Dža ko sadržaj

Dža ko sadržaj

Matej poglavlja 5-7

Matej poglavlja 5-7

5 Ked o Isus dikhlja e narodo, ukljinđa ki gora hem bešlja. Tegani ale koro leste olese učenikija. 2 Počminđa te sikavi len ađahar so phenđa:

3 „Bahtale tane okola soj tane svesna so valjani lenđe o Devel, sose tano olengo o nebesko Kraljevstvo.

4 „Bahtale tane okola soj tane tužna, sose ka oven utešime.

5 „Bahtale tane okola soj tane krotka, sose ka nasledinen i phuv.

6 „Bahtale tane okola soj tane bokhale hem trošale asi pravednost, sose ka oven ćale.

7 „Bahtale tane okola soj tane milosrdna, sose ka ovel lenđe mothovdo milosrđe.

8 „Bahtale tane okola kola isi len čisto vilo, sose ka dikhen e Devle.

9 „Bahtale tane okola kola ćerena mir, sose ka oven vićime e Devlese ćhave.

10 „Bahtale tane okola soj tane progonime sebepi i pravednost, sose tano olengo o nebesko Kraljevstvo.

11 „Bahtale hijen ked mo sebepi vređinena tumen hem progoninena tumen hem vaćerena but bare hovajba tumendar. 12 Oven bahtale hem but radujinen tumen, sose tumari nagrada ko nebo tani but bari. Ađahar progoninđe hem e prorokonen angleder tumende.

13 „Tumen hijen e phuvjako lon. Ama ako o lon ovela bilondo, sar palem ka ovel londo? Više nane nisose nego samo te fordel pe avri, kuri o manuša ka gazinen le.

14 „Tumen hijen o svetlo e svetoso. Našti te garavi pe i diz koja tani ki gora. 15 I svetiljka na tharela pe te ćhivel pe tali korpa, nego ko svećnjak, te svetlini sarinenđe ko ćher. 16 Ađahar nek tumari svetlost svetlini anglo manuša, te šaj on te dikhen tumare šukar delija hem te slavinen tumare Dade kova tano ko nebesija.

17 „Ma mislinen so aljum te uništinav o Zakon ili odova so vaćerđe o prorokija. Na aljum te uništinav len, nego te ispuninav len. 18 Verujinen maje, polokho tano o nebo hem i phuv te našalđon nego o najtikno slovo ando Zakon đi sa odova na ispunini pe. 19 Odolese, ko na ićeri pe ki jekh andi akija najtikni zapovest hem sikavi averen te na ićeren pe, na ka ovel dostojno te khuvel ko nebesko Kraljevstvo. Ama ko ićeri len hem sikavi averen te ćeren ađahar, ka ovel dostojno te khuvel ko nebesko Kraljevstvo. 20 Sose, phenava tumenđe, ako na hijen popravedna ando manuša kola penđarena o Zakon hem ando fariseja a, na ka khuven ko nebesko Kraljevstvo.

21 „Šunđen so tumare phurenđe hine phendo: ’Ma mudar. Ko mudari, ka ovel legardo anglo sudo.‘ 22 A me phenava tumenđe: Ko na ćhinavi te holjani upro po phral ka ovel legardo anglo sudo. A ko namerno uvredini pe phrale, ka ovel legardo anglo najbaro sudo. A ko phenela lese: ’Nisose na vredineja dilineja!‘, šaj te ovel fordimo ki jag andi gehena b.

23 „Tegani, ako aneja ti žrtva đi o oltari hem uduri setineja tut so to phral isi le diso protiv tute, 24 mukh ti žrtva odothe anglo oltari hem đa prvo pomirin tut te phraleja, a palo odova irin tut hem de ti žrtva.

25 „Sigate rešin o problemi okoleja kova tužini tut, đi pana hijan oleja ko drumo đi o sudo, te ne bi o manuš kova tužini tut predajini tut e sudijase, a o sudija e stražarese hem te forden tut ko phanlipe. 26 Phenava tuće, na ka ikljove odothar sa đi na platineja sa.

27 „Šunđen so hine phendo: ’Ma ćer preljuba.‘ 28 A me phenava tumenđe: Svako ko dikhela jekha đuvlja hem mislini ano peste te ovel olaja, ov već ćerđa preljuba olaja ko po vilo. 29 Odolese, ako ti desno jakh cidela tut te ćere greh, ikal la hem forde la tutar. Sose pošukar tano te našale jekh deo ando to telo nego celo to telo te ovel fordimo ki gehena. 30 Hem ako to desno vas cidela tut te ćere greh, ćhin le hem forde le tutar. Sose pošukar tano te našale jekh deo ando to telo nego celo to telo te đal ki gehena.

31 „Isto ađahar hine phendo: ’Ko razvedini pe andi pi romni, nek del la potvrda ando razvod.‘ 32 A me phenava tumenđe: Svako ko razvedini pe andi pi romni koja na ćerđa blud, anela la ki situacija te ćerel preljuba. Hem svako ko ženini pe razvedime romnjaja, ćerela preljuba.

33 „Šunđen hem akava so hine phendo tumare phurenđe: ’Ma de sovel so ka ćere diso, a palo odova te na ćere. Ispunin odova so obećinđan e Jehovase.‘ 34 A me phenava tumenđe: Nisar ma den sovel, ni upro nebo, sose tano e Devleso presto, 35 ni upri phuv, sose tani talo olese pre, ni upro Jerusalim, sose tano i diz ando baro Kralj. 36 Ma de sovel upro to šero, sose našti nijekh bal te ćere la te ovel kali ili parni. 37 Ked vaćerena: ’Ja‘, nek odova značini ’ja‘, a ked vaćerena: ’Na‘, nek odova značini ’na‘. Soj tano pobuter odolestar, ando Beng tano.

38 „Šunđen so hine phendo: ’Jakh asi jakh hem dand aso dand.‘ 39 A me phenava tumenđe: Ma irinen e lošnone manušese lošnipaja. Nego, ako neko khuvela tut šamarka ki desno ćham, irin lese hem aver ćham. 40 Hem ako neko mangela te sudini pe tuvaja te bi lela to fistani, de le hem to ogrtači. 41 Hem ako neko ko isi le vlast ćhivela tut silaja te đa oleja jekh milja, tu đa oleja duj milje. 42 Ako neko rodela tutar diso, de le, hem ma irin to dumo okolese kova rodela tutar pare ko zajam.

43 „Šunđen so hine phendo: ’Mang te pašutne hem mrzin te dušmane.‘ 44 A me phenava tumenđe: Mangen tumare dušmanen hem molinen tumen okolenđe kola progoninena tumen. 45 Ađahar ka dićhol so hijen tumare Dadese ćhave kova tano ko nebo, sose ov dela oleso kham te ikljol hem aso lošna hem aso šukar hem o boršim te đal hem aso pravedna hem aso nepravedna. 46 Sose ako mangena samo okolen kola tumen mangena, savi nagrada zaslužinena aso odova? Na ćerena li isto odova hem o poreznikija? 47 Hem ako pozdravinena samo tumare phralen, da li ćerena diso posebno? Na ćerena li isto odova hem o manuša ando avera narodija? 48 Odolese oven savršena c, sar soj tano savršeno tumaro nebesko Dad.

6 „Pazinen te na ćeren šukar delija anglo manuša samo te šaj on te dikhen tumen, sose ako ađahar ka ćeren na ka dobinen nagrada ando tumaro Dad kova tano ko nebesija. 2 Ked ćereja diso e ćororenđe, ma mothov odova sarinenđe, sar so ki sinagoga d hem ki ulica odova ćerena okola soj tane dujemujenge, te slavinen len o manuša. Verujinen maje, odija tani jedino nagrada koja ka dobinen. 3 A tu, ked ćereja diso e ćororenđe, nek to levo vas na đanela so ćerela to desno vas, 4 te šaj odova so ćereja e ćororenđe ovela ki tajnost. Tegani to Dad, kova sa dikhela, ka nagradini tut.

5 „Ađahar hem ked molinena tumen, ma oven sar okola soj tane dujemujenge. Sose on mangena ko pre te molinen pe ki sinagoga hem ko glavna ulice te šaj o manuša te dikhen len. Verujinen maje, odija tani jedino nagrada koja ka dobinen. 6 A tu, ked molineja tut, khuv ki ti soba hem phan o udara hem molin tut te nebesko Dadese, kole niko našti te dikhel. Tegani to Dad, kova sa dikhela, ka nagradini tut. 7 Ked molinena tumen, ma ponovinen uvek ista lafija, sar so ćerena o manuša ando avera narodija, sose on mislinena so ka oven uslišime sebepi so koristinena but lafija. 8 Odolese ma oven sar olende, sose tumaro nebesko Dad đanela so valjani tumenđe hem angleder te zamolinen le aso odova.

9 „Molinen tumen ađahar:

„’Amaro Dad, kova hijan ko nebo, nek svetini pe e to anav. 10 Nek avel to Kraljevstvo. Nek ovel ti volja, sar ko nebo, ađahar hem ki phuv. 11 De amen avdije maro akale divese 12 hem oprostin amenđe amare dugija f, sar so hem amen oprostinaja okolenđe kola tane amenđe dužna. 13 Hem ma mukh te pera ko iskušenje, nego cide amen ando Beng.‘

14 „Sose ako tumen oprostinena e manušenđe olenge greške, hem tumaro nebesko Dad ka oprostini tumenđe. 15 Ama ako tumen na oprostinena e manušenđe olenge greške, tegani ni tumaro Dad na ka oprostini tumare greške.

16 „Ked postinena, ma te ovel tumen žalosno muj sar okola soj tane dujemujenge, sose on mangena te dićhol so tugujinena g te bi o manuša dikhena len so postinena. Verujinen maje, odija tani jedino nagrada koja ka dobinen. 17 A tu, ked postineja, thov to muj hem makh to šero uljeja 18 te na dikhen o manuša so postineja nego samo to nebesko Dad, kole niko našti te dikhel. Tegani to Dad, kova sa dikhela, ka nagradini tut.

19 „Ma ćeden tumenđe više barvalipe ki phuv, kuri o moljco hem i rđa hana hem kuri o ćora khuvena hem ćorena. 20 Nego ćeden tumenđe barvalipe ko nebo, kuri ni o moljco ni i rđa na hana hem kuri o ćora na khuvena hem na ćorena. 21 Sose kuri tano to barvalipe, odothe ka ovel hem to vilo.

22 „I svetiljka ando telo tani i jakh. Odolese, ako tani ti jakh usmerimi samo ko šukar, celo to telo ka ovel svetlo. 23 Ama ako tani ti jakh zavidno h, celo to telo ka ovel tamno. Ako tani i svetlost koja tani ano tute u stvari tomnina, kobor tani samo bari odija tomnina!

24 „Niko našti te služini duje gospodarenđe, sose ja jekhe ka mrzini, a avere ka mangel, ja jekheja ka ovel paše, a avere na ka poštujini. Našti te služine e Devlese hem e barvalipase.

25 „Odolese vaćerava tumenđe: Ma brininen tumen više tumare životose, so ka han ja so ka pijen, ja aso tumaro telo, so ka uraven. Nane li o životi považno ando habe hem o telo ando šeja? 26 Dikhen e ćiriklen – on na sejinena, ni na ćedena, ni na anena ko žitnice, ama palem tumaro nebesko Dad parvari len. Na hijen li tumen povredna olendar? 27 Ko tumendar, odoleja so brinini pe šaj barem hari te produžini po životi? 28 Hem aso šeja, sose brininena tumen? Dikhen o ljiljanija kola barjona ko polje – na mučinena pe ni na sivena pese šeja, 29 ama phenava tumenđe so ni o Solomon, o najbarvalo manuš, na hine uravdo sar jekh olendar. 30 Ako o Devel ađahar uravi o poljsko bilje, kova tano avdije ko polje, a tajsa fordela pe ki jag, na ka uravi li poviše tumen, so isi tumen hari vera? 31 Odolese ma brininen tumen hem ma vaćeren: ’So ka ha?‘ ili ’So ka pija?‘ ili ’So ka urava?‘ 32 Sose sa odole bućencar tane zaokupime o manuša ando avera narodija. A tumaro nebesko Dad đanela so sa odova valjani tumenđe.

33 „Odolese najangleder roden o Kraljevstvo hem e Devlesi pravednost, a o Devel ka del tumen sa akala buća. 34 Sebepi odova, ma brininen tumen aso tajsato dive, sose tajsato dive ka ovel tumen avera pharipa. Svako dive isi le pe pharipa.

7 „Ma sudinen, te na sudini pe tumenđe. 2 Sose sar tumen sudinena averenđe, ađahar ka ovel sudimo tumenđe. Hem sar tumen postupinena averencar, hem on ađahar ka postupinen tumencar. 3 Sose dikheja o karo ki te phralesi jakh, a na dikheja i greda ki ti jakh? 4 Ja sar šaj te phene te phralese: ’Ava te ikalav tutar o karo andi jakh‘, ked tani ki ti jakh i greda? 5 Tu so hijan dujemujengo! Najangleder ikal i greda andi ti jakh, a palo odova ka dikhe sar te ikale o karo andi te phralesi jakh.

6 „Ma den e đućelenđe odova soj tano sveto hem ma forden tumare biserija anglo bale, te na gazinen len hem te irinen pe te ćeren tumen ko kotora.

7 „Molinen tumen hem ka ovel tumenđe dindo. Roden hem ka arakhen. Khuven hem ka ovel tumenđe phravdo. 8 Sose svako ko molini, dobini. Svako ko rodela, arakhi. Svakonese kova khuvela, ka phravđol. 9 Ko bi tumendar pe ćhavese dela bar ako ov rodela lestar maro? 10 Ili ako rodela lestar maćho, da li ka del le sap? 11 Odolese, ako tumen, iako hijen grešna, dena tumare ćhavenđe šukar poklonija, kobor pobuter tumaro Dad kova tano ko nebo ka del šukar buća okolenđe kola molinena le aso odova!

12 „Odolese, sa so mangena o manuša te ćeren tumenđe, ćeren hem tumen olenđe. Odova tano o smisao ando Zakon hem ando Prorokija.

13 „Khuven ko tesno udar. Sose buvlo tano o udar hem buvlo tano o drumo kova legari ko uništenje hem but đene đana odole drumoja. 14 A tesno tano o udar hem tesno tano o drumo kova legari ko životi hem hari đene arakhena le.

15 „Arakhen tumen ando hovavne prorokija kola avena koro tumende hem ćerena pe soj tane bakre, ama u stvari andral tane bokhale ruva. 16 Ka penđaren len premalo olenge plodija. Ćedena pe li o drakha kotar kare ja o smokve kotar čičak? 17 Ađahar svako šukar kaš anela šukar plodija, a svako ćirno kaš anela lošna plodija. 18 O šukar kaš našti te anel lošna plodija, hem o ćirno kaš našti te anel šukar plodija. 19 Svako kaš kova na anela šukar plodija ćhinela pe hem fordela pe ki jag. 20 Odolese, ka penđaren len premalo olenge plodija.

21 „Ko nebesko Kraljevstvo na ka khuvel svako ko vaćeri maje: ’Gospode, Gospode,‘ nego samo okova kova ćerela odova soj tano premali me Dadesi volja kova tano ko nebesija. 22 Ko odova dive but manuša ka phenen maje: ’Gospode, Gospode, na prorokujinđam li ko to anav, na uspudinđam li e demonen ko to anav hem na ćerđam li but čudija ko to anav?‘ 23 Tegani ka phenav lenđe: Na penđarava tumen! Našen mandar, tumen so ćerena lošna buća.

24 „Odolese, svako ko šunela akala me lafija hem ćerela ađahar, ka ovel sar o razborito manuš kova ćerđa po ćher ki stena. 25 Đelo baro boršim, ale o bare panja, phudinđa bari bavlal, ama o ćher na rušinđa pe, sose oleso temelji hine ki stena. 26 A svako ko šunela akala me lafija, a na ićeri pe ko odola lafija, ka ovel sar o dilino manuš kova ćerđa po ćher ki pošik. 27 Đelo baro boršim, ale o bare panja, phudinđa bari bavlal hem o ćher rušinđa pe hem ništa na aćhilo olestar.“

28 Ked o Isus sa akava phenđa, o narodo hine oduševimo odoleja sar sikavđa len, 29 sose sikavđa len sar okova kova isi le autoritet ando Devel, a na sar okola kola penđarena o Zakon.

a O jevrejska religiozna vođe.

b O than avrijal ando Jerusalim, kuri tharđa pe o đubre. O grčko naziv asi dolina Enom koja hine južno hem jugozapadno ando purano Jerusalim. Nane dokazija so o životinje ja o manuša hine fordime ki gehena te šaj đivde te oven tharde ja mučime. Odolese, i gehena na predstavini disavo nevidljivo područje ko kova o manušikane duše večno mučinena pe ki doslovno jag. O Isus hem olese učenikija koristinđe akava lafi „gehena“ te bi ukazinena ko večno uništenje.

c Avere lafencar savršeno (potpuno) mothoven mangipe.

d O than kaj služinđa pe e Devlese.

e Ili: „smatrini pe sveto“.

f Ili: „grehija“.

g Ili: „na vodinena računi sar izgledinena“.

h Doslovno: „rumimi; lošno“.