ia tatou “kia irinaki ua i te meitaki” no to tatou au taeake e kia akarongo ia ratou. a Ka akara ana i tetai akatauanga i roto i te reta a Paulo kia Philemona. Te tata ra a Paulo e raukai i te akamaroiroi ia Philemona kia turou takinga meitaki mai i te oki anga atu o te tavini oro ko Onesimo, tei riro mai ei Kerititiano. Kare i maro atu ia Philemona, kua pati akatenga atu a Paulo no te aroa. Kua akakite aia i te irinaki papu e ka rave a Philemona i te apinga tika, i te na ko anga: “Te irinaki nei au i toou akatika anga mai i tata atu ei au i teianei tuatua ia koe, kua kite oki au e e maata atu rai taau i taku e pati nei.” (Irava 21) Me akakeu te aroa ia tatou kia akakite i taua tu irinaki papu i roto i to tatou au taeake, te akatupu maira tatou i te meitaki i roto ia ratou.

13. Akapeea tatou i te akaari anga e te manakonako ra tatou i te meitaki no to tatou au taeake?

¹³ “Te aroa . . . e manakonako i te au mea katoa.” Noatu te irinaki ua ra te tu aroa, e manakonakoanga to te reira. Tei akakeuia e te aroa, te manakonako ra tatou i te meitaki no to tatou au taeake. Ei akaraanga, me akono tetai taeake e ‘kia rokoia e te apa ra,’ te manakonako ra tatou e ka ariu mai aia ki te au tauta anga aroa kia akatikatika iaia. (Galatia 6:1) Te akono katoa ra tatou i te manakonako anga e ko te aronga paruparu i roto i te akarongo  ka ora mai. Te akono tamou marie ra tatou ma taua aronga, te akono anga i tei rauka ia tatou no te tauturu ia ratou kia ketaketa i roto i te akarongo. (Roma 15:1; 1 Tesalonia 5:14) Noatu me ka aere ke tetai tei akaperepereia, kare tatou e tuku i te au e a tetai tuatau ka rako tangataia aia e ka oki mai kia Iehova, mei te tamaiti tei ngaro ra i roto i te akatutu anga a Iesu.—Luka 15:17, 18.

14. Na roto i teea au mataara e timataiai to tatou tu akakoromaki i roto i te putuputuanga, e akapeea te aroa i te tauturu anga ia tatou kia ariu?

¹⁴ “Te aroa . . . e akakoromaki i te au mea katoa.” Te akariro ra te akakoromaki ia tatou kia vai ngaueue kore noatu me aro atu i te au tuatau maromaroa me kore te au turanga kino. Kare te timata anga no te akakoromaki e te tupu ua mai mei vao i te putuputuanga. I tetai taime, ka timataia mai tatou mei roto. No te tu apa ua, penei ka akamaromaroa to tatou au taeake ia tatou. Penei ka akamamae tetai manako tau kore i to tatou manako ngakau. (Maseli 12:18) Penei kare i akonoia tetai manako i roto i te putuputuanga mei tei manakoia e tatou. Penei kare e marekaia ana te tu o tetai taeake ngateitei, te akakeuanga ia tatou kia manako, ‘Akapeea tetai Kerititiano i te angaanga akapera anga?’ Me aro atu i taua au turanga, ka akaatea ainei tatou mei te putuputuanga e ka akamutu i te tavini ia Iehova? Kare me e aroa to tatou! Ae, te arai ra te aroa ia tatou kia matapoia e te au tu apa ua o tetai taeake e kare rava e kitea e tatou te meitaki i roto iaia me kore i roto i te putuputuanga ei katoa anga. Te akariro ra te aroa ia tatou kia vai tiratiratu ki te Atua e kia tauturu i te putuputuanga noatu e eaa ta tetai tangata apa ua ka tuatua mai me kore ka rave.—Salamo 119:165.

15. Eaa oki te vareae tau kore, e akapeea te aroa i te tauturu anga ia tatou kia kopae i te manako ngakau kino?

¹⁵ ‘Kare te aroa e vareae.’ Ka akatupu te vareae tau kore ia tatou kia akara akakino i tei rauka i tetai—ta ratou au apinga, te au akameitakianga, me kore te au tu kite. E manako ngakau takinga kino e te noinoi taua tu vareae, me kare e akaraia, ka akakino i te au o te putuputuanga. Eaa te ka tauturu ia tatou kia patoi i te vareae? (Iakobo 4:5) Te pau anga, e aroa. Ka akakeu teia tu akaperepere ia tatou kia rekareka ma te aronga e au mea meitaki ta  ratou i te oraanga kare i rauka ia tatou uaorai. (Roma 12:15) Te tauturu ra te aroa ia tatou kia kore e akara i te reira ei mea patoi me rauka mai i tetai te akapaapaa anga no tetai tu kite arikiia me kore no te rauka anga meitaki rava.

16. Me te aroa tikai ra tatou i to tatou au taeake, eaa ra tatou ka kopae ei i te akapaapaa anga i ta tatou e rave ra i roto i ta Iehova angaanga?

¹⁶ “Kare te aroa e akamaata, kare oki e akatietie.” Te arai ra te aroa ia tatou kia kore e akaariari i to tatou tu kite me kare te au rauka anga. Me te aroa tikai ra tatou i to tatou au taeake, eaa tatou i akapaapaa tamou ei i to tatou turanga manuia i roto i te angaanga orometua me kare ta tatou au akameitakianga i roto i te putuputuanga? Ka akamaroiroi kore taua akapaapaa anga i tetai, te akakeu anga ia ratou kia manako meangiti me akaaiteia atu. Kare te aroa e akatika ia tatou kia akapaapaa no runga i ta te Atua i akatika mai ia tatou kia rave i roto i tana angaanga. (1 Korinetia 3:5-9) I te mea e, “kare oki [te aroa] e akatietie,” me kare mei tei karangaia e The New Testament in Modern English e, kare te reira e “akaperepere i te au manako akateitei no tona uaorai puapinga.” Te arai ra te aroa ia tatou mei te manako akateitei anga ia tatou uaorai.—Roma 12:3.

17. Ka akakeu te aroa ia tatou kia akaari i teea manako no tetai atu, e eaa i reira te tu akono ta tatou ka kopae?

¹⁷ ‘Kare te aroa e rave i te mea tau kore.’ Ko tetai tangata te rave ra i te mea tau kore na roto i tetai tu rikarika me kore viivii. Kare taua mataara i te mea aroa, te akaari maira oki te reira i te manako tau kore no te manako ngakau e te tu akono o tetai. Ei tuke anga, te vaira te tu ariki maru i roto i te aroa te akakeu ra ia tatou kia akaari i te tu manako tau i tetai atu. Te akamaata ra te aroa i te au tu meitaki, te tu akono tau i te Atua, e te akangateitei i to tatou au taeake irinaki. No reira, kare te aroa e akatika ia tatou kia piri atu ki roto i te “tu akono akama ra”—e tikai, i etai ua atu au tu te ka akapoitirere me kare ka akakino i to tatou au taeake Kerititiano.—Ephesia 5:3, 4.

18. Eaa ra tetai tangata aroa i kore ei e maro e kia raveia te au apinga ravarai mei tana i manako?

¹⁸ ‘Kare te aroa e kimi i te meitaki nona uaorai.’ Te karanga ra tetai atu uri anga i konei: “Kare te aroa e maro i tona uaorai  aerenga.” Kare tetai tangata aroa e maro e kia raveia te au mea pouroa i tana tika anga, i te mea atura te tano ua ra tona au manako. Kare aia e akavare i tetai, te taangaanga anga i tona uaorai mana akakeu anga kia akaparuparu i te aronga tuke te manako. Ka akaari mai taua tu marokiakia i te tu ngakau parau, e te karanga ra te Pipiria: “Ko te parau to te mate ra na mua.” (Maseli 16:18) Me inangaro tikai tatou i to tatou au taeake, ka akangateitei tatou i to ratou au manako, e i te ngai ka rauka, ka akaari tatou i te tu puareinga kia tukutuku ua. Te rotai ra te tu tukutuku ua ma te au tuatua a Paulo: “Auraka rava e tangata e kimi i tona uaorai meitaki, e kimi ra te tangata ravarai i to etai ke ra.”—1 Korinetia 10:24.

19. Akapeea te aroa i te tauturu anga ia tatou kia ariu atu me akakino mai tetai ia tatou?

¹⁹ ‘Kare te aroa e riri vave, kare e manako kino ia etai ke.’ Kare te aroa e ngoie ua i te akaririia e tei tuatuaia e tetai me kare i raveia. E tika, e mea natura ua i te riri me akariri mai tetai ia tatou. Noatu me kua tau to tatou riri anga, kare te aroa e tuku ia tatou kia vai riririri ua. (Ephesia 4:26, 27) Kare tatou e akono i tetai rekoti o te au tuatua mamae me kore te au angaanga, mei te mea te tata ra i te reira i roto i tetai puka kia kore e ngaropoinaia. Kareka ra, te akakeu ra te aroa ia tatou kia aru i to tatou Atua aroa ua. Mei ta tatou i kite i te Pene 26, te akakore ra a Iehova i te ara me e tumu tetai kia pera. Me akakore aia i ta tatou au ara, ka ngaropoina iaia, tera te tu, kare aia e akono i taua au ara no tetai tuatau ki mua. Kare ainei tatou e mareka ana e kare a Iehova e akono mai i ta tatou au mea kino?

20. Akapeea tatou i te ariu anga me akapuereereia tetai taeake irinaki e te rave anga kino e kua mamae kino no te tupu anga?

²⁰ ‘Kare te aroa e rekareka i te tuatua-tika kore.’ Te karanga ra tetai atu uri anga i konei e: “Kare te aroa e manakonako ua i te au ara a tetai tangata.” Te karanga ra te uri anga a Moffat e: “Kare rava te aroa e mareka me aere tarevake tetai.” Kare te aroa e mareka ana no runga i te tuatua tika kore, no reira kare tatou e ariki ana i te ainga tau kore i tetai ua atu. Akapeea tatou te ariu anga me akapuereereia tetai taeake irinaki e te ara e kua mamae kino no te tupu anga? Kare te aroa e akatika ia tatou kia rekareka, i te karanga anga e, ‘Meitaki! Kua tano rai!’ (Maseli 17:5) Inara, ka  rekareka tatou, me rave tetai taeake ara ra i te au takainga papu kia ora mai mei tona topa anga i te pae vaerua.

21-23. (a) Eaa te aite anga o ta Paulo tuatua i te tuatua anga aia e “kare ua te aroa e kore”? (e) Eaa te ka uriuriia i te pene openga?

²¹ “Kare ua te aroa e kore.” Eaa te aite anga o taua au tuatua a Paulo? Mei tei kiteia i roto i te aerenga manako, te uriuri ra aia i te au apinga aroa o te vaerua te vaira ma te au Kerititiano mua. Kua riro taua au apinga aroa ei au akairo e tei runga to te Atua tu mareka anga i te putuputuanga ou tei akamataia. Inara kare e rauka i te katoa anga o te au Kerititiano i te rapakau, te totou, me kore i te tuatua i te au reo ke. Inara, kare te reira i kino roa ana; kua ope oki i te openga ra taua au apinga aroa temeio. Inara, ka vai ua atu rai tetai apinga ke, tetai apinga ka rauka i te au Kerititiano  tataki tai i te tatanu. E maata rava te reira, e te mutu kore, i tetai ua atu apinga aroa temeio. Ko te tika, kua tapa a Paulo i te reira e “mataara meitaki maata rava.” (1 Korinetia 12:31) Eaa oki teia “mataara meitaki maata rava”? Ko te mataara oki te reira o te aroa.

²² E tikai, ko te aroa Kerititiano ta Paulo i akataka ‘kare ua e kore,’ koia oki, kare rava te reira e ope. Tae mai ki teia tuatau, te akataka ra te aroa taeake akaatinga uaorai i te au pipi mou a Iesu. Kare ainei tatou e kite ana i te tupu anga o taua aroa i roto i te putuputuanga o te aronga akamori ia Iehova i te enua katoa? Ka vai mutu kore taua aroa, te taputou maira oki a Iehova i te ora anga mutu kore ki tona au tavini tiratiratu. (Salamo 37:9-11, 29) Kia tamou ua atu tatou i te rave meitaki i te reira i te ‘aere na roto i te aroa.’ Na te rave akapera anga, ka kite tatou i te mataora maata te aere maira mei te orongaanga. E maata atu i te reira, ka ora ua atu tatou—ae, ka aroa ua atu—e tuatau ua atu, i te aru anga i to tatou Atua aroa ko Iehova.

²³ I roto i teia pene te taopenga anga i te tuanga no runga i te aroa, kua uriuri tatou e akapeea tatou me akaari i te aroa ki tetai e tetai. Inara i te manako anga no runga i te au mataara e manganui ka puapinga tatou mei te aroa o Iehova—pera katoa mei tona mana, te tuatua tau, e te pakari—ka meitaki tatou i te ui, ‘Akapeea au i te akaari anga kia Iehova e te aroa tikai ra au iaia?’ Ka uriuriia taua ui anga i roto i ta tatou pene openga.