1. Ka apii tatou i te tuatau ki mua noea mai?

I AKARA ainei koe i te nuti i te tivi e kua manako, ‘Eaa te tupu ra i teianei ao?’ Te tupu viviki ua ra te au mea ma te manako koreia e kare rava e rauka i tetai tangata i te tapapa eaa to apopo ka apai mai. (Iakobo 4:14) Inara, kua kite a Iehova eaa te ka tupu i te tuatau ki mua. (Isaia 46:10) Kua roa ake nei tana Tuatua, koia te Pipiria, te totou anga kare anake te au mea kino e tupu ra i to tatou tuatau mari katoa ra te au mea umere te ka tupu i te tuatau ki mua e vaitata maira.

2, 3. Eaa te uianga ta te au pipi i ui kia Iesu, e akapeea aia i te pau anga?

² Kua tuatua a Iesu Karaiti no te Patireia o te Atua, te ka akaope i te kino e ka maani i te enua ei parataito. (Luka 4:43) Kua inangaro te au tangata i te kite e aea te Patireia e tae mai ei. Te tika, kua ui te au pipi a Iesu kiaia: “E akakite mai . . . te akairo o toou [“parutia,” NW], e te openga o teianei ao.” (Mataio 24:3) Ei pau anga kua akakite a Iesu kia ratou e ko te Atua ko Iehova anake ua tei kite tikai e aea te openga o teianei ao e tae mai ei. (Mataio 24:36) Inara kua akakite a Iesu i te au mea ka tupu i te enua nei i mua  ake ka apai mai ei te patireia i te au tikai e te tinamou ki te tangata nei. Ko tana i akakite te tupu ra i teianei!

³ I mua ake ka akara matatio ei tatou i te tika e te noo nei tatou i “te openga o teianei ao,” ka uriuri poto tatou i tetai tamaki tei kore rava i kiteia e tetai ua atu tangata. Kua tupu te reira i te rangi e te riro ra tona tupu anga ei akatuke ia tatou.

4, 5. (a) Eaa tei tupu i te rangi i muri poto ake i to Iesu akaterono anga ei Ariki? (e) Kia tau kia Apokalupo 12:12, eaa te ka tupu mei te tamaki i te rangi?

⁴ Kua akataka te pene i mua ake nei o teia puka e kua riro mai a Iesu Karaiti ei Ariki i te rangi i te mataiti 1914. (Daniela 7:​13, 14) I muri poto ake i te rauka anga iaia te mana Patireia, kua tu atu a Iesu. “E tamaki tei runga i te rangi,” i na te Pipiria ei. “Ko Mikaela [tetai ingoa o Iesu] e tana au angela, tamaki atura i te taae [Satani te Tiaporo]; e kua tamaki maira te taae e tana au angela.” * Kua ruti a Satani e tana au angera kino, koia te au temoni, i te reira tamaki e kua uriia mai ki vao i te rangi ki te enua nei. Kua rekareka te au tamariki vaerua akono meitaki a te Atua e kua uriia mai a Satani e tana au temoni. Inara, kare te tangata e kite i taua tu rekareka anga. Mari ra, kua akakite te Pipiria: “E mate ra oki to te enua . . . tei raro atu na oki te diabolo ia kotou na, e riri maata oki tona, no te mea kua kite aia e e manga tuatau poto ua tona e toe nei.”​—Apokalupo 12:​7, 9, 12.

⁵ Ka akara ine te ka tupu mei te tamaki i te rangi. I tona riri maata, ka apai mai a Satani i te mate, me kore te manamanata, ki rungao i te aronga o te enua nei. Mei taau e kite ra, te noo nei tatou i taua tuatau o te mate. Inara ka poto ua te reira​—‘e manga tuatau poto ua e toe  nei.’ Kua kite rai a Satani i te reira. Te taiku ra te Pipiria i teia tuatau e ko te “tuatau openga.” (2 Timoteo 3:1) Mei teaa atura to tatou rekareka e kare e roa ka takore te Atua i te mana o te Tiaporo ki rungao i te enua nei! Ka uriuri tatou i etai o te au mea tei akakiteia i te Pipiria e te tupu ra i teianei tikai. Te akapapu maira teia au mea e te noo nei tatou i te tuatau openga e kare e roa ka apai mai te Patireia o te Atua i te au akameitakianga mutu kore ki te aronga tei inangaro ia Iehova. Te mea mua, ka akara matatio tatou e a au tuanga o te akairo ta Iesu i tuatua te ka akairo i te tuatau ta tatou e noo nei.

6, 7. Akapeea ta Iesu au tuatua no te au tamaki e te onge e akatupuia ra i teia tuatau?

⁶ “E tu mai tetai enua e tamaki mai ki tetai enua, e tetai basileia e tamaki mai ki tetai basileia.” (Mataio 24:7) E mirioni ua atu au tangata tei mate i te au tamaki i te tuatau o te anere mataiti i topa. Kua tata tetai tangata Peritane tata tuatua enua e: “Ko te 20 anere mataiti te tuatau ta tangata roa atu i roto i te tuatua enua tei tataia. . . . E anere mataiti vaitata rai tupu ua te tamaki, e iti e te poto ua te au tuatau kare e tamaki akaaereia i tetai ua atu ngai.” Te akakite ra tetai ripoti a te  Worldwatch Institute e: “E toru taime maata atu te au tangata tei kinokino mei [te 20] anere mataiti i te au tamaki katoatoa o te anere mataiti mua TA ki te 1899.” E tere atu i te 100 mirioni au tangata tei mate i te au tamaki mei te 1914 mai. Noatu kua kite tatou i te mii o te rutianga okotai tei akaperepereia i te tamaki, ka akamanako ua tatou i taua tu taitaia e te mamae tei takirua ia e mirioni ua atu taime.

⁷ “E onge oki.” (Mataio 24:7) Te karanga ra te aronga kimikimi e kua kake maata te akaputu anga kai i te tuatau o te 30 mataiti i topa. Noatu rai, te onge ua atu ra no te mea e manganui te au tangata kare e rava ana te moni no te oko kai e kare e rava te enua no te tanutanu kai. I te au enua tutupu, e tere atu i te pirioni au tangata e noo ra ki runga i te okotai tara me kore e meangiti mai i te ra. Te maata anga i teia te mamae ra i te onge kino. Te tamanako ra te World Health Organization i te onge kai ei tuanga maata i roto i te mate o te tere atu i te rima mirioni au tangata i te mataiti takitai.

8, 9. Eaa te akaari maira kua tika ta Iesu au totou no te ngaruerue enua e te maki mate?

⁸ “E te ngaruerue maata i te enua.” (Luka 21:11) Kia tau ki te U.S. Geological Survey, mei te 1990 anake ra tetai avereti o te 17 ngaruerue enua i te mataiti no tona ririnui kua rava no te takinokino i te au are e te akangaangaa  i te enua. E i te avereti, kua tupu i te au mataiti tataki tai te au ngaruerue enua tei ririnui tikai no te takore takiri i te au are. Te akakite ra tetai akaou tumu e: “Kua tamate te ngaruerue enua e anere e te tauatini ua atu oraanga i roto i te 100 mataiti i topa e e manga ua te au mate tei tameangitiia mai e te au akamako anga angaanga kimi kite.”

⁹ “E te maki-mate.” (Luka 21:11) Noatu te au tereanga ki mua o te vairakau, te tamate ra te au maki taito e te au maki ou i te au tangata. Te karanga ra tetai ripoti e e 20 au maki rongo ia​—kapiti mai te maki maro, te maki mariri, e te maki cholera—​kua matau maataia i te au ngauru mataiti i aereia mai, e te ngata kino maira etai au tu maki no te rapakau na roto i te au apinga akakona. Te tika, mei te 30 au maki ou tei mama mai. I etai ia ratou kare e rapakau i kitea e e maki kino.

10. Eaa te au tu tei akakiteia ia 2 Timoteo 3:​1-5 taau e kite ra i te au tangata i teia tuatau?

¹⁰ I te pae o te akatakaanga i tetai au tupu anga o teianei ao, te akakite maira te Pipiria e ka akairoia te tuatau openga e tetai taui anga taiate tangata. Kua akataka mai te apotetoro ko Paulo e mei teaa ra te tu o te maata anga o te tangata. Ia 2 Timoteo 3:​1-5, ka tatau tatou: “Ka tupu te kino maata i taua  tuatau openga ra.” I tetai tuanga, te karanga ra a Paulo e ka riro te tangata

• ei akaperepere ia ratou uaorai

• ei noinoi

• ei akarongo kore ki te metua

• ei viivii

• ei aroa kore

• ei mako kore

• ei rotoriri

• ei anoano i te au mea e navenave ei ra, kare i anoano i te Atua

• e tutu akono i te Atua, kareka te mana ra, kua akakore i te reira

11. Akapeea a Salamo 92:7 te akatutu anga te ka tupu ki te aronga kino?

¹¹ Te aite ainei te au tangata i toou ngai mei teia te tu? Kare e ekoko anga. Te vai ra te au tangata i te au ngai ravarai ma te au tu kino. Te akaari maira teia e kare e roa ka rave te Atua, i ta te Pipiria e karanga ra: “Me tupu te aronga kino mei te ngangaere, e me ruperupe katoa te aronga i rave i te kino ra; i ruperupe ia, kia tipu akaruke takiri roaia ra.”​—Salamo 92:7.

12, 13. Akapeea te ‘kite mou’ i te tupu maata anga i teia “tuatau openga”?

¹² E tikai te ki ra te tuatau openga i te mate, mei ta te Pipiria tikai i akakite. Inara, i teianei ao manamanata, te vai  ra te au tupu anga papu i rotopu i te aronga akamori o Iehova.

¹³ “E tupu atura te kite [“mou,” NW] i te maata anga,” i akakite ei te puka Pipiria a Daniela. Aea te reira e tupu ei? I te “tuatau openga.” (Daniela 12:4) Mei te 1914 mai tikai, kua tauturu a Iehova i te aronga tei anoano tikai i te tavini iaia kia tupu i te maramaanga i te Pipiria. Kua ariki ratou ma te marama mai i te au tuatua mou puapinga no runga i te ingoa e te akakoroanga o te Atua, te atinga oko o Iesu Karaiti, te turanga o tei mate, e te tuakaouanga. Tei maata atu, kua apii te aronga akamori o Iehova e akapeea te akono i to ratou oraanga i te tu te puapinga ra ratou e te apai maira i te akapaapaa anga ki te Atua. Kua rauka katoa ia ratou tetai maramaanga taka meitaki atu no runga i te tuanga o te Patireia o te Atua e akapeea te reira te akatikatika anga i te au mea i te enua nei. Eaa ta ratou ka rave ki teia kite? Te taki ra te reira uianga ia tatou ki tetai akaou totou te akatupuia ra i teia tuatau openga.

14. Mei teaa te totoa te tutu aereanga o te tuatua meitaki o te Patireia i teia tuatau, e koai ma te tutu aere ra i te reira?

¹⁴ “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei,” i karanga ai a Iesu Karaiti i tana totou no “te openga o teianei ao.” (Mataio 24:​3, 14) I te au enua katoa, te tuatua meitaki o te Patireia​—eaa te Patireia, eaa ta te reira ka rave, e akapeea e rauka ai ia tatou ta te reira au akameitakianga​—te tutu aereia ra e tere atu i te 230 enua e e tere atu i te 400 reo. E mirioni ua atu Au Kite o Iehova te tutu maroiroi aere ra i te tuatua meitaki o te Patireia. No roto mai ratou i te “pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki.” (Apokalupo 7:9) Te rave ra te Au Kite i te au apii Pipiria oronga ua i te kainga ma te au mirioni ua atu tangata tei inangaro i te kite i ta te Pipiria tikai e apii maira. Mei teaa atura i tetai tupu anga totou umere, i te mea tikai kua akakite a Iesu i te au Kerititiano mou ‘e ka makitakitaia e te tangata ravarai’!​—Luka 21:17.

15. (a) Te irinaki ra ainei koe e te noo nei tatou i te tuatau openga, e no teaa ra? (e) Eaa te aiteanga o “te openga” no te aronga tei patoi ia Iehova e no te aronga tei kauraro ki te tutaraanga o te Patireia o te Atua?

¹⁵ I te mea e manganui te au totou Pipiria e akatupuia ra i teia tuatau, kare ainei koe e akatika e te noo nei tatou i te tuatau openga? I muri ake me tutu aereia te tuatua meitaki i ta Iehova i mareka ra, papu i reira ka tae mai “te openga.” (Mataio 24:14) “Te openga” tona aiteanga me takore te Atua i te kino i te enua nei. Ei takore i te katoatoa tei akakoro tikai i te patoi Iaia, ka taangaanga a Iehova ia Iesu e tana au angera ririnui. (2 Tesalonia 1:​6-9) Kare a Satani e tana au temoni e arataki ke akaou i te pa enua. I muri ake i te reira, ka tuku mai te Patireia o te Atua i te au akameitakianga ki rungao i te aronga katoatoa tei kauraro ki tana tutara anga tuatua tika.​—Apokalupo 20:​1-3; 21:​3-5.

16. Eaa te mea tau noou kia rave?

¹⁶ I te mea te vaitata maira te openga o te akatereanga a Satani, ka anoano ia tatou kia ui kia tatou uaorai, ‘Eaa taku ka tau kia rave?’ E mea tau no te apii tamou maata atu ia Iehova e tana au umuumu anga ia tatou. (Ioane 17:3) Kia riro mai ei tangata apii aruaru i te Pipiria. E akamatau ia koe kia piri putuputu atu ki tetai pae tei kimi ra i te rave i to Iehova anoano. (Ebera 10:​24, 25) E apii i te kite maata ta te Atua ko Iehova i oronga mai ki te au tangata i te ao katoa, e e rave i te au taui anga tei anoanoia i roto i toou oraanga i reira koe e rekareka ai i te mareka anga a te Atua.​—Iakobo 4:8.

17. No teaa ra te akapou anga o te aronga kino ka opu poitirere ei i te maata anga o te au tangata?

¹⁷ Kua akakite a Iesu i te maata anga o te tangata e ka kopae i te tika e te noo nei tatou i te tuatau openga. Ka tae viviki mai ma te manako koreia te takore anga o te aronga kino. Mei te keia i te po, ka opu poitirere ua te reira i te maata anga o te au tangata. (1 Tesalonia 5:2) Kua akamatakite a Iesu: “E mei te tuatau ia Noa ra, koia katoa te [“parutia,” NW] o te  Tamaiti a te tangata nei. Mei tei te tuatau i muao i te diluvi ra, te kaikai ra ratou e te inu ra, te akaipoipo ra, e te orongaia ra kia akaipoipoia, e tae rava atu ki te rā i tomo ei a Noa ki roto i te araka, Kare rava i kite, e rokoia iora ratou e te diluvi, e ope takiri akera ratou i te mate; koia katoa te [“parutia,” NW] o te Tamaiti a te tangata nei.”​—Mataio 24:​37-39.

18. Eaa te akamatakiteanga a Iesu ta tatou ka tau kia manako pakari?

¹⁸ No reira, kua akakite a Iesu ki tona aronga akarongo: “E matakite ra ia kotou, ko te opue aea to kotou ngakau i te maata o te kai e te kona, e te pekapeka o teianei ao, ka rokoia mai ei kotou e taua rā ra, kare i manakoia atu. E rokoia mai oki tei noo i te ao katoa nei i te reira, mei te ereere ra. E tenana, e ara kotou, e tamou tikai i te pure, kia tau ia kotou te ora i teianei au mea katoa e vaitata mai nei, e kia tu [ma te akatikaia] kotou ki mua i te aroaro o te Tamaiti a te tangata.” (Luka 21:​34-36) E mea tau i reira kia manako pakari i te au tuatua a Iesu. Eaa ra? No te mea te aronga tei akatikaia e te Atua ko Iehova e te “Tamaiti a te tangata,” ko Iesu Karaiti, e manakonakoanga to ratou i te oraanga atu i te openga o te akatereanga a Satani e te oraanga e tuatau ua atu i roto i te ao ou umere te vaitata maira!​—Ioane 3:16; 2 Petero 3:13.