1. Sose tano mudro te pripremina amen aso prirodna katastrofe?

 I PRIPREMA šaj te spasini o životi. Na primer, ked isi disavi prirodno katastrofa, o manuša kola tane pripremime najverovatnije ka preživinen hem šaj te pomožinen averenđe. Jekh humanitarno organizacija ki Evropa phenđa: „I šukar priprema šaj te spasini o životi.“

2. Sose valjani te spremina amen asi bari nevolja? (Matej 24:44)

² I „bari nevolja“ ka avel iznenada (Mat. 24:21). Ama, oj razlikujini pe ando prirodna katastrofe odolese so amen đanaja so oj ka avel. Angleder oko 2 000 berš, o Isus phenđa pe učenikonenđe te spreminen pe aso odova dive. (Čitin Matej 24:44.) Ako hem amen avdije spreminaja amen asi bari nevolja, ka ovel amenđe polokho te istrajina ked ka avel hem te pomožina averenđe te istrajinen (Luka 21:36).

3. Sar i istrajnost, o saosećanje hem o mangipe pripreminena amen asi bari nevolja?

³ Akana ka razmotrina trin osobine kola ka pomožinen amen te ova spremna asi bari nevolja. So ka ćera ako tano phendo te propovedina i poruka andi osuda, a avera protivinena pe amenđe? (Otkr. 16:21). Tegani ka valjani amenđe istrajnost te šuna e Jehova hem te verujina so ov ka zaštitini amen. So ka ćera ako neko kotar amare phralja našalji nekas ja našaljena sa pe materijalna buća? (Avak. 3:17, 18). Tegani ka valjani te mothova saosećanje hem te pomožina amare phralenđe kobor god šaj. So ka ćera ako ka valjani jekh vreme zajedno te živina amare phralencar hem phenjencar odolese so i koalicija ando narodija ka napadini e Jehovase narodo? (Jezek. 38:10-12). Tegani ka valjani te mothova baro mangipe jekh jekhese te šaj te istrajina.

4. Sar i Biblija mothovi so valjani hem ponodri te razvijina istrajnost, mangipe hem saosećanje?

⁴ E Devleso Lafi podstaknini amen te razvijina istrajnost,  saosećajnost hem mangipe. Ko Luka 21:19 pisini: „Ako ka istrajinen đi o krajo, tumen ka arakhen tumaro đivdipe.“ Ko Kološanima 3:12 pisini: „Uraven tumen ki... samilost.“ Ki 1. Solunjanima 4:9, 10 pisini: „O Devel sikavđa tumen te mangen jekh jekhe... Ama, podstakninaja tumen, phraljalen, te ćeren odova pana pobuter.“ Akala lafija hine pisime e učenikonenđe kola već mothovđe istrajnost, mangipe hem samilost ili avere lafencar saosećanje. Ama, on valjanđe hem ponodri te mothoven akala osobine. Isto odova hem amen valjani te ćera. Odolese, akana ka dikha sar o prva hrišćanija mothovđe akala osobine. Palo odova, ka dikha sar šaj te oponašina len hem te mothova so hijam spremna asi bari nevolja.

5. So pomožinđa e hrišćanenđe te istrajinen?

⁵ O hrišćanija ko prvo veko valjanđe te oven istrajna (Jevr. 10:36). Uzo odova so hine len pe problemija sar sa avera manuša, on hine len problemija hem odolese so hine hrišćanija. But olendar na hine len samo progonstvo kotar jevrejska religiozna vođe hem kotar rimsko vlast, već hem kotar pi porodica (Mat. 10:21). Isto ađahar, podijekh puti hem ki skupština morandilje te borinen pe te na utičinen upro lende o otpadnikija hem odova so on sikavđe (Dela 20:29, 30). Ama, odola verna hrišćanija istrajinđe (Otkr. 2:3). Sar? Razmislinđe ando primerija kola vaćerena andi istrajnost, sar soj tano o primer ando Jov (Jak. 5:10, 11). Molinđe pe e Jehovase asi snaga (Dela 4:29-31). Isto ađahar, razmislinđe odolestar sar o Jehova ka nagradini len sebepi olengi istrajnost (Dela 5:41).

6. So sikljovaja andi amari phen i Merita?

⁶ Amen šaj te istrajina ko amare pharipa ako kotar Biblija hem amare publikacije proučinaja o primerija ando manuša kola hine istrajna. Odova ćerđa i Merita andi Albanija ked olaki porodica but protivinđa pe laće hem hine nasilno premalo late. Oj phenela: „But ohrabrinđa man o primer ando Jov. Ov but patinđa. Iako na đanđa koj tano krivo aso olese problemija, ov phenđa: ’Sa đi na merava, na ka ćhinavav te ovav besprekorno!‘ (Jov 27:5). Razmislinđum so o Jov hine le but pobare problemija mandar. Isto ađahar, ov na đanđa ko bešela palo olese problemija, ama me đanava.“

7. So valjani te ćera iako akana nane amen bare problemija?

⁷ Isto ađahar, te šaj te zorjaćera amari istrajnost amen valjani često te molina amen e Jehovase hem te phena lese sa so isi amen ko vilo (Fil. 4:6; 1. Sol. 5:17). Šaj akana nane tut bare problemija. Ama, ipak da li molineja tut e Jehovase hem rodeja lestar pomoć ked hijan tužno ja ked na đaneja so te ćere? Ako akana molineja tut e Jehovase ked te problemija nane bare, sigurno ka moline tut hem ked ka oven tut bare problemija. Tegani ka ove uverimo so o Jehova đanela ked te pomožini tuće hem sar te ćerel odova (Ps. 27:1, 3).

8. So sikljovaja andi amari phen i Mira? (Jakovljeva 1:2-4; dikh i slika)

⁸ Ako istrajinaja ko problemija kola isi amen avdije, verovatno ka istrajina hem ked ka avel i bari nevolja (Rimlj. 5:3). Sose šaj te phena odova? But phralja hem phenja phenđe so svako puti ked istrajinđe ko disavo problemi, odova pomožinđa len te istrajinen hem ko aver. Ked uzi Jehovasi pomoć istrajinena, olengi vera so o Jehova  mangela te pomožini len ovela pana pobari. Sebepi odija vera, on šaj te istrajinen ko bilo kova aver problemi. (Čitin Jakovljeva 1:2-4.) I Mira, jekh pionirka andi Albanija phenela so olaće but pomožini odova so angleder istrajinđa ko pe problemija. Oj priznajini so podijekh puti isi la osećaj so samo oj isi la but problemija. Ama, palo odova razmislini sar o Jehova pomožinđa laće ko zadnja 20 berš hem kokri pese phenela: „Aćhov verno e Jehovase. Ma mukh ti vernost hem ti istrajnost koja sa akala berša mothovđan te peren ko pani.“ Hem tu šaj te razmisline sar o Jehova već pomožinđa tuće te istrajine. Ov sigurno so ov svako puti dikhela ked istrajineja ki disavi kušnja hem so ka nagradini tut (Mat. 5:10-12). Odolese, ked i bari nevolja ka počmini, tu ka ove odlučno te istrajine sose već akana istrajineja ko te problemija.

9. Sar o hrišćanija andi Antiohija ki Sirija mothovđe saosećanje?

⁹ Te dikha so hine ked ki Judeja hine baro bokhalipe. Ked o phralja kotar skupština ki Antiohija ki Sirija šunđe so isi baro bokhalipe, on mothovđe saosećanje premalo phralja kola živinđe ki Judeja. Odolese, odlučinđe diso te ćeren. On „svako kobor šaj hine te del, odlučinđe te bićhalen pomoć e phralenđe kola živinena ki Judeja“ (Dela 11:27-30). Iako o phralja kuri hine baro bokhalipe hine but dur olendar, odova na ćhinavđa e hrišćanen andi Antiohija te pomožinen pe phralenđe (1. Jov 3:17, 18).

10. Sar šaj te mothova saosećanje ked amare phralja doživinena disavi prirodno katastrofa? (Dikh i slika.)

¹⁰ Avdije šaj te mothova saosećanje ked o phralja doživinena disavi prirodno katastrofa. Odova šaj te ćera ađahar so ka puća amare starešinen sar šaj konkretno te pomožina, ka molina amen e phralenđe hem ka da prilogija (Posl. 17:17). b Na primer, ko 2020. berš hine formirime prekalo 950 odborija asi humanitarno pomoć kola brininđe pe ando phralja kolenđe valjanđa pomoć ki pandemija kotar koronavirus. But hijam zahvalna e phralenđe hem e phenjenđe kola tane spremna te pomožinen. Odolese soj tane saosećajna, on legarena materijalno pomoć e phralenđe, pomožinena len te nastavinen te služinen e Jehovase, a podijekh puti renovirinena ili gradinena olenge ćhera hem dvorane (Uporedin e stihonencar andi 2. Korinćanima 8:1-4).

11. Sar odova so hijam saosećajna dela slava e Jehovase?

¹¹ Ked mothovaja saosećanje pali disavi katastrofa, avera šaj te dikhen kola žrtve ćeraja te šaj te pomožina. Ko 2019. berš, o uragan Dorijan uništinđa jekh amari dvorana ko Bahami. Amare phralja manglje palem te gradinen i dvorana hem odolese pućlje jekhe manuše kotar jekh firma kobor ka koštini len odova. Ov phenđa lenđe: „Na mangava tumendar pare asi oprema, ni aso vasta ni aso materijali... ćaće mangava te pomožinav tumen. Oduševini man odova kobor brininena tumen jekh jekhestar.“ But manuša ko sveto na đanena koj tano o Jehova. Ama, but olendar dikhena sar e Jehovase svedokija pomožinena jekh jekhese. Amen hijam bahtale so amari saosećajnost šaj te podstaknini e manušen te đanen pobuter ando Jehova kova tano „but milosrdno“ (Ef. 2:4).

12. Sar odova so akana hijam saosećajna pripremini amen asi bari nevolja? (Otkrivenje 13:16, 17)

 ¹² Sose ka valjani te mothova saosećanje đi ka trajini i bari nevolja? Ki Biblija pisini so okola kola na ka podržinen o vlastija ka ovel len problemija akana hem đi ka trajini i bari nevolja. (Čitin Otkrivenje 13:16, 17.) Amare phralja hem phenja šaj na ka ovel len o osnovna buća. Odolese ka valjani te mothova saosećanje ađahar so ka pomožina len. Tegani amaro Kralj, o Isus Hrist, ked ka avel te sudini e manušenđe, ka vićini amen te nasledina o Kraljevstvo (Mat. 25:34-40).

13. Premalo Rimljanima 15:7, sar o prva hrišćanija zorjaćerđe po mangipe jekh premalo jekheste?

¹³ Sare dikhlje so o hrišćanija ko prvo veko hine len mangipe maškaro peste. Ama, da li hine lenđe lokho te mothoven mangipe? Te dikha so hine ki skupština ko Rim. Odothe hine disave hrišćanija kola hine Jevreja hem kola kotar tiknipe ićerđe pe ko Mojsijeso zakon, ama hine hem disave kola alje kotar avera nacije, kola barilje ko avera okolnostija hem hine len avera običaja. Ko odova vreme, disave hrišćanija verovatno hine robija, a disave hine slobodna manuša. Disave čak hine len pe robija. Ama, sar ipak mothovđe mangipe jekh jekhese, iako hine odobor bari razlika maškaro lende? O apostol Pavle podstakninđa len: „Prihvatinen jekh jekhe“. (Čitin Rimljanima 15:7.) Ko so mislinđa ked phenđa akala lafija? O lafi kova tano prevodimo sar „prihvatin“ značini te mothova nekase ljubaznost ja gostoprimstvo, avere lafencar, te primina nekas ko amaro ćher ja te družina amen oleja. Na primer, o Pavle phenđa e Filimonese so valjani šukar te primini e Onisime, pe robo, kova našlja olestar (Filim. 17). I Priskila hem o Akila šukar prihvatinđe e Apolo, kova na đanđa odobor ando ćaćipe, ađahar so „vićinđe le koro peste ćhere“ (Dela 18:26). Odova so o hrišćanija hine averćhane jekh jekhestar na dozvolinđe te ćerel lenđe problemija, već prihvatinđe jekh jekhe.

14. Sar i Ana hem olako rom mothovđe mangipe?

¹⁴ Amen šaj te mothova mangipe premalo amare phralja hem phenja ađahar so ka ova olencar amala. Sebepi odova hem on ka oven podstaknime te mothoven amenđe mangipe (2. Kor. 6:11-13). Te dikha o primer andi Ana hem olako rom. Kratko palo odova so dobinđe nevo zadatko sar misionarija ki Zapadno Afrika, počminđa i pandemija kotar koronavirus. Odolese, našti hine uživo te upoznajinen e phralen hem e phenjen andi skupština. Ama, sar mothovđe lenđe mangipe? On vićinđe len prekalo video-poziv hem phenđe lenđe so mangena pošukar te upoznajinen len. O phralja hem o phenja hine but zahvalna aso mangipe kova mothovđe lenđe. Odolese, počminđe često te pisinen lenđe hem te vićinen len. Sose akava bračno par manglja te upoznajini e phralen? I Ana phenela: „Niked na ka bistrav o mangipe kova o phralja hem o phenja angleder mothovđe maje hem me porodicaće ko šukar hem ko pharo vreme. Olengo primer podstakninđa man hem me te mothovav mangipe.“

15. So šaj te sikljova andi Vanesa? (Dikh i slika.)

¹⁵ But amendar služinena ko skupštine kuri o phralja hem o phenja isi len različito poreklo hem razlikujinena pe jekh jekhestar. Amen šaj te zorjaćera amaro mangipe premalo lende ađahar so ka dikha kola šukar osobine isi len. Amare phenjaće, e Vanesaće, koja služini ko Novi  Zeland, angleder hine pharo te ovel ko šukar odnosija disavencar kotar pi skupština. Ama, umesto te cidel pe okolendar so nervirinena la, oj odlučinđa te provodini pana pobuter vreme olencar. Ađahar šaj hine te dikhel kola osobine e Jehovase sviđinena pe koro lende. I Vanesa phenela: „Odolese so mo rom počminđa te služini sar pokrajinsko nadgledniko, amen but vreme provodinaja e phralencar hem e phenjencar kola tane averćhane amendar hem akana tano maje polokho te ovel man šukar odnosija olencar. Akana mangava soj tane averćhane. O Jehova sigurno mangela odova hem odolese privucinđa koro peste različita manušen.“ Ked upro avera dikhaja ađahar sar so o Jehova dikhela, tegani mothovaja so mangaja len (2. Kor. 8:24).

16. Sose ki bari nevolja ka ovel but važno te mothova mangipe? (Dikh i slika.)

¹⁶ Ki bari nevolja, ka ovel but važno te mothova mangipe e phralenđe hem e phenjenđe. Sar o Jehova ka zaštitini amen ked ka avel i bari nevolja? Razmislin so o Jehova ko purano vreme phenđa pe narodose te ćerel ked o Vavilon hine napadimo: „Hajde, mo narodo, khuven ko tumare sobe kaj ka oven ko sigurno hem phanen o udara palo tumende. Garaven tumen samo hari đi na nakhela o gnev“ (Is. 26:20). Izgleda so hem amen ka valjani te šuna asavke smernice ki bari nevolja. O „sobe“ šaj te odnosinen pe ko skupštine. Đi ka trajini i bari nevolja, o Jehova obećini so ka zaštitini amen ako aćhovaja ko jekhipe amare phralencar hem phenjencar. Pana akana valjani te da sa amendar te barjaćera amaro mangipe premalo phralja hem phenja sose amaro spasenje šaj ka zavisini odolestar!

17. Sose tano šukar akana te pripremina amen asi bari nevolja?

¹⁷ „E Jehovaso baro dive“ ka anel pharipe sa e manušenđe (Sof. 1:14, 15). Hem e Jehovase narodose ka ovel pharo. Ama, ako akana pripreminaja amen, tegani ka ovel amen mir hem ka šaj te pomožina averenđe. Amen ka istrajina save god problemija te oven amen. Ked amare phralja hem phenja ka oven len problemija, ka da sa amendar te pomožina len ađahar so ka mothova saosećanje. Ako akana mangaja amare phralen hem phenjen hem tegani ka mothova lenđe mangipe. O Jehova ka nagradini amen ađahar so ka del amen večno životi ko sveto kuri sa o katastrofe hem o nevolje ka oven bisterde (Is. 65:17).