Kua karanga atu matou ki te orometua e penei ka tupu te kino ki te tangata akaoro. Pau mai aia: “Tamate atu iaia. Rave i toku kakau ei orei i tona toto mei to kotou rima!” E akaparau tikai iaku e no roto mai au i te Akonoanga Orthodox Ereni, i na, na taua au tuatua riri i akakeu iaku kia akaruke i te akonoanga. Me akamanako au i teia, kua kite au e na teia i tauturu mai iaku kia kite au i tuatua mou no runga ia Iehova.

 Iaku e tupu maira, kī te oire o Tripoli i te au tangata no te au ngai, au reo, e te au akonoanga tukeke. E akaparau ana te kopu tangata i te akamanako e noea mai ratou, e pera katoa rai toku ngutuare tangata. Kua piri atu matou e toku au tuakana ki tetai pupu tei tapaia ko te Au Vaeau o te Akarongo, a tei patoi i te Au Kite o Iehova. Kare matou i aravei ana i te Au Kite, inara kua akakite mai to matou orometua e e pupu tangata patoi teia aronga i te Akonoanga Orthodox Ereni e ko Iehova to ratou arataki. Kua akakite putuputu mai to matou orometua e e aere atu matou e tā i te Au Kite me aravei matou ia ratou.

 Kare au i kite ana e kua aravei takere toku tuakana e toru i te Au Kite o Iehova. Kare ra ratou i tā atu ana ia ratou, kua āriki ua toku au tuakana i te apii i te Pipiria ki te Au Kite ei akapapu e kua tarevake ratou. I tetai aiai, oki mai au ki te kainga kua kī to matou pia noonoo anga i te Au Kite e uriuri ra i te Pipiria ki toku ngutuare e ki tetai au oa i te pae mai ia matou. Riri tikai au! Eaa roa toku au tuakana kare i vai tiratiratu ana ki te akonoanga Orthodox? Te aere ra au ka akaruke te karanga mai anga tetai oa, e taote nio e e Kite katoa aia, e e noo au ki raro e kia akarongo mai. Te tatau ra tetai oa ia Salamo 83:18 mei roto mai i taku uaorai Pipiria. I taua taime rai, i kite ei au e kua pikikaa mai to matou orometua ia matou. Kare a Iehova ei arataki no tetai pupu kino—mari ra, koia anake te Atua mou!

 Inangaro au kia kite maata atu no runga ia Iehova, no reira kua akamata au i te kapiti atu ki te apii Pipiria i to matou kainga, na te Taeake ko Michel Aboud i rave i te apii. I tetai rā, kua ui tetai oa i te uianga taku e manakonako ua ana mei toku meangiti anga mai. Kua ui aia, “Akakite mai kia matou, naai i anga i te Atua?” Kua tou te Taeake Aboud ki te ngiao e takoto ra i runga i te topa. Kua akamārama mai aia e kare te ngiao e mārama ana i ta te tangata tuatua e ta ratou e manako ra. Pera katoa, e maata te au mea no runga i te Atua kare tatou e mārama ana. Kua tauturu mai taua akatutuanga mama ua kia mārama au e te vai ra tetai au mea no runga ia Iehova kare e mou mai iaku. Kare i roa i muri mai, kua akatapu au i toku oraanga ki te Atua ko Iehova e kua papetitoia i te 1946 tae anga ki te 15 mataiti.

 I te 1948, kua kapiti atu au ki toku tuakana ko Hanna i roto i tana pitiniti nenei tutu. Tei te pae tana pitiniti i tetai are toa peni anga apinga a tetai taeake ko Najib Salem. b E tangata mataku kore a Najib i te tutu aere i te nuti meitaki, e kua rave aia i teia e mate ua atu aia tae anga ki te 100 mataiti. Me aru au iaia i te tutu aere i te au oire, i kite ei au i tona tu mataku kore noatu te patoianga. Pera katoa, rauka iaia i te akamata i te tuatua no runga i te Pipiria ki tetai ua atu tangata, noatu eaa ta ratou akonoanga. Kua riro tona akaraanga maroiroi ei akakeu anga iaku.

 I tetai rā, iaku i te angaanga, kua atoro mai tetai tuaine Lebanona ko Mary Shaayah ia maua no Marike mai aia. Noatu e e metua vaine aia, e painia maroiroi katoa aia. Kua riro taua atoro anga ei taui i toku oraanga. E rua ora te noo mai anga a Mary i te akakite mai i te au mea kia maua. I mua ake ka akaruke aia, kua akara mai aia kiaku e kua ui mai: “E Milto, no te mea kare koe i akaipoipo ake, kore koe e painia?” Kua patoi atu au, te karanga anga e ka angaanga au kia rava taku moni. E oti kua ui mai aia: “Eaa te roa iaku i konei i teia popongi?” Pau atu au: “E rua ora.” Karanga mai a Mary: “Kare au i kite ana ia koe e rave ra i te angaanga. Me aere koe i te tutu aere e rua ora, ka riro mai koe ei painia. E tamata e tai mataiti e oti e iki e me ka painia ua rai me kare.”

 Mei te mea e kare te au tane i toku enua e āriki ana i te akoanga a tetai vaine, e mea tau ra tana ako kiaku. E rua mārama i muri mai, ia Tianuare 1952, kua akamata au i te angaanga painia. E 18 mārama i muri mai, kua tae mai tetai patianga kiaku kia aere au ki te pupu 22 o te Apii Gileada.

 I muri ake te karatuati anga mai, kua tonoia au ki te Middle East. I mua ake ka tae ei e tai mataiti, kua akaipoipo maua ko Doris Wood, e tuaine mitinari mataora no Peritane mai te tavini katoa ra i te Middle East.

 I muri ake i to maua akaipoipo anga, kua tonoia maua ko Doris ki Aleppo, i Suria. No te mea kua araiia ta matou angaanga tutu aere i reira, ka aravei maua i te aronga ka apii maua i te Pipiria na roto i tetai ke.

 I tetai rā, kua atoro maua i tetai vaine tei āriki mai i te Pipiria. Ma te mataku, kua eeu mai aia i te ngutupa e kua akakite mai kia maua: “E matakite! No konei ana te akava. Inangaro aia i te kite e e noo ana korua kiea.” Taka meitaki e kua kite te akava muna i te ngai e rave ana maua i te apii Pipiria. Kua ringi atu maua i te au taeake e akono ra i te angaanga i te Middle East, e kua akakite mai e e akaruke viviki maua i te enua. Noatu maromaroa maua i te akaruke anga i ta maua aronga apii Pipiria, kua kite mai maua i ta Iehova paruru anga aroa.

 I te 1955, kua akaoki akaouia atu maua ki Baghdad, i Iraq. Noatu ka tutu aere maua ma te matakite ki te au tangata i Iraq, ka tauta maua i te tutu aere ki te au tangata Kerititiano.

 Ka tauta katoa maua i te tuatua oaoa ki te au tangata Muslim i te makete me kore i runga i te mataara. E akakite putuputu ana a Doris ki te aronga ka akarongo mai i tetai au manako e reka ana te tangata. Ei akaraanga, ka karanga aia: “E tuatua ua ana toku papa e ka tu tatou pouroa ki mua i Tei Anga mai ia tatou.” (Roma 14:12) E oti ka karanga aia: “E tauturu ua ana teia manako iaku i roto i toku oraanga. Eaa toou manako no runga i teia?”

 Mataora maua i te tavini anga i Baghdad vaitata e toru mataiti, te tauturu anga i te au taeake i te akanoonoo ma te matakite i te angaanga tutu aere. Ka akanoo maua i to maua kainga mitinari no te rave i te au uipaanga i roto i te reo Arapia. Mataora tikai i te āriki mai i te au tangata ngakau tae mei te iti tangata Asura, e pupu tangata te maataanga ia ratou te karanga ra e e Kerititiano ratou. To ratou kite anga i te aroa e te tu taokotai i ko i ta matou uipaanga, kua kite mai ratou e e au pipi mou matou na Iesu.—Ioane 13:35.

 Ko tetai tangata tei ariu viviki mai ki ta maua karere no te ʼau, ko Nicolas Aziz, e tangata maru e te akaaka no Amenia e Asura mai. Kua āriki viviki mai a Nicolas raua ko tana vaine, ko Helen, i ta te Pipiria e apii ra no runga ia Iehova e tana Tamaiti, ko Iesu—koia oki e nga tokorua taka ke raua. (1 Korinetia 8:5, 6) Te maara nei iaku te rā i papetitoia ai a Nicolas ratou ko tetai 20 aronga i roto i te Kauvai Eupharata.

 Tetai tuatau i muri mai i te orureau te tamateia anga te Ariki ko Faisal II o Iraq ia Tiurai 14, i te 1958, kua nekeia atu maua ki Iran. Kua rave matakite maua i ta maua angaanga orometua e ono mārama ki te au tangata tukeke.

 I mua ake ka akaruke ei ia Tehran, te oire maata o Iran, kua apainaia atu au ki te are akava kia uiui. I kite mai ei au e te akara putuputu maira te akava ia maua. I muri ake i te uiuianga, kua ringi atu au ia Doris i te akakite kiaia e te akara ra te akava ia maua. Kua āriki maua e no to maua turanga tinamou, kare au e oki ki te kainga e kare maua e noo kapiti e tae roa ki te tuatau ka akaruke maua i te enua.

 Kua rauka ia Doris tetai ngai meitaki i te noo e tae ua atu ki te taime ka aravei maua i ko i te ngai tōanga pairere. Inara ka tae mai ainei aia ki reira ma te kore te akava e kite mai? Kua pure a Doris kia Iehova no runga i teia.

 Kare i roa ana, kua topa mai tetai akā ua, i oro ei te katoatoa e te akava katoa i te kimi i tetai ngai kare e mauu i te ua. Kare e tangata i runga i te mataara, i rauka ai i Doris i te akaruke. I na Doris ei, “E temeio tikai taua akā ua ra!”

 Muri ake te akaruke anga ia Iran, kua tukuna akaouia atu maua ki tetai ngai, i rauka ai ia maua i te tutu aere ki te au tangata tukeke ta ratou akonoanga e to ratou ngai. I te 1961, kua rave maua i te angaanga kotinga, i te atoro i te au taeake irinaki i te au ngai tukeke o te Middle East.

 E maata te au atianga taku i kite mai te taokotai anga te vaerua tapu o te Atua i te au tangata i roto i ta maua angaanga orometua i te Middle East. Te maara nei rai iaku te au pukapuka anga maoraora i tupu ana i te apii anga au i te Pipiria ki tetai nga tangata no Palestine mai, ko Eddy raua ko Nicolas. E mataora ana raua i te aere mai ki ta tatou au uipaanga, inara kua akamutu viviki ua raua i ta raua apii Pipiria no to raua irinaki anga i te au mea poritiki. Kua pure au kia Iehova kia āriki mai raua i te tuatua mou. Te kite anga raua e na te Atua e akakore i te au manamanata, kare i to te au tangata Palestine anake mari ra to te au tangata ravarai, kua akamata akaou raua i ta raua apii. (Isaia 2:4) Kua akaruke raua i te akaepaepa i te enua e kua papetitoia. Kua riro mai a Nicolas i muri mai ei akaaere kotinga.

 Ia maua e aere ra mei tetai enua ki tetai, umere tikai maua ko Doris i te tu tiratiratu o te au taeake, noatu eaa to ratou turanga. Te anoano maataia ra te akakoromaki anga, kua rave au ei akakoroanga naku kia akapumaana i te au taeake i te tuatau o taku atoroanga ei akaaere kotinga. (Roma 1:11, 12) Kia akatupu i teia akakoroanga, ka tauta au i te akamaara e kare au e teitei atu i toku au taeake e te au tuaine. (1 Korinetia 9:22) Mataora tikai au i te akamaroiroi i te au taeake te inangaro ra i te tauturu.

 Mataora tikai au i te kite anga i teia au tangata ta maua e apii ra i te Pipiria te riro mai anga ei au tavini tiratiratu no Iehova. No te tamaki kua neke atu tetai pae ma to ratou ngutuare ki tetai enua ke. Inara kua riro mai ratou ei akameitakianga ki te ngai e tavini ra ratou i roto i te reo Arapia i Autireria, Kanata, Europa, e Marike. I nga mataiti ua akenei, kua oki atu tetai o ta ratou tamariki tei mamaata mai ki te Middle East kia angaanga i te ngai e anoano maataia ra te aronga tutuanga maroiroi. Mataora tikai maua ko Doris i te takapiniia anga e te au tamariki e te au mokopuna pae vaerua!

 I roto i toku oraanga, kua kite maua i to Iehova aroa e te aratakianga i te au mataara tukeke e manganui. Te akameitaki nei au e kua tauturu mai aia kia akaruke au i te manako akaparau e te akaepaepa i te enua iaku i toku mapu anga. Kua riro taua tereni anga a te au taeake mataku kore ei akapapa anga iaku kia oronga i te tuatua mou o te Pipiria ki te au tangata mei te au ngai tukeke. Ia maua e aere ra mei tetai enua ki tetai, e maata te au turanga ngatā e te au tu papu kore tei tupu kia maua ko Doris. Inara kua apii mai teia ia maua e kia irinaki ua rai maua i te Atua ko Iehova e kare ki runga ia maua uaorai.—Salamo 16:8.

 Me akamanako au i te au mataiti i te tavini anga ia Iehova, kua kite mai au e e maata taku ka oronga ki toku Metua i te rangi. Te āriki nei au i toku akaperepere ia Doris, tei akakite ua mai ana e kare e rauka i tetai apinga i te akamutu i ta maua akamorianga mou kia Iehova, noatu me ka tamateia! Ka akameitaki ua rai maua ia Iehova no te tuku anga ia maua kia akakitekite aere i te karere o te ʼau i te Middle East. (Salamo 46:8, 9) Te akara papu nei maua ki te tuatau ki mua, i te kite anga e na Iehova e arataki e e paruru i te katoatoa tei irinaki iaia.—Isaia 26:3.