Dža ko teksto

Dža ki sodržina

Fusnote

Fusnote

 1. NAČELIJA

E Devleskere zakonija temelinena pe ko leskere načelija. Akala načelija tane osnovna čačipa so arakhljona ki Biblija. Ola pomožinena amenge te haljova so mislinela o Devel hem so osetinela bašo nesave bukja. O načelija pomožinena amenge te ana šukar odluke ko životo hem te kera adava soj ispravno. Ola posebno pomožinena amenge ko situacie keda nane konkretna zakonija bašo adava.

Poglavje 1, pasus 8

 2. POSLUŠNOST

Te ova poslušna e Jehovaske značinela te ova spremna te kera adava so vakerela amenge ov. O Jehova mangela te ova leske poslušna adaleske so mangaja le (1. Jovanovo 5:3). Ako mangaja e Devle hem isi amen doverba ki leste, ka šuna leskere upatstvija ko sa o situacie. Ka ova leske poslušna čak keda nane te ovel amenge lokho. Ka ovel amenge šukar ako siem poslušna e Jehovaske, soske ov sikavela amen sar te vodina šukar životo akana hem vetinela amenge kaj ka uživina ko but bereketija ki idnina (Isaija 48:17).

Poglavje 1, pasus 10

 3. SLOBODNO VOLJA

O Jehova dengja sekole manušeske slobodno volja, ili sposobnost te anel odluke. Ov na kergja amen te ova sar robotija (5. Mojseeva 30:19; Isus Navin 24:15). Šaj te koristina amari sloboda te ana šukar odluke. Ama ako na pazinaja, šaj te ana odluke so nane mudra. Adava so isi amen slobodno volja značinela kaj amen mora korkori te odlučina dali ka ova verna e Jehovaske hem te dokažina kaj čače mangaja le.

Poglavje 1, pasus 12

 4. MORALNA MERILIJA

O Jehova dengja moralna merilija, ili upatstvija sar te ponašina amen hem sar te postapina. Tari Biblija amen sikljovaja kola tane adala merilija hem sar šaj te pomožinen amenge te ovel amen šukar životo (Izreki 6:16-19; 1. Korinkjanite 6:9-11). Akala upatstvija pomožinena amenge te džana soj tano anglo Devel ispravno, a soj pogrešno. Ola isto agjaar pomožinena amenge te džana sar te sikava mangipe, sar te ana šukar odluke hem sar te ova ljubezna e javerencar. Iako o moralna merilija ko sveto džana sa potele, e Jehovaskere merilija na meninena pe (5. Mojseeva 32:4-6; Malahija 3:6). Ako džaja pali lende ka ova zaštitime taro but fizička hem emocionalna dukha.

Poglavje 1, pasus 17

 5. SOVEST

I sovest tani čuvstvo so isi amen andre ki amende bašo adava soj tano ispravno, a soj pogrešno. O Jehova dengja sovest sekole jekheske amendar (Rimjanite 2:14, 15). Te šaj amari sovest te funkcionirinel ispravno, amen mora te školujna la sprema e Jehovaskere moralna merilija. Tegani amari sovest ka pomožinel amenge te ana odluke so ka ugodinen e Jehovaske (1. Petrovo 3:16). Oj šaj te predupredinel amen angleder te kera nešto nerazumno, ili šaj te kerel te osetina bari dukh otkeda kergjem nešto pogrešno. Amari sovest šaj nane više te funkcionirinel ispravno, ama o Jehova šaj te pomožinel amenge te menina adava. I čisto sovest anela amenge andruno mir hem kerela te osetina amen šukar.

Poglavje 2, pasus 3

 6. DAR TARO DEVEL

Te ovel amen dar taro Devel značinela te manga le hem te poštujna le doborom but so nane te kera nešto so ka razočarinel le. I dar taro Devel ka pomožinel amenge te kera adava soj tano šukar a te izbegina te kera adava soj lošno (Psalm 111:10). Adava pottikninela amen šukar te šuna sa so vakerela amenge o Jehova. Isto agjaar, pomožinela amenge te ikera amen ko sa so vetingjem leske adaleske so hor poštujnaja le. I dar taro Devel vlijajnela ko način sar razmislinaja, sar ponašinaja amen e javerencar hem save odluke anaja sekova dive.

Poglavje 2, pasus 9

 7. TE KAINE TUT

Te kainel pe nekoj značinela te ovel leske but žal adaleske so kergja nešto pogrešno. Okola so mangena e Devle but lenge žal keda haljovena kaj kergje nešto soj tano protiv leskere merilija. Ako keraja nešto pogrešno, valjani te molina e Jehova te prostinel amenge preku e Isuseskiri otkupno žrtva (Matej 26:28; 1. Jovanovo 2:1, 2). Ako iskreno kainaja amen hem čhinavaja te kera lošna bukja, šaj te ovel amen doverba kaj o Jehova ka prostinel amenge. Na valjani više te osetina amen kriva bašo adava so kergjem poangle (Psalm 103:10-14; 1. Jovanovo 1:9; 3:19-22). Amen mora but te trudina amen te sikljova taro amare greške, te menina amaro pogrešno razmislibe hem te živina sprema e Jehovaskere merilija.

Poglavje 2, pasus 18

 8. ISKLUČIBE

Keda nekoj so seriozno grešingja na kainela pe hem odbinela te ikerel e Jehovaskere merilija, našti više te ovel e Jehovaskoro svedoko. Ov valjani te ovel isklučimo. Keda nekoj tano isklučimo, nane amen ništo više lea hem čhinavaja te kera lea lafi (1. Korinkjanite 5:11; 2. Jovanovo 9-11). E isklučibaja ikerela pe čisto e Jehovaskoro anav hem o sobranie (1. Korinkjanite 5:6). O isklučibe isto agjaar tano ukor so pomožinela nekaske te kainel pe te šaj te iranel pe ko Jehova (Luka 15:17).

Poglavje 3, pasus 19

 9. VODSTVO, UPATSTVO HEM SOVET

O Jehova mangela amen hem mangela te pomožinel amenge. Adaleske dela amen vodstvo, upatstvo hem sovet preku i Biblija hem preku o manuša so mangena e Devle. Sar nesovršena manuša, amenge but valjani asavki pomoš (Eremija 17:9). Keda poštujnaja hem šunaja adalen so o Jehova koristinela te vodinel amen, sikavaja kaj poštujnaja le hem kaj mangaja te ova leske poslušna (Evreite 13:7).

Poglavje 4, pasus 2

 10. GORDOST HEM PONIZNOST

Adaleske so siem nesovršena, polokho tano te ova sebična hem gorda. Ama o Jehova očekujnela amendar te ova ponizna. But puti, počminaja te sikljova te ova ponizna keda sporedinaja amen e Jehovaja hem tegani haljovaja kobor ustvari siem tikne (Jov 38:1-4). Javer način sar sikavaja poniznost tano te sikljova te mislina poviše bašo javera hem soj tano pošukar lenge a na amenge. I gordost počesto kerela o manuš te mislinel peske kaj tano pošukar e javerendar. Jekh ponizno manuš dikhela ki peste iskreno hem svesno tano bašo ple jaka hem slaba strane. Na darala te priznajnel ple greške, te izvininel pe hem te prifatinel predlogija hem sovet. O ponizno manuš isi le doverba ko Jehova hem džala palo leskoro vodstvo (1. Petrovo 5:5).

Poglavje 4, pasus 4

 11. AVTORITETI

Adalen so isi len avtoriteti isi len pravo te vakeren so te kerel pe hem te anen odluke. E Jehova isi le najbaro avtoriteti ko nebo hem ki Phuv. Adaleske so stvoringja sa, le isi le i najbari mokj ko univerzum. Ov sekogaš koristinela plo avtoriteti ki korist e javerenge. O Jehova dengja nesave manušenge i odgovornost te grižinen pe amenge. Na primer, o roditelija, o starešine ko sobranie hem o vlastija isi len nesavo avtoriteti, hem o Jehova mangela te sorabotina lencar (Rimjanite 13:1-5; 1. Timotej 5:17). Keda o manušikane zakonija tane protiv e Devleskere zakonija, amen siem poslušna e Devleske, a na e manušenge (Dela 5:29). Keda prifatinaja o avtoriteti okolengoro so o Jehova koristinela len, amen sikavaja e Jehovaske kaj poštujnaja leskere odluke.

Poglavje 4, pasus 7

 12. STAREŠINE

O Jehova koristinela e starešinen, kola tane iskusna phralja, te grižinen pe bašo sobranie (5. Mojseeva 1:13; Dela 20:28). Akala murša pomožinena amenge te ova popaše e Jehovaja hem te obožavina le ko mirno hem organizirimo način (1. Korinkjanite 14:33, 40). Te šaj o starešine te oven imenujme taro sveti duh, mora te ispolninen o uslovija soj tane dende ki Biblija (1. Timotej 3:1-7; Tit 1:5-9; 1. Petrovo 5:2, 3). Amen isi amen doverba ki e Devleskiri organizacija hem poddržinaja la, adaleske siem bahtale keda sorabotinaja e starešinencar (Psalm 138:6; Evreite 13:17).

Poglavje 4, pasus 8

 13. POGLAVARI KI FAMILIJA

O Jehova dengja e roditelenge i odgovornost te grižinen pe pumare čhavenge hem sa so valjani e khereske. Ama, i Biblija vakerela kaj o rom tano o poglavari ki familija. Ako nane dad ko kher, tegani i daj tani o poglavari. O poglavari ki familija valjani te grižinel pe hajbaske, urajbaske hem bašo than živibaske. But tano važno ov te predvodinel ko adava te pomožinel ple familijake te služinen e Jehovaske. Sar na primer, ov grižinela pe redovno te džan ko sostanokija, ki služba hem zaedno te proučinen i Biblija. O poglavari ki familija isto agjaar isi le odgovornost te anel odluke. Ov sekogaš trudinela pe te džal palo e Isuseskoro primer, agjaar so ka ovel ljubezno hem razumno, hem nikogaš nane te ponašinel pe grubo ili oštro. Akava ka pomožinel ki familija te ovel jekh šukar atmosfera, agjaar so sarine ka osetinen pe sigurna hem ka oven popaše e Jehovaja.

Poglavje 4, pasus 12

 14. VODEČKO TELO

O Vodečko telo tani grupa murša so isi len nebesno nadež. O Devel koristinela len te vodinen o aktivnostija leskere narodoskere. Ko prvo veko, o Jehova koristingja o Vodečko telo te vodinel o hristijansko sobranie ko lengoro obožavanje hem ko propovedibe (Dela 15:2). Avdive, i grupa taro phralja so služinena sar Vodečko telo vodinena e Devleskere narodo, dena upatstvija hem pomožinena lenge te ačhoven paše uzo Jehova. Akala phralja keda anena odluke, ola sledinena o vodstvo taro e Devleskoro Lafi hem leskoro sveti duh. O Isus vakergja kaj akaja grupa taro pomazime murša tani o „verno hem razborito robo“ (Matej 24:45-47).

Poglavje 4, pasus 15

 15. TE UČHAREL PE O ŠERO

Ponekogaš jekh phen šaj te ovel zamolimi te kerel nešto ko sobranie so obično valjani te kerel jekh phral. Keda kerela adaja zadača, oj sikavela kaj poštujnela o poglavarstvo so dengja le o Jehova adalea so ka učharel plo šero. Javer situacija keda jekh phen valjani te učharel plo šero tani keda vodinela biblisko kursi, a adathe tano prisutno lakoro rom ili jekh krstimo phral (1. Korinkjanite 11:11-15).

Poglavje 4, pasus 17

 16. NEUTRALNOST

Adaleske so siem neutralna, na mešinaja amen ki politika (Jovan 17:16). E Jehovaskoro narodo poddržinela leskoro carstvo. Amen na mešinaja amen ko bukja akale svetoskere, isto sar o Isus.

O Jehova zapovedingja amenge te ova podložna e vlastenge (Tit 3:1, 2; Rimjanite 13:1-7). Ama e Devleskoro zakoni vakerela kaj na valjani te mudara. Adaleske i sovest jekhe hristijaneskiri nane te dozvolinel leske te džal ki vojna. Ako šaj te kerel civilno služba namesto te džal ki vojska, ov mora te razmislinel dali leskiri sovest dozvolinela leske te kerel adava.

Amen služinaja samo e Jehovaske soske ov tano amaro Stvoriteli. Iako poštujnaja o državna simbolija, amen nane te pozdravina o zname ili te giljava i himna (Isaija 43:11; Daniel 3:1-30; 1. Korinkjanite 10:14). Isto agjaar, adala so služinena e Jehovaske anena lično odluka te na glasinen baši nisavi političko partija ili kandidati. Adava tano agjaar, soske amen više odlučingjem o Devel te vladinel amencar (Matej 22:21; Jovan 15:19; 18:36).

Poglavje 5, pasus 2

 17. O DUHO E SVETOSKORO

O sveto širinela e Satanaskoro razmislibe. Asavko način razmislibaske tano normalno maškar o manuša so na mangena e Jehova, so na džana palo leskoro primer hem so na ikerena pe ko leskere merilija (1. Jovanovo 5:19). Akava način sar o manuša razmislinena hem sar postapinena tano opišimo sar o duho e svetoskoro (Efešanite 2:2). E Jehovaskoro narodo trudinela pe upro leste te na vlijajnel akava duho (Efešanite 6:10-18). Namesto adava, amen mangaja o način sar o Jehova razmislinela hem sar postapinela, hem trudinaja amen te ikera amen ko adava.

Poglavje 5, pasus 7

 18. OTPADNIŠTVO

O otpadnikija tane manuša kola so mukle e Jehova hem protivinena pe e čačipaske tari Biblija. Ola buninena pe protiv o Jehova hem o Isus, kova tano Cari ko e Devleskoro Carstvo. Isto agjaar trudinena pe te vlijajnen upro javera te pridružinen pe lenge (Rimjanite 1:25). Ola mangena te keren okola so služinena e Jehovaske te sumninen pe ko čačipe. Ko sobranie taro prvo veko, nesave manuša ule otpadnikija, a asavke isi avdive da (2. Solunjanite 2:3). Okola soj tane verna e Jehovaske na mangena te ovel len ništo e otpadnikoncar. Nikogaš na valjani te dozvolina tari radoznalost ili taro javerengoro vlijanie te čitina ili te šuna otpadnička idee. Amen siem verna e Jehovaske hem služinaja samo leske.

Poglavje 5, pasus 9

 19. ČISTIBE TARO GREVIJA

Džikote o Izraelcija sine telo e Mojseeskoro zakoni, ola valjani sine te den ko hrami sar žrtve giv, zejtini hem životne te šaj o Jehova te prostinel lengere grevija. Ko akava način, o Izraelcija setinena pe sine kaj o Jehova sine spremno te prostinel lengere lična grevija hem e celo nacijakere. Pokasno, otkeda o Isus dengja plo životo te učharel amare grevija, akala žrtve na sine više potrebna. O Isus dengja i sovršeno žrtva „jekh puti hem zasekogaš“ (Evreite 10:1, 4, 10).

Poglavje 7, pasus 6

 20. TE POŠTUJNEL PE O ŽIVOTO E ŽIVOTNENGORO

Sprema e Mojseeskoro zakoni dozvolimo sine e manušenge te han mas taro životne. Isto agjaar, sine lenge zapovedimo te den životne sar žrtve (3. Mojseeva 1:5, 6). Ama o Jehova nikogaš na dozvolingja ple narodoske te ponašinen pe grubo e životnencar (Izreki 12:10). Ustvari, ko Zakoni sine pravilija sar te zaštitinen pe o životne. E Izraelconge sine zapovedimo šukar te grižinen pe ple životnenge (5. Mojseeva 22:6, 7).

Poglavje 7, pasus 6

 21. RATESKERE FRAKCIE HEM MEDICINSKA POSTAPKE

Rateskere frakcie. O štar glavna sostojke e rateskere tane o lole kletke, parne kletke, pločke hem plazma. Taro akala štar glavna sostojke šaj te ikalen pe potikne sostojke kola so vikinena pe rateskere frakcie. *

O hristijanja na priminena transfuzija taro celo rat ili tari nijekh glavno sostojka. Ama dali valjani te prifatinen e rateskere frakcie? Ki Biblija nane dende konkretna detalija. Adaleske sekova hristijani mora korkori te anel odluka sprema pli biblisko školujmi sovest.

Nesave hristijanja odbinena sa o frakcie, soske sprema e Devleskoro zakoni so sine dendo e Izraelconge rodela pe sine o rat e životnengoro te thavdel ki phuv (5. Mojseeva 12:22-24).

Javerengiri sovest dozvolinela te prifatinen nesave frakcie. Ola mislinena kaj adala tikne frakcie više na pretstavinena o životo adaleskoro kastar soj lendo o rat.

Keda valjani te ane odluka bašo e rateskere frakcie, razmislin bašo akala pučiba:

  • Dali sium svesno kaj adava so odbinava sa o frakcie ka značinel kaj na prifatinava iljačija kola so koristinena pe protiv nesavo nasvalipe, ili kola so pomožinena te čhinavel pe o krvaribe?

  • Dali šaj te objasninav e doktorenge soske odbinava ili prifatinava nesave rateskere frakcie?

Medicinska postapke. Amen sar hristijanja, na daja rat hem na skladirinaja amaro rat baši transfuzija nekobor kurke angleder nesavi operacija. Ama isi javera medicinska postapke kote so koristinela pe o rat e pacienteskoro. Sekoj korkori mora te odlučinel sar ka koristinel pe leskoro rat džikote trajnela i operacija ili nesavi terapija ili nesavo medicinsko ispituvanje. Džikote trajnela nesavi medicinsko postapka, o rat e pacienteskoro šaj nesavo vreme te ovel celosno odvojmo lestar. (Poviše informacie baši akaja tema šaj te dikhe ki Stražarska kula taro 15 oktomvri 2000, strane 30-31.)

Na primer, jekh medicinsko postapka vikinela pe hemodilucija. Ki akaja postapka kratko angleder te počminel i operacija, lela pe nesavi količina rat taro pacienti hem zameninela pe volumensko ekspanderea. Pokasno, džikote trajnela i operacija ili kratko pali late, o rat palem iranela pe ko pacienti.

Javer medicinsko postapka tani khedibe o kletke. Ki akaja postapka, o rat so našavela o pacienti džikote trajnela i operacija khedela pe, čistinela pe hem palo adava palem iranela pe ko pacienti džikote trajnela i operacija ili kratko pali operacija.

Sekova doktori koristinela akala postapke ko različno način. Adaleske angleder te prifatine nesavi operacija, medicinsko ispituvanje ili terapija valjani te doznajne sar točno ka koristinel pe tlo rat.

Keda valjani te ane odluke bašo medicinska postapke kote so ka koristinel pe tlo rat, razmislin bašo akala pučiba:

  • Ako delo taro mo rat tano prenasočimo avrijal taro mo telo hem i cirkulacija me rateskiri šaj čak te ovel čhinavdi nesavo vreme, dali mi sovest ka dozvolinel mange panda te dikhav ko akava rat sar delo mandar, hem kaj tegani na valjani „te thavdel ki phuv“? (5. Mojseeva 12:23, 24).

  • Dali mi biblisko školujmi sovest ka mučinel man ako džikote trajnela nesavi medicinsko postapka ikalela pe mandar delo taro rat, pročistinela pe, hem palem iranela pe ko mo telo?

  • Dali sium svesno kaj ako odbinava sa o medicinska postapke kote soj vklučimo mo rat značinela kaj ka odbinav te kerel pe mange krvno slika, kaj na prifatinava dijaliza ili kaj na prifatinava te koristinen pe mašine bašo srce ili plukja?

Angleder te ana odluka bašo e rateskere frakcie ili medicinska postapke kote so koristinela pe amaro rat, valjani te molina e Jehova te vodinel amen hem te istražina nešto poviše baši adaja tema (Jakov 1:5, 6). Palo adava mora te koristina amari biblisko školujmi sovest te šaj te ana lično odluka. Na valjani te puča e javeren so bi kerena sine ola te oven sine ko amaro than. A ni o javera na valjani te probinen te vlijajnen ko amare odluke (Rimjanite 14:12; Galatite 6:5).

Poglavje 7, pasus 11

 22. MORALNO ČISTOTA

Te ova moralno čista značinela kaj amare postapke hem ponašibe tane čista anglo e Devleskere jakhja. I moralno čistota vklučinela adava so mislinaja, so vakeraja hem so keraja. O Jehova zapovedinela amenge te cida amen tari sekoja seksualno nečistotija hem nemoral (Izreki 1:10; 3:1). Mora te odlučina te ikera e Jehovaskere merilija angleder te ava ki situacija so šaj te iskušinel amen te kera nešto pogrešno. Valjani te molina e Jehova stalno te pomožinel amen te ikera amare misle čista, hem mora te ova odlučna te naša taro iskušenija so šaj te ingaren amen ko nemoral (1. Korinkjanite 6:9, 10, 18; Efešanite 5:5).

Poglavje 8, pasus 11

 23. BEZOBRAZNO PONAŠIBE HEM MELALIPE

O bezobrazno ponašibe vklučinela te kerel pe lafi ili te postapinel pe ko način so seriozno protivinela pe ko e Devleskere merilija hem sikavela pe biladžutno stavi. Jekh manuš kova so sikavela asavko stavi na poštujnela e Devleskere zakonija. Ako isi dokazija kaj nekas isi bezobrazno ponašibe, tegani formirinela pe pravno odbor so ka rešinel adava. Ko melalipe tane vklučime različna pogrešna postapke. Zavisinela taro adava kobor tani seriozno i situacija, bašo nesave bukja kote soj vklučimo o melalipe, šaj te formirinel pe pravno odbor ko sobranie. (Galatite 5:19-21; Efešanite 4:19; bašo poviše informacie, dikh ko „Pučiba taro čitatelija“ ki Stražarsko kula taro 15 juli 2006. Akava broj nane ko romane.)

Poglavje 9, pasus 7; Poglavje 12, pasus 10

 24. MASTURBACIJA

O Jehova dengja o seksualna odnosija te šaj o rom hem i romni te sikaven maškar peste mangipe ko jekh čisto način. Ama, ako nekoj, bizi razlika murš ili džuvli masturbirinela, ili koristinela ko pogrešno način ple polova organija te šaj korkori te zadovolinel pe, ov ili oj koristinela o seks ko nečisto način. Akaja navika šaj te ruminel nekaskoro odnos e Jehovaja. Adava šaj te kerel te pojavinen pe rumime želbe hem te kerel o manuš te dikhel ko seks ko pogrešno način (Kološanite 3:5). Ako nekaske tano pharo te čhinavel asavke navikaja, valjani ponadari da te borinel pe hem ma te obeshrabrinel pe (Psalm 86:5; 1. Jovanovo 3:20). Ako tu sian ki asavki situacija, taro vilo molin e Jehova te pomožinel tuke. Izbegin bukja sar soj i pornografija, kola so šaj te keren tuke nečista misle. Ker lafi nekasaja so poštujnela e Jehovaskere zakonija, adava šaj te ovel jekh taro tle roditelija ili jekh zrelo amal (Izreki 1:8, 9; 1. Solunjanite 5:14; Tit 2:3-5). Šaj te ove sigurno kaj o Jehova dikhela hem ceninela tlo trudo te ačhove moralno čisto (Psalm 51:17; Isaija 1:18).

Poglavje 9, pasus 9

 25. POLIGAMIJA

Keda nekas isi le poviše taro jekh bračno partneri adava vikinela pe poligamija. O Jehova kergja o brako te ovel maškar jekh rom hem jekh romni. Ko purano Izrael, o Devel dozvolingja e muršenge te ovel len poviše romnja, ama ko početok adava na sine leskiri namera. Avdive o Jehova na dozvolinela poligamija maškar plo narodo. Jekh rom šaj te ovel le samo jekh romni, hem jekh romni šaj te ovel la samo jekh rom (Matej 19:9; 1. Timotej 3:2).

Poglavje 10, pasus 12

 26. RAZVOD HEM ODVOJBE

E Jehovaskiri namera sine o rom hem i romni te ačhoven zaedno celo plo životo (1. Mojseeva 2:24; Malahija 2:15, 16; Matej 19:3-6; 1. Korinkjanite 7:39). Ov dozvolinela razvod samo ako jekh taro partnerija kerela preljuba. Ko asavko slučaj, o Jehova dela pravo e bračno partnereske so nane krivo te odlučinel dali ka razvedinel pe ili na (Matej 19:9).

Ponekogaš, nesave hristijanja odlučingje te odvojnen pe taro plo bračno partneri iako na kergja preljuba (1. Korinkjanite 7:11). Jekh hristijani šaj te odvojnel pe taro plo bračno partneri ko akala situacie:

  • Namerno na grižinela pe: Ako jekh rom na mangela te grižinel pe ple familijake ko materijalno pogled dži ko adava stepen so nane te ovel len pare bašo osnovna potrebe, sar na primer hajbaske (1. Timotej 5:8).

  • Baro fizičko maltretiribe: O bračno partneri tano doborom nasilno so anela ki opasnost lakoro ili leskoro sastipe ili životo (Galatite 5:19-21).

  • O odnos e Jehovaja tano ki bari opasnost: Ako o rom ili i romni celosno sprečinela ple bračno partnere te služinel e Jehovaske (Dela 5:29).

Poglavje 11, pasus 19

 27. POFALBA HEM OHRABRUVANJE

Sarinenge valjani pofalba hem ohrabruvanje (Izreki 12:25; 16:24). Šaj te utešina amen hem te kera amen pozorale amare ljubezna lafencar kola soj pherde mangipe. Asavke lafija šaj te pomožinen amare phralenge hem phenjenge te izdržinen hem ponadari te služinen e Jehovaske iako isi len muke hem pharipa (Izreki 12:18; Filipjanite 2:1-4). Ako nekoj osetinela pe but obeshrabrimo, amen mora šukar te šuna le hem te trudina amen te haljova sar osetinela pe. Adava ka pomožinel amenge te džana so te vakera ili so te kera te šaj te pomožina leske (Jakov 1:19). Te ovel amen cel te džana pošukar amare phralen hem phenjen te šaj te haljova so čače valjani lenge. Tegani tu šaj te pomožine lenge te roden e Devle so dela uteha hem ohrabruvanje, kote so šaj te oven čače osvežime (2. Korinkjanite 1:3, 4; 1. Solunjanite 5:11).

Poglavje 12, pasus 16

 28. BIJAVA

Ki Biblija nane dende posebna pravilija bašo bijava. O običaija hem o zakonija razlikujnena pe tari phuv ki phuv (1. Mojseeva 24:67; Matej 1:24; 25:10; Luka 14:8). O najvažno delo taro bijav tano keda o bračno pari dela zavet anglo Jehova. But bračna parija odlučinena lengiri familija hem o paše amale te oven prisutna ki lengiri registracija keda dena peske zavet. Isto agjaar ola šaj te odlučinen jekh starešina te ikerel lenge biblisko govor. O pari odlučinela dali palo akava ka ovel bijav hem savo ka ovel o bijav (Luka 14:28; Jovan 2:1-11). Bizi razlika so ka odlučinel o pari, ola valjani te oven sigurna kaj adava ka anel slava e Jehovaske (1. Mojseeva 2:18-24; Matej 19:5, 6). O bibliska načelija ka pomožinen lenge te anen šukar odluke (1. Jovanovo 2:16, 17). Ako ola odlučingje te den alkohol ko bijav, valjani te oven sigurna kaj o bijav ka ovel šukar nadgledimo (Izreki 20:1; Efešanite 5:18). Valjani te oven sigurna kaj i muzika hem sa adava so ka kerel pe ko bijav ka anel slava e Jehovaske. Jekhe hristijansko pareske na valjani te ovel najvažno o bijav, nego te ovel len šukar odnos e Jehovaja hem lengoro brako te ovel uspešno. (Izreki 18:22; bašo poviše predlogija dikh ki Stražarska kula taro 15 oktomvri 2006, ki strana 18-31. Akava broj nane ko romane.)

Poglavje 13, pasus 18

 29. TE ANEN PE MUDRA ODLUKE

Mangaja te ana šukar odluke kola so temelinena pe ko načelija taro e Devleskoro Lafi. Na primer, jekh hristijani šaj te ovel kanimo taro plo bračno partneri so nane e Jehovaskoro svedoko te ovel zaedno e familijaja ko ručko ili večera keda isi nesavo prazniko. So ka kere tu ki asavki situacija? Ako tli sovest dozvolinela tuke te dža, tu šaj te objasnine tle bračno partnereske kaj ako sine nesave paganska običaija ki adaja proslava, tu nane te učestvujne ko adava. Puč tut: „Dali ka sopkinav e javeren adalea so ka ovav prisutno adari?“ (1. Korinkjanite 8:9; 10:23, 24).

Jekh javer situacija tani ako tlo šefi dela tut poklon bašo prazniko. Dali valjani te odbine o poklon? Na sekogaš. Dali ka prifatine o poklon ili na šaj te zavisinel taro adava sar tlo šefi dikhela ko poklon so ka primine le. Dali adava poklon tano delo tari nesavi proslava? Ili tano poklon soske adalea sikavela kaj ceninela tut? Ako razmislinea bašo akava hem bašo javera bukja, tu ka valjani te odlučine dali ka prifatine o poklon.

Ki javer situacija, šaj nekoj te del tut poklon bašo praznikija hem te vakerel tuke: „Džanava kaj na slavinea o prazniko, ama me mangava te dav tut akava“. Šaj adalea samo mangela te ovel ljubezno tuja. Tari javer strana, šaj isi tut čuvstvo kaj ov adalea mangela te ispitinel tli vera hem te terinel tut te slavine o prazniko. Otkeda ka razmisline bašo akava, tu valjani te odlučine dali ka prifatine o poklon ili na. Ko sa amare odluke mangaja te ovel amen čisto sovest hem te ačhova verna e Jehovaske (Dela 23:1).

Poglavje 13, pasus 22

 30. NESOGLASUVANJA KO BIZNIS HEM ZAKONSKA BUKJA

Ko but slučaija, ako o nesoglasuvanja rešinena pe sigate hem ko mirno način, ola nane te bajron ko pobaro problemi (Matej 5:23-26). Sa e hristijanenge, najvažno valjani te ovel te anel pe falba e Jehovaske hem te ikerel pe o sobranie ko jekhipe (Jovan 13:34, 35; 1. Korinkjanite 13:4, 5).

Ako maškar o hristijanja isi nesavo nesoglasuvanje bašo biznis, ola valjani te probinen te rešinen adava maškar peste bizo te džan ko sudo. Ko 1. Korinkjanite 6:1-8 o Pavle pišingja bašo sudska sporija maškar o hristijanja. Ako nesave phralja tužinena pe ko sudo adava anela ladž e Jehovaske hem e sobranieske. Ko Matej 18:15-17 dende tane trin čekorija kolende so o hristijanja valjani te ikeren pe keda isi len seriozna problemija, sar soj klevetibe ili finansisko izmama. 1) Ola valjani prvo te trudinen pe te rešinen o problemi korkori maškar peste. 2) Ako našti, šaj te pučen te oven prisutna jekh ili duj zrela džene taro sobranie te šaj te pomožinen. 3) Palo adava, ako isi potreba, o slučaj šaj te vakerel pe e starešinenge. Ako i situacija reslja dži ki akaja točka, o starešine ka koristinen o bibliska načelija te pomožinen sarinenge soj vklučime ko akava slučaj te rešinel pe o problemi ko mirno način. Ako nekoj lendar soj vklučimo ko akava problemi na mangela te ikerel pe ko bibliska načelija, šaj ka valjani o starešine te formirinen pravno odbor.

Ko nesave situacie o slučaj šaj čače ka valjani te del pe ko sudo, sar na primer, te dobinel pe razvod, te dobinel pe staratelstvo bašo čhave, alimentacija, otšteta tari nesavi osiguritelno kompanija, te kerel pe stečajno postapka, hem te čitinel pe tes­ta­menti. Ako jekh hristijani koristinela akava zakonsko pravo te šaj ko mirno način te rešinel o slučaj, tegani na phagela e Pavleskoro sovet.

Ako tano kerdo nesavo seriozno kriminal, sar na primer, silujbe, te zloupotrebinen pe čhave, te napadinel pe nekas, baro čoribe ili mudaribe, tegani jekh hristijani so prijavinela adava ko vlastija na phagela e Pavleskoro sovet.

Poglavje 14, pasus 14

 31. E BENGESKERE HOVAJBA

Panda taro početok ki Edensko gradina, o Satana probingja te hovavel e manušen (1. Mojseeva 3:1-6; Otkrovenie 12:9). Ov džanela kaj ako ruminela amaro razmislibe, tegani ka šaj te vlijajnel ki amende te kera nešto pogrešno (2. Korinkjanite 4:4; Jakov 1:14, 15). Ov preku i politika, religija, trgovija, zabava, obrazovanie hem but javera bukja širinela plo razmislibe, hem kerela adava te ovel prifatlivo (Jovan 14:30; 1. Jovanovo 5:19).

O Satana džanela kaj nane le but vreme te hovavel e manušen. Adaleske kerela sa te hovavel kobor so šaj poviše manušen. Posebno mangela te hovavel okolen so služinena e Jehovaske (Otkrovenie 12:12). Ako na pazinaja, o Beng šaj hari pohari te ruminel amaro razmislibe (1. Korinkjanite 10:12). Na primer, o Jehova mangela o brako te ovel trajno (Matej 19:5, 6, 9). Ama but manuša avdive ko brako dikhena sar nešto privremeno so šaj lokheste te ruminel pe. But filmija hem televiziska emisie širinena adaja ideja. Amen mora te pazina asavko stavi te na vlijajnel upri amende.

Javer način sar o Satana probinela te hovavel amen tano agjaar so širinela o stavi te ovel pe nezavisno (2. Timotej 3:4). Ako na pazinaja, šaj te na poštujna o avtoriteti okolengoro kas so biringja o Jehova. Na primer, jekh phral šaj te počminel te na prifatinel o vodstvo taro starešine ko sobranie (Evreite 12:5). Ili jekh phen šaj te počminel te pučel pe dali o načelo bašo poglavarstvo ki familija so postavingja o Jehova tano čače mudro (1. Korinkjanite 11:3).

Mora te ova odlučna te na dozvolina e Bengeske te vlijajnel ko amaro razmislibe. Namesto adava, mangaja te razmislina sar o Jehova hem te „mislina bašo adava soj ko nebo“ (Kološanite 3:2; 2. Korinkjanite 2:11).

Poglavje 16, pasus 9

 32. MEDICINSKA TRETMANIJA

Sarine mangaja te ova saste, adaleske keda siem nasvale daja amendar sa te šaj te sasljova ko najšukar način (Isaija 38:21; Marko 5:25, 26; Luka 10:34). Avdive isi but medicinska tehnike hem tretmanija so nudinena o doktorija hem javera. Keda odlučinaja savo tretmani ka prifatina, but tano važno te ikera amen ko bibliska načelija. Na bistraja kaj samo e Devleskoro Carstvo ka sasljarel amen trajno. Na mangaja te ova doborom preokupirime amare sastipaja so ka bistra amaro obožavanje (Isaija 33:24; 1. Timotej 4:16).

Amen mora te odbina sekova tretmani kote so jasno dikhela pe kaj tano povrzimo e demonencar (5. Mojseeva 18:10-12; Isaija 1:13). Adaleske angleder te prifatina nesavo tretmani ili iljači valjani te ispitina kotar avela adava tretmani hem dali tano povrzimo e demonencar (Izreki 14:15). Te na bistra kaj o Satana mangela te hovavel amen hem te čhivel amen te kera bukja kote so isi demonizam. Ako sumninaja amen kaj nesavo tretmani tano povrzimo akalea, najšukar tano te odbina le (1. Petrovo 5:8).

Poglavje 16, pasus 18

^ Nesave doktorija ko akala štar glavna sostojke e rateskere dikhena sar frakcie. Adaleske, šaj ka valjani te objasnine lenge tli odluka kaj na priminea transfuzija taro celo rat ili taro leskere štar glavna sostojke: lole kletke, parne kletke, pločke hem plazma.