Yang pafundinau anch yidiamu

Mulong wak Atuman a Yehova Kakusalangap Misambu Yimwing?

Mulong wak Atuman a Yehova Kakusalangap Misambu Yimwing?

 Mutapu ik ukatau kusal Atuman a Yehova mulong wa kwijik anch musambu kanang uwapin ap bwat?

 Atuman a Yehova akat kushinshikinang Bibil kurutu kwa kukwat mupak wa kusal misambu kanang ap bwat. Misambu yimwing yikwatijadinap kamu ni mbil ja Bibil. Chinech chawiy chikata kusal anch Atuman a Yehova alika kusal misambu yiney. Pakwez piur pa misambu yikwau, Kaman mwawonsu ukat kwikatinap mupak amwinend, ni ukat kusal usu wa “kwikal nich kom kawamp kurutu kwa Nzamb ni kwa antu.”​—Midimu 24:16.

 Yipul yilondwilaku ey yawiy yikatau Atuman a Yehova kwiyipul chisu chikwatinau mupak wa kusal musambu ap bwat. a

  •   Ov, musambu winou wimedin pa mafundish makad kukwatijan ni Bibil?

     Mbil ya Bibil: “[Yehova] walonda . . . anch: ‘Chawiy diokalany, aurikany nau. Kangal wapukunany ku yom yijondila.’”​—2 Korint 6:15-17.

     Mulong wa kwiyauril kamu ni mafundish mijondila, kwawiy kulond anch makad kukwatijan ni Bibil, Atuman a Yehova kakusalangap misambu yikweta yom yilondwilaku ey.

     Misambu yikweta yitiyij ap yimedina pa difukwil dia anzamb akwau. Yesu walonda anch: “Chifanyidin kumwifukwil [Yehova] Nzamb wey, ni kumusadil ndiy kusu.” (Mateu 4:10) Kukwatijan ni mazu minam, Atuman a Yehova kakusalangap musambu wa Nowel, wa Pasak, ap musambu wa dichuku dia 1 Ngond wa 5, mulong misambu yiney yimedin pa kuyifukwil anzamb akwau kulik Yehova. Chikwau kand, kakusalangap kand misambu yikwau yilondwilaku ey:

    •  Kwanzaa. Dizu Kwanzaa “didiokil ku dizu dia Swahili dikarumwinau anch matunda ya kwanza, dirumburikina anch ‘mabuj ma kusambish,’ ni musambu winou umekeshin musambu wa kwangul mabuj ma kusambish usadiningau mu Afrik.” (Encyclopedia of Black Studies) Ap anch antu amwing akat kuman musambu wa Kwanzaa mud udiap wa chirelijon, Encyclopedia of African Religion uufanakeshin ni musambu umwing wa mu Afrik ukatau kulambul mabuj ma kusambish “kud anzamb ni angakiril mulong wa kuyijikitish.” Buku winou uwejidinaku kand anch: “Kwanzaa, musambu usadiningau mu Amerik ni mu Afrik, ukwet chitongijok chawiy chimwing cha kuyijikitish angakiril mulong wa yiyukish yau.”

      Kwanzaa

    •  Musambu usadiningau mwi Ngond wa 9 ap wa 10 (fête de la mi-automne). Kukwatijan ni buku (Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary) musambu winou “ausadining mulong wa kumutumbish nzamb mband ngond.” Pa chisu chimwing cha kusal musambu winou, “amband a ku chikumbu akat kumwasin manungin nzamb mband.”—(Religions of the World—A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices).

    •  Nouruz (Nowruz). “Musambu winou wasambisha nich mafundish ma Zoroastre, ausalang pa dichuku dimwing ditumbila nakash kukwatijan ni calendriye wa Zoroastre. . . . Pakampwil pa dichuku dia Norouz, pa chisu cha midi, asalang musambu wa kuchirik kwa Mwiku wa Midi, utazukinau kand anch [Rapithwin], wamangau anch wading kwinshin nakash kwa divu mulong amujika kud Mwiku wa Chishipu mulong kwading angond a mashik.”—(United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization).

    •  Shab-e-Yalda. Kukwatijan ni buku Sufism in the Secret History of Persia, musambu winou usadiningau mwi Ngond wa 12, “ukwatijadin ni difukwil dia Mithra,” nzamb wa chitokish. Antu akwau akat kutong kand anch musambu winou ukwatijadin ni difukwil dia anzamb muten wa in Rom ni wa in Grek. b

    •  Thanksgiving. Mud musambu wa Kwanzaa, musambu winou udiokil ku misambu yikur ya kwangul yasalangau mulong wa kuyijikitish anzamb kushalijan. Mu kusut kwa chisu, “yinshakur yiney yikur yandama mu marelijon.”—(A Great and Godly Adventure—The Pilgrims and the Myth of the First Thanksgiving).

     Misambu yimedina pa yom ya yipupu ap ya katok. Bibil ulondin anch antu akata kwifukwil “akish a kuyuk” akat ‘kumulik Yehova.’ (Isay 65:11) Chawiy, Atuman a Yehova kakusalangap misambu yilondwilaku ey:

    •  Uchuku wa Kupala. Buku A to Z of Belarus urumburil anch: “Kukwatijan ni yitiyij ya antu avud, pa [uchuku wa Kupala] yitang yikat kubudish usu wau wa piur nakash ukutwishau kudutish ching kud antu atakamena ni akweta katok”. Kwisambishil, wading musambu wa apagan wasalangau mwi Ngond wa 12. Pakwez mud mulejenau mu buku Encyclopedia of Contemporary Russian Culture, “kupwa kwa apagan kukarumuk kwikal in Kristu, aubombakesha ni musambu wa Egliz [musambu wa “dichuku ditumbila” dia Yohan Mubatish].”

    •  Le Nouvel An lunaire (Muvu Usu wa a Chinois ap wa in Kore). “Pa chisu chinacha cha muvu kusutamu machuku makwau, yom yiding ya usey nakash mulong wa majuku, arund, ni anamaku kud kwikal nich kashinsh anch yom yiwamp yikushiken mu muvu, kuyilimish anzamb ni aspiritu, ni kusotijan yom yiwamp mulong wa muvu ukwau wezinaku.” (Mooncakes and Hungry Ghosts—Festivals of China) Chilik chimwimg, muvu usu wa in Kore “witin kuyifukwil angakiril, kusal yom mulong wa kwopat ayilembil ayimp ni kwikal nich kashinsh anch kukushiken yom yiwamp mu Muvu Usu, ni kubwak yom ya kurutu yikushikena mu Muvu Usu.”—(Encyclopedia of New Year’s Holidays Worldwide).

      Muvu Usu wa a Chinois

     Misambu yimedina pa chitongijok cha kwel anch mupim ukufangap. Bibil ulondin patok anch mupim ukutwish kufa. (Ezekiel 18:4) Chawiy, Atuman a Yehova kakusalangap misambu yilondwilaku ey, mulong yikasikeshin anch mupim ukufangap:

    •  Dichuku dia Afu. Kukwatijan ni buku New Catholic Encyclopedia, did dichuku dia “kuvurik akatish netu awonsu afa kal. Kusambish mu mivu ya 500 C.C kushik ku mivu ya 1500 C.C (Moyen Âge), antu avud itiyijang anch pa dichuku dinadia, mipim yadinga mu pirigatwar (ndond yikatau kuyitokishin antu ku yitil yau anch afa) yafanyina kuyimeken antu ayisala uyimp mu mwom wau mud chiyey, alaj, ayol ni yom yikwau kand.”

    •  Musambu wa Qingming (Ch’ing Ming) ni Musambu wa Yom ya Mayik yik. Misambu yiney yaad akat kuyisal mulong wa kuyifukwil angakiril. Buku Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals ulondin anch, pa chisu cha musambu wa Ch’ing Ming, “oshang yakudia, ya kuna ni nfalang chakwel kangal afu ova nzal ap impu ni kangal aburen nfalang.” Buku winou ulondin kand anch “pa chisu cha musambu winou, pakampwil uchuku pakata kwarik ngond wa kabuj, [in kusal musambu winou] itiyijining anch afu akutwish kwambamb nau antu adia aom kusutamu uchuku win wawonsu, chawiy chid cha usey kusal yom kanang mulong wa kuyidutish afu ni kuyifukwil angakiril.”

    •  Chuseok. Buku The Korean Tradition of Religion, Society, and Ethics ulondin anch pa chirung cha musambu winou, “akat kupan yakudia ni nviny kud afu.” Milambu yiney “yimedin pa yitiyij ya kwel anch mupim ukat kudandamen kwikalaku kupwa kwa muntu kufa.”

     Misambu yikwatijadina ni yom ya ulaj. Bibil ulondin anch: “Kangal ez atan mu en muntu umwing ukat[a] . . . kupong, ap mwin kudimban kwipuril, ap mwin kupandol, ap mwin kubauk, ap mwin kukayan, ap mwin kubudik akish inay ayilembil, ap mwin kutazuk afu. Mulong mwawonsu ukusala yom yiney udi mwin kutakanan kudi [Yehova].” (Kuvurik Yijil 18:10-12) Mulong wa kulik kukwataku ku yom yin yawonsu ya ulaj—kuwejaku ni yom ya kuchind atutumbu (yidia mutapu wa kubwak)—Atuman a Yehova kakusalangap misambu ya Halloween ap misamu yikwau yilondwilaku ey:

    •  Muvu Usu wa Sinhala ni wa Tamoul. “Mu yinshakur yikwatijadina ni musambu winou . . . muding kusal yom yimwing yimeningau in kuchind atutumbu anch yiletin katok.”—(Encyclopedia of Sri Lanka).

    •  Songkran. Dijin dia musambu winou usadiningau mu Aziy, “didiokil ku dizu dia Sanskrit . . . dirumburikina ‘kushemunik’ ap ‘kuswimp,’ ni [musambu] winou ukat kumekesh kuswimp kwa muten kwikal Mpemb, kukwatijan ni kalendriye wa kwilej atutumbu a zodiaque.”—(Food, Feasts, and Faith—An Encyclopedia of Food Culture in World Religions).

     Misambu yikwatijadina ni difukwil dia pa chirung cha Chijil cha Moses, chijil chapwila kal mulong wa chakupesh cha Yesu. Bibil ulondin anch: “Kristu wapwishil kal ulabu wa Yijil ya Moses.” (Rom 10:4) In Kristu adandamedin kutaninamu mwi mbil jidia mu Chijil cha Moses chayinkau in Isarel a pasak. Pakwez kakusalangap misambu yilejenawamu, pakampwil yilejena piur pa Mesia, mulong itiyijin anch wezin kal. Bibil ulondin anch: “Yijil yiney yidi kusu mwizuzwimb wa yom yikweza kurutu. Pakwez wakin win udi Kristu.” (Kolosay 2:17) Mulong wa diyingishin dined ni mulong mu misambu yiney mud yinshakur yakad kukwatijan ni Bibil, chawiy Atuman a Yehova kakuyisalangap. Misambu yimwing pakach pa yiney yawiy ey:

    •  Hanoukkah. Musambu winou akat kuusal mulong wa kupaniril kand tempel wa mu Yerusalem. Pakwez, Bibil ulondin anch Yesu wikala Mwin Kupesh Mujim wa “Dizang [tempel] dipandakena kujimb diwanyidina diakad kutung kudi antu, charumburik anch, kididiap chom chatangau pa mangand minam.” (Hebereu 9:11) In Kristu amen anch tempel wa mu spiritu waswinkana tempel watungau mu Yerusalem.

    •  Rosh ha-Shana. Did dichuku dia kusambish dia muvu kukwatijan ni kalendriye wa in Yuda. Pasak, chisu cha musambu winou, apanang yakupesh ya pakampwil kud Nzamb. (Kuchind Michid 29:1-6) Pakwez, Yesu Kristu udia Mesia, ndiy ‘wakangesha yakupesh ni milambu,’ ni chinech chawiy chasala anch misambu yiney yilika kand kwikal nich usey ku mes ma Nzamb.—Daniel 9:26, 27.

  •   Ov, musambu winou ukasikeshin antu a marelijon kushalijan kwifukwil pamwing?

     Mbil ya Bibil: “Ov, mwin ritiy ukufanakan nchik nend muntu wakad ritiy? Ov, chikumbu cha Nzamb chikwovijan nchik nau akish?”—2 Korint 6:15-17.

     Pasadinau Atuman a Yehova usu wa kushakam mu chisambu nau amutej nau ni kulimish want ipau ukwetay muntu ni muntu wa kutond yitiyij yend, akat kwipuk kusal misambu yiyikasikeshina antu a ma relijon kushalijan kwifukwil pamwing. Misambu yimwing pakach pa yiney yawiy ey.

     Misambu yisadingau mulong wa kumutumbish muntu kanang wa chirelijon ap yinship yiyikasikeshina antu a marelijon kushalijan kwifukwil pamwing. Chisu chayandjikay Nzamb atushalapol end a pasak mwi ngand mwadinga antu akweta marelijon makwau, wayileja anch: “Kangal kwovijanany nau, ap ni akish au, bwat. . . . Anch wakifukwil ku akish au, ukez kikal mupit kudi ey.” (Kubudik 23:32, 33) Chawiy Atuman a Yehova kakusalangap misambu yilondwilaku ey:

    •  Loy Krathong. Pa chisu cha musambu winou wa in Thai, “antu akat kusal yibakud ya mayij, akat kutekamu mabuji ap mitond ya malash ni akat kutek yibakud yiney mu kawit. Anch yibakud yiney yaya mwinyand, yikat kutwal riyind kulemp. Musambu winou akat kuusal mulong wa kumuvurikinaku Buddha.”—(Encyclopedia of Buddhism).

    •  Dichuku dia Ngand dia Kukarumuk. Kukwatijan ni ntakel umwing wa guvernema ujimbwilau mu jurnal wa ngand ya Papouasie-Nouvelle-Guinée, antu akata kusal musambu winou “amekeshin anch akwatin nich usey mafundish ma ritiy ma win Kristu.” Ulondin kand anch dichuku dined “dikat kukwash mulong wa kukasikesh mbil ja win Kristu mwi ngand.”

    •  Vesak. “Winou ud musambu umwing utumbila nakash kud in Buddha, ukat kumekesh kuvadik kwa Buddha, kutok kwend ni rufu rend, ap pashikenay pa chirung chitazukinau anch Nirvana.”—(Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary).

      Vesak

     Misambu yimedina pa yinshakur ya chirelijon, pakwez yakad kukwatijan ni Bibil. Yesu wayileja antakel a chirelijon in Yuda anch: “Mwamu muukata kudiulany yijil ya Nzamb, mulong wa kulondul malejan men ayinen.” Walonda kand piur pa difukwil diau anch did dia chamwamu mulong afundishin “yijil yau antu.” (Mateu 15:6, 9) Mulong Atuman a Yehova akwatin nich usey kubabesh kwinoku, kud misambu yivud ya chirelijon yakadiau kusal.

    •  Épiphanie (Timkat, ap Musambu wa Ant). Musambu winou akat kuusal mulong wa kuyivurik in kwilej atutumbu eza kumutal Yesu pa chisu chavadikay ap pamubatishau. Musambu winou “wakarumuna misambu yikwau ya chipagan kwikal ya win Kristu, yading yiyitumbishina anzamb a mem ni a tuwit.” (The Christmas Encyclopedia) Timkat, wawiy kwau musambu umwing, pakwez ausadining nakash mu Etiopi, “ukwet yishankur yikash nakash.”​—(Encyclopedia of Society and Culture in the Ancient World).

    •  Musambu wa kuya kwa Mariy Mujik Mwiur. Musambu winou akat kuusal nich yitiyij ya kulond anch makwend a Yesu waya mwiur nich mujimbu wend wa chiuntu. Buku Religion and Society—Encyclopedia of Fundamentalism ulondin anch “yitiyij yiney yadingap yijikena kud in Kristu a kusambish ni kayisambidinap kwau ndond ap yimwing mu Mifund.”

    •  Musambu wa Kwimish Kuwanyidina. “Kwimish Kuwanyidina [kwa Mariy] kakurumburilap kamu patok mu Mifund . . . [Mad] kwau mafundish ma Egliz.”—(New Catholic Encyclopedia).

    •  Karem. Kukwatijan ni buku New Catholic Encyclopedia, chid chirung chikatau antu kukarumuk ni kujil yakudia chasambisha mu “mivu yitot yinying ya kusambish,” kwawiy kulond anch mivu 200 ni kusut kupwa kwa kupwish kufund Bibil. Buku umwing ulondin piur pa dichuku dia kusambish dia Karem anch: “Chaku cha kuyitek antu maut pa jimpal Diakasatu dia Maut chikala chaku cha pa mangand mawonsu kudiosh kamu pasambishina chisak cha Bénévent mu muvu wa 1091.”

    •  Meskel (ap Maskal). Buku Encyclopedia of Society and Culture in the Medieval World ulondin anch ud musambu wa in Etiopi ukatau kusal mulong wa “kutan Musalab Wakin (musalab wamupampinau Kristu), kusutil kwakish kasu ka musangar ni kuja mau ku kasu kinaku mu kukanyingumuk,” (ankwata ayiteka kud mwin kufund). Pakwez, Atuman a Yehova kakusadinangap musalab mu difukwil diau.

  •   Ov, musambu winou umutumbish muntu, chisak ap chijingidij kanang cha ngand?

     Mbil ya Bibil: “[Yehova] ulondil anch: “Riyind kudi muntu wanlikina kal am, chad wakumangen kudi muntu, ap ku usu wa muntu ukutwisha kufa.’”—Jeremiy 17:5.

     Ap anch Atuman a Yehova akat kuyikwat antu akwau nich usey ni kuyilembil kand, pakwez kakusalangap misambu yilondwilaku ey:

     Misambu yimutumbishina ntakel kanang ap muntu ukweta mwaz wa piur. Bibil ulondin anch: “Kangal wamuchingejany muntu wa pansh, mulong kakwetap kwend usey.” (Isay 2:22) Chawiy, Atuman a Yehova kakusalangap musambu wa kuvurik dichuku diavadikay mwant kanang.

     Misambu mulong wa drapo wa ngand. Atuman a Yehova kakusalangap misambu mulong wa kuvurik dichuku diatondau drapo wa ngand. Mulong wak? Mulong Bibil ulondin anch: “Iyepany, yichinany akish.” (1 Yohan 5:21) Antu avud nlel kakatap kuman drapo mud chirumbudij, kwawiy kulond anch chom cha kwifukwil—pakwez mwin kwilej umwing wa jinsangu ja pakur, Carlton Hayes wafunda anch: “Drapo chid chijingidij chijim cha ritiy ni chom cha pa dishin cha difukwil dia ngand.”

     Misambu yikata kuyitumbish ansant. Yom ik yasadika chisu chasay ikundj umwing manungun kurutu kwa kambuy Pita? Bibil ulondin anch: “Pita wamutumbwisha, wamwel anch: ‘Iman piur, niyam nidi kwam muntu.’” (Midimu 10:25, 26) Mulong Pita ap atwimbuy akwau awonsu kitiyap anch ayifukwila ap ayitumbisha mu mutapu wa pakampwil, Atuman a Yehova kakatap kusal misambu mulong wa kuyitumbish antu amekena anch ad ansant, mud misambu yilondwilaku ey:

    •  Dichuku dia Ansant Awonsu. “Ud musambu mulong wa kuyitumbish ansant awonsu . . . Disambishil dia musambu winou dijikenap kamu nawamp.”—(New Catholic Encyclopedia).

    •  Musambu wa Makwetu wa ku Guadalupe. Musambu winou ukat kumutumbish “maku mwinsant wa mu Mexik,” witiyijinau antu avud anch ud Mariy, makwend a Yesu. Alondining anch wamumekena muntu umwing wa ku makunku mu chilay mu muvu wa 1531.—(The Greenwood Encyclopedia of Latino Literature).

      Musambu wa Makwetu wa ku Guadalupe

    •  Musambu wa Dijin. Buku Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals ulondin anch “Musambu wa Dijin akat kuusal mulong wa mwinsant ukweta dijin dikumupilau mwan umwing chisu chikumubatishau ap chisu chikumekeshay ritiy rend mu egliz pakusadika chinship kanang (confirmation)”. Buku winou uwejidinaku kand anch “dichuku dinadia did dia usey nakash ku mes ma muntu wiyandjikina mu relijon.”

     Misambu yikata kutumbish yisak ya politik ap ya antu. Bibil ulejen anch: “Chifanyidin kukungamen kud [Yehova] kupandakan kukungamen kudi muntu.” (Kuseng 118:8, 9) Mulong wa kwiyep kumekesh anch ayichingejidin antu pa ndond pa kumuchingejin Nzamb mulong wa kupwish milong ya antu, Atuman a Yehova kakwimbombangap nau antu akwau mulong wa kusal Musambu wa Dichuku dia Mband ap Dichuku dia Ansand, mulong misambu yiney yikat kukwash yisak ya politik ap ma kampany ma antu. Mulong wa diyingishin diawiy dimwing, kakusalangap kand musambu wa Dichuku dia Kupwish Usuku (jour de l’Émancipation) ap misambu yikwau ya mutapu winou. Pa ndond pa kusal mwamu, akat kuchingej anch Want wa Nzamb wawiy ukupwisha milong ya kasolikany, ya katond ni kushalijan kwa antu.—Rom 2:11; 8:21.

  •   Ov, musambu winou uzambwishin ngand yimwing ap muchid umwing piur pa yikwau?

     Mbil ya Bibil: “Nzamb kakwetap kasolikany pakach pa antu, bwat. Ku michid yawonsu, muntu mwawonsu ukata kumulimish ni kusal yom yitentamina, Nzamb ukat kumwitiy.”—Midimu 10:34, 35.

     Ap anch Atuman a Yehova avud akatin jingand jau, kakatap kusal misambu yizambwishina ngand yimwing ap muchid umwing piur pa yikwau. Misambu yimwing pakach pa misambu yiney yawiy ey:

     Misambu yikata kuyitumbish amasalay. Pa ndond pa kukasikeshin pa milong ya njit, Yesu wayileja in kwilejend anch: “Yikatany akankuny nen, yilembidilany akata kukuzengolany en.” (Mateu 5:44) Chawiy Atuman a Yehova kakusalangap misambu yikata kuyitumbish amasalay, ap kand misambu yilondwilaku ey:

    •  Dichuku dia Anzac. “Anzac kud kufund kwa mu wiswimp mazu ma Anglais Australian and New Zealand Army Corps (Yisak ya Amasalay a mu Ostrali ni Nouvelle-Zélande)” ni “pakemp pakemp, musambu wa Dichuku dia Anzac wikala dichuku dia kuvurik amasalay afa kwi njit.”—(Historical Dictionary of Australia).

    •  Dichuku dia Amasalay Akur (Dichuku dia Chivurikish). Misambu yiney yikat kuyivurik “antu adinga mu usalay pakur ni afa kwi njit mulong wa ngand yau.”—(Encyclopædia Britannica).

     Misambu ya rusangu ra ngand ap kukwolik kwa ngand. Yesu walonda piur pa in kwilejend anch: “Am kinidiap mu umwing nau in mangand, chawiy chimwing, niyau kadiap mu umwing nau in mangand.” (Yohan 17:16) Ap anch akat kusanger kwilej piur pa rusangu ra ngand kanang, Atuman a Yehova kakusalangap misambu yilondwilaku ey:

    •  Australia Day (Dichuku dia Ostrali). Kukwatijan ni buku Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life, musambu winou ukat “kuyivurik amasalay a Angleter imika drapo (mwi ngand ya Ostrali) ni kulond anch yetu tuyikedila katat Ostrali mu muvu wa 1788.”

    •  Guy Fawkes Day (Dichuku dia Guy Fawkes). Did “dichuku dia musambu wa ngand ni dia kuvurik mutapu wakanganyau kumujip Mwant Jacques I ni antu a mu guvernema wa Angleter mu muvu wa 1606 kud Guy Fawkes.—(A Dictionary of English Folklore).

    •  Dichuku dia Kukwolik kwa Ngand. Mu jingand jivud, did “dichuku dikatau kusal musambu mulong wa kuvurik kukwolik kwa ngand ku makas ma antu ading ayiyikedina.”—(Merriam-Webster’s Unabridged Dictionary).

  •   Ov, ku musambu winou antu akat kusalaku yom pakad mimbu ap yijondila?

     Mbil ya Bibil: “En wawanyishinany kal chisu cha kusal yitil mudi mukat kusalau antu a michid yikwau. Wasalany kand usund, walondulanya maku mayimp ma mujimbu, wapandakeshany kukwachik maar, wibombany mu yisak ya kuna maar, chad wasalany yitil ya usany, chad wifukwilany kand akish atakanena.”—1 Pita 4:3.

     Kukwatijan ni mbil yiney, Auman a Yehova kakusalangap misambu yikatau antu kwichuch maar pakad mimbu. Atuman a Yehova akatining kusutish chisu pamwing nau arund nau, ni akutwish kutond kuna maar kwa mwisik ap bwat. Akat kwikasikesh kulondul chiyul cha Bibil chilondina anch: “Chawiy yom yawonsu yiukusalanya, anch kudia ap anch kuna, salany yawonsu mulong wa kulet uyaj kudi Nzamb.”—1 Korint 10:31.

     Chawiy, Atuman a Yehova kakusalangap misambu mud ya carnaval ap misambu yikwau yikasikeshina yaku yijidikinau mu Bibil. Chilik chimwing kand ni musambu wa in Yuda utazukinau anch Purim. Ap anch musambu wa Purim ausalang kudiosh pakur mulong wa kuvurik kukwolik kwa in Yuda mu mivu yitot yitan ya kusambish K.C.C, ukutwish kufanakan katat “ni musambu wa in Yuda utazukinau anch Mardi Gras ap Carnaval,” mwamu mulondinay buku Essential Judaism. Antu avud akata kuusal, “akat kudjal ma costim (yisu yivud amakundj akat kudjal mud amband), akat kusal yom yisutina chipim, akat kuna nakash ni kulet masok nakash.”

 Ov, anch Atuman a Yehova alik kusal misambu yimwing, chinech chirumburikin anch kakatinap majuku mau?

 Bwat. Bibil uyifundishin antu kuyikat ni kuyilimish antu a mu majuku mau, chikalap nchik relijon wau. (1 Pita 3:1, 2, 7) Chakin kamu, anch Kaman wa Yehova umwing walik kusal misambu yimwing, anamakwend amwing akutwish kujiman, kwov nayimp ap kwiyov anch wayilik kal. Chawiy, Atuman a Yehova avud akat kusal usu wa kuyinkish anamakwau kashinsh anch ayikatin, kuyirumburil nich nkeu piur pa mipak yau ni kuya kuyital mu yisu yikwau.

 Ov, Atuman a Yehova akat kuyikangesh antu akwau kusal misambu yimwing?

 Bwat. Ij anch muntu mwawonsu ufanyidin kukwat mipak amwinend. (Joshua 24:15) Atuman a Yehova akat ‘kuyilimish antu awonsu,’ chikalap nchik yitiyij yau.​—1 Pita 2:17.

a Mutu wa mulong winou ujimbwilap misambu yin yawonsu yakadingau Atuman a Yehova kusal, ni ujimbwilap kand mbil jawonsu ja Bibil tufanyidina kusadin pa mulong winou.

b Mithra, Mithraism, Christmas Day & Yalda, wafundau kud K. Eduljee, paj 31-33.