PENE 12
“E Tu Tau Kore Aina Tei te Atua?”
1. Akapeea tatou i te akakino angaia e te au tupu anga o te tu tau kore?
KUA keiaia te moni akaputu a tetai vaine ruaine takaua. Kua akarukeia tetai pepe paruru koreia e tetai metua ngakau manako kore. Kua tukunaia tetai tangata ki roto i te are auri no te ta ua kare nana i rave. Eaa toou manako no teia au tupu anga? Papu, e te tamanata takitai ra te reira ia koe, e e tau kia pera. E au anoano pakari to tatou te au tangata no te tika e te tarevake. Me raveia te tu tau kore, kua riri tatou. Kua inangaro tatou e kia tutakiia te tangata tei akakinoia e kia akautungaia tei rave i te kino. Me kare teia e tupu, penei ka umere tatou: ‘Te kite ra ainei te Atua e eaa te tupu ra? Eaa ra aia i kore ei e rave i te angaanga?’
2. Akapeea a Habakuka i te ariu anga ki te tu tau kore, e eaa a Iehova i kore ei i akaapa iaia no teia?
2 I te tuatua enua i aereia mai, kua ui te au tavini pikikaa kore o Iehova i te au ui anga mei te reira rai. Ei akaraanga, kua pure te peroveta ko Habakuka ki te Atua: “Eaa ra koe i akariro ei iaku nei kia kite i te tu tau kore kino roa? Eaa koe i akatika uai i te rave anga kino, te akono kore i te ture, te ta ua, e te takinokino kia totoa aere i te au ngai ravarai?” (Habakuka 1:3, Contemporary English Version) Kare a Iehova i akaapa ana ia Habakuka no tana ui anga tau, Nana oki i tuku ki roto i te au tangata te manako o te tuatua tau. Ae, kua akameitaki a Iehova ia tatou ma tetai vaito anga tau o tona tu oonu roa o te tuatua tau.
Makitakita a Iehova i te Tu Tau Kore
3. Eaa i tuatuaiai e te kite maata atura a Iehova i te tu tau kore ia tatou ra?
3 Kare a Iehova e manako kore mai ana i te tu tau kore. Te kite maira aia i tei tupu ra. No to Noa tuatau, te akakite maira te Pipiria kia tatou: “E kite akerā Iehova, e kino maata to te tangata i te enua nei, e kua kino anake te au manako katoa, e te akakoroanga katoa o to ratou ngakau i te au rā katoa ra.” (Genese 6:5) Ka akamanako ana i te puapinga o taua tuatua. E putuputu te taime, kua akanooia to tatou manako no te tu tau kore ki runga i tetai au tupu anga tokoiti ua tei akarongoia me kare kua o atu tatou ki roto. Ei tuke anga, te kite ra a Iehova i te tu tau kore i te koropu katoa. Te kite pouroa maira aia i te reira! E maata atu i te reira, te kite ra aia i te au anoano o te ngakau—te manakoanga viivii i muri i te au raveanga tau kore.—Ieremia 17:10.
4, 5. (a) Akapeea te Pipiria i te akaari anga mai e te manako maira a Iehova i te aronga tei akono tau kore ia? (e) Akapeea a Iehova i te akakeu angaia e te tu tau kore?
4 Inara e maata atu ta Iehova e rave ra i te akara ua anga mai i te tu tau kore. Te manako katoa maira aia i te aronga tei takinga kinoia e te reira. I te akono kino angaia tona iti tangata e te au pa enua enemi, kua taitaia tikai a Iehova i ta “ratou aue i te aronga i tinai-mate mai ia ratou, e te akaao ia ratou ra.” (Akava 2:18) Penei kua kite ana koe i te maata o ta etai tangata kiteanga i te tu tau kore, te maata atu ia i ta ratou manako kore anga i te reira. Kare a Iehova e manako akapera ana! Kua kite ana aia i te tu tau kore ma te maata no etai 6,000 mataiti, inara kare rava aia i ngaueue ana i tona riri anga i te reira. Mari ra, te akapapu maira te Pipiria kia tatou e ko te au apinga mei te “arero pikikaa,” “te rima i maringi ei te toto ara kore ra,” e “te kite pikikaa, e tuatua i te tuatua pikikaa ra” e au apinga ia te rikarika ra aia.—Maseli 6:16-19.
5 Ka akara, katoa, i ta Iehova akaapa anga pakari i te tu tau kore o te aronga arataki o Iseraela. “Kare ainei tei ia kotou te kite i te tuatua-tau?” i akauru ei aia i tana peroveta kia ui kia ratou. I muri mai i te akatakaanga na roto i te au tuatua taka meitaki i ta ratou akakino anga i to ratou mana, kua totou a Iehova i te tupu anga no teia aronga pikikaa: “Ei reira ratou e kapiki atu ei kia Iehova, kare ra aia e akarongo mai ia ratou; e puroku ra aia i tona mata ia ratou i taua tuatau ra; no te mea kua kino ïa ta ratou au ravenga.” (Mika 3:1-4) Mei teaa te reka kore o Iehova i te tu tau kore! Eaa oki, kua kite mua ana aia uaorai i te reira! No te au tauatini mataiti, kua akakoko tau kore ana a Satani iaia. (Maseli 27:11) Pera katoa, kua akakeuia a Iehova e te rave anga kino roa atu o te tu tau kore i te tamate angaia tana Tamaiti, tei “kore roa i rave i te ara,” ei tangata kino. (1 Petero 2:22; Isaia 53:9) Te taka meitaki ra, kare a Iehova e manako kore mai ana e kare katoa i papaki tai no te tumatetenga o te aronga te mamae ra i te tu tau kore.
6. Akapeea tatou me ariu atu me aro atu i te tu tau kore, e no teaa ra?
6 Inara, me kite atu tatou i te tu tau kore—me kare me riro mai tatou uaorai ei tangata akono tau koreia—e mea natura ua no tatou kia akono akapera. Kua maaniia tatou i roto i to te Atua tu, e e patoi anga te tu tau kore no te komono anga ia Iehova ra. (Genese 1:27) Eaa, i reira, te Atua i akatika ei i te tu tau kore?
Te Maro Anga Puapinga Rava Atu
7. Akataka mai akapeea to Iehova ingoa e tana tutaraanga i te akaao angaia.
7 Te pau anga ki teia ui anga te piri atura ki tetai maro anga puapinga rava atu. Mei ta tatou i kite ana, kua rauka i Tei Anga te tika anga kia tutara ki rungao i te enua e te aronga e noo ra i roto i reira. (Salamo 24:1; Apokalupo 4:11) Inara, i te akamata anga o te tuatua enua o te tangata, kua akakinoia to Iehova ingoa meitaki e kua pikikaaia e e tarevake tana tutaraanga. Akapeea teia i te tupu anga mai? Kua akaue a Iehova i te tangata mua, ko Adamu, auraka e kai mei tetai rakau i roto i te aua o tona kainga Parataito. Me akarongo kore aia? “Ka mate ïa koe,” i akakite atu ei te Atua kiaia. (Genese 2:17) Kare i ngata ana te akono i ta te Atua akauenga kia Adamu me kare ki tana vaine, kia Eva. Noatu rai, kua akairinaki a Satani ia Eva e kua pakari tikai ta te Atua arai anga. Eaa te ka tupu me kai aia mei te reira rakau? Kua akakite tika atu a Satani kia Eva: “Kare rava korua e mate: Kua kite oki te Atua e, i te rā e kai ei korua i to reira, ka puera ïa to korua mata, e ka riro korua mei te Atua ra te tu, i te kite i te meitaki e te kino.”—Genese 3:1-5.
8. (a) Eaa ta Satani i taiku no runga i tana tuatua kia Eva? (e) Eaa ta Satani i akaao no runga i to te Atua ingoa e te tu ngateitei?
8 I roto i teia tuatua kua karanga a Satani kare anake a Iehova i tapu i tetai tuatua puapinga mei ia Eva pera katoa kua pikikaa Aia kiaia. Kua akakeu Tei Timata ra kia ekoko a Eva e e Tu Meitaki to Iehova. No reira te akakino maata ra a Satani i to te Atua ingoa. Kua akakino katoa aia i te mana ngateitei o te Atua, me kore tana tutara anga. Kua matakite oki a Satani auraka kia uiui i te tikaanga o te mana ngateitei o te Atua. Inara kua akaao aia i te tu tika tikai, te tano anga tikai, e te tuatua tika o te reira. Tera te aite anga, kua akakite aia e kare a Iehova i akono i tana tutara anga na roto i tetai mataara tuatua tika e ei meitaki no te au tangata i raro ake Iaia.
9. (a) No Adamu raua ko Eva, eaa te tupu anga o te meameaau, e eaa te au ui anga puapinga tei akatupuia mai? (e) Eaa a Iehova i kore ei i takore i nga aronga meameaau?
9 Mei reira mai rai, kua akarongo kore a Adamu raua ko Eva ia Iehova na te kaianga mei te rakau araiia. Kua tuku to raua akarongo kore ia raua kia rauka te utunga o te mate, mei ta te Atua i akakite atura. Kua akatupu mai ta Satani pikikaa i tetai au uianga puapinga. Tei ia Iehova tikai ainei te tika anga kia tutara i te au tangata ravarai, me kare kia tutara ainei te tangata iaia uaorai? Te akono ra ainei a Iehova i tona mana ngateitei na roto i tetai mataara meitaki tikai? Ka rauka ua ia Iehova te taangaanga i tona mana maata i te takore atu i nga tangata akarongo kore i taua taime rai. Inara te au maro anga tei uiuiia te tau ra, kare ki to te Atua mana, mari ra ki tona ingoa, te ō maira te tu o tana tutara anga. No reira te akaatea anga ia Adamu, Eva, e Satani kare ia e akapapu mai i te tuatua tika o te tutara anga a te Atua. Ei tuke anga, penei ka uiuiia tona taoonga tutara. Ko te mataara anake no te akataka me ka rauka rai i te au tangata ravarai i te tutara manuia ia ratou uaorai, te akatakake anga mei te Atua, koia oki kia akaruke i te tuatau kia akapapu mai.
10. Eaa ta te tuatua enua i akakite mai no runga i te tutara anga a te tangata?
10 Eaa ta te tuatau i topa i akakite mai? I te au mareniamu i aereia mai, kua tamata ana te au tangata i te au tu kavamani tuketuke e manganui, kapiti mai te tutara anga ariki, temokaratiki, socialism, e te komuniti. Te katoa anga ia ratou kua akatutuia mai i roto i te tuatua tika a te Pipiria e: “Te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai.” (Koheleta 8:9) Ma te tumu meitaki, kua akakite te peroveta ko Ieremia: “Kua kite oki au, e Iehova e, e kare tei te tangata uaorai tona aerenga: kare tei te tangata e aere nei, i te akono i tona uaorai takainga tapuae.”—Ieremia 10:23.
11. Eaa ra a Iehova i tuku uai i te kiri tangata i raro i te mamaeanga?
11 Kua kite oki a Iehova mei te akamataanga mai i to te tangata akatakake anga, me kare tutara anga uaorai e ka akatupu i te mamae anga maata. E tu tau kore ainei nona, i reira, kia akatika ua e kia aere ua atu tei tupu ra? Kare! Kia akatutuia: Ka tamanako ana e e tamaiti taau te umuumu ra i te vai anga ei rapakau i tetai maki akakino i te oraanga. Kua kite koe e ka akatupu te vai anga i te mamae ki te tamaiti, e te akataitaia oonu nei teia ia koe. I taua taime rai, kua kite koe e ka akariro te vai anga e kia rekareka taau tamaiti i tetai oraanga meitaki a muri mai. Ma te aiteite, kua kite te Atua—e kua totouia—tana akatika anga i te tangata kia tutara ia ratou uaorai ka akatupu mai te reira i te au taitaia e te mamae maata. (Genese 3:16-19) Inara kua kite katoa aia e ka rauka te akamaru anga mutu kore e te puapinga me akatika ua aia i te tangata ravarai kia kite i te ua kino tei akatupuia mai e te meameaau anga. Na roto i teia tu ka rauka te maro anga i te akatikatika tamouia, e tuatau ua atu.
Te Maro Anga o te Tu Tiratiratu o te Tangata
12. Mei tei akatutuia mai e to Iobu turanga, eaa te au akaapa ta Satani i akatupu ki te au tangata ra?
12 Te vai atura tetai tuanga o teia tumu manako. Te akaaoanga i te tu tika tikai e te tuatua tau o te tutara anga a te Atua, kare anake a Satani i akakino ia Iehova no Tona mana ngateitei e tona ingoa inara kua akakino katoa aia i te au tavini o te Atua no to ratou tu tiratiratu. Ei akatauanga, ka akara ana i ta Satani i tuatua kia Iehova no runga i te tangata tuatua tika ko Iobu: “Kare ainei tei koropiniia aia e koe, e tona ra are, e tana katoa ra au mea ravarai e pini ua ake? kua akameitaki koe i ta tona rima i rave ra, e kua maata tana apinga i te enua nei. Ka akatika ua atura koe i to rima i tenana, ka rave atu ei i tana e kia ope rava, kare aia e kore i te akakino ia koe ki mua i to mata.”—Iobu 1:10, 11.
13. Eaa ta Satani i taiku atu no tana au akaapa anga no Iobu, e akapeea teia i te tauru anga mai i te au tangata ravarai?
13 Kua tauetono a Satani e te taangaanga ra a Iehova i Tona mana paruru no te oko atu i ta Iobu akamori anga. Aru mai, te akakite ra teia e mea pikikaa ua te tu tiratiratu o Iobu, e te akamori ua ra aia i te Atua no te ka rauka ua iaia. Kua tuatua oki a Satani e me akangereia a Iobu i te au akameitaki anga a te Atua, ka akakino taua tangata ra i Tei Anga iaia. Kua kite oki a Satani e e meitaki oki a Iobu i roto i te tu “tiratiratu, i te mataku anga i te Atua, e te akaruke anga i te kino.” a No reira me ka rauka ia Satani te aati i to Iobu tu tiratiratu, eaa ta te reira ka tuatua no te toenga o te tangata ravarai? No reira te taumaro ra a Satani i te tu tiratiratu o te aronga pouroa te inangaro ra i te tavini i te Atua. E tika, te akamaata anga i te maro anga, te tuatua ra Satani kia Iehova: “E riro oki ta te tangata katoa ra ei oko i tona ora.”—Iobu 1:8; 2:4.
14. Eaa ta te tuatua enua i akaari mai no runga i ta Satani akaapa anga i te au tangata?
14 Kua akaari mai te tuatua enua e manganui, mei ia Iobu rai, kua vai tiratiratu kia Iehova noatu te timata anga—tei tuke ki ta Satani i tuatua ra. Kua akarekareka ratou i to Iehova ngakau na roto i to ratou aerenga pikikaa kore, e kua oronga teia i te pau anga kia Iehova no ta Satani akakoko anga akatietie e ka akamutu te au tangata i te tavini i te Atua me tukunaia ratou ki raro i te turanga ngata. (Ebera 11:4-38) Ae, kua patoi te au tangata ngakau tika i te akaruke i te Atua. Noatu me akaoripuia e te au turanga taitaia, kua irinaki maata ratou ki runga ia Iehova kia oronga mai i te maroiroi kia ratou kia autu ua atu.—2 Korinetia 4:7-10.
15. Eaa te au uianga penei ka tupu mai no runga i ta te Atua au akavaanga i te tuatau i topa e te tuatau ki mua?
15 Inara e maata atu te o maira ki roto i ta Iehova taangaanga i te tuatua tau i te au maro anga o te mana akangateitei e te tu tiratiratu o te tangata. Te oronga maira te Pipiria kia tatou i tetai rekoti o te au akavaanga a Iehova no tetai au tangata tataki tai e pera tetai enua katoa. Te ki katoa ra te reira i te au totou akavaanga tana ka tuku mai a te tuatau ki mua. Eaa tatou ka papu ei e kua riro ana a Iehova e ka vai tuatua tika rai i roto i tana au akavaanga?
Eaa i Teitei Atu ei to te Atua Tuatua Tau
16, 17. Eaa te au akaraanga te akaari maira e kua kotingaia to te au tangata manako no te tuatua tau mou?
16 No Iehova, ka tika kia tuatuaia: “Ko tei tika rava tana angaanga ra.” (Deuteronomi 32:4) Kare e rauka i tetai ia tatou i te tuatua i te reira no tatou uaorai, e putuputu oki te taime te arai ra ta tatou akaraanga kotinga uaia i ta tatou manako anga no runga i te mea tika. Ei akaraanga, ka akamanako ia Aberahama. Kua pati akatenga aia kia Iehova no runga i te akapou anga o Sodoma—noatu te maata o te kino i reira. Kua ui aia kia Iehova: “E akapou katoa aina koe i te tangata tuatua-tika, e te akono kore i te Atua?” (Genese 18:23-33) E tika, te pau anga kare. I te tae meitaki anga a Lota tuatua tika e tana nga tamaine ki te oire ko Zoara i ‘akatopa mai ei a Iehova i te teio, e te ai, ki runga ia Sodoma.’ (Genese 19:22-24) Ei tuke anga, kua “maata atura [to Iona] riri” i te akaari anga te Atua i te tu akaaroa ki te iti tangata o Nineve. I te mea kua akakite ke ana a Iona i to ratou akapou anga, ka merengo ua aia i te kite atu ia ratou i te tamate angaia—noatu to ratou tu tataraara ngakau tae.—Iona 3:10–4:1.
17 Kua akapapu a Iehova kia Aberahama e ko Tana akonoanga i te tuatua tau kare e kapiti ua mai anake i te akapou anga i te aronga kino pera katoa te akaoraanga i te aronga tuatua tika. I tetai tua, kua anoanoia a Iona kia apii e e tu akaaroa to Iehova. Me taui tei kino ra i to ratou au aerenga, e “kua tika [iaia] i te akakore mai i te ara.” (Salamo 86:5) Kare mei tetai au tangata tinamou kore, kare a Iehova e rave ana i te akavaanga kino kia akakite i tona mana, e kare katoa aia e tapupu i te tu tangi aroa te mataku anga e ka akara ia mai aia e e paruparu. Ko tana mataara koia oki kia akaari i te tu akaaroa me e tumu to te reira.—Isaia 55:7; Ezekiela 18:23.
18. E akaari mai mei te Pipiria e kare a Iehova e rave ua no te tu manako ngakau.
18 Inara, kare a Iehova i akamatapo uaia e te manako tangi ua. I te o oonu anga tona iti tangata ki roto i te akamori anga itoro, kua akakite tamou a Iehova: “E akava au ia koe i tei tau i toou ra au aerenga, e e akaoko atu au ia koe i taau katoa ra au tuatua viivii. Kare oki taku mata e akaperepere ia koe, e kare oki au e aroa atu: e akaoko ra au ia koe i toou ra au aerenga.” (Ezekiela 7:3, 4) No reira me pakari te au tangata i roto i to ratou aerenga, ka akava a Iehova ma te tau ra. Inara te akanooia ra tana akavaanga ki runga i te au kiteanga papu. No reira, i te tae anga atu te aue maata ra i tona nga taringa no runga ia Sodoma raua ko Gomora, kua akakite a Iehova e: “E aere ana au ki raro, kia kite i te rave tika anga ratou, mei tei tae roa mai i te reo kiaku nei.” (Genese 18:20, 21) Mei teaa ta tatou akameitaki anga e kare a Iehova mei tetai au tangata e manganui tei rere viviki ki te openga i mua ake ka akarongo ei i te au akakite anga! E tikai, a Iehova mei ta te Pipiria e akakite maira nona ra, “e Atua pikikaa kore, ma, tei kore rava e kitea te tu tau kore ra.”—Deuteronomi 32:4, NW.
E Irinaki Papu i to Iehova Tuatua Tau
19. Eaa ta tatou ka rave me e au uianga ngata ta tatou no runga i ta Iehova akonoanga i te tuatua tau?
19 Kare te Pipiria e akara ana i te au ui anga ravarai no runga i ta Iehova au angaanga i te tuatau i topa; kare katoa te reira e oronga mai ana i te au tuatua e akapeea a Iehova me tuku i te akavaanga no te au tangata tataki tai e te au pupu a te tuatau ki mua. Me taiiia tatou no runga i te au tataanga me kare te au totou i roto i te Pipiria te ngai kare e maata ana te au tuatua akakite, ka rauka ia tatou te akaari i te tu tiratiratu mei te peroveta rai ko Mika, tei tata e: “E tapapa au i te Atua o toku nei ora.”—Mika 7:7.
20, 21. Eaa tatou ka papu ei e ka rave ua rai a Iehova i tei tika?
20 Ka papu ia tatou e i te au turanga ravarai, ka rave a Iehova i tei tika. Noatu me kua kopaeia te tu tau kore e te au tangata, te taputou maira a Iehova: “Ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.” (Roma 12:19) Me akaari tatou i te tu tapapa, ka akakite tatou i te irinaki anga ngaueue kore tei akakiteia e te apotetoro ko Paulo: “E tu tau kore aina tei te Atua? Kare rava!”—Roma 9:14, NW.
21 I teianei, te noo nei tatou i roto i te “au tuatau kikino tei ngata roa no te akono atu.” (2 Timoteo 3:1, NW) Kua akatupu mai te au tu tau kore e te “au takinga-kino katoa” i te au takinokino anga e manganui. (Koheleta 4:1) Inara, kare a Iehova i taui. Te rikarika nei rai aia i te tu tau kore, e te manako oonu maira aia i te aronga tei kino no te reira. Me vai tiratiratu tatou kia Iehova e tona mana ngateitei, ka oronga mai aia i te maroiroi kia tatou kia akakoromaki e tae ua atu ki te tuatau tau e akatikatika ei aia i te au tu tau kore i raro ake i te tutara anga a tona Patireia.—1 Petero 5:6, 7.
a Kua tuatua a Iehova no Iobu ra: “Kare oki ona e aite i runga i te enua nei.” (Iobu 1:8) Papu, i reira, kua ora mai a Iobu i muri ake i te matenga o Iosepha e i mua ake ka riro mai ei a Mose ei arataki akataoongaia no Iseraela. No reira, i taua taime ra ka rauka i te tuatua uaia e kare tetai i aite te tu tiratiratu mei to Iobu ra.