ΜΑΘΗΜΑΣ 51
Ελπίδα σο να Ανέλα Απογοήτευση
«Η ελπίδα να ανέλα αμένγκε απογοήτευση».—ΡΩΜ. 5:5.
ΥΜΝΟΣ 142 Ασταράσα Σικίς Αμαρί Ελπίδα
ΣΟ ΚΑ ΝΤΙΚΧΑΣ a
1. Σόσκε μπορίνασα τι βακεράς ότι η ελπίδα σο τθερέλας ο Αβραάμ ισινέ σίγουρη;
Ο ΙΕΧΩΒΑ ντινάς πο λάφι πι αμαλέστε κο Αβραάμ ότι σαρέ ο τθεμά ι πφουβιάκε κα ευλογίντιβενας αντράλ λέσκε προσαγγονίσταρ. (Γέν. 15:5· 22:18) Επειδή ο Αβραάμ τθερέλας μπαρί πίστη κο Ντεβέλ, ισινέ σίγουρος ότι ο υποσχέσεις ι Ντεβλέσκε κα νικιόν μπαγιά. Αλλά κάνα ο Αβραάμ ισινέ 100 μπρεσένγκο ντα λέσκι ρομνί 90, οντουβά πιστός αντρόγυνος ατζέ να κερντάας τσσαβές. (Γέν. 21:1-7) Όμως, η Αγία Γραφή βακερέλα: «[Ο Αβραάμ] πακιάλας ότι κα αβέλας ντατ μπουτέ τθεμένγκο, παρόλο σο ντικχίντιβελας ότι ανταβά ναστί αβέλας-πες. Πακιασάλο οντουβά σο βακέρντιλο». (Ρωμ. 4:18) Τουμέν τζανένα ότι η ελπίδα σο τθερέλας ο Αβραάμ αβιλί-πες μπαγιά. Αβιλό ντατ του Ισαάκ, ι τσσαβέσκο σο αζόμ βακίτι μπεκλεντίνελας τι τθερέλ. Σόσκε ισινέ σίγουρος ο Αβραάμ ότι ο Ιεχωβά κα ατσσικιαρέλας πι υπόσχεση;
2. Σόσκε ισινέ σίγουρος ο Αβραάμ ότι η υπόσχεση ι Ιεχωβάσκι κα νικιόλας μπαγιά;
2 Επειδή ισινέ λατσσέ αμαλά ι Ιεχωβάσαρ, ο Αβραάμ «ισινέ μπουτ σίγουρος ότι σαρέ οντουλά σο βακερντάας [ο Ντεβέλ]» κα αβένας-πες μπαγιά. (Ρωμ. 4:21) Ο Ιεχωβά ευλογιντάς τον Αβραάμ ντα βακερντάς ότι ισινέ εκ δίκαιος τζενό χάρη κι πίστη σο τθερέλας. (Ιακ. 2:23) Σαρ βακερέλα ο εδάφιος Ρωμαίους 4:18, η πίστη του Αβραάμ τθερέλας σχέση με την ελπίδα λέσκι. Για τι εξετάνας ακανά σο βακερέλα ο απόστολος Παύλος για την ελπίδα, σαρ ντικχάσα κο κεφάλαιος 5 κι επιστολή σο γραφιντάς κο Ρωμαίους.
3. Καλά πράγματα σο τθερένα τι κερέν με την ελπίδα εξηγίνελα ο Παύλος;
3 Ο Παύλος εξηγίνελα σόσκε μπορίνασα τι αβάς σίγουροι ότι αμαρί «ελπίδα να ανέλα αμένγκε απογοήτευση». (Ρωμ. ) Βοηθίνελα-αμέν επίσης τι αγαβάς σαρ αμαρί Χριστιανική ελπίδα μπορίνελα τι αβέλ πο ζουρανί. Καζόμ ντικχάσα οντουβά σο βακερέλα ο Παύλος ότι αβέλα-πες σε εκ Χριστιανός κο εδάφια 5:5Ρωμαίους 5:1-5, ανέν τουμαρέ γκοντιάτε οντουλά σο νακχλέν τουμέν. Καζόμ κερένα-λες ανταβά, μάλλον κα αγαβέν ότι τουμαρί Χριστιανική ελπίδα αβιλί ατζέ πο ζουρανί καζόμ νακχέλας ο βακίτι. Ανταβά μάθημας κα σικαβέλ επίσης σαρ μπορίνενα τι κερέν τουμαρί ελπίδα ατζέ πο ζουρανί από ό,τι ισί ακανά. Πρώτα κα ντικχάς εκ μπαρί ελπίδα σο, σαρ βακερέλα ο Παύλος, να κα ανέλ απογοήτευση.
ΑΜΑΡΙ ΜΠΑΡΙ ΕΛΠΙΔΑ
4. Καλέ πραγματένγκε κερένα λάφι ο εδάφια Ρωμαίους 5:1, 2;
4 Διαβάνεν Ρωμαίους 5:1, 2. Ο Παύλος γραφιντάς ανταλά λάφια κι κχανγκιρί κι Ρώμη. Ο πφραλά ντα ο πφενιά οτθέ σικλιλέας ι Ιεχωβάσκε ντα ι Ιησούσκε, πακιαντέας κο Ιησούς ντα αβιλέας Χριστιανοί. Οτθάρ, ο Ντεβέλ “βακερντάς ότι ισινέ δίκαιοι επειδή τθερένας πίστη” ντα ντινάς-λεν πο άγιος πνεύμας. Βα, λιντέ εκ μπουτ σουκάρ ντα σημαντική ελπίδα.
5. Καγιά ελπίδα τθερένα ο χρισμέ;
5 Πο σοράν, ο Παύλος γραφιντάς κο χρισμέ Χριστιανοί κι Έφεσος για την ελπίδα σο λιντέ. Μπεκλεντίνενας τι λεν ι “κληρονομιά σο λένα ο άγιοι”. (Εφεσ. 1:18) Επίσης, ο Παύλος σικαντάς κο Κολοσσαείς κατέ κα λένας πουμαρί ελπίδα. Βακερντάς ότι ισί η «ελπίδα σο ισί γκεραντί τουμένγκε κο ουρανός». (Κολ. 1:4, 5) Άρα, η ελπίδα σο τθερένα ο χρισμέ Χριστιανοί ισί τι αναστίντιβεν για τι τζουβντιόν για πάντα κο ουρανός, σο κα αβέν βασιλιάδες γιεκ ι Χριστόσαρ.—1 Θεσ. 4:13-17· Αποκ. 20:6.
6. Σο βακερντάς εκ χρισμέ πφραλ για την ελπίδα σο τθερέλας;
6 Ο χρισμέ Χριστιανοί ντικχένα πολύτιμη ανταγιά ελπίδα. Εκ ανταλένταρ, ο πφραλ Φρέντερικ Φρανς, βακερντάς ακαβά αντράλ πι γκίσταρ: «Αμαρί ελπίδα σίγουρα κα αβέλ-πες μπαγιά, ντα ο κάθε εκ αμένταρ κατά 144.000 κα λελ οντουβά σο ντινάς πο λάφι ο Ιεχωβά αμένγκε. Η ευλογία σο κα λας κα αβέλ αζόμ λατσσί σο να νακχέλα αμαρέ γκοντιάταρ». Αφού υπηρετιντάς ι Ντεβλές πιστά για μπουτ μπρεσά, κο 1991, ο πφραλ Φρανς βακερντάς με σιγουριά: «Συνεχίνελα τι τθερέλ αμένγκε μπαρί αξία ανταγιά ελπίδα . . . . Καζόμ πο μπουτ χρειαζίντιβελα τι μπεκλεντίνας λάκε, αζόμ πο μπουτ εκτιμίνασα-λα. Ισί κάτι σο αξίνελα τι μπεκλεντίνελ κάποιος, ατζέ-ντα άμα κα χρειαζίντιβελ τι μπεκλεντίνελ εκατομμύρια μπρεσά. Εκτιμίναβα πο μπουτ αμαρί ελπίδα από ό,τι ανγκλέ».
7, 8. Καγιά ελπίδα τθερένα ο πο μπουτ τζενέ; (Ρωμαίους 8:20, 21)
7 Ο πο μπουτ τζενέ αντιβές σο ντένα λατρεία ι Ιεχωβάς τθερένα γιαβέρ ελπίδα. Ισί η ελπίδα σο τθερέλας ο Αβραάμ—ζωή για πάντα κι πφουβ τελάλ κατά Βασιλεία ι Ντεβλέσκι. (Εβρ. 11:8-10, 13) Ο Παύλος γραφιντάς για την μπουτ σουκάρ ελπίδα ανταγιά. (Διαβάνεν Ρωμαίους 8:20, 21) Κάνα σικλιλέν πρώτη φαρ για την ελπίδα σο ντέλα η Αγία Γραφή για το μέλλον, καβά πράγμας μπεϊντιντέν πο μπουτ; Μήπως ότι εκ ντιβές κα αβέν τέλειοι, χωρίς τι ταρτίνελ-τουμέν η αμαρτία; Ή μήπως πουτάρντιλο τουμαρό γκι κάνα σικλιλέν ότι τουμαρέ αγαπημέ τζενέ σο μουλέ κα τζουβντιόν πάλι εκχέ πφουβιάτε σο κα αβέλ παράδεισος; Αρχίνενας τι μπεκλεντίνεν για μπουτ σουκάρ πράγματα επειδή “υπαρχίντιβελας ελπίδα”.
8 Είτε μπεκλεντίνασα τι τζουβντιάς για πάντα κο ουρανός είτε κι πφουβ, υπαρχίντιβελα εκ μπαρί ελπίδα σο ντέλα-αμέν λόγους για τι χαιρίνας. Επίσης, η χαρούμενη ελπίδα σο τθεράσα μπορίνελα τι αβέλ ατζέ πο ζουρανί. Οντουλά σο γραφίνελα σοράν ο Παύλος εξηγίνενα σαρ μπορίνελα τι αβέλ-πες ανταβά. Για τι ντικχάς σο γραφιντάς για την ελπίδα σο τθεράσα. Αντικάς κα νιωθίνας ατζέ πο σίγουροι ότι αμαρί ελπίδα κα συνεχίνελ τι αβέλ ατζέ πο ζουρανί ντα να κα ανέλ αμένγκε απογοήτευση ποτές.
ΣΑΡ Η ΕΛΠΙΔΑ ΑΒΕΛΑ ΠΟ ΖΟΥΡΑΝΙ
9, 10. Σαρ σικαβέλα ο παράδειγμας ι Παυλόσκο, σο μπεκλεντίνενα τι νακχέν ο Χριστιανοί; (Ρωμαίους 5:3) (Ντικχέν ο φωτογραφίες-ντα)
9 Διαβάνεν Ρωμαίους 5:3. Ο Παύλος βακερντάς ότι κάνα τθεράσα στεναχώριες, αμαρί ελπίδα αβέλα πο ζουρανί. Ανταβά μπέκιμ κερέλα αμένγκε εντύπωση. Αλλά ισί μπαγιά ότι σαρέ ο μαθητές ι Χριστόσκε μπεκλεντίνενα ότι κα νακχέν στεναχώρια. Σκεφτίνεν ο παράδειγμας ι Παυλόσκο, σο βακερντάς κο Χριστιανοί κι Θεσσαλονίκη: «Κάνα ισινάμας τουμέντζαρ, βακεράας τουμένγκε πο τζανγκλέ ότι κα νακχάας στεναχώρια ντα . . . ανταβά ακριβώς αβιλό-πες». (1 Θεσ. 3:4) Κο πφραλά κι Κόρινθος γραφιντάς: «Μανγκάσα τι τζανέν λατσσές, πφραλάλεν, ι προβληματένγκε σο νακχλάμ . . . Να ισινάμας σίγουροι ατζέ-ντα αμαρέ ζωγιάκε».—2 Κορ. 1:8· 11:23-27.
10 Αντιβές-ντα, ο Χριστιανοί μπεκλεντίνενα ότι κα νταϊντίνεν κάποια στεναχώρια. (2 Τιμ. 3:12) Νακχλέν τουμέν στεναχώρια καζόμ σικαβένα πίστη κο Ιησούς ντα ακολουθίνενα-λες; Τουμαρέ αμαλά ντα τουμαρέ τζενέ μπέκιμ τι πρασαντέ-τουμέν. Μπορεί ατζέ-ντα τι γκιλέ τουμέντζαρ μπαρί κόντρα. Μήπως νακχλέν προβλήματα τουμαρέ μπουτιάτε επειδή ισινέν αποφασισμέ τι αβέν τίμιοι σαρέ κο πράγματα; (Εβρ. 13:18) Μήπως η κυβέρνηση γκιλί τουμέντζαρ κόντρα επειδή κερένας λάφι κο γιαβερά για την ελπίδα σο τθερένα τουμέν; Σο-ντα στεναχώρια τι νακχάσα όμως, ο Παύλος βακερέλα ότι πρέπει τι χαιρίνας. Σόσκε;
11. Σόσκε χρειαζίντιβελα τι αβάς αποφασισμέ τι νταϊντίνας σαβέ τι μανγκές δοκιμασίες;
11 Μπορίνασα τι χαιρίνας κάνα νακχάσα στεναχώριες επειδή τζανάσα ότι ανταβά κα βοηθίνελ-αμέν τι μπαριαράς εκ σημαντική ιδιότητα. Σαρ βακερέλα ο εδάφιος Ρωμαίους 5:3, «η στεναχώρια ανέλα υπομονή». Σαρέ ο Χριστιανοί κα νακχέν στεναχώρια, οτθάρ σαρέ ο Χριστιανοί πρέπει τι τθερέν υπομονή. Πρέπει τι αβάς αποφασισμέ τι νταϊντίνας κάθε δοκιμασία σο μπέκιμ τι νακχάς. Σάντε αζομάν κα μπορίνας τι ντικχάς αμαρί ελπίδα τι νικιόλ μπαγιά. Να μανγκάσα τι μοιάζας κο σπόροι σο πελέ κο μπαρά, κο παράδειγμας σο βακερντάς ο Ιησούς. Ο τζενέ σο μοιάζενα κο σπόροι ανταλά, κι αρχή δεχτίνενα ο λάφι χαράσαρ, αλλά χασαρένα πουμαρί πίστη κάνα νακχένα “στεναχώρια ή τζάνα λέντζαρ κόντρα”. (Ματθ. 13:5, 6, 20, 21) Σίγουρα, νανέ εύκολος ούτε σουκάρ τι τζαν αμέντζαρ κόντρα ή τι νακχάς δοκιμασίες, αλλά κάνα νταϊντίνασα, σίγουρα βοηθίντιβασα. Σαρ;
12. Σαρ βοηθίντιβασα κάνα νταϊντίνασα δοκιμασίες;
12 Ο μαθητής Ιάκωβος βακερντάς σαρ βοηθίντιβασα κάνα νταϊντίνασα δοκιμασίες. Γραφιντάς: «Μουκχέν . . . ι υπομονή τι σικλιαρέλ-τουμέν λατσσές, για τι αβέν σαστέ ντα υγιείς σαρέ κο πράγματα, χωρίς τι λειπίνελ τουμένταρ τίποτα». (Ιακ. 1:2-4) Ο Ιάκωβος βακερντάς ότι η υπομονή τθερέλα εκ σκοπός. Καβά ισί ανταβά; Τι βοηθίνελ-τουμέν μα τι χολιάνεν εύκολα, τι τθερέν πο μπουτ πίστη ντα τι ντεν πο μπαρί μπέσα κο Ντεβέλ. Όμως, κάνα νταϊντίνασα, βοηθίντιβασα ατζέκ εκχέ τροπόσαρ.
13, 14. Σο ανέλα η υπομονή, ντα σο σχέση τθερέλα ανταβά με την ελπίδα; (Ρωμαίους 5:4)
13 Διαβάνεν Ρωμαίους 5:4. Ο Παύλος βακερέλα ότι η υπομονή γκερέλα σε «εκ λατσσί κατάσταση κο γιακχά κι Ντεβλέσκε». Τουμαρί υπομονή ανέλα ι ευλογία ι Ιεχωβάσκι. Ανταβά να μανγκέλα τι βακερέλ ότι ο Ιεχωβά χαιρίνελα σο νακχένα δοκιμασίες ή προβλήματα. Ο Ντεβέλ ευλογίνελα τουμέν. Τουμαρί υπομονή γκερέλα σε εκ λατσσί κατάσταση κο γιακχά κι Ντεβλέσκε. Σο σουκάρ ευλογία!—Ψαλμ. 5:12.
14 Ντεν-τουμέν γκοντί ότι ο Αβραάμ νταϊντιντάς δοκιμασίες ντα ο Ντεβέλ ισινέ ευχαριστιμέ λέσαρ. Ο Ιεχωβά ντικχέλας-λες σαρ πο αμάλ ντα βακερντάς ότι ισινέ δίκαιος. (Γέν. 15:6· Ρωμ. 4:13, 22) Ο ίδιος μπορίνελα τι αβέλ-πες αμέντζαρ-ντα. Ο Ντεβέλ να ευλογίνελα-αμέν σάντε κάνα ντικχέλα καζόμ πράγματα κεράσα ή καζόμ προνόμια τθεράσα. Ευλογίνελα-αμέν χάρη κι πίστη σο τθεράσα ντα κι υπομονή σο κεράσα. Σαρέ μπορίνασα τι νταϊντίνας, καζόμ μπρεσένγκε-ντα τι αβάς, σαρ-ντα τι αβέν ο πράγματα αμαρέ ζωγιάτε ντα σο-ντα ικανότητες τι τθεράσα. Μήπως νταϊντίνενα πιστά κάποια δοκιμασία ανταγιά στιγμή; Άμα βα, τι αρακχέν παρηγοριά καζόμ σκεφτίνενα ότι τθερένα ι ευλογία ι Ντεβλέσκι. Κάνα αγαβάσα ότι τθεράσα ι ευλογία ι Ντεβλέσκι, ανταβά μπορεί τι τθερέλ μπαρί ζορ οπρ’ αμέντε. Μπορίνελα τι κερέλ αμαρί ελπίδα πο ζουρανί.
ΕΚ ΠΟ ΖΟΥΡΑΝΙ ΕΛΠΙΔΑ
15. Σο γιαβέρ βακερέλα σοράν ο Παύλος, ντα σόσκε ανταβά μπέκιμ τι μπερδίνελα μερικέ τζενέν;
15 Σαρ εξηγιντάς ο Παύλος, κάνα νταϊντίνασα με επιτυχία δοκιμασίες, κερδίνασα ι ευλογία ι Ιεχωβάσκι. Ντικχέν σαρ συνεχίνελα ο Παύλος: «Η λατσσί κατάσταση [ανέλα] ελπίδα· ντα η ελπίδα να ανέλα αμένγκε απογοήτευση». (Ρωμ. 5:4, 5) Ανταβά μπέκιμ τι μπερδίνελα μερικέ τζενέν. Σόσκε; Επειδή πο τζανγκλέ, σαρ διαβάνασα κο εδάφιος Ρωμαίους 5:2, ο Παύλος βακερντάς ότι οντουλά Χριστιανοί κι Ρώμη τθερένας ήδη ελπίδα, “ι ελπίδα τι δοξάνελ-λεν ο Ντεβέλ”. Άρα, εκ τζενό κα μπορίνελας τι πουτσέλ: “Αφού οντουλά Χριστιανοί τθερένας ήδη ελπίδα, σόσκε ο Παύλος κερέλα λάφι πάλι για την ελπίδα πο σοράν;”
16. Σαρ αρχίνελα η ελπίδα τι μπαριόλ εκχέ τζενέστε; (Ντικχέν ο φωτογραφίες-ντα)
16 Μπορίνασα τι αγαβάς σο μανγκέλας τι βακερέλ ο Παύλος άμα τθεράσα αμαρέ γκοντιάτε ότι η ελπίδα ισί κάτι σο μπαριόλα. Για παράδειγμας: Ντένα-τουμέν γκοντί κάνα ασουντέν πρώτη φαρ για τη σουκάρ ελπίδα σο ισί κο Λάφι κι Ντεβλέσκο; Αζομάν, μπορεί τι σκεφτίνενας ότι κα αβέλας μπουτ σουκάρ τι τζουβντιόν για πάντα κο παράδεισος κι πφουβ αλλά να ισινένας σίγουροι άμα κα αβέλ-πες μπαγιά. Όμως, καζόμ σικλιόνα πο μπουτ ι Ιεχωβάσκε ντα για το υποσχέσεις σο ισί κι Αγία Γραφή, αβιλέν σίγουροι ότι ανταγιά ελπίδα κα αβέλ μπαγιά.
17. Σαρ συνεχίνελα τουμαρί ελπίδα τι μπαριόλ σοράν κατά αφιέρωση ντα κατά μπολντιπέ;
17 Ατζέ-ντα σοράν κατά αφιέρωση ντα κατά μπολντιπέ, τουμαρί ελπίδα συνεχίνελας τι μπαριόλ καζόμ σικλιόνας πο μπουτ ντα αβένας πο ώριμοι πνευματικά. (Εβρ. 5:13–6:1) Μάλλον ντικχλέν τουμαρέ ζωγιάτε οντουβά σο βακέρντιβελα κο εδάφια Ρωμαίους 5:2-4. Νακχλέν μπουτ στεναχώριες, αλλά νταϊντιντέν-λεν ντα νιωσάλεν ι ευλογία ι Ντεβλέσκι. Επειδή ισινέν σίγουροι ότι τθερένα ο γιακχά ι Ντεβλέσκε οπρά-τουμέντε, ακανά τθερένα ατζέ πο μπουτ λόγους τι μπεκλεντίνεν για το υποσχέσεις λέσκε. Τουμαρί ελπίδα αβιλί πο ζουρανί από ό,τι ισινέ κι αρχή. Ισί πο πραγματική τουμένγκε. Επηρεάνελα-τουμέν πο μπουτ. Επηρεάνελα σο-ντα κερένα τουμαρέ ζωγιάτε ντα αλλάνελα ο τρόπος σο συμπεριφερίντιβενα τουμαρέ φαμιλιάτε, σο λένα αποφάσεις, ατζέ-ντα σο χρησιμοποιήνενα τουμαρό σαάτι.
18. Καγιά σιγουριά ντέλα ο Ιεχωβά;
18 Ο απόστολος βακερέλα κάτι ατζέ σο ισί σημαντικός για την ελπίδα αφού λιντέν ι ευλογία ι Ντεβλέσκι. Ντέλα-τουμέν ι σιγουριά ότι τουμαρί ελπίδα κα νικιόλ μπαγιά. Σόσκε μπορίνενα τι αβέν αζόμ σίγουροι; Ο Παύλος ντέλα κο Χριστιανοί ακαγιά σιγουριά σο ισί κατά Ντεβέλ: «Η ελπίδα να ανέλα αμένγκε απογοήτευση· επειδή η αγάπη ι Ντεβλέσκι πφερντάς αμαρό γκι αντράλ κατά άγιος πνεύμας, σο ντιντιλό αμέντε». (Ρωμ. 5:5) Τθερένα κάθε λόγος τι αβέν σίγουροι για την ελπίδα ανταγιά—τουμαρί ελπίδα.
19. Καγιά σιγουριά μπορίνενα τι τθερέν τουμαρέ ελπιδάκε;
19 Ανέν τουμαρέ γκοντιάτε ι υπόσχεση ι Ιεχωβάσκι σο ντινάς κο Αβραάμ ντα σαρ ο Ιεχωβά ευλογιντάς-λες ντα βακερντάς ότι ισινέ Λέσκο αμάλ. Ο Αβραάμ να μπεκλεντίνελας σινανέ. Η Γραφή βακερέλα: «Αφού πρώτα ο Αβραάμ σικαντάς υπομονή, λιντάς ανταγιά υπόσχεση». (Εβρ. 6:15· 11:9, 18· Ρωμ. 4:20-22) Σίγουρα να απογοητευσάλο. Τουμέν-ντα μπορίνενα τι αβέν αζόμ σίγουροι ότι, άμα κα ατσσόν πιστοί, κα λεν ι ευλογία σο μπεκλεντίνενα. Τουμαρί ελπίδα ισί πραγματική. Ανέλα χαρά, όχι απογοήτευση! (Ρωμ. 12:12) Ο Παύλος γραφιντάς: «Ο Ντεβέλ σο ντέλα ελπίδα τι πφερέλ-τουμέν μπαρέ χαράσαρ ντα ειρηνιάσαρ σόσκε ντένα λέσκε μπέσα, για τι αβέν πφερντέ ελπίδα με ζορ κατά άγιος πνεύμας».—Ρωμ. 15:13.
ΥΜΝΟΣ 139 Αμαρί Ζωή κο Νεβό Ντουνιάς
a Ανταλέ μαθημάστε, κα ντικχάς σο ισί αμαρί Χριστιανική ελπίδα ντα σόσκε μπορίνασα τι αβάς σίγουροι ότι κα αβέλ-πες μπαγιά. Ο κεφάλαιος 5 κι επιστολή κο Ρωμαίους, κα βοηθίνελ-αμέν τι αγαβάς καγιά διαφορά τθερέλα η ελπίδα σο τθεράσα ακανά οντουλάταρ σο τθεράας κι αρχή κάνα σικλιλάμ ι αλήθεια.