1. Kobor hine važno o maro ko purano vreme?

 KO PURANO vreme, i najvažno hrana hine o maro (Post. 14:18; Luka 4:4). Odobor hine važno so ki Biblija disavo puti o lafi „maro“ doslovno značini hrana (Mat. 6:11; Dela 20:7). O Isus duj putija prekalo čudo ćerđa te ovel maro (Mat. 16:9, 10). Ando jekh čudo vaćeri pe ko Jovan 6. poglavlje. Đi ka razmotrina odova izveštaj, ka dikha so šaj te sikljova.

2. Ked nekobor hiljade manušenđe valjanđa hrana?

² Palo odova so celo dive hine ki služba, o Isus čamcoja legarđa pe apostolen ki aver strana ando Galilejsko more te odmorinen pe (Mar. 6:7, 30-32; Luka 9:10). Ked reslje ko jekh pusto than paše uzi Vitsaida, o narodo šunđa so o Isus tano othe hem sigate alje nekobor hiljade manuša. O Isus na phenđa lenđe soj tano umorno, već odmah počminđa te sikavi len ando Devleso Kraljevstvo hem te saćari len. Ama, sebepi so pana hari valjanđa te raćol, o učenikija pućlje pe kaj o manuša ka arakhen so te han. Disave šaj hine len diso hajbase, ama but olendar valjanđe te đan ko gava te ćinen (Mat. 14:15; Jov. 6:4, 5). So akana ka ćerel o Isus?

PREKALO JEKH ČUDO O ISUS ĆERĐA MARO

3. So o Isus phenđa pe apostolenđe te ćeren? (Dikh i slika.)

³ O Isus phenđa e apostolenđe: „Na valjani te đan pese,  tumen den len te han“ (Mat. 14:16). Ama odova izgledinđa nemoguće sose othe hine oko 5 000 murša. A uzo odova, othe hine hem olenge romnja hem ćhave. Znači, šaj hine 15 000 manuša (Mat. 14:21). O Andrija phenđa: „Akate tano jekh tikno ćhavo kova isi le panđ mare kotar ječam hem duj tikne maćhe. Ama soj tano odova aso odobor manuša?“ (Jov. 6:9). O manuša ko purano vreme halje o maro kotar ječam, a odola duj tikne maćhe verovatno hine lonđarde hem šuke. Ama, odova so dinđa odova tikno ćhavo na hine dovoljno te šaj te han sa odola manuša.

4. So šaj te sikljova kotar Jovan 6:11-13? (Dikh o slike.)

⁴ O Isus manglja te mothovi e manušenđe gostoljubivost hem phenđa sarinenđe ko grupe te bešen ki ćar. (Mar. 6:39, 40; čitin Jovan 6:11-13.) Palo odova, ov molinđa pe e Jehovase aso maro hem o maćhe. Odoleja mothovđa so ando Devel avela i hrana hem soj tano zahvalno aso odova. But tano važno, sar o Isus, hem amen te molina amen angleder te ha maro, bilo te ova kokri ja uzo manuša. O Isus phenđa pe učenikonenđe te den odova habe e manušenđe, a on halje hem ćaljilje. Odobor hrana hine so naštine te han sa. O Isus na manglja odija hrana te fordel pe. Odolese phenđa pe učenikonenđe te ćeden sa so aćhilo, verovatno te šaj te ovel so te han kasnije. Ađahar mothovđa amenđe sar mudro te koristina odova so isi amen. Ako hijan roditelj, šaj te ćhavencar te čitine akava izveštaj hem te sikave len so valjani  te molinen pe angleder te han maro, te oven šukar premalo avera hem te oven phravde vastese, sar so hine o Isus.

5. So o manuša manglje te ćeren hem sar o Isus reagujinđa?

⁵ O manuša hine oduševime odoleja sar o Isus sikavđa len hem so ćerđa čudija. On đanđe so o Mojsije phenđa so o Devel ka bićhali jekhe bare proroko. Odolese, šaj pućlje pe: „Da li tano o Isus odova prorok?“ (Pon. zak. 18:15-18). Šaj mislinđe so bi ovela but šukar ov te ovel olengo kralj hem so šaj čak te del hrana sa e Izraelcenđe. Odolese hem manglje „ki sila te ćhiven le te ovel kralj“ (Jov. 6:14, 15). Ako bi o Isus mukhela len te ćeren odova, ov bi ićeri e Jevrejengi strana upro kola tegani vladinđe o Rimljanija. Ama, na ćerđa odova. Ki Biblija pisini so đelo ki gora hem odova kokri. Iako avera ćerđe lese pritisak, ov na mešinđa pe ki politika. Odolestar ćaće šaj but te sikljova.

6. Sar šaj te mothova so mangaja te sledina e Isuseso primer? (Dikh i slika.)

⁶ Naravno, o manuša na ka pućen amen te ćera čudo sar o Isus hem te da len maro, te saćara e nabormen hem na ka ćhiven amen te vladina upro narodo. Ama, šaj te vićinen amen te glasina ja te mothova podrška nekase aso kova mislinena so šaj te ćerel diso šukar e manušenđe.  O Isus ćaće mothovđa šukar primer. Ov na manglja te mešini pe ki politika, kasnije čak phenđa: „Mo Kraljevstvo nane deo kotar akava sveto“ (Jov. 17:14; 18:36). Sar hrišćanija, amen valjani te razmislina sar o Isus hem te oponašina oleso primer. Amen podržinaja e Devleso Kraljevstvo, vaćeraja averenđe so ka ćerel hem molinaja amen so posig te avel (Mat. 6:10). Isi pana buća kola šaj te sikljova ando Isuseso čudo.

„SO ZNAČINĐA O ČUDO E MARENCAR“

7. So o Isus ćerđa hem sar o apostolija reagujinđe? (Jovan 6:16-20)

⁷ Palo odova so parvarđa e manušen, ov bićhalđa pe apostolen čamcoja te irinen pe ko Kapernaum, a ov đelo ki jekh gora sose na manglja o manuša te ćhiven le te ovel kralj. (Čitin Jovan 6:16-20.) Đi o apostolija hine ko čamco, i oluja počminđa hem hine bare talasija. Tegani o Isus alo koro lende ađahar so phirđa upro pani. Ov phenđa e Petarese hem ov te phirel upro pani (Mat. 14:22-31). Ked o Isus khuvđa ko čamco, i bavlal terdilji. O učenikija hine oduševime hem phenđe: „Tu ćaće hijan e Devleso Ćhavo“ (Mat. 14:33). a Zanimljivo tano so o učenikija phenđe akava palo odova so o Isus phirđa upro pani, a na palo odova so prekalo čudo parvarđa bute manušen. O Marko dodajini pana jekh detalji: „[O apostolija] hine oduševime. Ama, pana na haljilje so značinđa o čudo e marencar. Olengo vilo odova pana naštine te haljol“ (Mar. 6:50-52). O apostolija tegani na haljilje so o Jehova na dinđa e Isusese moć samo te ćerel čudija. Ov dinđa len but pobari moć. Sigate palo odova, o Isus palem vaćerđa ando čudo prekalo kova parvarđa bute manušen te šaj pana diso te sikljova.

8-9. Sose o manuša đelje te roden e Isuse? (Jovan 6:26, 27)

⁸ O manuša kolen o Isus parvarđa razmislinđe samo ando pe potrebe hem želje. Sose phenaja odova? Tajsato dive, ked dikhlje so o Isus hem olese učenikija đelje, on khuvđe ko čamcija kola alje andi Tiberijada hem đelje ko Kapernaum te roden le (Jov. 6:22-24). Da li manglje pana pobuter te šunen ando Devleso Kraljevstvo? Na. On samo manglje o Isus te del len pana maro. Sar đanaja odova?

⁹ Zapazin so ulo ked o manuša arakhlje e Isuse paše uzo Kapernaum. O Isus phravdo phenđa lenđe so on alje koro leste samo sebepi o maro. Ov phenđa lenđe so „halje odova maro hem ćaljilje“ hem so hine zadovoljno e habnjaja kova „ruminđola“. Ama palo odova, podstakninđa len te ćeren buti aso „habe kova na ruminđola hem anela večno životi“. (Čitin Jovan 6:26, 27.) O Isus phenđa so oleso Dad ka del len odova habe. Ked o manuša šunđe so isi habe kova šaj te del večno životi, verovatno hine but iznenadime. Ama, savo tano odova habe hem sar šaj hine te dobinen le?

10. So valjanđe o manuša te ćeren te šaj te dobinen o večno životi?

¹⁰ Odola Jevreja manglje te đanen so valjani te ćeren te šaj te dobinen odova habe. On šaj mislinđe so valjani te ćeren odova so rodela e Mojsijeso zakon. Ama, o Isus phenđa lenđe: „Akava tano odova so o Devel rodela – te verujinen ko okova kas ov bićhalđa“ (Jov.  6:28, 29). Te šaj te dobinen o večno životi, on valjanđe te mothoven vera ko Isus. Ov već angleder vaćerđa lenđe odolestar (Jov. 3:16-18, 36). Kasnije, ka vaćeri lenđe pana ando odova sar amen šaj te dobina o večno životi (Jov. 17:3).

11. Sar o Jevreja mothovđe so on manglje samo te ovel len maro? (Psalam 78:24, 25)

¹¹ Odola Jevreja na hine len vera koro Isus. Odolese, pućlje le: „Savo znak ka mothove amenđe, te šaj te verujina koro tute ked ka dikha le?“ (Jov. 6:30). On pominđe so olenge phure ko Mojsijeso vreme dobinđe mana hem odova halje svako dive, isto sar so on hana maro. (Nem. 9:15; čitin Psalam 78:24, 25.) Akava jasno mothovi so on mislinđe samo ando odova te ovel len doslovno maro. Ked o Isus počminđa te vaćeri lenđe ando „pravo maro kotar nebo“ kova šaj te del len večno životi, so i mana našti hine, on ni na pućlje le so odova značini (Jov. 6:32). Odobor razmislinđe ando pe fizička potrebe so ni na manglje te šunen ked o Isus pokušinđa te phenel lenđe ando odova sar šaj te dobinen o večno životi. So šaj te sikljova?

SO AMENĐE VALJANI TE OVEL NAJVAŽNO?

12. Sar o Isus mothovđa soj tano najvažno?

¹² Ko Jovan 6. poglavlje sikljovaja jekh važno buti. Odova so amenđe valjani te ovel najvažno ko životi tano te šuna e Devle hem te ova paše oleja. Setin tut so o Isus istakninđa odova ked o Beng iskušinđa le (Mat. 4:3, 4). Isto ađahar, ki Propoved ki gora istakninđa kobor tano važno te ovel amen šukar amalipe e Jehovaja (Mat. 5:3). Odolese, šaj te puća amen: „Da li odoleja sar živinava mothovava so mo amalipe e Jehova tano maje považno ando me želje?“

13. (a) Sose nane pogrešno te uživina ko odova te ha? (b) Ko so valjani te pazina? (1. Korinćanima 10:6, 7, 11)

¹³ Nane pogrešno te molina amen aso odova so valjani amenđe hem te uživina ko odola buća (Luka 11:3). Ki Biblija pisini soj tano šukar aso manuš te „hal hem te pijel hem te uživini ki buti“ hem so odova „avela kotar vasta ando ćaćutno Devel“ (Prop. 2:24; 8:15; Jak. 1:17). Ama, valjani te pazina te na mukha o materijalna buća te oven amenđe najvažna ko životi. O apostol Pavle odova istakninđa ked pisinđa e hrišćanenđe. Ov vaćerđa lenđe ando lošno primer kola o Izraelcija mothovđe ked hine ki pustinja hem ando odova so ćerđe uzi Gora Sinaj. Ov upozorinđa len te na ovel len „želja te [ćeren] odova soj tano lošno sar so on manglje“. (Čitin 1. Korinćanima 10:6, 7, 11.) O Jehova prekalo jekh čudo dinđa len habe. Ama, sebepi olengi pohlepno želja, odova habe ulo diso soj tano „lošno“ (Br. 11:4-6, 31-34). Ked klaninđe pe e zlatno telcose, o Izraelcija tegani mothovđe so olenđe tano považno o habe, o pibe hem te nakhen šukar nego te šunen e Jehova (Izl. 32:4-6). O Pavle ando akava pisinđa e hrišćanenđe hari angleder te ovel uništimo o Jerusalim hem o hram ko 70. berš ki nevi era. Akana živinaja ko krajo ando akava sveto, odolese bi ovela šukar hem amen te ićera amen ko akava savet.

14. So i Biblija phenela ando habe kova ka ovel amen ko nevo sveto?

¹⁴ Ked o Isus phenđa te molina amen aso maro, ov phenđa te molina amen hem te ovel e Devlesi volja sar ko nebo  ađahar hem ki phuv (Mat. 6:9-11). So mislineja, savo ka ovel o sveto tegani? Ki Biblija pisini so ked e Devlesi volja ka ovel ki phuv, ka ovel habe sarinenđe. Ko Isaija 25:6-8 pisini so ked ka vladini e Jehovaso Kraljevstvo ka ovel but ukusno hrana sarinenđe. A ko Psalam 72:16 pisini: „Ki phuv ka ovel pherdo điv hem o najuće bregija ka oven pherde điveja.“ Da li jedva ađićereja te ćere odova so najviše mangeja te ha ja diso so niked angleder na ćerđan? Uzo odova, ka uživina te sadina amare vinogradija hem te ha amaro voće (Is. 65:21, 22). Sare ki phuv ka uživinen ko akala buća.

15. So ka sikljon okola so ka uskrsninen? (Jovan 6:35)

¹⁵ Čitin Jovan 6:35. Razmislin palem ando odola manuša kola halje odova so o Isus prekalo čudo ćerđa. Iako but olendar šaj na mothovđe vera ko Isus, on šaj ka oven uskrsnime hem šaj ka ovel tut prilika te upoznajine len (Jov. 5:28, 29). Ama, on ka valjani te sikljon so značinena e Isusese lafija: „Me hijum o maro ando životi. Ko god avela koro mande, na ka bokhaljol.“ On ka valjani te verujinen so o Isus dinđa po životi olenđe. Tegani okola so ka uskrsninen hem ćhavore kola ka bijanđon ko nevo sveto ka ovel len prilika te sikljon ando Jehova hem andi olesi namera. Odova so ka pomožina len te oven paše e Jehovaja ka anel amenđe pobari radost nego sa o habe kova ka ovel amen ko nevo sveto.

16. Sostar ka vaćera ko aver članko?

¹⁶ Akana razmotrinđam samo jekh deo ando Jovan 6. poglavlje. Ama, o Isus phenđa pana diso ando večno životi. Sar o Jevreja kola morandilje te obratinen pažnja ko Isusese lafija, hem amen avdije valjani te ćera odova. Ko aver članko ka razmotrina pana buća ando Jovan 6. poglavlje.