1, 2. No teaa tatou ka matakite ei me iki i ta tatou tamataoraanga?

 E AKAMANAKO ana ka aere koe ka kakati i tetai apara, inara kua pē tetai ngai. Eaa ra taau ka rave? Ka kai ainei koe? Ka titiri ainei koe? Me ka tipu ua koe i te ngai pē e oti kai i te ngai meitaki?

² Mei tera rai te tamataoraanga. Penei e reka tetai pae, kareka ra te maataanga e viivii no te mea e tau kore, e marikonga kore e te kino. No reira  me iki koe i taau tamataoraanga, e karanga ana ainei koe e: “Tei iaku rai te tika eaa taku tamataora ka iki”? Me e karanga ana koe e: “E kino te au tamataoraanga pouroa”? Me e matakite ana koe me iki i taau tamataoraanga e ka akaruke i te mea kino, e ka iki i te mea tau?

3. Eaa ta tatou ka akamanako me iki i ta tatou tamataoraanga?

³ Ka inangaro tatou pouroa i te tarekareka e te tamataora, e kia tau ta tatou ikianga i te reira. Ka anoanoia tatou kia akamanako i ta tatou ikianga, e ta te reira ka akatupu ki ta tatou akamorianga ia Iehova.

4. Eaa tetai kaveinga Pipiria te ka tauturu ia tatou me iki i ta tatou tamataora?

⁴ Me akatapu tatou ia tatou kia Iehova, ka tia tatou i to tatou oraanga kia tavini iaia. (E tatau ia Koheleta 5:4.) Ka tia tatou kia rave i te au mea ravarai ma te akakakā i te Atua.’ (1 Korinetia 10:31) Tera te aiteanga, te ō maira te tuatau akangaroi e te tamataora, te tuatau no te au uipaanga e te angaanga tutu evangeria.

5. Mei teaa te tu o te akamorianga ta tatou ka oronga kia Iehova?

⁵ Te au mea ravarai ta tatou ka rave i roto i te oraanga, te ō maira ta tatou akamorianga kia Iehova. Kua akamārama mai a Paulo i teia i te na ko anga e: “Kia tuku atu kotou i to kotou au kopapa ei  atinga ora, e te tapu, e tau oki i te Atua.” (Roma 12:1) Akakite a Iesu: “E anoano atu koe i toou Atua ia Iehova ma to ngakau katoa, e ma to vaerua katoa, e ma to manako katoa, e ma to ririnui katoa.” (Mareko 12:30) Ka oronga ua rai tatou kia Iehova, ma to tatou ngakau katoa. I te tuatau o Iseraela i taito, me oronga te tangata i tetai manu ei atinga kia Iehova, kia oronga ratou i te manu kino kore. Me e apinga kino tetai i ta ratou atinga, kare te Atua e āriki mai. (Levitiku 22:18-20) Mei tera katoa ta tatou akamorianga, me kare e tau, kare a Iehova e āriki mai.

6, 7. Ta tatou tamataoraanga, eaa ta te reira ka akatupu ki ta tatou akamorianga ia Iehova?

⁶ Te akakite maira a Iehova kia tatou: “Kia tapu kotou; te tapu nei oki au.” (1 Petero 1:14-16; 2 Petero 3:11) Ka āriki mai a Iehova i ta tatou akamorianga mei te mea e e mea tapu e te tiama. (Deuteronomi 15:21) Kare ta tatou akamorianga i te mea tiama me ka rave tatou i te au mea ta Iehova e riri ra, mei te au peu viivii o te ainga, takinga kino me kore te au peu e ō maira te angaanga temoni. (Roma 6:12-14; 8:13) Kare rava a Iehova e mareka me akariro tatou i teia au peu ei tamataora ia tatou. Ka taviivii teia i ta tatou akamorianga, ka akamareka kore ia Iehova e ka takore takiri i to tatou pirianga kiaia.

⁷ Ka akapeea ra i reira tatou me iki i ta tatou  tamataoraanga ma te tau? Eaa te au kaveinga te ka tauturu ia tatou kia kite eaa te tamataoraanga ka marekaia e te ka kore e marekaia?

8, 9. Eaa te tu tamataora ta tatou ka patoi? No teaa ra?

⁸ E maata ua atu te au tu tamataora tuke ke i teia tuatau. Tetai papaki ka tau no te au Kerititiano, kareka tetai pae, kare e tau. Mea mua, ka akara tatou kia kite e eaa te tu tamataora ka anoanoia tatou kia kopae takiri.

⁹ Maata te au peu tau kore, te tā ua e te au angaanga temoni e ō maira i roto i te au teata, website, porokaramu tivi, vitio kangakanga e te au imene. E akaariia ana te au mea kino na roto i te tu me akaraia atu te mako ua ra e te reka. Inara e matakite ua ana te au Kerititiano i teia au tu tamataora e ka patoi ratou i te reira, no te mea kare e tau ana ki to Iehova turanga tiama. (Angaanga 15:28, 29; 1 Korinetia 6:9, 10) Me patoi tatou i teia au tu tamataora, te akaari ra tatou kia Iehova e, te rikarika nei tatou i te au mea kino.—Salamo 34:14; Roma 12:9.

10. Eaa te ka tupu me iki tatou i te au tu tamataora tau kore?

¹⁰ Inara kare tetai aronga e manako ana e e tarevake te au tu tamataora tā ua, tau kore me kore te au mea e ō maira te au peu temoni. Karanga ratou e: ‘Eaa te kino? Kare roa au e rave i teia au peu.’ Me te manako akapera ra tatou, e neneva  rai tatou. Te akakite maira te Pipiria: “E pikikaa maata to te ngakau i te au mea katoa nei, e kua kino takiri.” (Ieremia 17:9) Me te reka ra tatou i te au mea kare a Iehova e mareka ana, eaa i reira tatou ka karanga ai e te rikarika nei tatou i teia au mea? Te maata atu i to tatou mareka i teia au peu, te maata roa atu ïa i to tatou āriki i te reira. I te tuatau ka aereia, ka paruparu to tatou akava ngakau e ka akamutu i te akamatakite mai ia tatou i mua ake ka rave ei i tetai ikianga tarevake.—Salamo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2.

11. Akapeea a Galatia 6:7 i te tauturu anga ia tatou kia iki i ta tatou tamataoraanga?

¹¹ Te akakite maira te Tuatua a te Atua: “Ko ta te tangata e ruru ra, ko tana ra ïa e kokoti.” (Galatia 6:7) E tika rava e me akariro tatou e na te au mea kino e tamataora ia tatou, te vaira te taime ka rave tatou i taua au mea ra. Ei akaraanga, kua akariro tetai aronga i te au tu tamataoraanga tau kore ei mea matau na ratou e i te openga kua akaturi aere ratou. Inara te oronga maira a Iehova i te tauturu tei anoanoia kia rauka ia tatou i te iki i ta tatou tamataoraanga ma te tau.

12. Eaa te ka tauturu ia tatou kia rave i te au ikianga tau no ta tatou tamataoraanga?

¹² Tetai au tamataora te taka ua ra e kare a Iehova e āriki, e kia kopae takiri tatou. Akapeea i  reira me kare e taka meitaki ana? Kare a Iehova ture i oronga mai no ta tatou ka akara, ka akarongo e ka tatau. Kareka ra, te inangaro maira aia ia tatou kia taangaanga i to tatou akava ngakau tei akatumuia ki runga i te Pipiria. (E tatau ia Galatia 6:5.) Oronga mai a Iehova i te au kaveinga, koia oki te au tuatua mou tumu ei apii ia tatou no runga i tona aerenga manako. Na teia au kaveinga e tereni i to tatou akava ngakau. Tauturu te reira ia tatou “kia kite i to te Atu ra anoano,” kia rauka ia tatou i te rave i te au ikianga te ka akamareka iaia.—Ephesia 5:17.

13. Eaa te tumu i tuke tuke ei te ikianga a te au Kerititiano no runga i te tamataoraanga? Inara eaa te mea maata roa atu ki te au Kerititiano?

¹³ Tetai au taime, ko te tamataora ta tetai Kerititiano ka iki ka tuke rai mei ta tetai mai. No teaa ra? No te mea, e tuke tuke ta tatou au mea e reka ana. Penei ka āriki tetai tangata i tetai mea, kareka tetai mai tangata, kare aia e āriki. Noatu ra, e rauka ai te rave i te au ikianga tau, ka anoanoia te au Kerititiano pouroa kia aru i te aratakianga a te au kaveinga Pipiria. (Philipi 1:9) Ka riro teia ei tauturu ia tatou kia iki i te tamataoraanga te ka akamareka i te Atua.—Salamo 119:11, 129; 1 Petero 2:16.

14. (a) Eaa te mea puapinga kia akamanako no runga i te akapou anga i to tatou taime? (e) Eaa te ako ta Paulo i oronga ki te au Kerititiano?

¹⁴ Tetai mea kia akamanako koia oki te maata  o te taime e akapou nei tatou ki te tamataora. Na teia e akaari mai e mei teaa te puapinga o te tamataora kia tatou. E au Kerititiano tatou e ko ta tatou apainga kia Iehova te mea puapinga rava atu i roto i to tatou oraanga. (E tatau ia Mataio 6:33.) Penei kare tatou e akamanako ana e mei teaa te maata o te taime e pou nei ia tatou i te tamataora. Te ako maira a Paulo i te au Kerititiano: “Kia matakite i to kotou aerenga, eiaa mei ta te kite kore, mei ta te aronga pakari ra. Ma te taporoporo marie i te tuatau.” (Ephesia 5:15, 16) No reira ka anoanoia tatou kia akataka eaa  te maata o te taime ka akapou tatou i te tamataora e kia akapapu ua rai e ko ta tatou akamorianga kia Iehova te mea mua i roto i to tatou oraanga.—Philipi 1:10.

15. Akapeea tatou i te paruru anga ia tatou mei te au tu tamataora, te ka takino i to tatou pirianga kia Iehova?

¹⁵ Taka meitaki ua, e ka anoanoia tatou kia patoi i te tu tamataora kua kite tatou e kare a Iehova e āriki. Inara akapeea i reira te tu tamataora kare tatou i papu? Ka anoanoia ainei rai tatou kia matakite? E akamanako ana i teia. Me te aere ra koe na tetai mataara i runga i te maunga, ka aere ainei koe na te ope rava? Kare. Me te akaperepere ra koe i toou oraanga, ka akaatea takiri mai koe mei te kino. Mei tera katoa rai me iki i ta tatou tamataora. Te akakite maira te Tuatua a te Atua kia tatou: “E tāpu ra i to vaevae, auraka ei kino.” (Maseli 4:25-27) Ka kopae takiri tatou i te tamataora kua kite tatou e e kino, e ka akaatea takiri mai tatou mei tetai ua atu tu tamataora e ekoko ra tatou e te ka riro ei takino i to tatou pirianga kia Iehova.

16. (a) Eaa tetai au mea ta Iehova e rikarika ana? (e) Akapeea tatou i te akaari anga e te rikarika ra tatou i ta Iehova e rikarika ana?

¹⁶ Akakite te tata salamo: “Ko kotou, tei inangaro ia Iehova, kia rikarika i te kino” (Salamo  97:10) Apii mai te Pipiria ia tatou mei teaa to Iehova aerenga manako e tona tu. E ui kia koe uaorai e, akapeea taau e apii ra i te tauturu anga ia koe kia mārama i to Iehova aerenga manako no runga i te au mea ravarai. Ei akaraanga, kua kite tatou e e mea rikarika na Iehova “te arero pikikaa, e te rima i maringi ei te toto ara kore ra; ko te ngakau i akakoro i te tuatua kino ra, te vaevae e oro viviki e rave i te kino.” (Maseli 6:16-19) Kua kite tatou e ka anoanoia kia kopae takiri tatou i “te moeaana, . . . te akamori idolo, te purepure, . . . te akarere, te riri, . . . te vareae, te ta tangata, te konā kava, te kariei, e mei te reira te tu.” (Galatia 5:19-21) Te kite ra koe e akapeea teia au kaveinga Pipiria i te tauturu anga ia koe me iki i taau tamataora? Inangaro tatou i te aru i to Iehova au turanga i roto i te au mea ravarai ta tatou ka rave noatu ko tatou anake ua e me e aronga ke atu tetai i reira. (2 Korinetia 3:18) Tetai taime me ko tatou anake ua, ka riro te ikianga ta tatou ka rave ei akaari mai e mei teaa tikai to tatou tu.—Salamo 11:4; 16:8.

17. I mua ake ka iki ei tatou i ta tatou tamataora, eaa te au uianga ka tau kia ui kia tatou uaorai?

¹⁷ No reira, me iki koe i tetai tamataora, e ui kia koe uaorai: ‘Eaa te ka tupu ki toku pirianga kia Iehova, no taku ikianga? Eaa ta te reira ka akatupu ki toku akava ngakau?’ Ka akara tatou i tetai au  kaveinga ke mai te ka tauturu ia tatou me iki i ta tatou tamataora.

18, 19. (a) Eaa te ako ta Paulo i oronga ki te au Kerititiano? (e) Eaa te au kaveinga te ka tauturu ia tatou kia iki i ta tatou tamataora?

¹⁸ Me iki i ta tatou tamataora, te iki ra tatou eaa ta tatou ka akaki ki roto i to tatou manako. Tata a Paulo: “Ko te au mea mou ra, te au mea tau meitaki ra, te au mea tika ra, te au mea viivii kore ra, te au mea rekarekaia ra, te au mea rongo meitaki ra, te vai ra tetai meitaki, te vai ra tetai mea paapaaia ra, e akamaara i taua au mea ra.” (Philipi 4:8) Me akaki tatou i to tatou manako ki te au mea memeitaki mei teia, ka karanga tatou e: “Kia tikaia mai te tuatua a toku vaa, e te manako o toku ngakau, i mua i to aroaro, e Iehova.”—Salamo 19:14.

¹⁹ E ui kia koe uaorai: ‘Eaa taku e akaki nei ki roto i toku manako? Me oti au i te akara i tetai teata, te reka ra ainei au i toku manako e te tau ra ainei te reira? Mei teaa ra te tu o toku akava ngakau, te kite ra ainei au i te ‘au o toku ngakau? (Ephesia 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19) Te inangaro ra ainei au i te pure kia Iehova me te kinokino nei toku akava ngakau? Te riro ra ainei te tamataora taku i akara ei akatupu i te manako tā ua e te tau kore? (Mataio 12:33; Mareko 7:20-23) Te riro ra ainei te tamataora taku i iki ei akakeu iaku kia “akatau atu i teianei ao”? (Roma 12:2) Ka riro ta  tatou pauanga ei tauturu ia tatou kia kite eaa ta tatou ka rave, kia vai matutu ua to tatou pirianga kia Iehova. Kia pure tatou mei te tata salamo: “E akaariu ke i toku mata kia kore e akara i te mea puapinga kore.” *—Salamo 119:37.

20, 21. Eaa te tumu ka anoanoia ai tatou kia akamanako i te akava ngakau o etai ke, me iki i ta tatou tamataoraanga?

²⁰ Teia katoa tetai kaveinga puapinga kia akamaara: “E tika te au mea katoa iaku, kare ra te au mea katoa e tamaata i te meitaki. Auraka rava e tangata e kimi i tona uaorai meitaki, e kimi ra te tangata ravarai i to etai ke ra.” (1 Korinetia 10:23, 24) Noatu e tikaanga to tatou kia rave i tetai mea, kare ra te aiteanga e kia rave rai tatou i te reira. E akamanako meitaki i te ka tupu ki to tatou au taeake e te au tuaine no ta tatou ikianga i rave.

²¹ Kare e aiteite ana te akava ngakau o te katoatoa. Ei akaraanga, penei te meitaki ua ra to tatou akava ngakau me akara i tetai au porokaramu teata i runga i te tivi. Inara kua kite koe e te kinokino ra te akava ngakau o toou taeake me kore o toou tuaine i taua teata ra. Eaa ra taau ka rave?  Noatu e tikaanga toou kia akara i te reira, penei ka iki koe eiaa e akara. No teaa ra? No te mea kare koe inangaro ‘kia ara i te au taeake’—me kore ‘kia ara i te Mesia.’ (1 Korinetia 8:12) Kare tatou e inangaro kia rave i tetai mea te ka akaturori i to tatou oa Kerititiano.—Roma 14:1; 15:1; 1 Korinetia 10:32.

22. Mei teaa ra to tatou tu no runga i te ikianga ta etai au taeake ka rave?

²² Inara peea me te kinokino ra toou akava ngakau i te akara, te tatau me kore i te rave i tetai au mea kare tetai aronga e manata ana? No toou inangaro i to taeake kare koe e māro iaia kia aru i taau ikianga. Mei tetai tangata rai e akaoro ra i tona motoka, kua kite aia e viviki atu te akaoro a tetai aronga, e marie ta tetai papaki, inara e aronga akaoro meitaki pouroa ratou. Mei tera rai te tu, penei te aru ra koe e to taeake i te au kaveinga Pipiria, inara e tuke rai ta korua ikianga no runga i te tamataora te ka tau e te kare e tau.—Koheleta 7:16; Philipi 4:5.

23. Eaa te ka tauturu ia tatou kia iki i te tamataoraanga tau?

²³ Eaa i reira te ka tauturu ia tatou kia iki i te tamataora tau? Me taangaanga tatou i to tatou akava ngakau tei akatumuia ki runga i te Pipiria, no te mea te inangaro ra tatou i to tatou au taeake e te au tuaine, ka akapapu tatou e kia tau ta tatou ikianga. Ka mataora tatou no te mea kua ‘rave anake ïa tatou i te au mea ravarai ma te akakakā i te Atua.’