Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

Τζανένα Σαρ Ισί Μπαγιά ο Πράγματα;

Τζανένα Σαρ Ισί Μπαγιά ο Πράγματα;

«Όταν εκ τζενό κερέλα λάφι εκχέ πραγμάσκε προτού τι ασουνέλ σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα, σικαβέλα ότι να τθερέλα γκοντί ντα ταπεινώντιβελα».​—ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ 18:13.

ΥΜΝΟΙ: 43, 65

1, 2. (α) Σο χρειαζίντιβελα τι σικλιάς, ντα σόσκε; (β) Σο κα ντικχάς ανταλέ μαθημάστε;

ΣΑΡΕ χρειαζίντιβελα τι σικλιάς σαρ τι εξετάνας ο πληροφορίες σο λάσα ντα τι νικαβάς λένταρ ο σωστά συμπεράσματα. (Παροιμίες 3:​21-23· 8:4, 5) Άμα να κα κεράς-λες ανταβά, κα αβέλ εύκολος ι Μπενγκέσκε ντα λέσκε ντουνιάσκε τι επηρεάνεν αμαρό τρόπος σκέψης. (Εφεσίους 5:6· Κολοσσαείς 2:8) Όμως, για τι νικαβάς σωστά συμπεράσματα πρέπει τι τζανάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα. Ο εδάφιος Παροιμίες 18:​13 βακερέλα: «Όταν εκ τζενό κερέλα λάφι εκχέ πραγμάσκε προτού τι ασουνέλ σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα, σικαβέλα ότι να τθερέλα γκοντί ντα ταπεινώντιβελα».

2 Ανταλέ μαθημάστε, κα ντικχάς μερικές δυσκολίες σο τθεράσα κάνα προσπαθίνασα τι τζανάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα ντα τι νικαβάς σωστά συμπεράσματα. Ντα κα σικλιάς αρχές ι Γραφιάκε ντα παραδείγματα σο σικλιαρένα-αμέν σαρ τι εξετάνας ο πληροφορίες σο λάσα.

ΜΑ ΠΑΚΙΑΝ «ΣΑΡΕ Ο ΛΑΦΙΑ»

3. Σόσκε χρειαζίντιβελα τι ακολουθίνας ι αρχή ι Γραφιάκι σο ισί κο εδάφιος Παροιμίες 14:​15; (Ντικχ ι φωτογραφία σο ισί κι αρχή)

3 Αμαρέ ντιβεσέντε αβένα πληροφορίες κατάρ τι μανγκές. Κατά Ίντερνετ, κατά τηλεόραση ντα γιαβερτθάρ. Μπορεί επίσης αμαρέ αμαλά τι μπουτσσαβέν αμένγκε μπουτ μηνύματα κο e-mail ή κο κινητός, ντα γιαβερά αμπέρια. Μπάζιμα ο πληροφορίες σο λάσα ντικχίντιβενα αζόμ μπουτ σο αμντίνασα ότι να τελειώνενα ποτές. Οτθάρ, πρέπει τι προσοχίνας. Αμαρέ αμαλά μπορεί μα τι τθερένα γκεραλό σκοπός, αλλά γιαβερά τζενέ τθερένα, οτθάρ είτε βακερένα πληροφορίες σο νανέ αληθινές είτε να βακερένα σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα. Καγιά αρχή κατά Γραφή μπορίνελα τι βοηθίνελ-αμέν τι εξετάνας οντουλά σο ασουνάσα; Ο εδάφιος Παροιμίες 14:​15 βακερέλα: «Οντουβά σο να τσσινέλα λέσκι γκοντί πακιάλα σαρέ ο λάφια, αλλά ο τζενό σο ντικχέλα ανγκλάλ σκεφτίνελα λατσσές πο κάθε βήμας».

4. Σαρ μπορίνενα ο εδάφια Φιλιππησίους 4:8, 9 τι βοηθίνεν-αμέν τι τραμπίνας σο τι διαβάνας, ντα σόσκε ισί μπουτ σημαντικός τι λας σωστές πληροφορίες; (Ντικχ ο πλαίσιος « Βοηθίντιβασα τι Εξετάνας Σαρ Ισί Μπαγιά ο Πράγματα»)

4 Για τι λας λατσσέ αποφάσεις, χρειαζίντιβελα τι τζανάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα. Οτθάρ, πρέπει τι προσοχίνας μπουτ κάνα τραμπίνασα σο κα διαβάνας. (Διαβάνεν Φιλιππησίους 4:8, 9) Δεν πρέπει τι χασαράς σινανέ αμαρό χρόνος κο Ίντερνετ για τι ντικχάς αμπέρια σο να τζανάσα άμα ισί μπαγιά ή τι διαβάνας μηνύματα σο βακερένα ψέματα. Ντα ατζέ πιο σημαντικός ισί μα τι τσσουβάς-αμέν κο ιστότοποι σο οτθέ ο αποστάτες βακερένα πουμαρέ ιδέες. Βον μανγκένα τι γκεραβέν ι αλήθεια ντα τι κερέν ι Ντεβλέσκε λαός τι χασαρέλ πι πίστη. Άμα ο πληροφορίες σο λάσα νανέ μπαγιά, κα κερέν-αμέν τι λας λάθος αποφάσεις. Ποτές μα τι σκεφτίνεν ότι ο ψεύτικες πληροφορίες να μπορίνενα τι επηρεάνεν-τουμέν.​—1 Τιμόθεο 6:​20, 21.

5. Καλά ψεύτικα αμπέρια ασουντέ ο Ισραηλίτες, ντα σαρ επηρεασάλε;

5 Ο ψεύτικα αμπέρια μπορεί τι ανέν μπέτι αποτελέσματα. Κο ντιβεσά κι Μωυσίσκε, 12 κατάσκοποι γκιλέ κο Υποσχεμέ Τθεμ. Ο 10 ντανέ, κάνα βουρτισάλε να βακερντέ λατσσέ πράγματα. (Αριθμοί 13:​25-33) Κερντέ ο πράγματα τι ντικχίντιβεν μπέτι, ντα ο Ισραηλίτες νταρασάλε ντα χασαρντέ πουμαρό θάρρος. (Αριθμοί 14:​1-4) Σόσκε νιωσάλε αντικάς; Μπορεί τι σκεφτιντέ ότι ανταβά αμπέρι ισινέ μπαγιά επειδή ο πιο μπουτ κατάσκοποι βακερντέ ο ίδιος πράγμας. Να μανγκλέ τι ασουνέν ο λατσσέ πράγματα σο βακερντέ ι Υποσχεμέ Τθεμέσκε ο γιαβερά ντούι κατάσκοποι. (Αριθμοί 14:​6-10) Αντίς τι εξετάνεν ο πράγματα ντα τι τθερέν εμπιστοσύνη κο Ιεχωβά, τραμπιντέ τι πακιάν ανταβά μπέτι αμπέρι. Σο ντινιλιπέ!

6. Σόσκε δεν πρέπει τι σαστίνας άμα κα ασουνάς τι βακέρντιβεν μπέτι πράγματα ι Ιεχωβάσκε λαόσκε;

6 Πρέπει τι προσοχίνας μπουτ κάνα λάσα διάφορα αμπέρια ι Ιεχωβάσκε λαόσκε. Μα τι μπιστρέν ότι αμαρό ντουσμάνι ο Μπενγκ ισί «οντουβά σο κατηγορίνελα αμαρέ πφραλέν». (Αποκάλυψη 12:​10) Ο Ιησούς βακερντάς ότι ο ντουσμάνια κα βακερένας “σαβέ τι μανγκές ψέματα για τι κερέν αμένγκε κακός”. (Ματθαίος 5:​11) Αν κα τθεράς-λες αμαρέ γκοντιάτε ανταβά, να κα σαστίνας κάνα ασουνάσα τι βακέρντιβεν παράξενα πράγματα ι Ιεχωβάσκε λαόσκε.

7. Σο πρέπει τι σκεφτίνας πριν τι μπουτσσαβάς εκ μήνυμας κο e-mail ή κο κινητός;

7 Μπεϊντίνενα τι μπουτσσαβέν τουμαρέ αμαλένγκε e-mail ή μηνύματα; Κάνα ντικχένα κάτι κο ειδήσεις ή ασουνένα εκ εμπειρία, μήπως νιωθίνενα σαρ εκ δημοσιογράφος σο μανγκέλα τι βακερέλ πρώτος σο αβέλα-πες; Πριν τι μπουτσσαβέν οντουβά μήνυμας, σκεφτίνεν: “Ισινόμ σίγουρος ότι ανταβά αμπέρι ισί μπαγιά; Τζανάβα σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα;” Άμα να ισινέν σίγουροι, μπορεί τι βακερέν ψέματα χωρίς τι μανγκέν. Άρα, άμα να τζανένα ότι ισί μπαγιά οντουβά αμπέρι, μα μπουτσσαβέν-λες. Ισταβέν «διαγραφή»!

8. Σο κερντέ ο ντουσμάνια ι Ντεβλέσκε λαόσκε μερικέ τθεμέντε, ντα σαρ κα μπορίναας τι υποστηρίνας-λεν χωρίς τι μανγκάς;

8 Υπαρχίντιβελα ατζέκ εκ κίνδυνος κάνα μπουτσσαβάσα μηνύματα κο e-mail ή κο κινητός χωρίς τι σκεφτίνας-λες. Μερικέ τθεμέντε να μουκχένα ι πφραλέν τι κερέν ελεύθερα ο έργος. Ο ντουσμάνια ι Ντεβλέσκε λαόσκε οντουλέ τθεμέντε μπορεί τι βακερέν επίτηδες κάποια πράγματα για τι νταραβέν-αμέν ή τι κερέν-αμέν μα τι τθεράς εμπιστοσύνη ο εκ κο γιαβέρ. Σκεφτίνεν σο αβιλό-πες κι πρώην Σοβιετική Ένωση. Η μυστική αστυνομία, η Κα-Γκε-Μπε, βακερέλας ότι μερικά γνωστά πφραλά προδωντέας ι Ιεχωβάσκε λαός. * (Ντικχ ι υποσημείωση) Δυστυχώς, μπουτ πφραλά πακιαντέ ανταλά ψεύτικα αμπέρια ντα νασλέ κατά Ιεχωβάσκι οργάνωση. Μπουτ λένταρ βουρτισάλε σοράν, αλλά μερικοί να βουρτισάλε. Μουκχλέ ο ψεύτικα αμπέρια τι καταστραφίνεν λένγκι πίστη. (1 Τιμόθεο 1:​19) Σαρ μπορίνασα μα τι τθεράς ασακέ μπέτι αποτελέσματα; Μα βακερέν αμπέρια σο να βοηθίνενα ι πφραλέν τι ατσσόν πιστοί ή σο να τζανένα άμα ισί μπαγιά. Μα πακιάν σο-ντα ασουνένα. Αλλά τι αβέν σίγουροι ότι τζανένα σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα.

ΚΑΝΑ ΝΑ ΤΖΑΝΑΣΑ ΣΑΡΕ Ο ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

9. Σο γιαβέρ δυσκολίνελα-αμέν τι λας σωστές πληροφορίες;

9 Μπάζιμα ασουνάσα αμπέρια σο σάντε εκ μέρος λένγκο ισί μπαγιά. Γιαβερά αμπέρια να βακερένα σαρέ ο πράγματα. Ανταβά δυσκολίνελα-αμέν τι νικαβάς σωστά συμπεράσματα. Ναστί πακιάσα εκ αμπέρι σο σάντε εκ μέρος λέσκο ισί μπαγιά! Σο μπορίνασα τι κεράς για μα τι χουχάντιβας ασακέ αμπερίνταρ;​—Εφεσίους 4:14.

10. Σόσκε μερικοί Ισραηλίτες ισινέ έτοιμοι τι πολεμίνεν πουμαρέ πφραλέν, ντα σο βοηθιντάς-λεν μα τι κερέν-λες ανταβά;

10 Σκεφτίνεν σο αβιλό-πες κο Ισραηλίτες σο μπεσένας κι δυτική μεριά κατά Λεν Ιορδάνης κο ντιβεσά σο τζουβντιόλας ο Ιησούς του Ναυή. (Ιησούς του Ναυή 22:​9-34) Ασουντέ ότι ο Ισραηλίτες σο μπεσένας κι ανατολική μεριά κατά Ιορδάνης κερντέας εκ μπαρό θυσιαστήριος πασέ κι λεν. Ανταβά ισινέ μπαγιά, αλλά να τζανένας σαρέ ο πράγματα. Ντα ο Ισραηλίτες σο μπεσένας κι δυτική μεριά πακιασάλε ότι λένγκε πφραλά κι ανατολική μεριά γκιλέας κόντρα κο Ιεχωβά, οτθάρ γκιντισάλε για τι πολεμίνεν-λεν. (Διαβάνεν Ιησούς του Ναυή 22:​9-12) Αλλά πριν τι κερέν τζένγκι, ο Ισραηλίτες κατά δυτική μεριά μπουτσσαντέ μερικέ μουρσέν για τι εξετάνεν ο πράγματα. Σο σικλιλέ οντουλά μουρσά; Ο Ισραηλίτες κι ανατολική μεριά να κερντέας ο θυσιαστήριος για τι κερέν θυσίες ψεύτικε ντεβλένγκε. Κερντέας-λες για τι τζανέν σαρέ κο μέλλον ότι ντένας λατρεία κο Ιεχωβά. Ο Ισραηλίτες πρέπει τι χαιρισάλε σο να πολεμιντέ πουμαρέ πφραλέν αλλά μπεσλέ τι εξετάνεν σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα.

11. (α) Σαρ αδικισάλο ο Μεφιβοσθέ; (β) Σαρ κα μπορίνελας ο Δαβίδ τι συμπεριφερίντιβελ δίκαια κο Μεφιβοσθέ;

11 Μπορεί τι στεναχωρίντιβας αμέν-ντα επειδή ο γιαβερά βακερντέ πράγματα αμένγκε σο σάντε εκ μέρος λένγκο ισί μπαγιά. Ανταβά αβιλό-πες κο Μεφιβοσθέ. Ο βασιλιάς Δαβίδ ντινάς αντράλ πι γκίσταρ κο Μεφιβοσθέ σαρέ ο χωράφια σο τθερέλας λέσκο πάππους, ο Σαούλ. (2 Σαμουήλ 9:6, 7) Σοράν, όμως, λιντάς εκ μπέτι αμπέρι για τον Μεφιβοσθέ. Χωρίς τι εξετάνελ αν οντουβά σο σικλιλό ισινέ μπαγιά, λιντάς κατά Μεφιβοσθέ σαρί λέσκι περιουσία. (2 Σαμουήλ 16:​1-4) Κάνα κερντάς λέσαρ λάφι πιο σοράν, ο Δαβίδ αγαντάς πο λάθος. Ντα ντινάς-λες παλάλ εκ μέρος κατά περιουσία. (2 Σαμουήλ 19:​24-29) Αν ο Δαβίδ κα μπεσέλας τι εξετάνελ σαρ ισινέ μπαγιά ο πράγματα αντίς τι σιγκιαρέλ τι αντιδράνελ κάνα ασουντάς ο πρώτες πληροφορίες, ο Μεφιβοσθέ να κα αδικίντιβελας.

12, 13. (α) Σο κερντάς ο Ιησούς κάνα ο τζενέ βακερένας κο γιαβερά ψέματα λέσκε; (β) Σο μπορίνασα τι κεράς αν κάποιος κα βακερέλ κο γιαβερά ψέματα αμένγκε;

12 Σο μπορίνενα τι κερέν αν κάποιος κα βακερέλ κο γιαβερά ψέματα τουμένγκε; Ανταβά αβιλό-πες κο Ιησούς ντα κο Ιωάννης κο Βαφτιστής. (Διαβάνεν Ματθαίος 11:​18, 19) Σο κερντάς ο Ιησούς; Να χαλαντάς σαρό πο χρόνος ντα πο δυνάμεις για τι κερέλ ι τζενέν τι πακιάν ότι οντουλά σο βακέρντιβενας να ισινέ μπαγιά. Αντίς τι κερέλ-λες ανταβά, βακερντάς ι τζενένγκε τι εξετάνεν σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα. Μανγκλάς λένταρ τι προσοχίνεν σο βακερέλας ντα σο σικλιαρέλας. Ο Ιησούς βακερντάς: «Η σοφία δικαιώντιβελα οντουλένταρ σο κερέλα».​—Ματθαίος 11:​19, υποσημείωση.

13 Μπορίνασα τι σικλιάς κάτι σημαντικός κατά Ιησούς. Μπάζιμα ο τζενέ μπορεί τι βακερέν άδικα ντα μπέτι πράγματα αμένγκε, ντα μπορεί τι ανησυχίνας ότι ανταβά κα χαλαβέλ αμαρό ναβ. Αλλά ο τρόπος σο τζουβντιάσα μπορίνελα τι σικαβέλ ι γιαβερένγκε σο τζενέ ισινάμ μπαγιά. Σαρ σικλιάσα κατά παράδειγμας ι Ιησούσκο, αμαρί λατσσί συμπεριφορά μπορίνελα τι κερέλ ι γιαβερέν μα τι πακιάν ο πράγματα σο σάντε εκ μέρος λένγκο ισί μπαγιά ή ο ψεύτικες κατηγορίες.

ΜΗΠΩΣ ΣΤΗΡΙΝΤΙΒΕΝΑ ΤΟΥΜΑΡΕ ΝΕΑΥΤΟΣΤΕ;

14, 15. Σόσκε δεν πρέπει τι στηρίντιβας κο τρόπος σο αγαβάσα αμέν ο πράγματα;

14 Ντικχλάμ ότι μπορεί τι αβέλ δύσκολος τι τζανάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα. Εκ γιαβέρ πρόβλημας ισί αμαρί ατέλεια. Μπορεί τι υπηρετίνασα μπουτ μπρεσά ι Ιεχωβάς ντα μπορεί τι τθεράσα σοφία. Ο γιαβερά μπορεί τι σεβάνεν-αμέν επειδή μπορίνασα τι σκεφτίνας λογικά. Κα μπορίνελας όμως ανταβά τι αβέλ πρόβλημας αμένγκε;

Η Γραφή βακερέλα αμένγκε ότι δεν πρέπει τι στηρίντιβας κο τρόπος σο αγαβάσα αμέν ο πράγματα

15 Βα. Κα μπορίναας τι αρχίνας τι στηρίντιβας κο τρόπος σο αγαβάσα αμέν ο πράγματα. Μπορεί τι μουκχάς αμαρέ αισθήματα ντα αμαρέ απόψεις τι κερέν κουμάντος ο τρόπος σο σκεφτίνασα. Μπορεί τι αρχίνας τι πακιάς ότι αγαβάσα κάτι σο αβέλα-πες ατζέ-ντα άμα να τζανάσα σαρέ ο πράγματα. Ανταβά ισί μπουτ επικίνδυνος! Η Αγία Γραφή βακερέλα αμένγκε ξεκάθαρα ότι δεν πρέπει τι στηρίντιβας κο τρόπος σο αγαβάσα αμέν ο πράγματα.​—Παροιμίες 3:5, 6· 28:26.

16. Ανταλέ παραδειγμάστε, σο αβιλό-πες σε εκ εστιατόριος, ντα σο σκεφτιντάς ο Θωμάς;

16 Για παράδειγμας, σκεφτίνεν ότι εκ ιράτ εκ πφραλ σο ισί μπουτ μπρεσά πρεσβύτερος, ο Θωμάς, γκιλό σε εκ εστιατόριος ντα ντικχλάς εκχέ γιαβερέ πρεσβυτερός, ι Γιαννής, εκχέ τζουβλιάσαρ σο να ισινέ λέσκι ρομνί. Ντικχίντιβελας ότι νακχένας λατσσές μαζί. Ντικχλάς-λεν τι ασάν ντα τι ντεν-πες αγκάλι. Ο Θωμάς αναστατωσάλο μπουτ ντα σκεφτιντάς: “Μήπως κα χωρίνελ πι ρομνιάσαρ; Σο κα αβέλ-πες λέσκε τσσαβέντζαρ;” Ο Θωμάς ντικχλάας πάλι τι αβέν-πες ασακέ πράγματα. Σαρ κα νιωθίνενας τουμέν άμα κα αβένας κι Θωμάσκι θέση;

17. Ανταλέ παραδειγμάστε, σο σικλιλό σοράν ο Θωμάς, ντα σο σικλιάσα-αμέν ανταλέσταρ;

17 Αλλά ατσσόν χάνικα. Παρόλο σο ο Θωμάς νικαντάς ο συμπέρασμας ότι ο Γιάννης να ισινέ πιστός πι ρομνιάτε, τζανέλας μπαγιά σαρέ ο πράγματα; Πιο σοράν οντιά ιράτ, ο Θωμάς λιντάς τηλέφωνος ι Γιαννής ντα σικλιλό ότι οντιά τζουβέλ ισινέ λέσκι πφεν σο αβιλίας ντουράλ. Ο Γιάννης ντα λέσκι πφεν τθερένας τι ντικχέν-πες μπουτ μπρεσά. Ντα επειδή κα μπεσέλας χάνικ σαάτια, ο Γιάννης ερεσαβέλας σάντε τι χαλ λάσαρ σε εκ εστιατόριος. Ι Γιαννίσκι ρομνί να μπορισάλι τι τζαλ. Πάλι λατσσές σο ο Θωμάς να βακερντάς καεκχέσκε οντουβά σο αμντίνελας! Σο σικλιάσα ανταλέσταρ; Καζόμ-ντα μπρεσά τι υπηρετίνας ι Ιεχωβάς, πάντα χρειαζίντιβελα τι τζανάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα πριν τι νικαβάς συμπεράσματα.

18. Σο κα μπορίνελας τι κερέλ-αμέν τι πακιάς κάτι μπέτι αμαρέ πφραλένγκε;

18 Επίσης, μπορεί τι ισί δύσκολος τι εξετάνας σωστά ο πράγματα κάνα τθερένα τι κερέν εκχέ πφραλέσαρ σο να τζάσα-λεν λατσσές. Αν σκεφτίνασα συνέχεια ο διαφορές σο τθεράσα λέσαρ, μπορεί τι αρχίνας μα τι ντας μπέσα αμαρέ πφραλέστε. Σοράν, αν κα ασουνάς κάτι μπέτι λέσκε, μπορεί τι μανγκάς τι πακιάς-λες παρόλο σο να υπαρχίντιβενα αποδείξεις σο σικαβένα ότι ισί μπαγιά. Σο σικλιάσα αμέν; Αν κα μουκχάς αμαρό νεαυτός τι τθερέλ μπέτι αισθήματα αμαρέ πφραλένγκε, μπορεί τι νικαβάς λάθος συμπεράσματα σο να βασίντιβενα αληθινέ πραγματέντε. (1 Τιμόθεο 6:4, 5) Δεν πρέπει τι μουκχάς μπέτι αισθήματα σαρ ισί η χολί ντα η ζήλια τι ατσσόν αμαρέ γκίστε. Ποτές μα τι μπιστρέν ότι ο Ιεχωβά μανγκέλα αμένταρ τι μανγκάς αμαρέ πφραλέν ντα τι συγχωρίνας-λεν αντράλ αμαρέ γκίσταρ.​—Διαβάνεν Κολοσσαείς 3:​12-14.

Ο ΑΡΧΕΣ Ι ΓΡΑΦΙΑΚΕ ΚΑ ΑΡΑΚΧΑΒΕΝ-ΑΜΕΝ

19, 20. (α) Καλά αρχές ι Γραφιάκε κα βοηθίνεν-αμέν τι εξετάνας σωστά ο πληροφορίες σο λάσα; (β) Σο κα ντικχάς κο γιαβέρ μάθημας;

19 Αντιβές ισί μπουτ δύσκολος τι αγαβάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα ντα τι εξετάνας-λεν σωστά. Σόσκε; Μπουτ κατά πληροφορίες σο λάσα να βακερένα σαρέ ο πράγματα ή μπορεί σάντε εκ μέρος λένγκο τι αβέλ μπαγιά, ντα αμέν ισινάμ ατελείς. Σο μπορίνελα τι βοηθίνελ-αμέν; Ο αρχές σο ισί κο Λάφι κι Ντεβλέσκο! Για παράδειγμας, εκ αρχή βακερέλα αμένγκε ότι άμα κεράσα λάφι εκχέ πραγμάσκε πριν τι ασουνάς σαρ ισί μπαγιά ο πράγματα να τθεράσα γκοντί. (Παροιμίες 18:​13) Εκ γιαβέρ αρχή ι Γραφιάκι βοηθίνελα-αμέν τι αγαβάς ότι δεν πρέπει τι πακιάς σο-ντα ασουνάσα χωρίς τι εξετάνας αν ισί σωστός. (Παροιμίες 14:​15) Ντα ατζέ-ντα άμα υπηρετίνασα μπουτ μπρεσά ι Ιεχωβάς, δεν πρέπει τι στηρίντιβας κο τρόπος σο αγαβάσα αμέν ο πράγματα. (Παροιμίες 3:5, 6) Ο αρχές ι Γραφιάκε κα αρακχαβέν-αμέν αν στηρίντιβασα αληθινέ πραγματέντε για τι νικαβάς σωστά συμπεράσματα ντα για τι λας λατσσέ αποφάσεις.

20 Αλλά υπαρχίντιβελα κάτι γιαβέρ-ντα σο μπορεί τι δυσκολίνελ-αμέν τι αρακχάς άμα ισί μπαγιά εκ πράγμας. Σαρ τζενέ, στηρίντιβασα οντουλέντε σο ντικχάσα για τι νικαβάς συμπεράσματα. Κο γιαβέρ μάθημας, κα ντικχάς μερικές παγίδες σο τθερένα τι κερέν ανταλέσαρ ντα κα σικλιάς σαρ τι νασάς λένταρ.

^ παρ. 8 Ντικχ ο Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2004, σελίδες 111, 112, ντα ο Βιβλίο Έτους 2008, σελίδες 133-135.