Angla te phenav tumenghe so sas mai dur, va avela te phenav tumenghe sar astardem o servicio cu timp integral.

Năștisailem ando bărș 1942 ando Curaçao, iech zurales șucar insula anda i Marea Caraibilor. Mânro dad sas anda Suriname, tha avilea pi insula caște arachel pesche iech buchi. Chichiva bărșa mai anglal te năștisarav-ma me, mânro dad boldea-pe sar Martoro le Iehovasco, vo sas mașcar le dintune Martori anda Curaçao. a Sicavelas-ame andai Biblia ande fiesavo curco, chiar cana, amen le șiave poiechdata ci beșleam ca amaro than. Cana sas-ma 14 bărșa, mânro dad phendea te jias te beșas ando Suriname caște lel sama pe leschi phuri dei.

Ando Suriname, cărdem manghe chichiva amala tărne andai congregația cai slujinas pherde zelo le Iehovasche. Sas-le chichiva bărșența mai bare sar me hai cherenas pionierato regularo. Denas duma cadea de șucar anda le experiențea cai sas-len andi lucrarea de predicare, că chelelas i bucuria pe lengo mui. Pala le întruniri, placialas-ame te das duma buchia andai Biblia, poiechdata tela o cerii pherdo cerhaia. Cadal amala ajutisarde-ma te alosarav iech viața ando servicio le Iehovasco. Cadea că, boldem-ma co 16 bărșa, hai pala dui bărșa astardem o pionierato regularo.

Sar pioniero, sichilem but buchia, cai ajutisarde-ma ande sea le bărșa ando servicio cu timp integral. O iechto sicaimos sas că si importanto te sicavav averen. Cana astardem o pionierato, iech misionaro po anav Willem van Seijl b lea-ma tela pesche phaca. Vo sicadea-ma sar te cherav le buchia teocratico cai sas manghe dine. Ande codo timpo, ci dem mânri sama chichi nevoia  sas-ma te avav sicado. Ando bărș cai avilea, somas numime pioniero specialo, hai pala codoia sas manghe dini i buchi te lav sama pi lucrarea andel grupe duriarde anda o veș tropicalo. Anda mande sas zurales cuci o sicaimos cai le phrala dine-les manghe. Avilea exacto cana sas-ma nevoia. De atunci, rodem te lav-ma pala lengo exemplo, hai cărdem manghe timpo te sicavav averen.

O duito sicaimos cai sichilem-les sas te avel-ma iech viața simplo, tha mișto organizime. Co începuto fiesave șionesco, me hai mânro partenero saveia cărdem pionierato, cărdeam amenghe iech lista hai pe late șiuteam o haben hai le buchia cai trebunas amenghe ande le curche cai avenas. Pala codoia, iech anda amende jialas iech lungo drom ji ando baro foro caște chinel le buchia cai trebunas amenghe. Trebulas te las sama mișto pe amare love cai sas amenghe dine anda o subsidio hai te cheras cadea ca le buchia cai chindeamas-le te arăsăn-ame sea o șion. Dacă terminilas-pe vareso anda le buchia cai chindeam-le, chichi timpo samas ando veș tropicalo, ci prea sas con te ajutil-ame. Anda codoia că sichilem de cana somas tărno te avel-ma iech viața simplo tha mișto organizime, cadaia ajutisardea-ma but te încărav mânro dichimos sea o timpo pi lucrarea le Iehovaschi.

O trinto sicaimos cai sichilem-les sas te dichav chichi de but miștimata anelas le manușenghe o fapto te sicavav-le ande lenghi șib. De cana somas țâno sichilem engleza, olandeza, papiamentu hai sranan (tongo) (prinjiandi vi sar sranan) – i șib ande savi delas-pe duma o mai but ando Suriname. Tha dichlem că le manușa anda o veș tropicalo așunenas-ame mai but cana deamas duma lența andai vestea lași ande lenghi șib. Sas manghe pharo te sichioav chichiva șiba cai denas-pe duma code, sar sas i saramaccan, cai sila tonuri uce hai tonuri țâne. Tha ci rovarav-ma că dem mânri zor te sichioav-la. Andel bărșa cai nachle, daisardem te dav duma anda o ciacimos mai bute manușența anda codoia că jianglem lenghi șib.

Si ciaces, cărdem vi greșeli. Sar exemplo, iechdata, camlem te pușav iecha jiuvlea saramaccan cai studiilas i Biblia sar simțol-pe, anda codoia că duchalas-la o păr. Tha, me pușlem-la dacă sas-li phari. Ci mai trebul te phenav că la jiuvlea ci placiaia-la mânro pușimos. Chiar cana cărdem greșeli sar cadala, dem mânri zor sea o timpo te dav duma chichi mai mișto i șib le manușenghi anda mânri repartiția.

Ando bărș 1970, somas numime supraveghetoro de circumscripție. Ande codo bărș, gălem ca mai but grupe duriarde caște sicavav lenghe o programo cu diapozitive cai bușiolas: „Te jias te dichas o sedio mondialo le Martorengo le Iehovasco”. Caște arăsas ande codol thana duriarde, me hai chichiva phrala găleamas pe lena ande iech barca lungo hai tang. Andi barca, leamas amența iech generatorii, iech canistra ande savi sas benzina, lămpi cai sas-le gazo hai vi iech proiectoro anda diapozitivea. Cana arăsleamas, îngărdeamas sea o echipamento amența, ando than cai sas încărdo o programo. Anav manghe amintea chichi de but bucurinas-pe le manușa te  dichen codol programea. Mânro ilo sas-lo pherdo bucuria că daisardem te ajutisarav averen te sichion anda o Iehova hai anda leschi organizația pa i phuv! Le miștimata spiritualo sas-le but mai bare sar sea i zor fizico cai dem-la andi buchi anda o Iehova.

Chiar cana dem mânri sama că o celibato sas iech miștimos ande mânri repartiția, simțosardem că trebulas te avel varecon pașa mande sea i viața. Cadea că, manglem-ma le Iehovasche te arachav iech rromni cai te slujil pherdi bucuria pașa mande, ande codoi repartiția phari anda o veș tropicalo. Pala cam iech bărș, astardem te prinjianav iecha pheia po anav Ethel, iech pioniera specialo cai delas vi voi sea peschi zor andi buchi le Iehovaschi. De cana sas-li țâni, i Ethel dichlea zurales cuci o exemplo le apostolosco Pavel hai camlea te cherel mai but andi buchi anda o Iehova, cadea sar vo. Leam amen andi septembria 1971 hai astardeam i buchi andi circumscripția sar familia.

I Ethel ci barilea ande iech familia barvali, cadea că sichilea sigo te adaptil-pe ca i viața andi lucrarea itineranto anda o veș tropicalo. Sar exemplo, cana trebulas te jias te dichas le congregații anda o mașcar le veșesco, ci leamas but buchia amența. Haladeamas amare hureaimata hai amen ande le lena. Haleam sea so denas-ame le manușa: iguane, piranha sau oriso aver vareso astarenas andel paia. Cana ci sas-ame ciaro, haleamas pa le patrina catar le banane, hai cana ci sas-ame roi hai furculița, haleamas le vasteia. I Ethel hai me dichleam că sea so cărdeam ande iech than andi buchi le Iehovaschi pașardea-ame vi mai but iech averestar, hai amari relația sas iech dori chidines phangli ande trin. (Ecl. 4:12) Ci avelas te paruvas niciechdata le experiențea cai sas-ame avere buchianța!

I experiența cai phendem-la co începuto sas cana risardeam-ame anda iech vizita sar cadaia. Cana i barca gălea andre ande le bare paia, voi sas-li țârdini iech țâra tela ando pai, tha vazdea- pe sigo avri. Sas mișto că, phiradeam veste de salvare hai ci peleam andai barca. Tha amari țâni barca sas pherdi pai, cadea că șiudeam andi len o haben anda le recipientea hai pala codoia lența încaladeam o pai andai barca.

Anda codoia că ci mai sas amen haben, gândisardeam-ame te astaras mașe ando timpo so găleam vi mai dur pi len. Tha ci astardeam chanci. Cadea că, mangleam le Iehovas te del-ame o haben anda codo ghies. Sigo pala so mangleam-ame, iech phral șiudea i undița hai astardea iech mașo zurales baro. Hai cadea, ande codoi riat, sea le panji haleam hai samas ciailiarde.

Pala panji bărșa andi lucrarea de circumscripție, me hai i Ethel primisardeam iech miștimos neajucărdo: avelas te avas dada. Cadai vestea cărdea te bariol amaro ilo, chiar cana ci jiangleam sar va avela te paruvel amari viața. Le dui anda amende camleam zurales but te așias ando servicio cu timp integral dacă daștilas-pe. Ando bărș 1976, năștisailea amaro șiavo o Ethniël, hai pala dui bărșa hai dipaș, năștisailea amenghe o duito șiavo, o Giovanni.

Anda codoia că sas bari nevoia ando Suriname ande codo timpo, i filiala phendea te slujisarav mai dur sar supraveghetoro de circumscripție. Cana amare șiave sas-le țâne, sas manghe dine circumscripții saven sas-len mai țâra congregații. Cadea, slujisardem sar supraveghetoro de circumscripție dui curche, hai so așelas anda o șion cărdem pionierato andi congregația cai somas bișaldo. I Ethel hai le șiave jianas manța andel congregații cai sas-le pașă. Tha, cana trebulas te jiav ca le congregații sau ca le congresea anda o veș tropicalo, gălemas corcoro.

Trebulas te avav zurales mișto organizime caște daștiv te cherav le buchia cai sas manghe dine. Lem sama te încăras o studio andi familia ande fiesavo curco. Cana ci somas chăre anda codoia că trebulas te jiav te dichav le congregații anda o veș tropicalo, i Ethel încărelas o studio andi familia le șiavența. Tha, de fiesavi data cana daștilas-pe, beșleamas ande iech than sar familia. Sa cadea, cărdeam amenghe timpo te cheras buchia ande iech than le șiavența: chăleamas-ame jocuri sau găleamas te phiras amenghe. Butivar, beșlem ji pi riat târzio caște cherav le buchia teocratico cai sas manghe dine. Hai i Ethel, cadea sar i jiuvli goghiaver andal Proverbe 31:15, uștelas de teharin hai cherelas pregătiri, ca amen te daisaras te citisaras o texto le ghiesesco  hai te has ande iech than sar familia, angla ca amare șiave te tiliaren ca i școala. Dichav zurales cuci o fapto că si man iech rromni cai del but peschi zor caște șiol le buchia spiritualo po iechto than. Voi ajutisardea-ma sea o timpo, caște daisarav te cherav le buchia teocratico cai sas manghe dine.

Sar dada, cărdeam sea so daisardeam te ajutisaras amare șiaven te iubin le Iehovas hai te dichen cuci lesco servicio. Camleam ca von te cheren anda o servicio cu timp integral i mai importanto buchi anda lengi viața, tha na spidime amendar, tha anda codoia că von camenas te alosaren cadai buchi. Deam lenghe sea o timpo duma anda le miștimata cai anel-le o servicio cu timp integral. Tha ci încărdeam-ame parpale te na phenas lenghe vi le pharimata cai sas amen, sar ajutisardea-ame o Iehova hai sar dea-ame miștimata sar familia. Leam sama ca sea o timpo te aven pașa phrala hai pheia cai șionas le Iehovas po iechto than andi viața.

O Iehova lea sama caște avel-ame sea le buchia cai trebunas amenghe ando timpo so bariardeam amare șiaven. Si ciaces, sea o timpo dem mânri zor te cherav mânri partea. Mânri experiența sar pioniero specialo celibataro ando veș tropicalo sicadea-ma te lav sama mișto pe le love cai sas amen andi familia. Tha sas vi situații cana ci sas amen sea so trebulas amenghe, chiar cana cărdeam sea so încărdea amendar. Pachiav zurales că ande codo momento o Iehova zinghiardea pesco vast caring amende hai ajutisardea-ame. Sar exemplo, cana sas o războio civilo ando Suriname, cai sas andel bărșa 1986-1992, sas pharo te araches le buchia cai trebunas-tu, tha o Iehova lea sama amendar. (Mat. 6:32)

Andel bărșa cai nachle, o Iehova lea sama amendar hai dea-ame but bucurii hai miștimata. Amare șiave sile iech ciacio miștimos hai anda amende si iech privilegio că daisardeam te bariaras ande lengo ilo i iubirea anda o Iehova. Sam zurales voime că vi von cărde anda o servicio cu timp integral i mai importanto buchi anda lenghi viața! O Ethniël hai o Giovanni cărde școli teocratico hai, aghies, slujin ca i filiala anda Suriname ande iech than penghe rromnianța.

Me hai i Ethel phurileam, tha cheras vi mai dur sea so daisaras andi buchi anda o Iehova, sar pionieri specialo. Aver varesar phendo, si amen cadea de but buchia te cheras, că ci arachlem nici acana timpo te sichioav te naiuvav. Tha ci fal-ma nasul! Cana dichav parpale, daisarav te phenav ciaces că i decizia cai lem-la cana somas tărno, codoia te slujisarav cu timp integral, sas iech anda le mai lașe decizii cai daisardemas te lav-la vroiechdata.