Τζανένας-λες;
Σο φόρους ποκινένας ο τζενέ κο μπρεσά κι Ιησούσκε;
Ο ΙΣΡΑΗΛΙΤΕΣ ισινέ σικλέ, κατά πουρανέ μπρεσά, τι ντεν λοβέ για τι υποστηρίνεν ι αληθινή λατρεία. Αλλά κο μπρεσά κι Ιησούσκε, ο Ιουδαίοι έπρεπε τι ποκινέν μπουτ φόρους, ντα ανταβά κερέλας λένγκι ζωή δύσκολη.
Για τι υποστηρίνεν ι λατρεία κο αγιαστήριος κι Ντεβλέσκο, σαρέ ο μουρσά σο ισινέ Ιουδαίοι ντα ισινέ πιο μπαρέ από 18 μπρεσένγκε, έπρεπε τι ντεν επκάς σίκλος (ντούι ντραμάς). Κο ντιβεσά κι Ιησούσκε, οντουλά λοβέ χρησιμοποιήντιβενας για τι λατσσάρντιβελ ο ναός σο κερντάας ο Ηρώδης ντα ι θυσιένγκε σο κερντιόνας οτθέ. Μερικοί Ιουδαίοι πουτσλέ ι Πετρός σο πακιάλας ο Ιησούς ανταλέσκε, ντα ο Χριστός βακερντάς ότι να ισινέ λάθος τι ποκινέν ανταβά φόρος. Ντα βακερντάς κο Πέτρος κάι κα αρακχέλας εκ νόμισμας για τι ποκινέλ ανταβά φόρος.—Ματθ. 17:24-27.
Ο λαός ι Ντεβλέσκο αζομάν έπρεπε τι ποκινέλ εκ γιαβέρ-ντα φόρος, σο βακέρντιβελας δέκατα. Ανταβά μανγκέλας τι βακερέλ ότι έπρεπε τι ντεν ο εκ δέκατος σαρέ οντουλένταρ σο νικαβένας πουμαρέ χωραφίνταρ ή σαρέ κατά λοβέ σο νικαβένας. (Λευιτ. 27:30-32· Αριθ. 18:26-28) Ο αρχηγοί ι θρησκειάκε βακερένας ότι ο τζενέ έπρεπε τι προσοχίνεν μπουτ για τι ντεν ο δέκατα σαρέ κατά λαχανικά, ατζέ-ντα κατά βότανα σαρ “ο δυόσμος ντα ο άνηθος ντα ο κύμινος”. Ο Ιησούς να βακερντάς ότι ισινέ λάθος τι ντεν ο δέκατα, αλλά βακερντάς ότι οντουβά σο κερένας ο γραμματείς ντα ο Φαρισαίοι να ισινέ σωστός. Ντένας ο δέκατα σαρ βακερέλας ο Νόμος ι Ντεβλέσκο, αλλά να κερένας γιαβερά πράγματα σο ισινέ πιο σημαντικά ανταλέσταρ.—Ματθ. 23:23.
Όμως, επειδή αζομάν κερένας κουμάντος ο Ρωμαίοι, ο Ιουδαίοι έπρεπε τι ποκινέν λέντε μπουτ φόρους. Για παράδειγμας, οντουλά σο τθερένας χωράφια, έπρεπε τι ντεν λοβέ ή χάνικ κατά πράγματα σο νικαβένας λένγκε χωράφια. Άμα κα νικαβένας 100 κιλά εκχέ πραγμάσταρ, έπρεπε τι ντεν 20 ή 25 κιλά κο Ρωμαίοι. Επίσης, σαρέ ο Ιουδαίοι έπρεπε τι ποκινέν εκ κεφαλικός φόρος. Ο Φαρισαίοι πουτσλέ ι Ιησούς για το φόρος ανταβά. Βοβ σικαντάς σαρ έπρεπε τι ντικχέν ο φόροι σο ποκινένας ακαλέ λαφίντζαρ: «Ντεν οντουλά σο ισί ι Καισαράσκε κο Καίσαρας, αλλά οντουλά σο ισί ι Ντεβλέσκε κο Ντεβέλ».—Ματθ. 22:15-22.
Επίσης, ποκινένας φόρους εμ ι πραγματένγκε σο ανένας εμ ι πραγματένγκε σο μπουτσσαβένας εκχέ γιαβερέ τθανέστε. Ποκινένας ανταλά φόρους κο λιμάνια, κο γέφυρες, κάνα τζάνας σε εκ πόλη, κο αγορές ή γιαβερτθέ.
Ο Ρωμαίοι τσσουβένας ι Ιουδαιόνγκε μπουτ φόρους. Ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος βακερέλα ότι καζόμ ισινέ αυτοκράτορας ο Τιβέριος, κάνα ο Ιησούς ισινέ κι πφουβ, «οντουλά σο μπεσένας κι Συρία ντα κι Ιουδαία μανγκένας τι ποκινέν πιο χάνικ φόρους σόσκε αβιλόας μπουτ δύσκολος λένγκε τι ποκινέν-λεν σαρέ ανταλά».
Κάτι γιαβέρ, σο κερέλας λένγκι ζωή ατζέ πιο δύσκολη, ισινέ ο τρόπος σο γκίντενας ανταλά φόρους. Η μπουτί οντουλένγκι σο γκίντενας ο φόροι ντιντιόλας κο τζενό σο ντέλας ο πιο μπουτ λοβέ για τι λελ ανταγιά μπουτί. Σοράν οντουβά τζενό, σο κα νικαβέλας λοβέ κατά φόρους σο γκίντελας, λέλας γιαβερέν-ντα πι μπουτιάτε για τι γκίντεν ο φόροι, ντα αντικάς βον-ντα νικαβένας λοβέ. Ντικχίντιβελα ότι ο Ζακχαίος τθερέλας ασακέ τζενέν πι μπουτιάτε, σο γκίντενας ο φόροι λέσκε. (Λουκ. 19:1, 2) Σαρ αγαβάσα, ο τζενέ να μπεϊντίνενας-λες ανταβά ντα μισίνενας οντουλέν σο γκίντενας ο φόροι.