Ο Ευαγγέλιος σο Γραφιντάς ο Ματθαίος 5:1-48
-
ΟΜΙΛΙΑ ΟΠΡΑΛ ΚΟ ΒΕΣ (1-48)
-
Ο Ιησούς αρχίνελα τι σικλιαρέλ κο βες (1, 2)
-
Οντουλά σο ισί ευτυχισμέ (3-12)
-
Λον ντα φως (13-16)
-
Ο Ιησούς κα κερέλ τι νικιόλ μπαγιά ο Νόμος (17-20)
-
Βακερέλα ι χολιάκε (21-26), ι λουμνιμάσκε οπράλ κο μπιαβ (27-30), ι διαζυγιόσκε (31, 32), ι σοβελιένγκε (33-37), μα τι κερέν κο γιαβερά ο γκεραλιπέ σο κερντέ τουμένγκε βον (38-42), τι μανγκέν τουμαρέ ντουσμανίν (43-48)
-
5 Κάνα ντικχλάς ι μπουτέ τζενέν, νικλιντάς κο βες. Μπεσλό, ντα σοράν γκιλέ οτθέ λέσκε μαθητές.
2 Αζομάν αρχισάλο τι κερέλ λάφι ντα τι σικλιαρέλ-λεν ακαλέ λαφίντζαρ:
3 «Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο αγαβένα καζόμ μπαρί ανάγκη τθερένα ι Ντεβλές,* σόσκε λένγκι ισί η Βασιλεία ι ουρανόσκι.
4 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο τθερένα ντουκχ αντρέ πουμέντε, σόσκε λένγκι ντουκχ κα κοβλιαρέλ* ο Ντεβέλ.
5 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο τθερένα κοβλό γκι, σόσκε λέντε κα ντιντιόλ η πφουβ.*
6 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο μανγκένα αζόμ μπουτ ι δικαιοσύνη σαρ ο μποκχαλό ο χαμπέ,* σόσκε βον κα τσαλιόν.
7 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο τζιτζίνενα, σόσκε ο γιαβερά-ντα* κα τζιτζίνεν* λένγκε.
8 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο τθερένα πάκι γκι, σόσκε βον κα ντικχέν ι Ντεβλές.
9 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο κερένα ειρήνη,* σόσκε βον κα βακέρντιβεν τσσαβέ ι Ντεβλέσκε.
10 »Ευτυχισμέ ισί οντουλά σο γκιλέ λέντζαρ κόντρα επειδή κερένα ο σωστός,* σόσκε λένγκι ισί η Βασιλεία ι ουρανόσκι.
11 »Ευτυχισμέ ισινέν κάνα ο τζενέ ιτιρί μάνταρ πρασάνα-τουμέν ντα τζάνα τουμέντζαρ κόντρα ντα βακερένα σαβέ τι μανγκές χουχαΐματα για τι κερέν τουμένγκε ζιάνι.
12 Τι χαιρίνεν ντα τι πουτάρντιβελ τουμαρό γκι, σόσκε τουμαρί ευλογία ισί μπαρί κο ουρανός. Αντικάς γκιλέ κόντρα κο προφήτες-ντα κο πουρανέ μπρεσά.
13 »Τουμέν ισινέν ο λον ι πφουβιάκο. Άμα ο λον κα χασαρέλ πο λοντιπέ, σαρ κα αρακχέλ-λες πάλι; Να κερέλα καεκχέ μπουτιάκε, αλλά σάντε για τι φουρτίνεν-λες αβρί ντα τι ισταβέν-λες ο τζενέ.
14 »Τουμέν ισινέν ο φως ι ντουνιάσκο. Εκ πόλη σο ισί οπράλ κο βες ναστί γκεράντιβελα.
15 Κάνα ο τζενέ πφαμπαρένα* λυχνάρι, να τσσουβένα-λες τελάλ κατά σεβλί,* αλλά εκχέ βουτσσέ τθανέστε για τι λελ-πες οπράλ σαριλέντε κο κχερ.
16 Αντικάς, τι λελ-πες τουμαρό φως ανγκλάλ κο τζενέ, για τι ντικχέν τουμαρέ λατσσέ πράγματα σο κερένα ντα τι δοξάνεν τουμαρέ Νταντές σο ισί κο ουρανός.
17 »Μα αμντίνεν ότι αβιλόμ τι βακεράβ ότι ο Νόμος ή ο Προφήτες να τθερένα καέκ αξία. Νάα, αβιλόμ για τι κεράβ-λεν τι νικιόν μπαγιά.
18 Μπαγιά βακεράβα τουμένγκε, ατζέ-ντα άμα κα χασάρντιβελ ο ουρανός ντα η πφουβ, να αβέλα-πες τι χασάρντιβελ ούτε εκ χουρντό γράμμας, ούτε εκ χουρντί γραμμή εκχέ γραμμάσταρ σο ισί κο Νόμος, μέχρι τι νικιόν μπαγιά σαρέ.
19 Οτθάρ, κον να κα ντελ καν ατζέ-ντα κι πο χουρντί εντολή ανταλένταρ ντα κα σικλιαρέλ ι γιαβερέν-ντα τι κερέν-λες ανταβά, να κα αβέλ άξιος τι νακχέλ* κι Βασιλεία κι ουρανόσκι. Αλλά κον κα κερέλ ο εντολές ντα κα σικλιαρέλ-λεν κο γιαβερά κα αβέλ άξιος τι νακχέλ* κι Βασιλεία κι ουρανόσκι.
20 Βακεράβα τουμένγκε ότι, άμα τουμαρί δικαιοσύνη να κα αβέλ πο μπαρί κατά δικαιοσύνη ι γραμματεόνγκι ντα ι Φαρισαιόνγκι, να αβέλα-πες τι νακχέν κι Βασιλεία κι ουρανόσκι.
21 »Ασουντέν ότι βακέρντιλο κο τζενέ κι πουρανέ μπρεσένγκε: “Μα μούνταρ, ντα κον κα μουνταρέλ κα νακχέλ δικαστήριος”.
22 Αλλά με βακεράβα τουμένγκε ότι κον ασταρέλα χολί πι πφραλέσκε κα νακχέλ δικαστήριος, ντα κον κα βακερέλ πφαρέ λάφια* πι πφραλέσκε κα νακχέλ ο Πο Μπαρό Δικαστήριος, ντα κον κα βακερέλ: “Τζουνγκαλέα, ντινιλέα!” μπορεί τι φουρτίντιβελ κι γιακάκι Γέεννα.*
23 »Οτθάρ, άμα ανέσα το δώρος κο θυσιαστήριος ντα οτθέ κα ντες-τουτ γκοντί ότι το πφραλ τθερέλα κάτι τούσαρ,
24 μουκχ το δώρος οτθέ, ανγκλάλ κο θυσιαστήριος, ντα νας. Πρώτα κερ ειρήνη τι πφραλέσαρ ντα σοράν βούρτινε για τι ντες το δώρος.
25 »Άμα εκ τζενό κατηγοριντάς-τουτ ντα ακανά ισινέν κο ντρομ κάρινγκ κο δικαστήριος, κερ λέσαρ λάφι χωρίς τι χασαρές σαάτι για τι αρακχέν-λεν. Αντικάς, να κα μουκχέλ-τουτ κο βαστά κι δικαστίσκε ντα ο δικαστής κο βαστά κι τζενέσκε σο κα τσσουβέλ-τουτ κι φυλακή.
26 Μπαγιά βακεράβα τούκε, να κα νικιός οτθάρ άμα να ποκιντάν ντιπ σαρέ ο λοβέ* σο μανγκέσα λέσκε.
27 »Ασουντέν ότι βακέρντιλο: “Μα κερ λουμνιπέ οπράλ τι μπιαβέστε”.*
28 Αλλά με βακεράβα τουμένγκε ότι, κον συνεχίνελα τι ντικχέλ εκχέ τζουβλιά πφιρνικανές, αντρέ πι γκίστε κερντάς λάσαρ λουμνιπέ οπράλ πι μπιαβέστε.
29 Οτθάρ, άμα τι εκ γιακχ* κερέλα-τουτ τι αμαρτίνες,* νίκαβ-λα ντα φούρτινε-λα ντουρ τούταρ. Σόσκε ισί πο λατσσό τι χασαρές τι γιακχ παρά τι φουρτίντιβελ σαρό το σώμας κι Γέεννα.*
30 Ντα άμα το εκ βας* κερέλα-τουτ τι αμαρτίνες,* τσσιν-λες ντα φούρτινε-λες ντουρ τούταρ. Σόσκε ισί πο λατσσό τι χασαρές το βας παρά τι τζαλ σαρό το σώμας κι Γέεννα.*
31 »Βακέρντιλο ακαβά-ντα: “Κον κα μουκχέλ πι ρομνιά, τι ντελ-λα νόμιμος διαζύγιος”.
32 Αλλά με βακεράβα τουμένγκε ότι, κον μουκχέλα πι ρομνιά* σο να κερντάς λουμνιπέ,* τσσουβέλα-λα κο πειρασμός τι κερέλ λουμνιπέ οπράλ πι μπιαβέστε. Ντα κον κα παντρίνελ εκχέ ασακέ τζουβλιάσαρ σο μουκχλάς-λα λάκο ρομ κερέλα βοβ-ντα λουμνιπέ οπράλ κο μπιαβ.
33 »Ατζέκ, ασουντέν ότι βακέρντιλο κο τζενέ κι πουρανέ μπρεσένγκε: “Μα χα σινανέ σοβέλ. Ατσσίκιαρ σο-ντα λάφι ντινάν κο Ιεχωβά”.*
34 Αλλά με βακεράβα τουμένγκε: Μα χαν ιτς σοβέλ, ούτε κο ουρανός, σόσκε ισί ο θρόνος ι Ντεβλέσκο,
35 ούτε κι πφουβ, σόσκε οπρά-λάτε τσσουβέλα πο πιντρέ, ούτε κι Ιερουσαλήμ, σόσκε ισί η πόλη ι μπαρέ Βασιλιάσκι.
36 Μα χα σοβέλ ούτε τι σορέστε,* σόσκε ναστί κερέσα εκ μπαλ παρνό ή καλό.
37 Αλλά τουμαρό “Βα” τι αβέλ βα, τουμαρό “Νάα”, νάα, σόσκε σο-ντα γιαβέρ νακχαβέλα-λεν ανταλά ισί κατά Μπενγκ.*
38 »Ασουντέν ότι βακέρντιλο: “Γιακχ αντίς γιακχάκε ντα νταν αντίς ντανέσκε”.*
39 Αλλά με βακεράβα τουμένγκε: Μα τζαν κόντρα οντουλέσαρ σο ισί πφιρνό,* αλλά άμα εκ τζενό ντινάς-τουτ σαμάρι εκχέ τσσαμιάτε,* βούρτινε λέσκε ι γιαβέρ-ντα τσσαμ.
40 Ντα άμα εκ τζενό μανγκέλα τι γκερέλ-τουτ κο δικαστήριος ντα τι λελ τούταρ εκ τι σεΐνταρ, μουκχ-λες τι λελ ο γιαβέρ-ντα.
41 Ντα άμα εκ τζενό σο κερέλα κουμάντος κα τσσουβέλ-τουτ ζορίσαρ τι κερές μπουτί εκ σαάτι, κερ μπουτί ντούι σαάτια.*
42 Ντε οντουλέστε σο μανγκέλα τούταρ, ντα μα βούρτινε το ντουμό κο τζενό σο μανγκέλα τούταρ δανεικά.*
43 »Ασουντέν ότι βακέρντιλο: “Μανγκ ι γιαβερέν* ντα μίσινε τι ντουσμανίς”.*
44 Αλλά με βακεράβα τουμένγκε: Μα τσσιναβέν τι μανγκέν τουμαρέ ντουσμανίν ντα τι προσευχίντιβεν οντουλένγκε σο τζάνα τουμέντζαρ κόντρα,
45 για τι αγαντίντιβελ ότι ισινέν τσσαβέ τουμαρέ Νταντέσκε σο ισί κο ουρανός, σόσκε βοβ κερέλα τι νικιόλ ο κχαμ εμ ι γκεραλένγκε* εμ ι λατσσένγκε ντα ντέλα ο μπρισίμ εμ κο δίκαιοι εμ κο άδικοι.
46 Σόσκε άμα μανγκένα οντουλέν σο μανγκένα-τουμέν, σο λατσσιπέ κα σικάντιβελ τουμένγκε; Οντουλά-ντα σο γκίντενα ο φόροι να κερένα-λες ανταβά;
47 Ντα άμα χαιρετίνενα σάντε τουμαρέ πφραλέν, κερένα κάτι πο λατσσό κατά γιαβερά; Οντουλά-ντα σο ισί γιαβερέ τθεμένταρ να κερένα-λες ανταβά;
48 Οτθάρ, τι αβέν τέλειοι,* σαρ τουμαρό Ντατ κο ουρανός ισί τέλειος.
Υποσημειώσεις
^ Γιαβέρσοϊ «οντουλά σο μολίνενα ι Ντεβλές ι πνευμάσκε».
^ Γιαβέρσοϊ «λένγκο γκι κα λοκχιαρέλ».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «κα κληρονομίνεν ι πφουβ».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «οντουλά σο μποκχάλιβενα ντα διψάνενα για δικαιοσύνη».
^ Ντικχίντιβελα ότι ο «γιαβερά» νανέ σάντε ο τζενέ, αλλά ισί ο Ντεβέλ-ντα.
^ Γιαβέρσοϊ «ατσσικιαρένα ι ειρήνη, να χαλαβένα ι ειρήνη».
^ Γιαβέρσοϊ «κερένα οντουβά σο ισί δίκαιος κο γιακχά κι Ντεβλέσκε».
^ Γιαβέρσοϊ «σεβλί γκινιμάσκε». Ο λάφι «σεβλί» βακέρντιβελα εμ «κοφίνα».
^ Γιαβέρσοϊ «αλαβένα».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί ισινέ «κα βακέρντιβελ μπουτ χουρντό».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί ισινέ «κα βακέρντιβελ μπαρό».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «Ρακά». Κον βακερέλας πι πφραλέσκε ανταβά λάφι ισινέ σαρ τι βακερέλας λέσκε: «Να τθερέσα γκοντί ντα αξία!»
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «ο τελευταίος κοδράντης».
^ Ντικχ εδάφιος Ματθ. 5:22, υποσημείωση κο λάφι «Γέεννα».
^ Γιαβέρσοϊ «τι περές».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «τι δεξιά γιακχ».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «το δεξίς βας».
^ Γιαβέρσοϊ «τι περές».
^ Ντικχ εδάφιος Ματθ. 5:22, υποσημείωση κο λάφι «Γέεννα».
^ Μανγκέλα τι βακερέλ «νόμιμε ρομνιά».
^ Γιαβέρσοϊ «Μα βάκερ “άμα να ατσσικιαρντόμ μο λάφι, τι μεράβ”».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «πφιρνό». Γιαβέρσοϊ «γκεραλό, μπίλατσσο».
^ Κο πουρανό Ισραήλ αβέλας-πες πρώτα δικαστήριος ντα ο κριτές αποφασίνενας άμα οντουβά σο κερντάας ο τζενό έπρεπε τι αβέλ-πες λέσκε-ντα. Σάντε αζομάν κερένας ανταβά σο βακερέλας οντουβά νόμος.
^ Γιαβέρσοϊ «γκεραλό, μπίλατσσο».
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «τι δεξιέ τσσαμιάτε».
^ Γιαβέρσοϊ «τι πφιρές (εκχέ μπουτιάκε) εκ μίλι, πφιρ λέσαρ ντούι μίλια».
^ Δηλαδή δανεικά χωρίς τι ντελ παλάλ πο μπουτ οντουλένταρ σο λιντάς.
^ Κι Πουρανί Μπαλαμανί βακέρντιβελας «ι τζενές σο ισί πασέ τούτε». Ανταβά λάφι να μανγκέλας τι σικαβέλ σάντε οντουλέν σο μπεσένας πασέ εκχέ τζενέστε, αλλά ι κάθε τζενές.
^ Γιαβέρσοϊ «εχθρός».
^ Γιαβέρσοϊ «μπίλατσσενγκε, κακέ τζενένγκε».
^ Γιαβέρσοϊ «σαστέ».
