Матеј поглавја 5-7
5 Кеда о Исус дикхља кај иси бут мануша, уклило ко јекх поучо тхан ки планина хем откеда бешља, лескере ученикија але узи лесте. 2 Тегани почминѓа те сикавел лен, хем вакерѓа:
3 „Среќна тане окола сој свесна кај ваљани ленге о Девел, a соске о небесно Царство тано ленгоро.
4 Среќна тане окола со тугујнена, соске ка овен утешиме.
5 Среќна тане о кротка, соске ка наслединен и пхув.
6 Среќна тане окола сој бокхале хем жедна баши праведност, соске ка овен чале. b
7 Среќна тане окола со сикавена милост е јаверенге, соске ленге да ка сикавел пе милост.
8 Среќна тане окола со иси лен чисто вило, соске ола ка дикхен е Девле.
9 Среќна тане окола со керена те овел мир, соске ка овен е Девлескере чхаве.
10 Среќна тане окола сој прогониме адалеске со керена адава сој праведно, соске о небесно Царство тано ленгоро.
11 Среќна сиен кеда баши манде вреџинена тумен, прогонинена тумен хем вакерена разна лошна хем ховавне буќа против туменде. 12 Овен среќна хем бут радујнен тумен, соске бари тани тумари награда ко небо. Аѓаар прогонинена сине хем е пророкон англедер туменде.
13 Тумен сиен о лон е пхувјакоро. Ама, ако о лон нане више лондало, сар шај палем те овел лондало? Ов нашти више те користинел пе башо ништо, само шај те фрдел пе авријал хем те газинен ле о мануша.
14 Тумен сиен о светло е светоскоро. Нашти те гаравел пе јекх диз со аракхљовела ки планина. 15 О мануша на тхарена и лампа те чхивен ла тели корпа, c него чхивена ла ко поучо тхан, хем светинела сариненге ко кхер. 16 Аѓаар, мукхен тумари светлина те светинел англо мануша, те шај ола те дикхен о шукар буќа со керена лен хем те славинен тумаре Даде сој ко небо.
17 Ма мислинен кај аљум те уништинав о Закони хем адава со вакерѓе о пророкија. На аљум те уништинав, него те исполнинав. 18 Чаче вакерава туменге, чак ако о небо хем и пхув нашавѓовена, ни и најтикни буква или дело тари буква таро Закони нане те нашавѓовел, са џикоте са адава на исполнинела пе. 19 Адалеске, ако некој пхаѓела јекх таро акала најтикне заповедија, хем сикавела е јаверен те керен аѓаар, нане те овел достојно те кхувел ко небесно Царство. d А секова јекх со икерела пе ки ленде хем сикавела е јаверен те керен адава, ка овел достојно те кхувел ко небесно Царство. e 20 Соске вакерава туменге, ако на сиен поправедна таро учителија е законескере хем таро фарисеија, f нане те кхувен ко небесно Царство.
21 Шунѓен кај сине вакердо околенге таро пурано време: ’Ма мудар! Кој ка мударел, ка икљол англо судо‘. 22 Ама ме вакерава туменге: секој со нане те чхинавел те икерел холи пле пхралеске, ка икљол англо судо. Хем секој со ка вреџинел пле пхрале навредлива лафенцар, ка икљол англо најбаро судо. А секој со ка вакерел: ’Ништоске на врединеа, делинеа!‘, шај те овел фрдимо ки јагали геена. g
23 Тегани, ако ингареа тли жртва ко жртвенико хем адари сетинеа тут кај тле пхрале иси ле нешто против туте, 24 мукх тли жртва адатхе англо жртвенико. Прво џа смирин тут тле пхралеа, а пало адава иран тут хем де тли жртва.
25 Сигате решин о проблеми околеа со тужинела тут, панда џикоте сиен ко друмо те џан ко судо, те шај те на предајнел тут е судијаске, а о судија те на предајнел тут е стражареске, па о стражари те фрдел тут ко затвор. 26 Чаче вакерава туке, нане те икљове адатхар са џикоте на платинеа са. h
27 Шунѓен кај сине вакердо: ’Ма кер прељуба‘. 28 Ама ме вакерава туменге кај секова јекх со дикхела ки џувли хем мангела те совел лаја, ов више керѓа лаја прељуба ко пло вило. 29 Адалеске, ако тли десно јакх чхивела тут те грешине, икал ла хем фрде ла тутар. Соске пошукар ка овел туке те нашаве јекх дело таро тло тело него цело тло тело те овел фрдимо ки геена. i 30 Исто аѓаар, ако тло десно вас чхивела тут те грешине, чхин ле хем фрде ле тутар. Соске пошукар ка овел туке те нашаве јекх дело таро тло тело него цело тло тело те овел ки геена. j
31 Освен адава, сине вакердо: ’Кој ка развединел пе пле ромњатар нека дел ла потврда башо развод‘. 32 Ама, ме вакерава туменге кај секова јекх со развединела пе пле ромњатар, тари било која јавер причина а на башо неморал, k чхивела ла ки ситуација те керел прељуба, хем секова јекх со ка лел пе разведиме ромњаја керела прељуба.
33 Исто аѓаар, шунѓен со сине вакердо околенге таро пурано време: ’Ма де совли бизо те икере тут ки лате, него секогаш исполнин тле заветија со денѓан е Јеховаске‘. l 34 Ама, ме вакерава туменге: ич ма ден совли, ни ко небо, соске адава тано е Девлескоро престол, 35 ни ки пхув, соске ој тани тело лескере пре, ни ко Ерусалим, соске тани и диз е баре Царескири. a 36 Ма де совли ни ко тло шеро, соске нијекх бал нашти те кере парни или кали. 37 Кеда ка вакерен: ’Оја‘, адава нека значинел ’оја‘, а кеда ка вакерен: ’На‘, адава нека значинел ’на‘, соске ако на икерена тумен ко тумаро лафи, адава тано таро Бенг.
38 Шунѓен кај сине вакердо: ’Јакх јакхјаке хем данд дандеске‘. 39 Ама, ме вакерава туменге: ма иранен е лошно манушеске лошнипаја. Наместо адава, ако некој кхувела тут шамарка ки десно чхам, иран леске и јавер да чхам. 40 Хем ако некој мангела те ингарел тут ко судо хем те лел тутар тло шеј, де ле о јавер да шеј со пхиравеа. 41 Хем ако некој со иси ле авторитети чхивела тут силаја те џа леа јекх километро, b ту џа леа дуј. 42 Ако некој родела тутар нешто, де ле, хем ма одбин околе со родела тутар паре ко заем. c
43 Шунѓен кај сине вакердо: ’Манг тле пашутне, а мрзин тле душмане‘. 44 Ама ме вакерава туменге: понадари да манген тумаре душманен хем молинен тумен околенге со прогонинена тумен, 45 те шај те овен чхаве тумаре Дадескере сој тано ко небо, соске ов дела лескоро кхам те светинел упро лошна хем упро шукар хем дела те перел бршим упро праведна хем упро неправедна. 46 Соске, сави награда иси тумен ако мангена само околен со мангена тумен? На керена ли адава хем окола да со кхедена данок? 47 Керена ли нешто посебно ако поздравинена само тумаре пхрален? На керена ли адава хем о мануша кола со на пенџарена е Девле? 48 Адалеске, овен совршена d сар сој совршено тумаро Дад сој ко небо.
6 Пазинен те на постапинен праведно англо мануша само те шај ола те дикхен тумен, соске тегани нане те добинен награда таро тумаро Дад сој ко небо. 2 Адалеске, ако деа нешто е чороленге, ма вакер адава јавно англо сарине, сар со керена о лицемерна ко синагоге хем ко улице те шај те фалинен лен о мануша. Чаче вакерава туменге, ола нане те добинен јавер награда освен те овен фалиме таро мануша. e 3 Ама, тумен кеда дена нешто е чороленге, тумаро лево вас те на џанел со керела тумаро десно вас, 4 те шај никој ма те џанел кеда дена нешто е чороленге. Тегани тумаро Дад, кова со дикхела са, f ка иранел туменге.
5 Исто аѓаар, кеда молинена тумен ма керен сар со керена о лицемерна, соске ола мангена те молинен пе џикоте терѓовена ко синагоге хем ко раскрснице таро баре улице те шај те дикхен лен о мануша. Чаче вакерава туменге, ола нане те добинен јавер награда освен те овен фалиме таро мануша. g 6 Ама ту кеда молинеа тут, кхув ки тли соба хем пхан о удар, па молин тут тле Дадеске сој ко небо. Тегани тло Дад, кова со дикхела са, h ка наградинел тут. 7 Кеда молинена тумен ма вакерен секогаш о иста буќа сар со керена о јавера мануша, i соске ола мислинена кај ка шунел лен о Девел адалеске со вакерена бут лафија. 8 Адалеске ма овен сар ленде, соске тумаро Дад џанела со ваљани туменге англедер те роден лестар адава.
9 А тумен молинен тумен аѓаар:
’Амаро Дад со сиан ко небо, те фалинел пе тло свето анав. j 10 Те авел тло Царство. Те овел тли волја, сар ко небо аѓаар ки пхув да. 11 Де амен о маро акале дивеске 12 хем простин аменге амаре гревија, k сар амен со простинаја околенге со грешинена аменге. 13 Хем ма мукх те пера ко искушение, него спасин амен таро Бенг‘. l
14 Соске ако тумен простинена е манушенгере грешке, тумаро Дад сој ко небо исто аѓаар ка простинел туменге. 15 Ама, ако тумен на простинена е манушенгере грешке, тегани ни тумаро Дад нане те простинел тумаре грешке.
16 Кеда постинена ма керен тумаро муј тажно, сар со керена о лицемерна, соске ола мукхена пумаро муј мелало те шај о јавера те дикхен кај постинена. Чаче вакерава туменге, ола нане те добинен јавер награда освен те овен фалиме таро мануша. a 17 Ама, ту кеда постинеа чхив масло ко тло шеро хем тхов тло муј, 18 те шај ма те дикхен о мануша кај постинеа него тло Дад сој ко небо. Тегани тло Дад, кова со дикхела са, b ка наградинел тут.
19 Чхинавен те кхеден туменге барвалипе ки пхув, коте со о инсектија c хем и ’рѓа хана ле хем коте со о чора кхувена хем чорена ле. 20 Него кхеден туменге барвалипе ко небо, коте со ни о инсектија, ни и ’рѓа на хана ле хем коте со ни о чора на кхувена те чорен ле. 21 Соске коте тано тло барвалипе, адари ка овел хем тло вило.
22 О светло е телоскоро тани и јакх. Значи, ако тли јакх тани концентририми само ки јекх бути, d цело тло тело ка овел светло. 23 Ама, ако тли јакх тани бичали, e тегани цело тло тело ка овел темно. Ако и светлина со иси ки туте тани уствари темница, тегани кобор само бари тани адаја темница!
24 Нијекх нашти те служинел дује господаренге, соске или ка мрзинел е јекхе, а ка мангел е јавере, или ка овел паше е јекхеа, а е јавере ка мрзинел. Нашти те служинен хем е Девлеске хем е барвалипаске.
25 Адалеске вакерава туменге: ма секиринен тумен башо тумаро живото, со ка хан или со ка пиен, ни тумаре телоске, со ка уравен. Нане ли поважно о живото таро хајбе хем о тело таро шеја? 26 Дикхен шукар е чириклен ко небо, ола ни сејнена, ни жнејнена, ни ко амбарија f кхедена, а палем тумаро Дад сој ко небо дела лен хајбаске. Зарем тумен на врединена повише лендар? 27 Кој тумендар, адалеа со ка секиринел пе, шај барем хари g те продолжинел пло живото? 28 Исто аѓаар, соске секиринена тумен башо адава со ка уравен? Сикљовен таро лулуѓа со бајрона ко поле. Ола ни мучинена пе, ни сивена песке шеја, 29 ама чаче вакерава туменге кај ни о Соломон, о најбарвало мануш, на сине уравдо сар јекх таро акала лулуѓа. 30 Ако о Девел аѓаар уравела о растенија ко поле, кола со авдиве бајрона, а тајса фрдена пе ки печка, нане ли повише те уравел тумен? Кобор тани тикни тумари вера! 31 Адалеске ма секиринен тумен хем ма вакерен: ’Со ка ха?‘ или: ’Со ка пија?‘, или: ’Со ка урава?‘ 32 Соске, са акале буќенцар тане преокупириме о мануша со на пенџарена е Девле. h А тумаро Дад сој ко небо џанела кај ваљанена туменге са акала буќа.
33 Адалеске, најангле роден о Царство хем е Девлескири праведност, а са акала буќа ка овен туменге денде. 34 Адалеске, никогаш ма секиринен тумен башо тајсутно диве, соске о тајсутно диве иси ле пле секирацие. Доволно тано со секова диве иси ле пле проблемија.
7 Чхинавен те судинен, те шај ма те судинел пе туменге. 2 Соске, сар судинена, аѓаар ка судинел пе туменге. Хем, саве меркаја меринена, асавке меркаја ка меринел пе туменге. 3 Соске дикхеа о каро тле пхралеске ки јакх, а на дикхеа о диреко ки тли јакх? 4 Или, сар шај те вакере тле пхралеске: ’Ана те икалав о каро тари тли јакх‘, а ки тли јакх иси диреко? 5 Лицемерно манушеа! Прво икал о диреко тари тли јакх, а пало адава ка шај шукар те дикхе сар те икале о каро тари тле пхралескири јакх.
6 Ма ден е џукеленге адава со припадинела е Девлеске i хем ма фрден тумаре бисерија англо бале, соске ола само ка газинен лен, хем пало адава ка нападинен тумен.
7 Молинен, хем ка дел пе туменге. Роден, хем ка аракхен. Кхувен, хем ка пхравел пе туменге. 8 Соске, секој со молинела, ка добинел. Секој со родела, ка аракхел. Хем секој со кхувела, ка пхравел пе леске. 9 Уствари, кој тумендар пле чхавеске ка дел бар, ако о чхаво родела маро? 10 Или, ако родела мачхо, зарем ка дел ле сап? 11 Адалеске, иако тумен сиен грешна, џанена сар те ден шукар поклонија тумаре чхавенге, тегани кобор повише тумаро Дад сој ко небо дела шукар буќа околенге со родена лестар!
12 Адалеске, са со тумен мангена о мануша те керен туменге, тумен да мора те керен ленге. Адава вакерена о Закони хем о Пророкија.
13 Кхувен таро тесно удар, соске бувло тано о удар хем бувло тано о друмо со ингарела ко уништибе, хем бут џене џана ки лесте. 14 А тесно тано о удар хем тесно тано о друмо со ингарела ко живото, хем хари џене аракхена ле.
15 Аракхен тумен таро ховавне пророкија кола со авена ки туменде ки бакхрани кожа, а андрал тане бокхале рува. 16 Таро ленгере плодија ка пенџарен лен. Кхедена ли о мануша дракха таро каре или смокве таро чичке? 17 Аѓаар, секова шукар каш дела шукар плоди, а секова кирно каш дела румимо плоди. 18 Јекх шукар каш нашти те дел румимо плоди, а ни јекх кирно каш нашти те дел шукар плоди. 19 Секова каш со на дела шукар плоди, чхинела пе хем фрдела пе ки јаг. 20 Аѓаар, таро ленгере плодија ка пенџарен адале манушен.
21 Секова јекх со вакерела манге: ’Господаре, Господаре‘, нане те кхувел ко небесно Царство, него само окова со керела и волја мле Дадескири сој ко небо. 22 Бут џене ко адава диве ка вакерен манге: ’Господаре, Господаре, на пророкујнѓем ли ко тло анав, на палдинѓем ли демонија ко тло анав, хем на керѓем ли бут чудија ко тло анав?‘ 23 Тегани ме ка вакерав ленге: ’Никогаш на пенџарѓум тумен! Циден тумен мандар, тумен со керена лошна буќа!‘
24 Адалеске, секова јекх со шунела акала мле лафија хем постапинела спрема ленде, ка овел сар јекх мудро мануш, кова со керѓа пло кхер ки карпа. 25 Хем пало адава о баро бршим, о баре пајна, хем и силно бавлал але упро кхер, ама на перавѓе ле, соске лескере темелија сине ки карпа. 26 Ама секој со шунела акала мле лафија, а на постапинела спрема ленде, ка овел сар јекх глупаво мануш, кова со керѓа пло кхер ки пошик. 27 Хем пало адава о баро бршим, о баре пајна хем и силно бавлал але упро кхер, хем перавѓе ле, целосно рушинѓе ле“.
28 Кеда о Исус вакерѓа са акала буќа, о мануша сине воодушевиме таро начин сар сикавела лен сине, 29 соске ов сикавела лен сине сар некој со иси ле авторитети таро Девел, а на сар ленгере учителија е законескере.
a Или: „окола сој свесна башо пле духовна потребе“. Дословно: „чороле ко духо“.
b Или: „задоволна“.
c Керела пе лафи баши побари корпа колаја со меринена сине о гив.
d Дословно: „ка викинен ле ’о најтикно ко Царство‘“.
e Дословно: „ка викинен ле ’о најбаро ко Царство‘“.
f Дикх ко речнико башо „Фарисеија“.
g Тхан авријал таро Ерусалим коте со тхарена сине о ѓубре. Дикх ко речнико баши „Геена“.
h Дословно: „џи ко најтикно квадранти“. Квадранти сине пара со сине ла бут тикни вредност.
i Дикх ко речнико баши „Геена“.
j Дикх ко речнико баши „Геена“.
k Грчко порниа. Дикх ко речнико башо „Неморал“.
l Дикх ко речнико башо „Јехова“.
a Или: „е Девлескири“.
b Дословно: „милја“. Дикх ко речнико баши „Милја“.
c Заем бизи камата.
d Или: „целосно сикавен мангипе“.
e Дословно: „ола више добинѓе пли награда“.
f Дословно: „кова со дикхела таро гаравдо тхан“.
g Дословно: „ола више добинѓе пли награда“.
h Дословно: „кова со дикхела таро гаравдо тхан“.
i Дословно: „о мануша таро јавера нацие“.
j Или: „те дикхен сарине ко тло анав сар свето“.
k Дословно: „дугија“.
l Или: „о Лошно“.
a Дословно: „ола више добинѓе пли награда“.
b Дословно: „кова со дикхела таро гаравдо тхан“.
c Акате иси јекх грчко лафи башо инсекти со хала шеја, сар на пример о молцо.
d Дословно: „едноставно“.
e Дословно: „завидливо, лошно или злобно“.
f Дикх и фуснота башо Матеј 3:12.
g Дословно: „јекх лакто“. Дикх ко речнико башо „Лакто“.
h Дословно: „о мануша таро јавера нацие“.
i Дословно: „адава сој свето“.