Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

ΜΑΘΗΜΑΣ 4

«Ο Ίδιος ο Πνεύμας Ντέλα Μαρτυρία»

«Ο Ίδιος ο Πνεύμας Ντέλα Μαρτυρία»

«Ο ίδιος ο πνεύμας ντέλα μαρτυρία γιεκ αμαρέ πνευμάσαρ ότι ισινάμ τσσαβέ ι Ντεβλέσκε».​—ΡΩΜ. 8:16.

ΥΜΝΟΣ 147 Λιντάς-λεν Πέσκε

ΣΟ ΚΑ ΝΤΙΚΧΑΣ *

Ο Ιεχωβά ντινάς πο άγιος πνεύμας εντυπωσιακέ τροπόσαρ κι Πεντηκοστή περίπου 120 Χριστιανόντε (Ντικχέν ο παράγραφοι 1, 2)

1, 2. Καβά εντυπωσιακός πράγμας αβιλό κι Πεντηκοστή κο 33 Κ.Χ.;

ΒΑΚΕΡΕΝ ότι ισινάμ κι Ιερουσαλήμ Κυριακή πρωί κι Πεντηκοστή κο μπρες 33 Κ.Χ. Περίπου 120 μαθητές ισί γκιντιμέ κο οπραϊνό δωμάτιος εκχέ κχερέσκο. (Πράξ. 1:​13-15· 2:1) Χάνικ ντιβεσά πιο τζανγκλέ, ο Ιησούς βακερντάας λένγκε μα τι νασέν κατά Ιερουσαλήμ σόσκε κα λένας εκ μπαρό δώρος. (Πράξ. 1:4, 5) Σο αβέλα-πες σοράν;

2 «Ξαφνικά [ασούντιβελα] κάτι κατά ουρανός, σαρ εκ μπουτ ζουρανί μπαρμπάλ». Ασούντιβελα σαρό κο κχερ. Σοράν, “τσσιμπά σο ισί σαρ γιακ” αβένα οπράλ κο σορέ κι μαθητένγκε, ντα “πφερντιόνα σαρέ άγιος πνεύμας”. (Πράξ. 2:​2-4) Ανταλέ εντυπωσιακέ τροπόσαρ, ο Ιεχωβά ντέλα-λεν πο άγιος πνεύμας. (Πράξ. 1:8) Ισί ο πρώτοι σο αβένα χρισμέ ι άγιε πνευμάσαρ * ντα πουτάρντιβελα λένγκε ο ντρομ για τι αβέν βασιλιάδες ι Ιησούσαρ κο ουρανός.

ΣΟ ΑΒΕΛΑ-ΠΕΣ ΚΑΝΑ ΕΚ ΤΖΕΝΟ ΑΒΕΛΑ ΧΡΙΣΜΕ;

3. Σόσκε ο μαθητές κι Πεντηκοστή ισινέ σίγουροι ότι αβιλέ χρισμέ ι άγιε πνευμάσαρ;

3 Άμα ισινένας οντουλέ δωματιόστε οντουβά ντιβές, να κα μπιστρένας ποτές σο αβιλό-πες. Εκ πράγμας σο ισινέ σαρ γιακ αβιλό οπράλ τουμαρέ σορέστε, ντα αρχισάλεν τι κερέν λάφι γιαβερά τσσιμπά! (Πράξ. 2:​5-12) Κα αβένας ντιπ σίγουροι ότι τραμπίντιλεν ι άγιε πνευμάσαρ. Αλλά τραμπίντιβενα σαρέ ο χρισμέ εκχέ εντυπωσιακέ τροπόσαρ; Νάα. Σαρ τζανάσα-λες ανταβά; Ντα κάνα τραμπίντιβενα;

4. Κάνα τραμπίντιλε ο χρισμέ σο τζουβντιόνας κο πρώτος αιώνας; Εξηγίνεν.

4 Κα ντικχάς κάνα μπορεί εκ τζενό τι τραμπίντιβελ ι πνευμάσαρ. Κι Πεντηκοστή κο 33 Κ.Χ., να τραμπίντιλε σάντε ο 120 μαθητές. Πιο σοράν κο ίδιος ντιβές, λιντέ ο άγιος πνεύμας γιαβερά 3.000 περίπου τζενέ. Βον τραμπίντιλε κάνα μπολντιλέ. (Πράξ. 2:​37, 38, 41) Αλλά ο γιαβερά μπρεσά, να τραμπίντιλε σαρέ ο χρισμέ αζομάν σο μπολντιλέ. Ο Σαμαρείτες τραμπίντιλε σοράν πουμαρέ μπολντιμάσταρ. (Πράξ. 8:​14-17) Επίσης, εκχέ γιαβερέ περιπτωσιάτε, ο Κορνήλιος ντα λέσκι φαμιλί τραμπίντιλε ι άγιε πνευμάσαρ πριν τι μπολντιόν.​—Πράξ. 10:​44-48.

5. Σο αβέλα-πες κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα ι άγιε πνευμάσαρ σαρ βακερένα ο εδάφια 2 Κορινθίους 1:​21, 22;

5 Κα ντικχάς επίσης σο αβέλα-πες κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα ι άγιε πνευμάσαρ. Κάποιοι σο τραμπίντιβενα μπορεί κι αρχή τι αβέλ λένγκε δύσκολος τι δεχτίνεν ότι ο Ιεχωβά τραμπιντάς-λεν. Μπορεί τι σκεφτίνενα: “Σόσκε τραμπιντάς ο Ντεβέλ μαν;” Γιαβερά μπορεί μα τι νιωθίνεν αντικάς. Σαρ-ντα τι νιωθίνεν, ο απόστολος Παύλος βακερέλα σο αβέλα-πες σαρέ οντουλέντε σο τραμπίντιλε: «Αφού πακιασάλεν λέστε, τσσουβντιλί τουμένγκε σφραγίδα * αντρά-λέσταρ ι άγιε πνευμάσαρ σο ντινάς πο λάφι ότι κα ντελ, ντα ανταβά πνεύμας ντέλα-αμέν εγγύηση ότι κα λας αμαρί κληρονομιά». (Εφεσ. 1:​13, 14· υποσ.) Άρα, ο Ιεχωβά αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ σικαβέλα ξεκάθαρα οντουλέ Χριστιανόνγκε ότι τραμπιντάς-λεν. Αντικάς, ο άγιος πνεύμας ισί «εγγύηση» σο ντιντιόλα για τι σικαβέλ λένγκε ότι σίγουρα κα τζουβντιόν για πάντα κο ουρανός ντα όχι κι πφουβ.​—Διαβάνεν 2 Κορινθίους 1:​21, 22.

6. Σο πρέπει τι κερέλ εκ χρισμέ Χριστιανός για τι τζαλ κο ουρανός;

6 Άμα εκ Χριστιανός ισί χρισμέ κα τζαλ σίγουρα κο ουρανός; Νάα. Τζανέλα σίγουρα ότι τραμπίντιλο τι τζαλ κο ουρανός, αλλά πρέπει τι ντελ-πες γκοντί ακαγιά συμβουλή: «Πφραλάλεν, τι μαρέν-τουμέν ατζέ πιο μπουτ για τι αβέν σίγουροι ότι κα συνεχίνεν τι αβέν καλεσμέ ντα τραμπιμέ, σόσκε άμα να τσσιναβένα τι κερέν ανταλά πράγματα, να κα περέν ποτές». (2 Πέτρ. 1:​10) Άρα, παρόλο σο εκ χρισμέ Χριστιανός τραμπίντιλο τι τζαλ κο ουρανός, κα τζαλ σάντε άμα κα ατσσόλ πιστός.​—Φιλιπ. 3:​12-14· Εβρ. 3:1· Αποκ. 2:10.

ΣΑΡ ΤΖΑΝΕΛΑ ΕΚ ΤΖΕΝΟ ΑΜΑ ΙΣΙ ΧΡΙΣΜΕ;

7. Σαρ τζανένα ο χρισμέ ότι τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός;

7 Αλλά σαρ τζανέλα εκ τζενό ότι τραμπίντιλο τι τζαλ κο ουρανός; Η απάντηση ντικχίντιβελα ξεκάθαρα κο λάφια σο βακερντάς ο Παύλος κο Ρωμαίοι σο ισινέ «καλεσμέ για τι αβέν άγιοι». Βακερντάς λένγκε: «Να λιντέν πνεύμας σο κερέλα-τουμέν σκλάβοι ντα ανέλα τουμένγκε πάλι νταρ, αλλά λιντέν πνεύμας για τι αβέν ι Ντεβλέσκε τσσαβέ, ντα αντράλ ανταλέ πνευμάσταρ ντάσα βίκος: “Αββά, Ντάντε!” Ο ίδιος ο πνεύμας ντέλα μαρτυρία γιεκ αμαρέ πνευμάσαρ ότι ισινάμ τσσαβέ ι Ντεβλέσκε». (Ρωμ. 1:7· 8:​15, 16) Άρα, αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ, ο Ντεβέλ σικαβέλα ξεκάθαρα κο χρισμέ ότι τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός.​—1 Θεσ. 2:12.

8. Σαρ σικαβένα ο εδάφια 1 Ιωάννη 2:​20, 27 ότι ο χρισμέ Χριστιανοί να τθερένα ανάγκη τι βακερέλ λένγκε εκ γιαβέρ ότι ισί χρισμέ;

8 Ο Ιεχωβά κερέλα οντουλέν σο τραμπίνελα τι τζαν κο ουρανός τι αβέν ντιπ σίγουροι πουμαρέ γκοντιάτε ντα πουμαρέ γκίστε ότι τραμπίντιλε. (Διαβάνεν 1 Ιωάννη 2:​20, 27) Σίγουρα, ο χρισμέ Χριστιανοί τθερένα ανάγκη, σαρ τθερένα σαρέ ο γιαβερά-ντα, ο σικλιαριπέ ι Ιεχωβάσκο σο ντιντιόλα αντράλ κατά κχανγκιρί. Αλλά να τθερένα ανάγκη καεκχές τι βακερέλ λένγκε ότι ισί χρισμέ. Ο Ιεχωβά αντράλ πι πνευμάσταρ, σο ισί η πιο μπαρί ζορ σο υπαρχίντιβελα, σικαντάς λένγκε ξεκάθαρα ότι ισί χρισμέ!

“ΜΠΙΑΝΤΙΒΕΝΑ ΠΑΛΙ”

9. Κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα κατά Ντεβέλ, σο αβέλα-πες λέσαρ, σαρ βακερέλα ο εδάφιος Εφεσίους 1:18;

9 Ο πιο μπουτ υπηρέτες ι Ντεβλέσκε αντιβές ναστί αγαβένα σο αβέλα-πες εκχέ τζενέσαρ κάνα τραμπίνελα-λες ο Ντεβέλ πι πνευμάσαρ. Ανταβά αβέλα-πες σόσκε βον νανέ χρισμέ. Ο Ντεβέλ λατσσαρντάς ι τζενέν τι τζουβντιόν για πάντα κι πφουβ, όχι κο ουρανός. (Γέν. 1:​28· Ψαλμ. 37:​29) Αλλά ο Ιεχωβά τραμπιντάς μερικέ τζενέν τι τζουβντιόν κο ουρανός. Οντουλέσκε κάνα τραμπίνελα-λεν, αλλάνελα ντιπ αντρά-λένταρ οντουβά σο μπεκλεντίνενα ντα ο τρόπος σο σκεφτίνενα, ντα αντικάς μπεσένα σαρ σαρ τι τζουβντιόν κο ουρανός.​—Διαβάνεν Εφεσίους 1:18.

10. Σο μανγκέλα τι βακερέλ ότι εκ τζενό “μπιάντιβελα πάλι”; (Ντικχέν ι υποσημείωση-ντα)

10 Κάνα ο Χριστιανοί τραμπίντιβενα ι άγιε πνευμάσαρ, “μπιάντιβενα πάλι”, ή γιαβέρτουλους “μπιάντιβενα οπράλ”. * Ο Ιησούς σικαντάς ότι εκ τζενό σο «μπιάντιλο πάλι», ή γιαβέρτουλους «μπιάντιλο κατά πνεύμας», να αβέλα-πες τι εξηγίνελ εκχέ τζενέσκε σο νανέ χρισμέ σαρ νιωθίνελα.​—Ιωάν. 3:​3-8· υποσ.

11. Εξηγίνεν σαρ αλλάνελα ο τρόπος σκέψης εκχέ τζενέσκο κάνα αβέλα χρισμέ.

11 Σαρ αλλάνελα ο τρόπος σκέψης εκχέ Χριστιανόσκο κάνα αβέλα χρισμέ; Πριν τι τραμπίνελ-λεν ο Ιεχωβά, λένγκε ισινέ μπουτ σημαντικός σο κα τζουβντιόνας για πάντα κι πφουβ. Μπεσένας σαρ σαρ τι αβέλ ο βακίτι σο ο Ιεχωβά κα νασκιαρέλ ο γκεραλιπέ ντα κα κερέλ ι πφουβ παράδεισος. Μπορεί τι ανένας πουμαρέ γκοντιάτε ότι κα αβένας πουμαρέ τζενέντζαρ ή πουμαρέ αμαλέντζαρ σο χασαρντέ κο μεριπέ. Κάνα αβιλέ όμως χρισμέ, αρχισάλε τι σκεφτίνεν γιαβέρτουλους. Σόσκε; Να σκεφτιντέ ότι να μπεϊντίνενα τι τζουβντιόν για πάντα κι πφουβ. Να αλλαντέ γνώμη επειδή ισινέ μπουτ στεναχωριμέ ή νακχένας μπουτ. Να νιωσάλε ξαφνικά ότι κα βαριόνενας άμα κα τζουβντιόνας για πάντα κι πφουβ. Οντουβά σο αβιλό-πες ισί ότι ο Ιεχωβά πι άγιε πνευμάσαρ αλλαντάς ο τρόπος σο σκεφτίνενας ντα ι ελπίδα σο μπεκλεντίνενας.

12. Σαρ νιωθίνενα ο χρισμέ οντουλένγκε σο μπεκλεντίνενα τι αβέν-πες σαρ βακερένα ο εδάφια 1 Πέτρου 1:3, 4;

12 Εκ τζενό σο τραμπίντιλο ι πνευμάσαρ μπορεί τι νιωθίνελ ότι να αξίνελα-λες ανταβά. Αλλά ισί ντιπ σίγουρος ότι ο Ιεχωβά τραμπιντάς-λες. Λέσκο γκι ισί πφερντό χαρά ντα εκτίμηση κάνα σκεφτίνελα οντουλά σο μπεκλεντίνελα τι αβέν-πες.​—Διαβάνεν 1 Πέτρου 1:3, 4.

13. Σαρ νιωθίνενα ο χρισμέ ι ζωγιάκε σο τθερένα ατθέ κι πφουβ;

13 Μήπως ανταβά μανγκέλα τι βακερέλ ότι ο χρισμέ μανγκένα τι μερέν; Ο απόστολος Παύλος απαντίνελα ανταλέ ερωτησιάτε. Μοιασκιαρντάς ο σώμας σο τθερένα σαρ τζενέ εκχέ τσαντιρίσαρ ντα βακερντάς: «Αμέν σο ισινάμ ανταλέ τσαντιρίστε τσσίντασα γκίσαρ κατά πφαριπέ σο τθεράσα κο γκι, σόσκε να μανγκάσα τι νικαβάς οπρ’ αμένταρ ανταβά τσαντίρι, αλλά μανγκάσα τι ιριάς ο γιαβέρ, για τι μπορίνελ η ζωή τι μπιλιαβέλ οντουβά σο μερέλα». (2 Κορ. 5:4) Οντουλά Χριστιανοί να τσαλιλέ ανταλέ ζωγιάταρ ούτε μανγκένα τι μερέν σουγκό. Μπεϊντίνενα ι ζωή ντα μανγκένα κάθε ντιβές τι υπηρετίνεν ι Ιεχωβάς πουμαρέ φαμιλιάσαρ ντα πουμαρέ αμαλέντζαρ. Όμως, σο-ντα τι κερέν, πάντα ντένα-πες γκοντί ι σουκάρ ελπίδα σο μπεκλεντίνενα.​—1 Κορ. 15:​53· 2 Πέτρ. 1:4· 1 Ιωάν. 3:2, 3· Αποκ. 20:6.

ΤΡΑΜΠΙΝΤΑΣ-ΤΟΥΜΕΝ Ο ΙΕΧΩΒΑ ΓΙΑ ΤΙ ΑΒΕΝ ΧΡΙΣΜΕ;

14. Καλά πράγματα να σικαβένα ότι εκ τζενό τραμπίντιλο ι άγιε πνευμάσαρ;

14 Μπορεί τι σκεφτίνενα άμα τραμπίντιλεν ι άγιε πνευμάσαρ. Άμα νακχέλα τουμαρέ γκοντιάταρ ανταβά, πουτσέν-τουμέν: Μανγκένα σαρέ τουμαρέ γκίσαρ τι κερέν οντουβά σο μανγκέλα ο Ιεχωβά; Πφαμπόνα μπουτ ι εργόσκε; Μπεϊντίνενα τι διαβάνεν ο Λάφι ι Ντεβλέσκο ντα τι σικλιόν «ο βαθιά πράγματα ι Ντεβλέσκε»; (1 Κορ. 2:​10) Πακιάνα ότι ο Ιεχωβά βοηθίνελα-τουμέν μπουτ κο έργος; Νιωθίνενα ότι πρέπει τι βοηθίνεν ι γιαβερέν τι σικλιόν ι Ιεχωβάσκε; Ντικχένα ι Ιεχωβάσκο βας μπουτέ πραγματέντε τουμαρέ ζωγιάτε; Άμα η απάντηση ανταλέ ερωτησιέντε ισί εκ μπαρό «βα», μήπως ανταβά σικαβέλα ότι ακανά τραμπίντιλεν τι τζαν κο ουρανός; Νάα. Σόσκε; Επειδή σαρέ ο υπηρέτες ι Ντεβλέσκε μπορεί τι νιωθίνεν αντικάς, είτε ισί χρισμέ είτε νανέ. Επίσης, αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ, ο Ιεχωβά ντέλα ζορ σαρέ πι υπηρετόντε, καγιά-ντα ελπίδα τι τθερένα. Κι πραγματικότητα, άμα να ισινέν σίγουροι ότι τραμπίντιλεν ι άγιε πνευμάσαρ, ανταβά σικαβέλα ότι να τραμπίντιλεν. Οντουλά σο τραμπίντιλε κατά Ιεχωβά να σκεφτίνενα άμα ισί χρισμέ ή νανέ! Τζανένα-λες!

Ο Ιεχωβά πι άγιε πνευμάσαρ ντινάς κο Αβραάμ, κι Σάρρα, κο Δαβίδ ντα κο Ιωάννης κο Βαφτιστής ι ζορ τι κερέν μπουτ μπαρέ πράγματα, αλλά να τραμπιντάς-λεν τι τζουβντιόν κο ουρανός (Ντικχέν ο παράγραφοι 15, 16) *

15. Σαρ τζανάσα ότι να τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός σαρέ οντουλά σο λιντέ ι Ντεβλέσκο πνεύμας;

15 Κι Αγία Γραφή ισί μπουτ παραδείγματα πιστέ τζενένγκε σο λιντέ άγιος πνεύμας αλλά να τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός. Ο Δαβίδ οδηγίντιβελας κατά άγιος πνεύμας. (1 Σαμ. 16:​13) Ο άγιος πνεύμας βοηθίνελας-λες τι αγαβέλ ο βαθιά πράγματα ι Ιεχωβάσκε ντα τι γραφίνελ λάφια σο ισί κι Γραφή. (Μάρκ. 12:​36) Όμως, ο απόστολος Πέτρος βακερντάς ότι ο Δαβίδ «να γκιλό οπρέ κο ουρανός». (Πράξ. 2:​34) Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής “πφερντιλόας άγιος πνεύμας”. (Λουκ. 1:​13-16) Ο Ιησούς βακερντάς ότι να μπιάντιλοας καέκ πιο μπαρό κατά Ιωάννης, αλλά σοράν βακερντάς ότι ο Ιωάννης να κα αβέλας αντρέ κι ουράνια Βασιλεία. (Ματθ. 11:​10, 11) Ο Ιεχωβά αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ ντινάς ανταλέ τζενέντε ι ζορ τι κερέν μπουτ μπαρέ πράγματα, αλλά να τραμπιντάς-λεν τι τζουβντιόν κο ουρανός. Μήπως ανταβά μανγκέλα τι βακερέλ ότι να ισινέ αζόμ πιστοί καζόμ ισινέ οντουλά σο τραμπίντιλε τι αβέν βασιλιάδες κο ουρανός; Νάα. Μανγκέλα τι βακερέλ ότι ο Ιεχωβά κα τζουβντιαρέλ-λεν κο Παράδεισος κι πφουβ.​—Ιωάν. 5:​28, 29· Πράξ. 24:15.

16. Κάι μπεκλεντίνενα τι τζουβντιόν ο πιο μπουτ υπηρέτες ι Ντεβλέσκε αντιβές;

16 Ο πιο μπουτ υπηρέτες ι Ντεβλέσκε κι πφουβ αντιβές να τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός. Σαρ ο Αβραάμ, η Σάρρα, ο Δαβίδ, ο Ιωάννης ο Βαφτιστής ντα μπουτ γιαβερά μουρσά ντα τζουβλιά κο πουρανέ μπρεσά, αντικάς βον-ντα μπεκλεντίνενα τι τζουβντιόν κι πφουβ κάνα κα κυβερνίνελ ι Ντεβλέσκι Βασιλεία.​—Εβρ. 11:10.

17. Καλά ερωτήσεις κα ντικχάς κο γιαβέρ μάθημας;

17 Κι Ντεβλέσκο λαός αντιβές ισί ατζέ μερικοί χρισμέ, οτθάρ μπορεί τι κεράσα μερικές ερωτήσεις. (Αποκ. 12:​17) Για παράδειγμας, σαρ πρέπει τι ντικχέν πουμαρό νεαυτός ο χρισμέ; Άμα κάποιος τουμαρέ κχανγκιριάταρ κα λελ κατά μαντρό ντα κατά μολ κι Ανάμνηση, σαρ πρέπει τι συμπεριφερίντιβεν λέσκε; Σο αβέλα-πες άμα οντουλά σο βακερένα ότι ισί χρισμέ αβένα πιο μπουτ καζόμ τζάλα; Πρέπει τι ανησυχίνελ-τουμέν ανταβά; Κα απαντίνας ανταλέ ερωτησιέντε κο γιαβέρ μάθημας.

^ παρ. 5 Κατά Πεντηκοστή κο 33 Κ.Χ. μέχρι ακανά, ο Ιεχωβά ντινάς μερικέ Χριστιανόντε εκ μπουτ σουκάρ ελπίδα τι μπεκλεντίνεν​—τι αβέν βασιλιάδες λέσκε Τσσαβέσαρ κο ουρανός. Σαρ τζανένα όμως οντουλά Χριστιανοί ότι τραμπίντιλε τι τθερέν ανταβά μπαρό προνόμιος; Σο αβέλα-πες κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα τι τζαλ κο ουρανός; Ανταβά μάθημας βασίντιβελα εκχέ πιο πουρανέ μαθημάστε κατά Σκοπιά Ιανουάριος 2016 ντα κα απαντίνελ ανταλέ σημαντικέ ερωτησιέντε.

^ παρ. 2 ΣΟ ΜΑΝΓΚΕΛΑ ΤΙ ΒΑΚΕΡΕΛ: Αβένα χρισμέ ι άγιε πνευμάσαρ: Αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ, ο Ιεχωβά τραμπίνελα εκχέ τζενές τι αβέλ βασιλιάς ι Ιησούσαρ κο ουρανός. Ντέλα-λες «εγγύηση», ή γιαβέρτουλους ι σιγουριά, οντουλένγκε σο κα αβέν-πες λέσκε. (Εφεσ. 1:​13, 14) Οντουλά Χριστιανοί μπορίνενα τι βακερέν ότι ο άγιος πνεύμας «ντέλα μαρτυρία», δηλαδή σικαβέλα λένγκε ξεκάθαρα, ότι κα τζαν κο ουρανός.​—Ρωμ. 8:16.

^ παρ. 5 ΣΟ ΜΑΝΓΚΕΛΑ ΤΙ ΒΑΚΕΡΕΛ: Σφραγίδα. Ανταγιά σφραγίδα να σικαβέλα ότι εκ τζενό κα τζαλ σίγουρα κο ουρανός. Ανταβά αβέλα-πες χάνικ πριν τι μερέλ πιστός ή χάνικ πριν κατά μπαρί στεναχώρια.​—Εφεσ. 4:​30· Αποκ. 7:​2-4· ντικχέν «Ερωτήσεις από Αναγνώστες» κι Σκοπιά Απρίλιος 2016.

^ παρ. 10 Για τι αγαβέν πιο λατσσές σο μανγκέλα τι βακερέλ τι μπιάντιβελ πάλι εκ τζενό, ντικχέν Σκοπιά 1 Απριλίου 2009, σελ. 3-12.

ΥΜΝΟΣ 151 Κα Σικάντιβεν ι Ντεβλέσκε Τσσαβέ

^ παρ. 57 ΣΟ ΣΙΚΑΒΕΛΑ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Είτε ισινάμ κι φυλακή μάξους ι Ιεχωβάσκε ναβέσκε είτε κεράσα έργος ντα σικλιαράσα ι αλήθεια ελεύθερα, μπεσάσα σαρ σαρ τι τζουβντιάς κι πφουβ κάνα κα κυβερνίνελ ι Ντεβλέσκι Βασιλεία.