ΕΚ ΙΟΥΔΑΙΟΣ σο λέσκο ναβ ισινέ Μαροδοχαίος κχελέλα σημαντικός ρόλος οντουλέντε σο βακέρντιβενα κο βιβλίος Εσθήρ κι Αγία Γραφή. Αρχές κο πέμπτος αιώνας Π.Κ.Χ., ισινέ Ιουδαίος αιχμάλωτος σο κερέλας μπουτί κι βασιλιάσκο παλάτι κι Περσία, «κο ντιβεσά σο τζουβντιόλας ο [βασιλιάς] Ασσουήρης». (Αντιβές, ο πο μπουτ τζενέ πακιάνα ότι ανταβά βασιλιάς ισινέ ο Ξέρξης Α΄) Ο Μαροδοχαίος να μουκχλάς τι αβέλ-πες εκ σχέδιος σο κερντέας για τι μουνταρέν ι βασιλιάς. Για τι σικαβέλ πι εκτίμηση ο βασιλιάς, κανονιντάς τι ντιντιόλ σεβασμός κο Μαροδοχαίος ανγκλάλ σαριλέντε. Πο σοράν, αφού μουλό ο Αμάν, ο ντουσμάνι ι Μαροδοχαιόσκο ντα ι γιαβερέ Ιουδαιόνγκο, ο βασιλιάς κερντάς ι Μαροδοχαιός πρωθυπουργός. Σαρ πρωθυπουργός, ο Μαροδοχαίος μπορισάλο τι σώνελ πι λαός κι Περσική Αυτοκρατορία κατά σχέδιος σο τθερέλας ο Αμάν τι μουνταρέλ σαρέ ι Ιουδαιόν.​—Εσθήρ 1:1· 2:5, 21-23· 8:1, 2· 9:16.

Μερικά τζενέ κο αρχές του 20ού αιώνα βακερένας ότι ο βιβλίος Εσθήρ ισί εκ μασάλι ντα ότι ο Μαροδοχαίος να υπαρχίντιβελας ποτές. Όμως κο 1941, ο αρχαιολόγοι αρακχλέ αποδείξεις σο μπέκιμ σικαβένα οντουλά σο βακερέλα η Γραφή ι Μαροδοχαιόσκε. Σο αρακχλέ;

Οντουλά τζενέ αρακχλέ εκ περσικός κείμενος σο ισινέ γραμμέ εκχέ τροπόσαρ σο γραφίνενας κο πουρανέ μπρεσά ντα κερέλας λάφι εκχέ μουρσέσκε σο βακερένα λέσκε Μαρδουκά (Μαροδοχαίος κο μπαλαμανές). Βοβ τθερέλας υπεύθυνη θέση, μπέκιμ ισινέ λογιστής, κο Σούσα. Ο Άρτουρ Ούνγκναντ, σο τζανέλας λατσσές ι ιστορία της Ανατολής, βακερντάς ότι ισινέ «ο μόνος κείμενος σο βακερέλας ι Μαροδοχαιόσκε» οντουβά βακίτι.

Από αζομάν σπουδαγμέ τζενέ μεταφραντέ χιλιάδες γιαβερά περσικά κείμενα σο ισινέ γραμμέ εκχέ τροπόσαρ σο γραφίνενας κο πουρανέ μπρεσά. Αντρέ ανταλέντε ισί ο πινακίδες-ντα κατά Περσέπολη, σο ο αρχαιολόγοι αρακχλέ-λεν κο ερείπια οτθέ σο αρακχαβένας ο χρυσά, πασέ κο ντουβάρια σο ισινέ κι πόλη. Ανταλά πινακίδες υπαρχίντιβενας από αζομάν σο ισινέ βασιλιάς ο Ξέρξης Α΄. Ισί κι ελαμιτική τσσιπ ντα τθερέλα μπουτ ναβά σο βακέρντιβενα κο βιβλίος Εσθήρ. a

Μπουτ πινακίδες σο ισινέ κατά Περσέπολη βακερένα λέσκο ναβ Μαρδουκά, σο βοβ κερέλας μπουτί σαρ γραμματέας κο παλάτι κι βασιλιάσκο σο ισινέ κο Σούσα αζομάν σο ισινέ βασιλιάς ο Ξέρξης Α΄. Εκ πινακίδα βακερέλας ότι ο Μαρδουκάς ισινέ μεταφραστής. Ανταβά ταιριάνελα οντουλέντζαρ σο βακερέλα η Γραφή ι Μαροδοχαιόσκε. Βοβ υπηρετίνελας ι βασιλιάς Ασσουήρης (Ξέρξης Α΄) ντα κερέλας λάφι πο μπουτ από ντούι τσσιμπά. Ο Μαροδοχαίος μπουτ φαρ μπεσέλας ανγκλάλ κι πύλη κο παλάτι σο ισινέ κο Σούσα. (Εσθήρ 2:​19, 21· 3:3) Ανταγιά πύλη ισινέ εκ μπαρό κτίριος σο οτθέ κερένας μπουτί ο αξιωματούχοι σο ισινέ κο παλάτι.

Μπουτ πράγματα σικαβένα ότι ο Μαρδουκάς σο βακερένα ο πινακίδες ντα ο Μαροδοχαίος σο βακερέλα η Αγία Γραφή μοιάζενα. Τζουβντιλέ κο ίδιος βακίτι ντα κο ίδιος τθαν ντα τθερένας μπαρέ θέσεις σαρ υπηρέτες οτθέ σο κερένας μπουτί. Σαρέ ανταλά σικαβένα ότι οντουλά σο αρακχλέ ο αρχαιολόγοι μπέκιμ τι τθερένα τι κερέν ι Μαροδοχαιόσαρ σο ισί κο βιβλίος Εσθήρ.