1. ČLANKO PROUČIBASE
Ov uverimo so e Devleso Lafi tano ćaćipe
AMARO BERŠESO STIHO ASO 2023: Celo to lafi tano ćaćipe (PS. 119:160)
ĐILI 96 E Devleso Lafi tano barvalipe
SOSTAR KA VAĆERA a
1. Sose avdije bute manušenđe tano pharo te verujinen ko odova so pisini ki Biblija?
AVDIJE, but manuša na đanena kase te verujinen. On na đanena da li o manuša kas on poštujinena, sar soj tane o političarija, o naučnikija hem avera ćaće mangena te pomožinen len. Uzo odova, on nane len poverenje upro religiozna vođe. On vaćerena so ićerena pe ko odova so pisini ki Biblija, ama olenge delija na mothovena odova. Odolese tano e manušenđe pharo te verujinen so i Biblija tani knjiga ando Devel.
2. Premalo Psalam 119:160, ko so šaj te ova uverime?
2 Amen hijam e Devlese sluge hem uverime hijam so ov tano „Devel ando ćaćipe“ hem so uvek mangela te ćerel odova soj tano najšukar amenđe (Ps. 31:5; Is. 48:17). Amen verujinaja ko odova so pisini ki Biblija odolese so celo [e Devleso] lafi tano ćaćipe.“ (Čitin Psalam 119:160.) Isto ađahar, složinaja amen odoleja so jekh biblijako izučavalac phenđa: „O Devel na hovavi hem sa so phenđa ka ispunini pe. E Devleso narodo verujini ko odova so pisini ki Biblija sose odothe tane e Devlese lafija.“
3. Sostar ka vaćera ko akava članko?
3 Sar šaj te pomožina e manušenđe te verujinen so odova so pisini ki Biblija tano ćaće? Akana ka vaćera ando trin razlogija sar te ćera odova. Ka dikha so odova so pisini ki Biblija na meninđa pe, so e biblijake proročanstvija ispuninena pe hem so oj isi la moć te menini e manušengo životi.
I BIBLIJA NANE MENIMI
4. Sose disave manuša mislinena so i Biblija tani menimi?
4 O Jehova koristinđa 40 manušen te pisinen i Biblija. Ama, avdije nane amen nijekh originalno manuskript. b Isi amen samo kopije ando kopije. Sebepi odova, disave manuša pućena pe: „Da li odova so pisini ki Biblija koja avdije isi amen tano isto so hine pisimo ki početka? Da li hem tu odova pućljan tut?
5. Sar prepisinđe pe o Hebrejska spisija? (Dikh i slika ki naslovno strana.)
5 Te šaj te arakhi i Biblija, o Jehova phenđa pe narodose te prepisinen la. Ov phenđa e kraljenđe ko Izrael te prepisinen o Zakon, a e Levitenđe phenđa te sikaven e narodo ando odova Zakon (Pon. zak. 17:18; 31:24-26; Nem. 8:7). Palo odova so o Jevreja alje ando Vavilon, jekh grupa ando manuša počminđe te prepisinen o Hebrejska spisija (Jezd. 7:6, fusn.). On hine but pažljiva. On na samo so brojinđe o lafija, već hem o slovija te šaj te oven sigurna so tačno prepisinđe o tekst. Ama, odolese so hine nesavršena ćerđe disave greške. Šukar tano so hine ćerde but kopije hem kasnije o greške hine arakhlje.
6. Sar šaj te arakhen pe o greške ko biblijake manuskriptija?
6 Ko amaro vreme, o izučavaocija lokho šaj te arakhen o greške kola ćerđe okola so prepisinđe i Biblija. Na primer, zamislin so 100 manuša valjani te prepisinen jekh stranica ando disavo tekst. Jekh olendar ćerela disavi tikni greška. Odija greška šaj te arakhi pe ađahar so ka uporedina oleso tekst odoleja so avera prepisinđe. Isto ađahar, ked uporedinena nekobor manuskriptija andi Biblija, tegani o izučavaocija lokho šaj te arakhen o greške ili ako diso falini ki nesavi kopija.
7. Kobor hine pažljiva o manuša kola prepisinđe i Biblija?
7 Na hine lokho te prepisinen pe e biblijake manuskriptija. Aće te dikha jekh primer. Najpurano manuskript ando Hebrejska spisija tano o Lenjingradsko kodeks, kova hine završimo ko 1008/1009. berš ki nevi era. Ama, akana sigende arakhlje pe disave biblijake manuskriptija ja delovija ando manuskriptija kola tane 1 000 berš popurane ando Lenjingradsko kodeks. Disave šaj hine te mislinen so ko period ando 1 000 berš, ked prepisinđe pe e biblijake manuskriptija, odova so pisini ko Lenjingradsko kodeks tano but averćhane ando odova so pisini ko odola purane manuskriptija. Ama, odova nane ađahar. Ked o izučavaocija uporedinđe odova so pisini ko purane manuskriptija odoleja so pisini ko Lenjingradsko kodeks, haljilje so isi tikni razlika ko lafija, ama o smisao aćhilo isto.
8. Koja tani i razlika maškaro Grčka spisija hem avera purane dokumentija?
8 Isto ađahar, hem o hrišćanija ko prvo veko prepisinđe o spisija. On prepisinđe o 27 knjige ando Grčka spisija, kola koristinđe ko sastankija hem ki služba. Ked jekh izučavalac uporedinđa o manuskriptija ando Grčka spisija hem avera dokumentija ando odova isto vreme, phenđa: „O manuskriptija ando Grčka spisija isi ko pobuter kopije nego bilo kova aver dokumenti ando odova vreme hem but olendar aćhilje ađahar sar so hine ki početka.“ Ki jekh knjiga pisini: „Šaj te ova sigurna so odova so čitinaja ko jekh šukar savremeno prevod ando Grčka spisija, tano isto odova so hine pisimo ki početka“ (Anatomy of the New Testament).
9. Premalo Isaija 40:8, ko so hijam uverime?
9 O manuša kola prepisinđe i Biblija dinđe sa pestar odova pažljivo te ćeren. Odolese amen avdije šaj te čitina hem te proučina i Biblija koja tani tačno. c Sebepi o Jehova, amen avdije isi amen Biblija koja nane menimi. (Čitin Isaija 40:8.) Ama, disave šaj te phenen so odova nane dokaz so oj avela ando Devel. Hajde akana te dikha disave dokazija kola mothovena amenđe so i Biblija avela ando Devel.
E BIBLIJAKE PROROČANSTVIJA ISPUNINENA PE
10. Vaćer jekh primer sar ispuninđa pe jekh proročanstvo kova mothovi so o lafija andi 2. Petrova 1:21 tane tačna. (Dikh o slike.)
10 I Biblija vaćeri ando but proročanstvija kola već ispuninđe pe, disave olendar čak beršencar angleder so hine pisime. Kasnije, i istorija potvrdinđa so odola proročanstvija ispuninđe pe. Akava na iznenadini amen sose đanaja so sa e biblijake proročanstvija avena ando Jehova. (Čitin 2. Petrova 1:21.) Razmislin andi purani diz Vavilon. Ko 8. veko angl. n. e., o prorok Isaija phenđa so odija bari diz ka ovel osvojimi. Čak phenđa ko ka osvojini la hem sar ka ćerel odova (Is. 44:27–45:2). Uzo odova, o Isaija phenđa so odija diz ka ovel uništimi hem so ka aćhol pusto (Is. 13:19, 20). Ađahar hem hine. Ko 539. berš angl. n. e., o Medijancija hem o Persijancija osvojinđe i diz Vavilon. Ko than kaj hine odija diz akana tane samo ruševine. (Dikh o video I Biblija prorekninđa so o Vavilon ko elektronsko izdanje ki knjiga ka perelOv bahtalo zauvek! ki lekcija 3 tačka 5.)
11. Vaćer sar ispuninena pe o lafija ando Danilo 2:41-43.
11 E biblijake proročanstvija na ispuninđe pe samo ko purano vreme, on ispuninena pe hem avdije. Na primer, razmislin ando odova sar ispunini pe e Daniloso proročanstvo andi Anglo-američko svetsko sila. (Čitin Danilo 2:41-43.) Odova proročanstvo tačno prorekninđa so odija svetsko sila „ko isto vreme“ ka ovel zorali sar sastron hem slabo sar glina. Avdije, šaj te dikha so odova tano ađahar. I Britanija hem i Amerika ko Prvo hem ko Dujto svetsko rat mothovđe soj tane zorale sar sastron. A avdije šaj te dikha kobor bari kontrola isi len upri vojska. Ama, ki aver strana, dikhaja hem kobor tani slabo sose o manuša borinena pe aso pe pravija prekalo razna protestija, kampanje hem radnička sindikatija. Jekh stručnjak kova pratini i politika ko sveto akana sigende phenđa: „Na postojini savremeno demokratsko phuv ko sveto koja tani odobor politički podelimi sar soj tani i Amerika.“ A i Britanija, o dujto deo andi akija svetsko sila, ko zadnja nekobor berš isi la podeljena mišljenja ando odova sar valjani te ponašini pe premalo phuvja andi Evropsko unija. Sebepi akala podele, i Anglo-američko svetsko sila našti skoro ništa te ćerel.
12. Ko so uverinena amen e biblijake proročanstvija?
12 But proročanstvija kola već ispuninđe pe, zorjaćerena amari vera ko odova so o Jehova ka ćerel sa odova so phenđa asi budućnost. Amen osetinaja amen sar o psalmista kova ki molitva e Jehovase phenđa: „Jedva ađićerava o spasenje kova tu deja, sose uzdajinava man ko to lafi“ (Ps. 119:81). Ki Biblija pisini so o Jehova phenđa so ka del amen „šuži budućnost hem nada“ (Jer. 29:11). Amari nada na zavisini ando odova so o manuš ka ćerel, već ando Jehovase obećanja. Odolese, sare valjani te zorjaćera amari vera ađahar so šukar ka proučina e biblijake proročanstvija.
O SAVETIJA ANDI BIBLIJA POMOŽINENA BUTE MANUŠENĐE
13. Premalo Psalam 119:66, 138, kova tano pana jekh dokaz sose šaj te verujina so i Biblija avela ando Devel?
13 Jekh aver dokaz sose šaj te verujina so i Biblija avela ando Devel tano ked dikhaja sar olake savetija utičinena upro manuša. (Čitin Psalam 119:66, 138.) Na primer, disave bračna parija kola manglje te razvodinen pe akana tane bahtale sose primeninđe o savetija ando Devleso Lafi. Olenge ćhave akana tane bahtale sose uzo lende tane olenge roditeljija kola brininena pe olendar hem but mangena len (Ef. 5:22-29).
14. Vaćer jekh primer sar o savetija andi Biblija šaj te utičinen upro manuša.
14 O savetija andi Biblija pomožinđe čak okolenđe kola hine najbare kriminalcija. Te dikha o primer ando manuš kova vićinđa pe Džek d. Ov hine ćhivdo ko phanlipe sose hine nasilno kriminalco, jekh ando najopasno hem hine osudimo ko meribe. Ama, jekh dive o Džek hine ko nekaso kurs. Odobor hine oduševimo odoleja sar o phralja ponašinđe pe ko odova kurs so hem ov počminđa te proučini. Sar počminđa te ićeri pe ko savetija kola sikljilo ando Devleso Lafi, hari pohari počminđa te menini pe hem te ovel šukar manuš. Sar đelo o vreme, o Džek ulo nekršteno objavitelj hem krstinđa pe. Ov hine but revno hem pomožinđa štare manušenđe te penđaren e Devle. Ked alo o dive te ovel mudardo, o Džek hine aver manuš. Jekh ando olese advokatija phenđa: „O Džek više nane odova manuš savo hine angleder 20 berš. Odova so sikavđe le e Jehovase svedokija promeninđa oleso đivdipe.“ Iako ko krajo o Džek morandilo te ovel mudardo, oleso primer mothovi so odova so pisini ki Biblija tano tačno hem so olake savetija šaj te pomožinen e manušenđe te meninen pe (Is. 11:6-9).
15. Savi razlika isi maškaro manuša ko sveto hem e Devleso narodo? (Dikh i slika.)
15 E Jehovase sluge tane ko jekhipe sose ićerena pe ko odova so sikljona ando oleso Lafi (Jov. 13:35; 1. Kor. 1:10). Ko akava sveto, o manuša tane podelime, ama e Jehovaso narodo tano ko jekhipe hem isi len mir maškaro peste. Odova haljilo hem jekh terno ćhavo andi Afrika, kova vićini pe Žan. Ked počminđa o maribe, ov đelo ki vojska. Ama, palo odova našlja ki jekh aver phuv. Odothe upoznajinđa e Jehovase svedokonen. Ov phenela: „Sikljiljum so o sledbenikija andi pravo religija na valjani te mešinen pe ki politika hem na valjani te oven razlike maškaro lende. Umesto odova, valjani te mangen jekh jekhe. Angleder, koristinđum mo životi te borinav man asi mi phuv. Ama, akana ked sikljiljum o ćaćipe ando Devleso Lafi, koristinava mo životi te služinav e Jehovase.“ O Žan but meninđa pe. Akana umesto te borini pe protiv o manuša kola tane averćhane olestar, ov vaćeri lenđe ando mir kolestar vaćeri e Devleso Lafi. O savetija andi Biblija pomožinena bute manušenđe hem odova tano dokaz so oj tani knjiga koja avela ando Devel.
OSLONIN TUT UPRO ĆAĆIPE KOVA TANO KO DEVLESO LAFI
16. Sose tano but važno te zorjaćera amari vera ko Devleso Lafi?
16 O buća ko sveto ovena sa pološna. Odolese ka ovel amenđe sa popharo te verujina so odova so pisini ko Devleso Lafi tano ćaće. O manuša ko sveto ka mangen te ćhiven amen te sumnjina ko Devleso Lafi ja ko odova so o Jehova na vodini pe narodo prekalo Vodeće telo. Ama, ako hijam uverime ko odova so e Jehovaso Lafi tano tačno, amari vera ka ovel pana pozorali. Tegani, hem amen šaj te phena: „Odlučinđum te ićerav man ko te propisija celo đivdipe, đi o krajo“ (Ps. 119:112). Na ka lađa te vaćera averenđe ando ćaćipe hem te pomožina lenđe te ićeren pe ko savetija ando Devleso Lafi (Ps. 119:46). Ka ovel amen snaga te istrajina hem ko najbare pharipa, sar soj tano o progonstvo hem te na našala amari radost (Kol. 1:11; Ps. 119:143, 157).
17. Ko so ka pomožini amenđe amaro beršeso stiho aso 2023. berš?
17 Amen hijam but zahvalna e Jehovase so haljiljam o ćaćipe. Odova pomožini amenđe te ovel amen mir, iako ko sveto tano baro lošnipe. Isi amen nada so ked e Devleso Kraljevstvo ka vladini, amaro životi ka ovel but pošukar. Amaro beršeso stiho aso 2023. berš ka pomožini amenđe hem ponodri te ova uverime so celo e Devleso Lafi tano ćaćipe (Ps. 119:160).
ĐILI 94 Zahvalna so isi amen e Devleso Lafi
a E beršeso stiho aso 2023. berš šaj but te ohrabrini amen. Ov tano lendo ando Psalam 119:160, kuri pisini: „Celo to lafi tano ćaćipe.“ Tu sigurno verujineja ko akava. Ama but manuša na verujinena so odova so pisini ki Biblija tano tačno hem so olake savetija šaj te pomožinen amen. Ko akava članko ka vaćera ando trin dokazija kola šaj te koristina te pomožina e manušenđe te verujinen so i Biblija avela ando Devel hem so olake savetija tane aso amaro šukaripe.
b O lafi „manuskript“ odnosini pe ko jekh purano dokumenti kova tano pisimo vasteja.
c Ako mangeja te đane pobuter ando odova sar i Biblija aćhilji đi ko amaro vreme, đa ko amaro sajt jw.org hem ki srpsko ćhib pisin: „Istorija i Biblija“.
d Disave anava tane menime.