1-2. Сар ваљани о родителија те реагиринен кеда е чхавен иси лен пучиба башо амаре верувања?

 БУТ џене ка сложинен пе кај кеда некој тано родители ле иси ле бут бути те керел. Ако сиан родители, заслужинеа пофалба башо тло трудо со деа ле те шај те поможине тле чхавеске те овел ле зорали вера (5. Мој. 6:6, 7). Ама, сар со бајрола о чхаво, шај ка почминел те пучел несаве сериозна пучиба башо амаре библиска верувања, коте сој вклучиме хем о библиска морална мерилија.

² Ко почеток, асавке пучиба шај ка секиринен тут хари. Шај чак ка мислине кај слабонѓа и вера тле чхавескири. Ама, сар со бајровена, о чхаве ваљани те пучен пучиба те шај коркори те уверинен пе ко чачипе (1. Кор. 13:11). Адалеске, на ваљани те секирине тут. Кеда тле чхавен иси лен пучиба башо амаре верувања, користин адаја прилика те поттикнине лен похор те размислинен хем аѓаар те керен позорали пумари вера.

3. Со ка дикха ки акаја статија?

³ Ки акаја статија ка кера лафи башо адава сар о родителија шај те поможинен пумаре чхавенге 1) коркори те уверинен пе ко чачипа, 2) те бајрарен пумаро ценење башо библиска морална мерилија хем 3) те бранинен пумаре верувања. Исто аѓаар, ка кера лафи башо адава соске тано шукар кеда о чхаве пучена пучиба хем ка дикха преку кола фамилијарна активностија о родителија шај те керен пумаре чхавенцар лафи башо амаре христијанска верувања.

 ПОМОЖИН ТЛЕ ЧХАВЕНГЕ КОРКОРИ ТЕ УВЕРИНЕН ПЕ КО ЧАЧИПЕ

4. Саве пучиба шај те овен е чхавен, хем соске?

⁴ Е Јеховаскере сведокија колен со иси чхаве, тане свесна кај и вера ко Девел нане нешто со ленгере чхаве автоматски наслединена ла. Тумен да на бијандилен вераја ко Јехова. О исто важинела хем тумаре чхавенге да. Сар со накхела о време, о чхаво шај ка почминел те пучел пе пучиба сар сој: „Котар те џанав кај постојнела Девел? Шај ли чаче те верујнав ко адава со вакерела и Библија?“ Уствари, и Библија поттикнинела амен те користина амари годи хем са те испитина те шај те уверина амен ко адава (Рим. 12:1; 1. Сол. 5:21). Ама, сар шај те поможинен тумаре чхавенге те керен позорали пумари вера?

5. Сар шај о родителија те поможинен пумаре чхавенге те овел лен вера ки Библија? (Римјања 12:2).

⁵ Поттикнин е чхавен коркори те уверинен пе ко чачипе. (Читин Римјања 12:2.) Кеда тле чхаве иси ле пучиба, користин адава те шај те сикаве леске сар шај те родел о одговорија аѓаар со ка користинел амаре алатке истражибаске. Шај те охрабрине ле те истражинел статие хем те дикхел видеоклипија ки амари интернет-страница jw.org кола со ка поможинен леске те аракхел доказија кај и Библија нане само обично лил кова со пишинѓе ле мануша, него кај ов тано „е Девлескоро Лафи“ (1. Сол. 2:13). Ов исто аѓаар шај те истражинел нешто повише ко амаре публикацие баши пурани асирско диз Ниневија. Англедер, несаве научникија вакерена сине кај и диз Ниневија никогаш на постојнѓа. Ама околу 1850 берш, несаве археолозија аракхле рушевине тари диз Ниневија кола со докажинѓе кај о библиско извештај тано точно (Соф. 2:13-15). Повише информацие башо адава сар преку о уништибе и Ниневија исполнинѓе пе библиска пророштвија, шај те аракхе ки статија „Дали џанљан?“ со аракхљола ки Стражарско кула таро ноември 2021 берш. Кеда тло чхаво ка спорединел адава со дознајнела таро амаре публикацие адалеа со дознајнела таро енциклопедие хем таро јавера пенџарде изворија, тегани ле ка овел ле шукар причина те бајрарел пли вера ко адава со вакерела и Библија.

6. Сар шај о родителија те поттикнинен е чхавен хор те размислинен? Вакер пример. (Дикх хем и слика.)

⁶ Сикав е чхавен хор те размислинен. О родителија ко различна прилике шај те почминен интересна разговорија пумаре чхавенцар баши Библија или баши вера ко Девел. Асавки прилика шај те овел лен кеда посетинена несаво музеј, несави ботаничко градина или несави изложба ко јекх таро амаре Бетелија. На пример, кеда сиен ко несаво музеј, бизи разлика дали виртуелно или физичко, шај те  сикавен тумаре чхавенге сар несаво предмети или несаво настан таро пурано време тано поврзимо е Библијаја. Акава шај те поможинел тле чхавеске те дикхел кај адава со вакерела и Библија тано точно. Дали тле чхаве џанена кај е Девлескоро анав тано пишимо ко јекх бар, пенџардо сар Моавско бар, кова сој пурано 3.000 берша? О оригинално Моавско бар тано ко музеј Лувр ко Париз (Франција). Исто аѓаар, копија таро Моавско бар шај те дикхел пе ки изложба „И Библија хем е Девлескоро анав“ ко главно седиште е Јеховаскере сведоконгоро ко Ворвик (Њујорк). Ко Моавско бар пишинела кај о моавско цари, о Меша, бунинѓа пе против о Израел. И исто бути пишинела ки Библија да (2. Цар. 3:4, 5). Кеда тле чхаве пле јакхенцар ка дикхен о доказија кај адава со пишинела ки Библија тано точно, ленгири вера панда повише ка бајрол. (Споредин 2. Летописи 9:6.)

7-8. а) Со сикљоваја таро буќа со иси ки природа? Вакер пример. (Дикх хем и слика.) б) Кола пучиба шај те поможинен тле чхавеске те керел позорали пли вера ко Створители?

⁷ Поттикнин тле чхавен те размислинен башо створиме буќа. Џикоте пхирена ко парко или кереа бути ки бавча, поможин тле чхавеске те дикхел кобор интересна форме иси ки природа. Аѓаар о чхаве ка хаљон кај адала буќа створинѓа лен некој сој бут интелигентно. На пример, бут буќа ки природа иси лен форма сар спирала хем о научникија бершенцар истражинена акала форме. О биофизичари о Никола Фамели објаснинела кај ако гејнеа о број е спираленгоро ки природа, ка дикхе кај несаве броја појавинена пе ки шема. Ола тане викиме Фибоначиев број. О спирална форме шај те дикхен пе ко бут буќа со створинѓа о Јехова, сар на пример и форма тари несави галаксија, и форма таро спирална школке, о листија таро растенија хем о шеро е сончогледескоро. a

⁸ Тле чхаве ки школа ка сикљовен башо законија со иси ки природа. На пример, о закони баши гравитација. И гравитација икерела и атмосфера паше узи пхув, контролиринела и плима хем о океанија хем поможинела о буќа те ачховен ко пло тхан те шај те овел живото ки пхув. Ама кој керѓа акава закони баши гравитација? Кој керѓа о редо со постојнела ки природа? Кобор повише о чхаве размислинена башо асавке пучиба добором поверојатно тано кај ка овел позорали ленгири вера кај о Девел створинѓа са (Евр. 3:4). Сар со бајрона о чхаве, шај те пуче лен: „Ако о Девел створинѓа амен, нане ли разумно те мислина кај денѓа амен хем советија башо адава сар шај те ова среќна?“ Пало адава, шај те истакнине кај асавке скапоцена советија аракхљовена ки Библија.

 ПОМОЖИН Е ЧХАВЕНГЕ ТЕ ЦЕНИНЕН О БИБЛИСКА МОРАЛНА МЕРИЛИЈА

9. Соске о чхаве шај те сумнинен пе ко адава дали врединела те живинен спрема о библиска морална мерилија?

⁹ Ако тле чхаве сумнинена пе дали врединела те живинен спрема о библиска морална мерилија, пробин те открине соске размислинена аѓаар. Дали чаче на сложинена пе е библиска морална мериленцар или о проблеми тано ко адава со на џанена сар те објаснинен пумаре библиска верувања е јаверенге? Сар хем те овел, поможин е чхавенге те ценинен о библиска морална мерилија аѓаар со ка проучине ленцар о лил Ов бахтало засекогаш. b

10. Сар шај те поможине е чхавенге те размислинен башо пумаро амалипе е Јеховаја?

¹⁰ Поттикнин е чхавен те ценинен пумаро амалипе е Јеховаја. Џикоте проучинеа и Библија тле чхавенцар, пробин те дознајне сар размислинена аѓаар со ка користине о пучиба хем о споредбе со аракхљона ко лил Ов бахтало засекогаш (Изр. 20:5). На пример, ки лекција 8, о Јехова тано споредимо јекхе љубезно амалеа кова со сетинкерела амен ко несаве буќа со шај те користинен аменге хем те заштитинен амен. Откеда ка керен лафи башо 1. Јованескоро 5:3, шај те пуче лен: „Кеда џанаја кај о Јехова тано јекх асавко шукар амал, сар ваљани те дикха ко адава со очекујнела амендар те кера?“ Шај акава дикхјола сар едноставно пучибе, ама шај те поможинел тле чхавенге те дикхен ко е Девлескере законија сар доказ башо лескоро мангипе (Иса. 48:17, 18).

11. Сар шај те поможине е чхавенге те хаљон соске врединела те живинел пе спрема о библиска начелија? (Изреки 2:10, 11).

¹¹ Керен лафи башо адава сар користинела аменге кеда применинаја о библиска начелија. Кеда читинена заедно и Библија или е Дивескоро стихо, керен лафи башо адава сар о библиска начелија поможинѓе тумаре фамилијаке. На пример, дали о чхаве дикхена кобор врединела те овел пе вредно хем чесно? (Евр. 13:18). Шај те истакнине кај о библиска начелија заштитинена амен хем ко телесно хем ко емоционално поглед (Изр. 14:29, 30). Адава со ка керен лафи башо асавке начелија веројатно ка поможинел е чхавенге панда повише те ценинен о библиска советија. (Читин Изреки 2:10, 11.)

12. Сар о Стив хем лескири ромни поможинена пле чхавеске те хаљол кај врединела те живинел пе спрема о библиска начелија?

¹² О Стив, јекх дад тари Франција, објаснинела сар ов хем лескири ромни поможинена пумаре чхавеске е Итанеске, кова сој тинејџери, те дикхел кај о Јехова преку пле законија сикавела баро мангипе. „Пучаја ле пучиба сар сој: ’Соске о Јехова очекујнела те икера амен ко акава начело? Сар таро акава начело дикхела пе кај мангела амен? Со ка случинел пе ако на икереа тут ко адава начело?’“ Асавке разговорија поможинѓе е Итанеске те хаљовел кај е Јеховаскере морална мерилија тане башо лескоро шукарипе. О Стив понадари вакерела: „Амари цел тани те поможина е Итанеске те хаљовел кај ки Библија иси мудрост која сој тани бут побари тари манушикани“.

13. Сар шај о родителија те сикавен е чхавен те применинен о библиска начелија? Вакер пример.

¹³ Сикав е чхавен те применинен о библиска начелија. Шај те овел тут прилика башо адава кеда е чхавен иси лен те читинен несави лектира баши школа. Шај о мануша таро лил живинена неморално, тане агресивна, акошена пе, хем адава тано сикавдо сар нешто привлечно. Шај те поттикнине е чхавен те размислинен башо адава со вакерена о библиска начелија башо акале манушенгере постапке (Изр. 22:24, 25; 1. Кор. 15:33; Фил. 4:8). Аѓаар,  ка шај те спреминен пе те сведочинен е наставникоске хем е јаверенге таро класи кеда ко часи ка керен лафи баши лектира.

СПРЕМИН Е ЧХАВЕН ТЕ БРАНИНЕН ПУМАРЕ ВЕРУВАЊА

14. Тари која тема шај о терне христијања те даран, хем соске?

¹⁴ Понекогаш е терне христијаненге фалинела самодоверба кеда ваљани те бранинен пумаре верувања. Шај дарана кеда ко часи ваљани те керен лафи баши еволуција. Соске? Шај о наставникија вакерена кај и еволуција нане само теорија него тани докажими. Ако сиан родители, сар шај те поможине тле чхавенге те овел лен самодоверба кеда бранинена пумаре верувања?

15. Со шај те поможинел јекхе терне христијанеске панда повише те уверинел пе ко адава со верујнела?

¹⁵ Поможин е чхавенге те уверинен пе ко адава со верујнена. О чхаве на ваљани те лаџан таро адава кај верујнена ко Створители (2. Тим. 1:8). Соске? Факти тано кај бут научникија да признајнена кај о живото на уло случајно или коркори пестар. Кеда о научникија дикхена са о сложена џивде буќа, ола ки ленде дикхена доказија кај створинѓа лен некој сој интелигентно. Адалеске на прифатинена и теорија баши еволуција која со сикавела пе ко бут школе ко цело свето. О чхаве ка шај те овен панда поувериме кај о живото створинѓа ле јекх мудро Створители ако размислинена со уверинѓа е јавере пхрален хем пхењен ко адава. c

16. Сар шај о родителија те поможинен пумаре чхавенге те објаснинен соске верујнена ко Створители? (1. Петарескоро 3:15; дикх хем и слика.)

¹⁶ Поможин тле чхавенге те џанен сар те објаснинен е јаверенге соске верујнена ко Створители. (Читин 1. Петарескоро 3:15.) Бут шај те поможинел туменге ако заедно дикхена о статие тари серија „Младите прашуваат — создавање или еволуција“ ки амари интернет-страница jw.org. Пало адава, пуч е чхавен со мислинена ола кова тано о најшукар начин те објаснинен е јаверенге кај постојнела Створители. Вакер ленге кај на ваљани те распрајнен пе пле соучениконцар. Ако несаве тане заинтересириме баши адаја тема, охрабрин лен те објаснинен ленге ко јекх едноставно хем логично начин. На пример, шај некој ка вакерел: „Ме верујнава само ко адава со дикхава, а е Девле никогаш на дикхљум“. Јекх терно христијани шај те одговоринел:  „Замислин туке кај пхиреа ки јекх шума која сој дур тари несави диз, а нане џивдо мануш хем таро јекх пути дикхеа бунари. Со ка мислине туке? Па сигурно кај некој керѓа ле. О исто тано амаре планетаја хем са е џивде буќенцар со постојнена. Некој сигурно створинѓа лен!“

17. Сар шај о родителија те поттикнинен пумаре чхавен те роден прилике те вакерен о библиско чачипе е јаверенге? Објаснин.

¹⁷ Поттикнин е чхавен те роден прилике те вакерен о библиско чачипе е јаверенге (Рим. 10:10). Кеда о чхаве трудинена пе те керен некасаја лафи башо библиско чачипе, шај те спорединел пе адалеа кеда некој трудинела пе те сикљол те башалел несаво инструменти. Ко почеток, шај вежбинела несаве едноставна гиља, ама сар со накхела о време о башалибе овела полокхо. Слично, јекх терно христијани шај ко почеток ко поедноставно начин ка вакерел о чачипе е јаверенге. На пример, шај те пучел несаве соученико: „Џанљан ли кај о инженерија бут пути копиринена адава со више постојнела ки природа? Мангеа ли те дикхе јекх интересно видеоклипи?“ Откеда ка сикавел леске о видеоклипи тари серија Случајно или створимо?, шај те вакерел: „Ако јекхе научнико фалинена ле башо адава со копиринѓа нешто со више постојнела ки природа, тегани кој заслужинела те овел фалимо башо оригинал?“ Асавко едноставно пристап, шај ка овел доволно јекхе тернеске те мангел те дознајнел нешто повише.

ПОНАДАРИ ДА ПОМОЖИН Е ЧХАВЕНГЕ ТЕ КЕРЕН ПОЗОРАЛИ ПУМАРИ ВЕРА

18. Сар шај о родителија те продолжинен те поможинен пумаре чхавенге те керен позорали пумари вера ко Девел?

¹⁸ Живинаја ко свето коте со повише мануша на верујнена ко Јехова (2. Пет. 3:3). Адалеске, џикоте проучинена и Библија тумаре чхавенцар, поттикнинен лен те проучинен теме кола со ка поможинен ленге повише те ценинен е Девлескоро Лафи хем е Јеховаскере морална мерилија. Поттикнинен лен хор те размислинен аѓаар со заедно ка керен лафи башо бут шуже буќа со створинѓа лен о Јехова. Поможинен ленге те хаљовен о возбудлива библиска пророштвија со исполнинѓе пе. Хем сој најважно, молинен тумен ленцар хем ленге. Ако керена са акава, овен увериме кај о Јехова ка благословинел тумаро трудо те поможинен е чхавенге те керен позорали пумари вера (2. Лет. 15:7).