1. Koja odgovornost o Jehova dindža e roditeljendže?

O JEHOVA ano prvo bračno par čhivdža i želja te ovel ljen čhave. Odoljese ki Biblija pisini: „O čhave tane nasledstvo ando Jehova“ (Ps. 127:3). So odova značini? Zamislin so jekh toklo šukar amal dela tut te arakhe ljese bare pare. Sar bi osetineja tut? Šaj ka ovel tuče but drago so to amal isi lje odobor baro poverenje upro tute. Ama, šaj brinineja tut sar ka uspine te arakhe oljese pare. O Jehova, kova tano amaro najšukar amal, dela e roditeljendže te arakhen ljese diso soj tano povredno ando pare. Ov dindža ljen odgovornost te brininen pe ando peklje čhave hem te den sa pestar o čhave te oven bahtalje.

2. Sostar ka vačera ko akava članko?

² Ko valjani te odlučini da li o bračno par ka ovel lje čhave hem ked? So šaj o roditeljija te čeren te šaj te pomožinen peklje čhavendže te ovel ljen bahtalo dživdipe? Ko akava članko ka dikha nekobor načelija ando e Devljeso Lafi kola šaj te pomožinen e romese hem e romnjače te anen šukar odluke.

3. (a) Ko valjani te odlučini da li jekh bračno par ka ovel lje čhave? (b) Ando kola e biblijake načelija i familija hem o amala valjani te razmislinen?

³ Ko disave narodija, ando okola so tek ljelje pe očekujini pe so posig te ovel ljen čhave. I familija ja avera manuša šaj te čhiven ljendže baro pritisak. Šaj but putija ka phenen ljendže so pana hari valjani te ovel ljen čhave. Jekh amaro phral andi Azija, kova vičini pe Džetro, phenela: „Ki skupština, disave phralja hem phenja kola isi ljen čhave, but putija phenena okoljendže kola nane ljen čhave so valjani te  ovel ljen čhave.“ Jekh aver phral andi Azija, kaso nav tano Džefri, phenela: „Disave phenena okoljendže kola nane ljen čhave so na ka ovel ljen ko te arakhi ljen ko phure berša.“ Ama, svako bračno par, valjani kokri pese te odlučini da li ka ovel ljen čhave. Odova tano samo oljengi odluka, oljengi odgovornost (Gal. 6:5). Džandžola pe, i familija hem o amala, samo mangena o terno bračno par te ovel bahtalo. Ama, valjani te haljova so jedino o bračno par valjani te odlučini da li ka ovel ljen čhave ja na (1. Sol. 4:11).

4-5. Ando kola duj pučiba jekh par valjani te vačeri hem ked tano najšukar te vačeren odoljestar? Objasnin.

⁴ Ako jekh čhavo hem jekh čhaj kola mangena te ljen pe odlučinena te ovel ljen čhave, šukar bi ovela te razmislinen ando duj važna pučiba: Sar prvo, ked ka ovel ljen čhave? Sar dujto, kobor čhave ka ovel ljen? Ked tano najšukar te vačeren akaljestar? Sose tane akala duj pučiba odobor važna?

⁵ Šukar bi ovela jekh par te vačeri akaljestar angljeder te venčinen pe. Sose? Odoljese so akija odluka tani but važno hem važno tano da li on isto mislinena. Isto adžahar, on valjani te dikhen da li tane spremna te oven roditeljija. Disave parija odlučindže so ked ka ljen pe ka adžičeren jekh berš ja duj, hem palo odova te ovel ljen čhave. Sose? On džanena so ked ka ovel ljen čhave, tegani pobuter vreme hem snaga ka den peklje čhavendže nego jekh jekhese. On mangena jekh vreme te sikljon ko zajedničko dživdipe hem te oven paše jekh jekheja angljeder te oven roditeljija (Ef. 5:33).

6. So odlučindže disave parija sebepi so bešaja ko poslednja dive?

⁶ Avera amare phralja hem phenja tane sar e Nojese trin čhave hem oljenge romnja. On na hine ljen odmah čhave (Post. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2. Petr. 2:5). O Isus phendža so o vreme ko kova amen živinaja tano slično sar „e Nojese dive“ hem čače amen živinaja „ko poslednja dive“ ked o vreme tano but pharo (Mat. 24:37; 2. Tim. 3:1). Odoljese, disave parija odlučindže hari pokasnije te ovel ljen čhave, a akana te den sa pestar pobuter te služinen e Jehovase.

7. Sar šaj o načelija ando Luka 14:28, 29 hem ando Poslovice 21:5 te pomožinen jekhe parese?

⁷ Ked odlučinena da li ka ovel ljen čhave hem kobor čhave ka ovel ljen, o mudra parija najangljeder „bešena te računinen“  kobor ka koštini ljen odova. (Čitinen Luka 14:28, 29.) Sare kola isi ljen čhave džanena so na valjani samo pare te šaj te barjačeren pe o čhave, nego valjani hem vreme hem snaga. Odoljese, šukar tano jekh par te pučel pe: Te šaj te ovel amen sa so valjani amare porodicače, da li valjani solduj džene te čera buti? Da li složinaja amen kola buča čače valjanena amare porodicače? Ako solduj džene valjani te čeren buti, tegani ko ka arakhi e čhaven? Ko ka sikavi ljen sar te razmislinen hem so te čeren? O parija kola angljeder vačerena akaljestar, mothovena so šunena o savet kova tano ko Poslovice 21:5. (Čitinen.)

8. Kola pharipa o bračna parija ka ovel ljen? So ka čerel jekh rom kova mangela pe romnja?

⁸ Hem o dad hem i daj valjani te posvetinen poklo vreme peklje čhavendže. O čhave odova zaslužinena. Odoljese, ako nane bari razlika ko berša maškaro čhave, e roditeljendže šaj te ovel pharo te posvetinen pe svakone čhavese. Disave roditeljija kola hine ki asavki situacija, phendže so hine ljendže but pharo. Ki asavki situacija jekh daj šaj te ovel but umorno. Oj šaj te ovel odobor umorno, so nane la snaga te čitini i Biblija, te molini pe ja te džal ki služba. Isto adžahar, but putija ko sastankija oj našti te bešel hem pažljivo te šunel te šaj diso te sikljol. Ama, o rom kova mangela peklje romnja, ka pomožini lače e čhavencar hem čhere hem ko sastankija. Na primer, ov ka pomožini lače adžahar so ka čerel disave buča ko čher. Isto adžahar, o rom brinini pe andi peklje porodicaki duhovnost, adžahar so proučini peklje porodicaja hem džala redovno oljencar ki služba.

9-10. So valjani te čeren o roditeljija te šaj te pomožinen pe čhavendže?

⁹ So šaj te čeren o roditeljija te šaj te pomožinen pe čhavendže te sikljon te mangen e Jehova? Sar šaj te zaštitinen pe čhaven ando lošna buča kola tane ko akava sveto? Akana ka dikha so šaj te čeren o roditeljija.

¹⁰ Molin e Jehova te pomožini tut. O Manoje hem oljesi romni, hine e Samsonese roditeljija. On tane but šukar primer amendže. Ked o Manoje šundža so ov hem oljesi romni ka ovel ljen čhavo, ov molindža e Jehova te sikavi ljen sar te vaspitinen pe čhave.

11. Premalo Sudije 13:8, sar šaj o roditeljija te oponašinen e Manojeso primer?

¹¹ Amaro phral o Nihad hem amari phen i Alma, andi Bosna hem Hercegovina, but sikljilje ando Manoje. On phendže: „Sar  o Manoje, hem amen molindžam e Jehova te sikavi amen sar te ova šukar roditeljija. O Jehova odgovorindža ko amare molitve ko but načinja – prekali Biblija, prekalo amare publikacije, prekalo sastankija hem kongresija.“ (Čitinen Sudije 13:8.)

12. Savo primer o Josif hem i Marija mothovdže peklje čhavendže?

¹² Mothov te čhavendže šukar primer. Odova so pheneja te čhavendže tano but važno. Ama, odova so čereja, te čhave niked na ka bistren. Sigurna hijam so o Josif hem i Marija hine but šukar primer pe čhavendže hem e Isusese. O Josif čerdža phari buti te šaj te brinini pe andi pi porodica. Ama, o Josif ano pe čhavengo vilo čhivdža i želja te služinen e Jehovase (Pon. zak. 4:9, 10). Premalo Zakoni, o Josif na morandilo te igari peklje porodica ko Jerusalim te slavinen i Pasha, ama ov čerdža odova (Luka 2:41, 42). Šaj disave dada tegani bi phenena soj tano pharo, so valjani tuče but pare hem vreme te igare te porodica ko jekh asavko drumo. Ama, o Josif cenindža o duhovna buča hem isto odova sikavdža hem pe čhaven. Isto adžahar, i Marija but šukar džandža e Devljeso Lafi. Odoljeja so vačerdža hem so čerdža, oj sikavdža pe čhaven te mangen e Devljeso Lafi.

13. So jekh bračno par sikljilo ando Josif hem andi Marija?

¹³ O Nihad hem i Alma, but sikljilje ando Josif hem andi Marija. So pomožindža e Nihadese hem e Almače te barjačeren pe čhave hem te pomožinen ljese te mangel e Jehova hem te služini oljese? On phenena: „Odoljeja sar živindžam, amen mothovdžam amare čhavese kobor tano šukar te šuna e Jehova ko sa.“ O Nihad pana phendža: „Ov asavko manuš savo mangeja to čhavo te ovel.“

14. Sose o roditeljija valjani te džanen kasa družinena pe oljenge čhave?

¹⁴ Pomožin te čhavendže te arakhen hem te birinen šukar amaljen. Hem o dad hem i daj valjani te džanen kasa družinena pe oljenge čhave hem so čerena peklje amaljencar. Isto adžahar, o roditeljija valjani te džanen kasa oljenge čhave družinena pe prekalo internet ja prekalo telefoni. Odova tano važno sose o amala šaj te utičinen ko odova sar tumare čhave ka razmislinen hem sar ka ponašinen pe (1. Kor. 15:33).

15. So šaj o roditeljija te sikljon ando Džesi?

¹⁵ Ama, so te čeren o roditeljija kola na džanena but kotar kompjuterija ja mobilna telefonija? Amaro phral, o Džesi tano ando Filipini hem isi lje čhave. Ov phenela: „Amen na džanaja but ando kompjuterija hem ando telefonija. Ama, odova na značini so na vačeraja amare čhavencar ando opasnostija kola isi ko internet.“ O Džesi na zabranindža peklje čhavendže te koristinen o kompjuter ja avera elektronska uređaja, samo odoljese so ov na džanela sar on koristinena pe. Ov phenela: „Me vačerava me čhavendže te koristinen o kompjuteri te šaj te sikljon nevi čhib, te pripreminen pe sastankonendže ja te čitinen o dnevni citat.“ Ako isi tumen čhave, da li čitindžen o člankija, kola tane ko amaro veb-sajt jw.org^®, ko deo „Tinejdžeri“, a kola vačerena ando dopisivanje ja ando odova save slike šaj te čhiva ko internet? Da li bešljen te vačeren oljencar odoljestar? Da li dikhljen tumare čhavencar o filmija Elektronski uređaji – da li si njihov rob? hem Igraj na sigurno na društvenoj mreži? * Sa odova šaj te pomožini tuče te sikave te čhaven sar mudro te koristinen o elektronska uređaja (Posl. 13:20).

16. So čerdže disave roditeljija hem so ulo šukar palo odova?

 ¹⁶ But roditeljija trudinena pe oljenge čhave te družinen pe okoljencar kola e Devlje čhivena ko prvo than. Na primer, o Endin hem i Bomin, kola živinena ki Obala Slonovače, but putija vičindže e pokrajinsko nadgledniko te sovel koro ljende. O Endin phenela: „Odova so vičindžam e pokrajinsko nadgledniko koro amende, but pomožindža amare čhavese. Ov ulo pioniri hem akana služini sar zamenik ando pokrajinsko nadgledniko.“ Šaj li hem tu te arakhe način te šaj te čhave te ovel ljen amala kola šukar ka utičinen upro oljende?

17-18. Ked o roditeljija valjani te počminen te sikaven pe čhaven?

¹⁷ Sikav te čhaven ando tiknipe. Najšukar tano ked o roditeljija počminena te sikaven pe čhaven dži tane pana tikne (Posl. 22:6). Akana ka dikha diso ando Timotej, kova ked barilo putujindža e Pavleja. E Timotejesi daj, i Evnikija, hem oljesi baba, i Loida sikavdže lje „pana kotar tiknipe” (2. Tim. 1:5; 3:15).

¹⁸ Jekh aver bračno par andi Obala Slonovače, o Žan Klod hem i Pis, barjačerdže šove čhaven. Sa oljenge čhave mangena e Jehova hem verno služinena oljese. So pomožindža ljendže te uspinen ko odova? On but sikljilje andi Evnikija hem andi Loida. On phenena: „Amen ando tiknipe čhivdžam e Devljeso Lafi amare čhavendže ko vilo hem odova počmindžam hari palo odova so on bijandilje (Pon. zak. 6:6, 7).

19. So značini te čhive e Jehovaso Lafi ano te čhavengo vilo?

¹⁹ So značini te „čhive“ e Jehovaso Lafi ano te čhavengo vilo? Te „čhive“ značini „te sikave ljen adžahar so but putija ka ponovine ljendže disave buča.“ Te šaj te čeren odova, o roditeljija valjani redovno te odvojinen vreme peklje čhavendže. Disavo puti, o roditeljija šaj obeshrabrinena pe sebepi so valjani te vačeren pe čhavencar ando ista buča. Ama, adžahar on šaj te pomožinen peklje čhavendže te haljon e Devljeso Lafi hem te ičeren lje.

20. Objasnin sar o Psalam 127:4 odnosini pe upro čhave.

²⁰ Pendžar šukar te čhave. Ko 127. Psalam o čhave tane uporedime e strelencar. (Čitinen Psalam 127:4.) Sar so o strele šaj te oven čerde ando različita materijalija,  hem sar so oljengi veličina šaj te ovel averčhane, isto adžahar hem o čhave razlikujinena pe. Odoljese, o roditeljija valjani te odlučinen sar ka sikaven svakone pe čhave. Jekh bračno par ando Izrael, kova uspindža šukar te sikavi pe čhaven, phenela so pomožindža ljendže: „Amen proučindžam i Biblija svakone čhaveja posebno.“ Džandžola pe, svako poglavari valjani te odlučini da li tano potrebno te proučini svakone čhaveja posebno.

21. Savi pomoć o Jehova ka del e roditeljendže?

²¹ But putija, e roditeljendže nane lokho te sikaven pe čhaven, ama na valjani te bistren so o čhave tane poklon ando Jehova. Ov uvek ka pomožini e roditeljendže hem uvek ka šunel oljenge molitve. Ov ka odgovorini ko oljenge molitve prekali Biblija, prekalo amare publikacije hem prekalo iskustvija hem savetija ando avera iskusna roditeljija ki skupština.

22. Soj tano najšukar so o roditeljija šaj te den pe čhavendže?

²² Disave phenena so valjani 20 berš te šaj te barjačere te čhave, ama kobor god berša te nakhen, o roditeljija uvek ka oven roditeljija. Najšukar so šaj o roditeljija te den pe čhavendže tane o mangipe, poklo vreme hem te sikaven ljen ando e Devljeso Lafi. Sebepi soj tane o čhave različita, svako oljendar averčhane ka prihvatini odova sostar sikaveja lje. Ama, sar osetinena pe o čhave kola barjona ki porodica koja služini e Jehovase? But oljendar osetinena pe sar amari phen, i Džoana Mej kotar i Azija. Oj phenela: „Ked razmislinava sar me roditeljija sikavdže man, but hijum zahvalno so šukar vaspitindže man hem so ano mo vilo čhivdže o mangipe premalo Jehova. On na dindže man samo o dživdipe, nego hem pomožindže man te haljovav sose živinava“ (Posl. 23:24, 25). But amare phralja hem phenja osetinena pe isto adžahar.