Matej 5:1-48
-
I PROPOVED KI GORA (1-48)
5 Keda o Isus dikhlja kaj isi but manuša, uklilo ko jekh poučo than ki planina hem otkeda bešlja, leskere učenikija ale uzi leste.
2 Tegani počmingja te sikavel len, hem vakergja:
3 „Srekjna tane okola soj svesna kaj valjani lenge o Devel,* soske o nebesno Carstvo tano lengoro.
4 Srekjna tane okola so tugujnena, soske ka oven utešime.
5 Srekjna tane o krotka, soske ka nasledinen i phuv.
6 Srekjna tane okola soj bokhale hem žedna baši pravednost, soske ka oven čale.*
7 Srekjna tane okola so sikavena milost e javerenge, soske lenge da ka sikavel pe milost.
8 Srekjna tane okola so isi len čisto vilo, soske ola ka dikhen e Devle.
9 Srekjna tane okola so kerena te ovel mir, soske ka oven e Devleskere čhave.
10 Srekjna tane okola soj progonime adaleske so kerena adava soj pravedno, soske o nebesno Carstvo tano lengoro.
11 Srekjna sien keda baši mande vredžinena tumen, progoninena tumen hem vakerena razna lošna hem hovavne bukja protiv tumende.
12 Oven srekjna hem but radujnen tumen, soske bari tani tumari nagrada ko nebo. Agjaar progoninena sine hem e prorokon angleder tumende.
13 Tumen sien o lon e phuvjakoro. Ama, ako o lon nane više londalo, sar šaj palem te ovel londalo? Ov našti više te koristinel pe bašo ništo, samo šaj te frdel pe avrijal hem te gazinen le o manuša.
14 Tumen sien o svetlo e svetoskoro. Našti te garavel pe jekh diz so arakhljovela ki planina.
15 O manuša na tharena i lampa te čhiven la teli korpa,* nego čhivena la ko poučo than, hem svetinela sarinenge ko kher.
16 Agjaar, mukhen tumari svetlina te svetinel anglo manuša, te šaj ola te dikhen o šukar bukja so kerena len hem te slavinen tumare Dade soj ko nebo.
17 Ma mislinen kaj aljum te uništinav o Zakoni hem adava so vakergje o prorokija. Na aljum te uništinav, nego te ispolninav.
18 Čače vakerava tumenge, čak ako o nebo hem i phuv našavgjovena, ni i najtikni bukva ili delo tari bukva taro Zakoni nane te našavgjovel, sa džikote sa adava na ispolninela pe.
19 Adaleske, ako nekoj phagjela jekh taro akala najtikne zapovedija, hem sikavela e javeren te keren agjaar, nane te ovel dostojno te khuvel ko nebesno Carstvo.* A sekova jekh so ikerela pe ki lende hem sikavela e javeren te keren adava, ka ovel dostojno te khuvel ko nebesno Carstvo.*
20 Soske vakerava tumenge, ako na sien popravedna taro učitelija e zakoneskere hem taro fariseija,* nane te khuven ko nebesno Carstvo.
21 Šungjen kaj sine vakerdo okolenge taro purano vreme: ’Ma mudar! Koj ka mudarel, ka ikljol anglo sudo‘.
22 Ama me vakerava tumenge: sekoj so nane te čhinavel te ikerel holi ple phraleske, ka ikljol anglo sudo. Hem sekoj so ka vredžinel ple phrale navredliva lafencar, ka ikljol anglo najbaro sudo. A sekoj so ka vakerel: ’Ništoske na vredinea, delinea!‘, šaj te ovel frdimo ki jagali geena.*
23 Tegani, ako ingarea tli žrtva ko žrtveniko hem adari setinea tut kaj tle phrale isi le nešto protiv tute,
24 mukh tli žrtva adathe anglo žrtveniko. Prvo dža smirin tut tle phralea, a palo adava iran tut hem de tli žrtva.
25 Sigate rešin o problemi okolea so tužinela tut, panda džikote sien ko drumo te džan ko sudo, te šaj te na predajnel tut e sudijaske, a o sudija te na predajnel tut e stražareske, pa o stražari te frdel tut ko zatvor.
26 Čače vakerava tuke, nane te ikljove adathar sa džikote na platinea sa.*
27 Šungjen kaj sine vakerdo: ’Ma ker preljuba‘.
28 Ama me vakerava tumenge kaj sekova jekh so dikhela ki džuvli hem mangela te sovel laja, ov više kergja laja preljuba ko plo vilo.
29 Adaleske, ako tli desno jakh čhivela tut te grešine, ikal la hem frde la tutar. Soske pošukar ka ovel tuke te našave jekh delo taro tlo telo nego celo tlo telo te ovel frdimo ki geena.*
30 Isto agjaar, ako tlo desno vas čhivela tut te grešine, čhin le hem frde le tutar. Soske pošukar ka ovel tuke te našave jekh delo taro tlo telo nego celo tlo telo te ovel ki geena.*
31 Osven adava, sine vakerdo: ’Koj ka razvedinel pe ple romnjatar neka del la potvrda bašo razvod‘.
32 Ama, me vakerava tumenge kaj sekova jekh so razvedinela pe ple romnjatar, tari bilo koja javer pričina a na bašo nemoral,* čhivela la ki situacija te kerel preljuba, hem sekova jekh so ka lel pe razvedime romnjaja kerela preljuba.
33 Isto agjaar, šungjen so sine vakerdo okolenge taro purano vreme: ’Ma de sovli bizo te ikere tut ki late, nego sekogaš ispolnin tle zavetija so dengjan e Jehovaske‘.*
34 Ama, me vakerava tumenge: ič ma den sovli, ni ko nebo, soske adava tano e Devleskoro prestol,
35 ni ki phuv, soske oj tani telo leskere pre, ni ko Erusalim, soske tani i diz e bare Careskiri.*
36 Ma de sovli ni ko tlo šero, soske nijekh bal našti te kere parni ili kali.
37 Keda ka vakeren: ’Oja‘, adava neka značinel ’oja‘, a keda ka vakeren: ’Na‘, adava neka značinel ’na‘, soske ako na ikerena tumen ko tumaro lafi, adava tano taro Beng.
38 Šungjen kaj sine vakerdo: ’Jakh jakhjake hem dand dandeske‘.
39 Ama, me vakerava tumenge: ma iranen e lošno manušeske lošnipaja. Namesto adava, ako nekoj khuvela tut šamarka ki desno čham, iran leske i javer da čham.
40 Hem ako nekoj mangela te ingarel tut ko sudo hem te lel tutar tlo šej, de le o javer da šej so phiravea.
41 Hem ako nekoj so isi le avtoriteti čhivela tut silaja te dža lea jekh kilometro,* tu dža lea duj.
42 Ako nekoj rodela tutar nešto, de le, hem ma odbin okole so rodela tutar pare ko zaem.*
43 Šungjen kaj sine vakerdo: ’Mang tle pašutne, a mrzin tle dušmane‘.
44 Ama me vakerava tumenge: ponadari da mangen tumare dušmanen hem molinen tumen okolenge so progoninena tumen,
45 te šaj te oven čhave tumare Dadeskere soj tano ko nebo, soske ov dela leskoro kham te svetinel upro lošna hem upro šukar hem dela te perel bršim upro pravedna hem upro nepravedna.
46 Soske, savi nagrada isi tumen ako mangena samo okolen so mangena tumen? Na kerena li adava hem okola da so khedena danok?
47 Kerena li nešto posebno ako pozdravinena samo tumare phralen? Na kerena li adava hem o manuša kola so na pendžarena e Devle?
48 Adaleske, oven sovršena* sar soj sovršeno tumaro Dad soj ko nebo.
Footnotes
^ Ili: „okola soj svesna bašo ple duhovna potrebe“. Doslovno: „čorole ko duho“.
^ Ili: „zadovolna“.
^ Kerela pe lafi baši pobari korpa kolaja so merinena sine o giv.
^ Doslovno: „ka vikinen le ’o najtikno ko Carstvo‘“.
^ Doslovno: „ka vikinen le ’o najbaro ko Carstvo‘“.
^ Doslovno: „dži ko najtikno kvadranti“. Kvadranti sine para so sine la but tikni vrednost.
^ Ili: „e Devleskiri“.
^ Zaem bizi kamata.
^ Ili: „celosno sikaven mangipe“.
