ΜΑΘΗΜΑΣ 4
«Ο Ίδιος ο Πνεύμας Ντέλα Μαρτυρία»
«Ο ίδιος ο πνεύμας ντέλα μαρτυρία γιεκ αμαρέ πνευμάσαρ ότι ισινάμ τσσαβέ ι Ντεβλέσκε».—ΡΩΜ. 8:16.
ΥΜΝΟΣ 147 Λιντάς-λεν Πέσκε
ΣΟ ΚΑ ΝΤΙΚΧΑΣ *
Ο Ιεχωβά ντινάς πο άγιος πνεύμας εντυπωσιακέ τροπόσαρ κι Πεντηκοστή περίπου 120 Χριστιανόντε (Ντικχέν ο παράγραφοι 1, 2)
1, 2. Καβά εντυπωσιακός πράγμας αβιλό κι Πεντηκοστή κο 33 Κ.Χ.;
ΒΑΚΕΡΕΝ ότι ισινάμ κι Ιερουσαλήμ Κυριακή πρωί κι Πεντηκοστή κο μπρες 33 Κ.Χ. Περίπου 120 μαθητές ισί γκιντιμέ κο οπραϊνό δωμάτιος εκχέ κχερέσκο. (Πράξ. 1:13-15· 2:1) Χάνικ ντιβεσά πιο τζανγκλέ, ο Ιησούς βακερντάας λένγκε μα τι νασέν κατά Ιερουσαλήμ σόσκε κα λένας εκ μπαρό δώρος. (Πράξ. 1:4, 5) Σο αβέλα-πες σοράν;
2 «Ξαφνικά [ασούντιβελα] κάτι κατά ουρανός, σαρ εκ μπουτ ζουρανί μπαρμπάλ». Ασούντιβελα σαρό κο κχερ. Σοράν, “τσσιμπά σο ισί σαρ γιακ” αβένα οπράλ κο σορέ κι μαθητένγκε, ντα “πφερντιόνα σαρέ άγιος πνεύμας”. (Πράξ. 2:2-4) Ανταλέ εντυπωσιακέ τροπόσαρ, ο Ιεχωβά ντέλα-λεν πο άγιος πνεύμας. (Πράξ. 1:8) Ισί ο πρώτοι σο αβένα χρισμέ ι άγιε πνευμάσαρ * ντα πουτάρντιβελα λένγκε ο ντρομ για τι αβέν βασιλιάδες ι Ιησούσαρ κο ουρανός.
ΣΟ ΑΒΕΛΑ-ΠΕΣ ΚΑΝΑ ΕΚ ΤΖΕΝΟ ΑΒΕΛΑ ΧΡΙΣΜΕ;
3. Σόσκε ο μαθητές κι Πεντηκοστή ισινέ σίγουροι ότι αβιλέ χρισμέ ι άγιε πνευμάσαρ;
3 Άμα ισινένας οντουλέ δωματιόστε οντουβά ντιβές, να κα μπιστρένας ποτές σο αβιλό-πες. Εκ πράγμας σο ισινέ σαρ γιακ αβιλό οπράλ τουμαρέ σορέστε, ντα αρχισάλεν τι κερέν Πράξ. 2:5-12) Κα αβένας ντιπ σίγουροι ότι τραμπίντιλεν ι άγιε πνευμάσαρ. Αλλά τραμπίντιβενα σαρέ ο χρισμέ εκχέ εντυπωσιακέ τροπόσαρ; Νάα. Σαρ τζανάσα-λες ανταβά; Ντα κάνα τραμπίντιβενα;
λάφι γιαβερά τσσιμπά! (4. Κάνα τραμπίντιλε ο χρισμέ σο τζουβντιόνας κο πρώτος αιώνας; Εξηγίνεν.
4 Κα ντικχάς κάνα μπορεί εκ τζενό τι τραμπίντιβελ ι πνευμάσαρ. Κι Πεντηκοστή κο 33 Κ.Χ., να τραμπίντιλε σάντε ο 120 μαθητές. Πιο σοράν κο ίδιος ντιβές, λιντέ ο άγιος πνεύμας γιαβερά 3.000 περίπου τζενέ. Βον τραμπίντιλε κάνα μπολντιλέ. (Πράξ. 2:37, 38, 41) Αλλά ο γιαβερά μπρεσά, να τραμπίντιλε σαρέ ο χρισμέ αζομάν σο μπολντιλέ. Ο Σαμαρείτες τραμπίντιλε σοράν πουμαρέ μπολντιμάσταρ. (Πράξ. 8:14-17) Επίσης, εκχέ γιαβερέ περιπτωσιάτε, ο Κορνήλιος ντα λέσκι φαμιλί τραμπίντιλε ι άγιε πνευμάσαρ πριν τι μπολντιόν.—Πράξ. 10:44-48.
5. Σο αβέλα-πες κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα ι άγιε πνευμάσαρ σαρ βακερένα ο εδάφια 2 Κορινθίους 1:21, 22;
5 Κα ντικχάς επίσης σο αβέλα-πες κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα ι άγιε πνευμάσαρ. Κάποιοι σο τραμπίντιβενα μπορεί κι αρχή τι αβέλ λένγκε δύσκολος τι δεχτίνεν ότι ο Ιεχωβά τραμπιντάς-λεν. Μπορεί τι σκεφτίνενα: “Σόσκε τραμπιντάς ο Ντεβέλ μαν;” Γιαβερά μπορεί μα τι νιωθίνεν αντικάς. Σαρ-ντα τι νιωθίνεν, ο απόστολος Παύλος βακερέλα σο αβέλα-πες σαρέ οντουλέντε σο τραμπίντιλε: «Αφού πακιασάλεν λέστε, τσσουβντιλί τουμένγκε σφραγίδα * αντρά-λέσταρ ι άγιε πνευμάσαρ σο ντινάς πο λάφι ότι κα ντελ, ντα ανταβά πνεύμας ντέλα-αμέν εγγύηση ότι κα λας αμαρί κληρονομιά». (Εφεσ. 1:13, 14· υποσ.) Άρα, ο Ιεχωβά αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ σικαβέλα ξεκάθαρα οντουλέ Χριστιανόνγκε ότι τραμπιντάς-λεν. Αντικάς, ο άγιος πνεύμας ισί «εγγύηση» σο ντιντιόλα για τι σικαβέλ λένγκε ότι σίγουρα κα τζουβντιόν για πάντα κο ουρανός ντα όχι κι πφουβ.—Διαβάνεν 2 Κορινθίους 1:21, 22.
6. Σο πρέπει τι κερέλ εκ χρισμέ Χριστιανός για τι τζαλ κο ουρανός;
2 Πέτρ. 1:10) Άρα, παρόλο σο εκ χρισμέ Χριστιανός τραμπίντιλο τι τζαλ κο ουρανός, κα τζαλ σάντε άμα κα ατσσόλ πιστός.—Φιλιπ. 3:12-14· Εβρ. 3:1· Αποκ. 2:10.
6 Άμα εκ Χριστιανός ισί χρισμέ κα τζαλ σίγουρα κο ουρανός; Νάα. Τζανέλα σίγουρα ότι τραμπίντιλο τι τζαλ κο ουρανός, αλλά πρέπει τι ντελ-πες γκοντί ακαγιά συμβουλή: «Πφραλάλεν, τι μαρέν-τουμέν ατζέ πιο μπουτ για τι αβέν σίγουροι ότι κα συνεχίνεν τι αβέν καλεσμέ ντα τραμπιμέ, σόσκε άμα να τσσιναβένα τι κερέν ανταλά πράγματα, να κα περέν ποτές». (ΣΑΡ ΤΖΑΝΕΛΑ ΕΚ ΤΖΕΝΟ ΑΜΑ ΙΣΙ ΧΡΙΣΜΕ;
7. Σαρ τζανένα ο χρισμέ ότι τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός;
7 Αλλά σαρ τζανέλα εκ τζενό ότι τραμπίντιλο τι τζαλ κο ουρανός; Η απάντηση ντικχίντιβελα ξεκάθαρα κο λάφια σο βακερντάς ο Παύλος κο Ρωμαίοι σο ισινέ «καλεσμέ για τι αβέν άγιοι». Βακερντάς λένγκε: «Να λιντέν πνεύμας σο κερέλα-τουμέν σκλάβοι ντα ανέλα τουμένγκε πάλι νταρ, αλλά λιντέν πνεύμας για τι αβέν ι Ντεβλέσκε τσσαβέ, ντα αντράλ ανταλέ πνευμάσταρ ντάσα βίκος: “Αββά, Ντάντε!” Ο ίδιος ο πνεύμας ντέλα μαρτυρία γιεκ αμαρέ πνευμάσαρ ότι ισινάμ τσσαβέ ι Ντεβλέσκε». (Ρωμ. 1:7· 8:15, 16) Άρα, αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ, ο Ντεβέλ σικαβέλα ξεκάθαρα κο χρισμέ ότι τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός.—1 Θεσ. 2:12.
8. Σαρ σικαβένα ο εδάφια 1 Ιωάννη 2:20, 27 ότι ο χρισμέ Χριστιανοί να τθερένα ανάγκη τι βακερέλ λένγκε εκ γιαβέρ ότι ισί χρισμέ;
8 Ο Ιεχωβά κερέλα οντουλέν σο τραμπίνελα τι τζαν κο ουρανός τι αβέν ντιπ σίγουροι πουμαρέ γκοντιάτε ντα πουμαρέ γκίστε ότι τραμπίντιλε. (Διαβάνεν 1 Ιωάννη 2:20, 27) Σίγουρα, ο χρισμέ Χριστιανοί τθερένα ανάγκη, σαρ τθερένα σαρέ ο γιαβερά-ντα, ο σικλιαριπέ ι Ιεχωβάσκο σο ντιντιόλα αντράλ κατά κχανγκιρί. Αλλά να τθερένα ανάγκη καεκχές τι βακερέλ λένγκε ότι ισί χρισμέ. Ο Ιεχωβά αντράλ πι πνευμάσταρ, σο ισί η πιο μπαρί ζορ σο υπαρχίντιβελα, σικαντάς λένγκε ξεκάθαρα ότι ισί χρισμέ!
“ΜΠΙΑΝΤΙΒΕΝΑ ΠΑΛΙ”
9. Κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα κατά Ντεβέλ, σο αβέλα-πες λέσαρ, σαρ βακερέλα ο εδάφιος Εφεσίους 1:18;
9 Ο πιο μπουτ υπηρέτες ι Ντεβλέσκε αντιβές ναστί αγαβένα σο αβέλα-πες εκχέ τζενέσαρ κάνα τραμπίνελα-λες ο Ντεβέλ πι πνευμάσαρ. Ανταβά αβέλα-πες σόσκε βον νανέ χρισμέ. Ο Ντεβέλ λατσσαρντάς ι τζενέν τι τζουβντιόν για πάντα κι πφουβ, όχι κο ουρανός. (Γέν. 1:28· Ψαλμ. 37:29) Αλλά ο Ιεχωβά τραμπιντάς μερικέ τζενέν τι τζουβντιόν κο ουρανός. Οντουλέσκε κάνα τραμπίνελα-λεν, αλλάνελα ντιπ αντρά-λένταρ οντουβά σο μπεκλεντίνενα ντα ο τρόπος σο σκεφτίνενα, ντα αντικάς μπεσένα σαρ σαρ τι τζουβντιόν κο ουρανός.—Διαβάνεν Εφεσίους 1:18.
10. Σο μανγκέλα τι βακερέλ ότι εκ τζενό “μπιάντιβελα πάλι”; (Ντικχέν ι υποσημείωση-ντα)
10 Κάνα ο Χριστιανοί τραμπίντιβενα ι άγιε πνευμάσαρ, “μπιάντιβενα πάλι”, ή γιαβέρτουλους “μπιάντιβενα οπράλ”. * Ο Ιησούς σικαντάς ότι εκ τζενό σο «μπιάντιλο πάλι», ή γιαβέρτουλους «μπιάντιλο κατά πνεύμας», να αβέλα-πες τι εξηγίνελ εκχέ τζενέσκε σο νανέ χρισμέ σαρ νιωθίνελα.—Ιωάν. 3:3-8· υποσ.
11. Εξηγίνεν σαρ αλλάνελα ο τρόπος σκέψης εκχέ τζενέσκο κάνα αβέλα χρισμέ.
11 Σαρ αλλάνελα ο τρόπος σκέψης εκχέ
Χριστιανόσκο κάνα αβέλα χρισμέ; Πριν τι τραμπίνελ-λεν ο Ιεχωβά, λένγκε ισινέ μπουτ σημαντικός σο κα τζουβντιόνας για πάντα κι πφουβ. Μπεσένας σαρ σαρ τι αβέλ ο βακίτι σο ο Ιεχωβά κα νασκιαρέλ ο γκεραλιπέ ντα κα κερέλ ι πφουβ παράδεισος. Μπορεί τι ανένας πουμαρέ γκοντιάτε ότι κα αβένας πουμαρέ τζενέντζαρ ή πουμαρέ αμαλέντζαρ σο χασαρντέ κο μεριπέ. Κάνα αβιλέ όμως χρισμέ, αρχισάλε τι σκεφτίνεν γιαβέρτουλους. Σόσκε; Να σκεφτιντέ ότι να μπεϊντίνενα τι τζουβντιόν για πάντα κι πφουβ. Να αλλαντέ γνώμη επειδή ισινέ μπουτ στεναχωριμέ ή νακχένας μπουτ. Να νιωσάλε ξαφνικά ότι κα βαριόνενας άμα κα τζουβντιόνας για πάντα κι πφουβ. Οντουβά σο αβιλό-πες ισί ότι ο Ιεχωβά πι άγιε πνευμάσαρ αλλαντάς ο τρόπος σο σκεφτίνενας ντα ι ελπίδα σο μπεκλεντίνενας.12. Σαρ νιωθίνενα ο χρισμέ οντουλένγκε σο μπεκλεντίνενα τι αβέν-πες σαρ βακερένα ο εδάφια 1 Πέτρου 1:3, 4;
12 Εκ τζενό σο τραμπίντιλο ι πνευμάσαρ μπορεί τι νιωθίνελ ότι να αξίνελα-λες ανταβά. Αλλά ισί ντιπ σίγουρος ότι ο Ιεχωβά τραμπιντάς-λες. Λέσκο γκι ισί πφερντό χαρά ντα εκτίμηση κάνα σκεφτίνελα οντουλά σο μπεκλεντίνελα τι αβέν-πες.—Διαβάνεν 1 Πέτρου 1:3, 4.
13. Σαρ νιωθίνενα ο χρισμέ ι ζωγιάκε σο τθερένα ατθέ κι πφουβ;
13 Μήπως ανταβά μανγκέλα τι βακερέλ ότι ο χρισμέ μανγκένα τι μερέν; Ο απόστολος Παύλος απαντίνελα ανταλέ ερωτησιάτε. Μοιασκιαρντάς ο σώμας σο τθερένα σαρ τζενέ εκχέ τσαντιρίσαρ ντα βακερντάς: «Αμέν σο ισινάμ ανταλέ τσαντιρίστε τσσίντασα γκίσαρ κατά πφαριπέ σο τθεράσα κο γκι, σόσκε να μανγκάσα τι νικαβάς οπρ’ αμένταρ ανταβά τσαντίρι, αλλά μανγκάσα τι ιριάς ο γιαβέρ, για τι μπορίνελ η ζωή τι μπιλιαβέλ οντουβά σο μερέλα». (2 Κορ. 5:4) Οντουλά Χριστιανοί να τσαλιλέ ανταλέ ζωγιάταρ ούτε μανγκένα τι μερέν σουγκό. Μπεϊντίνενα ι ζωή ντα μανγκένα κάθε ντιβές τι υπηρετίνεν ι Ιεχωβάς πουμαρέ φαμιλιάσαρ ντα πουμαρέ αμαλέντζαρ. Όμως, σο-ντα τι κερέν, πάντα ντένα-πες γκοντί ι σουκάρ ελπίδα σο μπεκλεντίνενα.—1 Κορ. 15:53· 2 Πέτρ. 1:4· 1 Ιωάν. 3:2, 3· Αποκ. 20:6.
ΤΡΑΜΠΙΝΤΑΣ-ΤΟΥΜΕΝ Ο ΙΕΧΩΒΑ ΓΙΑ ΤΙ ΑΒΕΝ ΧΡΙΣΜΕ;
14. Καλά πράγματα να σικαβένα ότι εκ τζενό τραμπίντιλο ι άγιε πνευμάσαρ;
14 Μπορεί τι σκεφτίνενα άμα τραμπίντιλεν ι άγιε πνευμάσαρ. Άμα νακχέλα τουμαρέ γκοντιάταρ ανταβά, πουτσέν-τουμέν: Μανγκένα σαρέ τουμαρέ γκίσαρ τι κερέν οντουβά σο μανγκέλα ο Ιεχωβά; Πφαμπόνα μπουτ ι εργόσκε; Μπεϊντίνενα τι διαβάνεν ο Λάφι ι Ντεβλέσκο ντα τι σικλιόν «ο βαθιά πράγματα ι Ντεβλέσκε»; (1 Κορ. 2:10) Πακιάνα ότι ο Ιεχωβά βοηθίνελα-τουμέν μπουτ κο έργος; Νιωθίνενα ότι πρέπει τι βοηθίνεν ι γιαβερέν τι σικλιόν ι Ιεχωβάσκε; Ντικχένα ι Ιεχωβάσκο βας μπουτέ πραγματέντε τουμαρέ ζωγιάτε; Άμα η απάντηση ανταλέ ερωτησιέντε ισί εκ μπαρό «βα», μήπως ανταβά σικαβέλα ότι ακανά τραμπίντιλεν τι τζαν κο ουρανός; Νάα. Σόσκε; Επειδή σαρέ ο υπηρέτες ι Ντεβλέσκε μπορεί τι νιωθίνεν αντικάς, είτε ισί χρισμέ είτε νανέ. Επίσης, αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ, ο Ιεχωβά ντέλα ζορ σαρέ πι υπηρετόντε, καγιά-ντα ελπίδα τι τθερένα. Κι πραγματικότητα, άμα να ισινέν σίγουροι ότι τραμπίντιλεν ι άγιε πνευμάσαρ, ανταβά σικαβέλα ότι να τραμπίντιλεν. Οντουλά σο τραμπίντιλε κατά Ιεχωβά να σκεφτίνενα άμα ισί χρισμέ ή νανέ! Τζανένα-λες!
Ο Ιεχωβά πι άγιε πνευμάσαρ ντινάς κο Αβραάμ, κι Σάρρα, κο Δαβίδ ντα κο Ιωάννης κο Βαφτιστής ι ζορ τι κερέν μπουτ μπαρέ πράγματα, αλλά να τραμπιντάς-λεν τι τζουβντιόν κο ουρανός (Ντικχέν ο παράγραφοι 15, 16) *
15. Σαρ τζανάσα ότι να τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός σαρέ οντουλά σο λιντέ ι Ντεβλέσκο πνεύμας;
1 Σαμ. 16:13) Ο άγιος πνεύμας βοηθίνελας-λες τι αγαβέλ ο βαθιά πράγματα ι Ιεχωβάσκε ντα τι γραφίνελ λάφια σο ισί κι Γραφή. (Μάρκ. 12:36) Όμως, ο απόστολος Πέτρος βακερντάς ότι ο Δαβίδ «να γκιλό οπρέ κο ουρανός». (Πράξ. 2:34) Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής “πφερντιλόας άγιος πνεύμας”. (Λουκ. 1:13-16) Ο Ιησούς βακερντάς ότι να μπιάντιλοας καέκ πιο μπαρό κατά Ιωάννης, αλλά σοράν βακερντάς ότι ο Ιωάννης να κα αβέλας αντρέ κι ουράνια Βασιλεία. (Ματθ. 11:10, 11) Ο Ιεχωβά αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ ντινάς ανταλέ τζενέντε ι ζορ τι κερέν μπουτ μπαρέ πράγματα, αλλά να τραμπιντάς-λεν τι τζουβντιόν κο ουρανός. Μήπως ανταβά μανγκέλα τι βακερέλ ότι να ισινέ αζόμ πιστοί καζόμ ισινέ οντουλά σο τραμπίντιλε τι αβέν βασιλιάδες κο ουρανός; Νάα. Μανγκέλα τι βακερέλ ότι ο Ιεχωβά κα τζουβντιαρέλ-λεν κο Παράδεισος κι πφουβ.—Ιωάν. 5:28, 29· Πράξ. 24:15.
15 Κι Αγία Γραφή ισί μπουτ παραδείγματα πιστέ τζενένγκε σο λιντέ άγιος πνεύμας αλλά να τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός. Ο Δαβίδ οδηγίντιβελας κατά άγιος πνεύμας. (16. Κάι μπεκλεντίνενα τι τζουβντιόν ο πιο μπουτ υπηρέτες ι Ντεβλέσκε αντιβές;
16 Ο πιο μπουτ υπηρέτες ι Ντεβλέσκε κι πφουβ αντιβές να τραμπίντιλε τι τζαν κο ουρανός. Σαρ ο Αβραάμ, η Σάρρα, ο Δαβίδ, ο Ιωάννης ο Βαφτιστής ντα μπουτ γιαβερά μουρσά ντα τζουβλιά κο πουρανέ μπρεσά, αντικάς βον-ντα μπεκλεντίνενα τι τζουβντιόν κι πφουβ κάνα κα κυβερνίνελ ι Ντεβλέσκι Βασιλεία.—Εβρ. 11:10.
17. Καλά ερωτήσεις κα ντικχάς κο γιαβέρ μάθημας;
17 Κι Ντεβλέσκο λαός αντιβές ισί ατζέ μερικοί χρισμέ, οτθάρ μπορεί τι κεράσα μερικές ερωτήσεις. (Αποκ. 12:17) Για παράδειγμας, σαρ πρέπει τι ντικχέν πουμαρό νεαυτός ο χρισμέ; Άμα κάποιος τουμαρέ κχανγκιριάταρ κα λελ κατά μαντρό ντα κατά μολ κι Ανάμνηση, σαρ πρέπει τι συμπεριφερίντιβεν λέσκε; Σο αβέλα-πες άμα οντουλά σο βακερένα ότι ισί χρισμέ αβένα πιο μπουτ καζόμ τζάλα; Πρέπει τι ανησυχίνελ-τουμέν ανταβά; Κα απαντίνας ανταλέ ερωτησιέντε κο γιαβέρ μάθημας.
^ παρ. 5 Κατά Πεντηκοστή κο 33 Κ.Χ. μέχρι ακανά, ο Ιεχωβά ντινάς μερικέ Χριστιανόντε εκ μπουτ σουκάρ ελπίδα τι μπεκλεντίνεν—τι αβέν βασιλιάδες λέσκε Τσσαβέσαρ κο ουρανός. Σαρ τζανένα όμως οντουλά Χριστιανοί ότι τραμπίντιλε τι τθερέν ανταβά μπαρό προνόμιος; Σο αβέλα-πες κάνα εκ τζενό τραμπίντιβελα τι τζαλ κο ουρανός; Ανταβά μάθημας βασίντιβελα εκχέ πιο πουρανέ μαθημάστε κατά Σκοπιά Ιανουάριος 2016 ντα κα απαντίνελ ανταλέ σημαντικέ ερωτησιέντε.
^ παρ. 2 ΣΟ ΜΑΝΓΚΕΛΑ ΤΙ ΒΑΚΕΡΕΛ: Αβένα χρισμέ ι άγιε πνευμάσαρ: Αντράλ πι άγιε πνευμάσταρ, ο Ιεχωβά τραμπίνελα εκχέ τζενές τι αβέλ βασιλιάς ι Ιησούσαρ κο ουρανός. Ντέλα-λες «εγγύηση», ή γιαβέρτουλους ι σιγουριά, οντουλένγκε σο κα αβέν-πες λέσκε. (Εφεσ. 1:13, 14) Οντουλά Χριστιανοί μπορίνενα τι βακερέν ότι ο άγιος πνεύμας «ντέλα μαρτυρία», δηλαδή σικαβέλα λένγκε ξεκάθαρα, ότι κα τζαν κο ουρανός.—Ρωμ. 8:16.
^ παρ. 5 ΣΟ ΜΑΝΓΚΕΛΑ ΤΙ ΒΑΚΕΡΕΛ: Σφραγίδα. Ανταγιά σφραγίδα να σικαβέλα ότι εκ τζενό κα τζαλ σίγουρα κο ουρανός. Ανταβά αβέλα-πες χάνικ πριν τι μερέλ πιστός ή χάνικ πριν κατά μπαρί στεναχώρια.—Εφεσ. 4:30· Αποκ. 7:2-4· ντικχέν «Ερωτήσεις από Αναγνώστες» κι Σκοπιά Απρίλιος 2016.
^ παρ. 10 Για τι αγαβέν πιο λατσσές σο μανγκέλα τι βακερέλ τι μπιάντιβελ πάλι εκ τζενό, ντικχέν Σκοπιά 1 Απριλίου 2009, σελ. 3-12.
ΥΜΝΟΣ 151 Κα Σικάντιβεν ι Ντεβλέσκε Τσσαβέ
^ παρ. 57 ΣΟ ΣΙΚΑΒΕΛΑ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Είτε ισινάμ κι φυλακή μάξους ι Ιεχωβάσκε ναβέσκε είτε κεράσα έργος ντα σικλιαράσα ι αλήθεια ελεύθερα, μπεσάσα σαρ σαρ τι τζουβντιάς κι πφουβ κάνα κα κυβερνίνελ ι Ντεβλέσκι Βασιλεία.