Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 3

Mutapu ik Ukutwisha Kulam Muchim Wey?

Mutapu ik Ukutwisha Kulam Muchim Wey?

“Kupandikan yom yawonsu, lam muchim wey.”​—JNSW. 4:23.

MUMINY 36 Tulamany Muchim wetu

YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOU *

1-3. (a) Mulong wak Yehova wading umukatin Salomon, ni yiyukish ik yatambulay Salomon? (b) Yipul ik tukwisambina mu mutu wa mulong winou?

SALOMON wikala mwant wa in Isarel chisu chadingay nsand. Kwinsambishin kwa winyikel wend, Yehova wamumekena mu chilat ni wamuleja anch: “It chiukatila chakwel nikwinkishach.” Salomon wakula anch: “Nichid kwam nsand, kinijap mwa kwandamin ap mwa kubudikin. . . . Mwinkisha kashalapol wey muchim wa [kuziyil] chakwel nitwish kuyirumburish antu ey.” (1 Ant 3:5-10) Kwit ‘muchim wa kuziyil’—mading malembil ma kwikepish mud ik! Tukutwish kuman malong wak Yehova wading umukatin Salomon! (2 Sam. 12:24) Nzamb wasangera nakash chakul cha mwant nsand Salomon, chawiy chamwinkishay muchim wa “manangu ni ronganyin.”​—1 Ant 3:12.

2 Pading padandamedinay kwikal ushinshamena, Salomon watambula yiyukish yivud nakash. Wikala ni dilau dia kutung tempel mulong wa “dijin dia [Yehova] Nzamb wa in Isarel.” (1 Ant 8:20) Wijikana nakash mulong wa manangu mend mamwinkishau kudi Nzamb. Ni yom yalonday chisu chamupepilau kudi Nzamb tuyitanin mu mikand yisatu ya Bibil. Mukand umwing pakach pa mikand yiney udi Jinswir.

3 Dizu muchim adifundin tupamp piswimp chitot mu mukand wa Jinswir. Chilakej, mu Jinswir 4:23 tutangin anch: “Kupandikan yom yawonsu, lam muchim wey.” Mu verse winou, dizu “muchim” dimekeshin ik? Tukwakul chipul chinech mu muntu wa mulong winou. Tukushinshikin kand yakul ku yipul yikwau yaad: Mutapu ik ukatay Satan kusal usu wa kuyipish muchim wetu? Ni yom ik tufanyidina kusal mulong wa kulam muchim wetu? Mulong wa kushal ashinshamena kudi Nzamb, tufanyidin kutesh nawamp yakul ku yipul yiney ya usey.

DIZU “MUCHIM WEY” DIRUMBURIKIN IK?

4-5. (a) Kuseng 51:6 utukwashin mutapu ik kutesh chimekeshina dizu “muchim”? (b) Maswir metu ma kulam ukash wa mujimbu uwamp matukwashin nchik kwijik usey wa kulam muchim wetu wa chifanakesh?

4 Mu Jinswir 4:23, dizu “muchim” adisadidin mulong wa kumekesh ‘muntu wa mukach.’ (Tang Kuseng 51:6) Mu kulond kukwau, dizu “muchim” dimekeshin yitongijok yetu ya mukach, yovil, yibachikin, ni maku metu. Dimekeshin chitudia chakin kamu mukach, kadiap mutapu tumekena pol.

5 Shinshikin mutapu umekeshina ukash wetu wa mujimbu usey wa mutapu tudia kamu mukach. Chakusambish, chakwel anch tulam mujimbu wetu nawamp, tufanyidin kutond yakudia yiwamp ni kwijidish mujimbu. Chilik chimwing, mulong wa kulam nawamp ukash wa muchim wetu wa chifanakesh, tufanyidin kutang Bibil chisu chin chawonsu ni mikand yimedina pa Bibil, ni kumekesh chisu chawonsu anch tukwet ritiy mudiay Yehova. Kwiyijidish mudi kwinoku kwitining kusadin yom twilejina ni kulond piur pa ritiy retu. (Rom 10:8-10; Jak. 2:26) Cha kaad, anch twimen nakash pa mutapu tumekena pol, tukutwish kutong anch tukwet ukash wa mujimbu uwamp pakwez twayedin kal mukach. Chilik chimwing, anch twimen pa yaku yetu piur pa yom ya chiteokras, tukutwish kutong anch tukwet ritiy rikash, pakwez maku mayimp makutwish kupam mukach mwetu. (1 Kor. 10:12; Jak. 1:14, 15) Tufanyidin kuvurik anch Satan ukatin kutuyipish nich yitongijok yend. Mutapu ik ukutwishay kusal mwamu? Ni mutapu ik tukutwisha kwichidij?

MUTAPU USADINAY SATAN USU WA KUYIPISH MUCHIM WETU

6. Chisu chitongijok cha Satan, ni mutapu ik usadinay usu wa kuchiwanyish?

6 Satan ukatin twikal mudi ndiy—ntombwij wakad kulimish yijil ya Yehova ni mwin kwitongin amwinend. Satan kakutwishap kutushindil chakwel tutonga ni tusala mudi ndiy. Chawiy chikatay kusal usu wa kuwanyish yitongijok yend mu mitapu yikwau. Chilakej, ukat kusal anch tubombakan nau antu ayipishinau kal kudi ndiy. (1 Yoh. 5:19) Uchingejin anch tukusutish chisu pamwing nau antu inay, ap anch twij anch arund ayimp akat “kuyipish” mutapu wetu wa kutong ni wa kusal yom. (1 Kor. 15:33) Mwant Salomon wawa mu mupit winou. Wata amband avud apagan ni pakemp pakemp, ‘ikala ni chibachikin chikash padiay ndiy’ ni “amukarumuna muchim wend” kulemp ni Yehova.​—1 Ant 11:3.

Mutapu ik ukutwisha kulam muchim wey ku usu usadinay Satan mulong wa kuuyipish nich yitongijok yend? (Tal paragraf wa 7) *

7. Yom ik yikwau yisadidinay Satan mulong wa kupalangesh mutapu wend wa kutong, ni mulong wak tufanyidin kuyibabel?

7 Satan usadidin mafilim ni yom yikwau yikatau kumekesh ku televizion mulong wa kupalangesh mutapu wend wa kutong. Ndiy wij kand anch kusadin yom yiney kukwet chibachikin nakash pa mutapu wetu wa kutong ni pa yisal yetu. Yesu wasadina nawamp jinsangu kanang mulong wa kufundish nich. Chilakej, wasadina chishimu cha mwin Samariy ni cha mwan washadika ni washesha uswan wend. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Pakwez, antu akweta yibachikin ya Satan akutwish kusadin jinsangu mulong wa kuyipish yitongijok yetu. Tufanyidin kwikal isikena. Mafilim ni yom yimekeshinau ku televizion yikutwish kutusangaresh ap kutufumb pakad kuyipish yitongijok yetu. Pakwez tufanyidin kubabal nakash. Chisu tutondina yom ya kwipuwangej nich, tufanyidin kwiyipul anch: ‘Ov, yom nitadina ku televizion ap mu filim yinfundishin anch chidi kwau chiwamp kwikal ni maku ma choy?’ (Gal. 5:19-21; Efes 2:1-3) Yom ik ukusala anch wajingunin anch program ap filim kanang ukasikeshin yitongijok ya Satan? Tufanyidin kwipuk yom yiney mudi tukata kwipuk mayej makata kusamburok!

8. Mutapu ik ukutwishau anvaj kuyikwash anau kulam michim yau?

8 Anvaj, ukwetany chisend cha pakampwil cha kuyichidij anen ku usu usadinay Satan mulong wa kuyipish michim yau. Chidi chakin anch usadiningany yawonsu ukutwishanya mulong wa kuyichidij anen ku mayej. Ukat kulamany yikumbu yen yinangina, ukat kudjibulany chom chin chawonsu chikutwisha kukuletilany en ap anen mayej. Chilik chimwing, ufanyidinany kuyichidij anen ku mafilim, maprogram ma televizion, masengan ma video ni tupend twa internet yikutwisha kwandjik yitongijok ya Satan mu manangu mau. Yehova wakwinkishinany kal chisend cha kuyikwash anen chakwel ikala arund a Yehova. (Jnsw. 1:8; Efes 6:1, 4) Kangal wov wom wa kutek mbil kanang jimedina pa Bibil ku chikumbu. Yileja aney yom yifanyidinau kutal ni yifanyidinau kulik kutal, ni yikwasha kutesh nawamp mayingishin ma mipak yey. (Mat. 5:37) Payilau aney kupam, yifumba chakwel ijika ayinau kujingunin yom yidia yiwamp ni yiyimp kukwatijan ni mbil ja Nzamb. (Heb. 5:14) Ni ijik anch, aney akutwish kwilej yom yivud kusutil yom ulondina pakwez akutwish kwilej yom yivud nakash kusutil yom usadila.​—Kuv. 6:6, 7; Rom 2:21.

9. Chitongijok ik chimwing chikasikeshinau kudi Satan, ni mulong wak chidi cha ubaj?

9 Satan usadin kand usu wa kuyipish michim yetu kusutil kutubachik tuchingejin manangu ma antu pa ndond pa kuchingejin yitongijok ya Yehova. (Kol. 2:8) Shinshikin chitongijok chimwing chikasikeshinau kudi Satan—chilondina anch kwikal mpich chidi chom cha kusambish mu mwom. Antu atongina mutapu winou akutwish kwikal ampich ap bwat. Chawiy ikala ampich ap bwat akat kwikal mu ubaj. Mulong wak? Mulong akat kushinshikin nakash pa kukimb nfalang djat ni mu chilik cha kuyipish ukash wau wa mujimbu, urund wau wa mu dijuku ap urund wau ni Nzamb mulong kwau wa kuwanyish chitongijok chau cha kwikal mpich. (1 Tim. 6:10) Tujikitishin nakash mulong Tatukwetu wa manangu udia mwiur utukwashin kwikal ni chitongijok chiwamp piur pa nfalang.​—Mul. 7:12; Luka 12:15.

MUTAPU IK TUKUTWISHA KULAM MUCHIM WETU?

Mudi atulam a musumb ni atulam a yis a pasak, dandamen kubabal ni sal usu chakwel yitongijok yiyimp kangal yandama mu muchim wey (Tal paragraf wa 10-11) *

10-11. (a) Yom ik tufanyidina kusal mulong wa kwichidij? (b) Yom ik yasalangau atulam pasak, ni mutapu ik ukutwisha kusal kom ketu mudi kalam?

10 Anch tukimbin anch tutwisha kulam muchim wetu, tufanyidin kujingunin ubaj ni kusal mau mau mulong wa kwichidij. Dizu dikarumwinau anch “lam” mu Jinswir 4:23 dituvurishin mudimu wasalangau kudi kalam. Mu chirung cha Mwant Salomon, atulam imanang pa mbumbu ja musumb mulong wa kuyibabesh antu anch aman ubaj. Chilakej chinech chitukwashin kutesh mulong wak tufanyidin kumukangesh Satan chakwel kangal ayipisha yitongijok yetu.

11 Pasak, atulam a musumb asalang mu kwovijan pamwing ni in kulam yis ya musumb. (2 Sam. 18:24-26) Awonsu akwashang mulong wa kuchidij musumb kusutil kukwikal nich kashinsh anch yis yawonsu ya musumb yidi ya kupat chisu chisejinau akankuny piswimp. (Neh. 7:1-3) Kom ketu kafumbilau kudi Bibil * kakutwish kusal mudi kalam wetu ni kutubabesh chisu chisadinay Satan usu wa kuyipish muchim wetu​—mu kulond kukwau, chisu chisadinay usu wa kuyipish yitongijok yetu, yovil yetu, yibachikin yetu ap maku metu. Chisu chawonsu chitubabeshinau kudi kom ketu piur pa ubaj kanang, tufanyidin kukatesh ni kusal yawonsu tukutwisha mulong wa kwipuk ubaj winou.

12-13. Akutwish kutupak chakwel tusal yom ik, pakwez yom ik tufanyidina kusal?

12 Shinshikin chilakej piur pa mutapu tukutwisha kwichidij ku yibachikin ya kwikal ni yitongijok ya Satan. Yehova ukat kutufundish anch “kichifanyidinap [etu] kulond yom ya usund, ap ya kwijond, . . . pakach [petu].” (Efes 5:3) Pakwez yom ik tukutwisha kusal anch arund ku mudimu ap ku shikol asambish kulond piur pa yom ya kwijond? Twij anch tufanyidin “kulik mwom uyimp ni maku mayimp ma yom ya mangand.” (Tit. 2:12) Kalam ap kom ketu kafanyidin kutubabesh piur pa ubaj. (Rom 2:15) Pakwez ov, tukukatesh anch kutubabesh? Akutwish kutupak chakwel tuyitesh arund netu ap tutal yipich yipalangeshinau. Pakwez, tufanyidin kwipuk ubaj winou kusutil kuswimp mambamb ap kudiokal pa ndond yiney.

13 Chitining kutakaman mulong wa kujijamen yibachikin yidiokila kudi arund netu ya kutong piur pa kusal yom yiyimp. Ukutwish kwikal nich kashinsh anch Yehova umen usu tusadina ni ukutwinkish usu ni manangu tukweta nich kuswir mulong wa kulik yitongijok ya Satan. (2 Jsng. 16:9; Isay 40:29; Jak. 1:5) Yom ik yikwau tufanyidina kusal mulong wa kulam muchim wetu?

DANDAMEN KUBABAL

14-15. (a) Ku yom ik tufanyidina kufungul muchim wetu, ni mutapu ik tukutwisha kusal mwamu? (b) Jinswir 4:20-22 utukwashin mutapu ik kutaninamu nakash mu kutang kwetu kwa Bibil? (Tal kand mushet ulondina anch “Mutapu wa Kutongijok.”)

14 Mulong wa kulam muchim wetu, tufanyidinap kwetu ching kulik yitongijok yiyimp pakwez tufanyidin kand kwitiy yitongijok yiwamp. Tong kand piur pa chilakej cha musumb ukweta mbumbu. Mwin kulam ku yis wading kufungang ku yis ya musumb mulong wa kukangesh akankuny kwandam, pakwez yisu yimwing wading kufungul yis ya musumb mulong wa kwandjik yakudia ni yom yikwau yikwetau nich kuswir. Anch yis ayifungang chisu chawonsu, antu a mu musumb afanyina kufa nzal. Chilik chimwing, tufanyidin kufungul michim yetu chisu chawonsu mulong wa kwandjik yitongijok ya Nzamb.

15 Bibil ukwet yitongijok ya Yehova, chawiy chisu chawonsu tumutangina, tusadin anch yitongijok ya Yehova yikal ni usu pa mutapu wetu wa kutong, wa kwiyov ni wa kusal yom. Mutapu ik tukutwisha kutaninamu mu kutang kwetu kwa Bibil? Chifanyidin kusambish ni malembil. Nambaz umwing mwin Kristu ulondin anch: “Kurutu kwa kusambish kutang Bibil, nikat kumulembil Yehova mulong wa kumwit chakwel ankwash ‘kuman yom yipandakena kuwap’ yidia mu Dizu diend.” (Kus. 119:18) Tufanyidin kand kutongijokin nakash pa yom tutangina. Anch twalembil, twatang, ni twatongijokin pa yom tutangina, Dizu dia Nzamb dikat kupukun “mukach mwa muchim” wetu ni tukat kukat yitongijok ya Yehova.​—Tang Jinswir 4:20-22; Kus. 119:97.

16. Mutapu ik utanidinawamu antu avud kusutil kutal JW Télédiffusion?

16 Mutapu ukwau tukata kusal chakwel yitongijok ya Nzamb yikal ni usu padi etu udi kusutil kutal JW Télédiffusion. Ambay a uruw amwing alondin anch: “Program wa ngond ni ngond udi kamu chakul ku malembil metu! Makat kutwinkish usu ni kutukasikesh chisu twovila ushon ap twiyovila kwikal ayinetu. Ni yisu yivud, tukat kutesh ku chikumbu miminy yikatau kubudish mu maprogram minam. Tukat kuyitesh chisu twisukina, chisu turijekina mu chikumbu ap chisu tudila yisakol.” Maprogram minam makat kutukwash kulam muchim wetu. Makat kutufundish kutong mudi Yehova ni kulik kwimburij mutapu wa kutong wa Satan.

17-18. (a) Yom ik yikata kushiken anch twasadin yom twilejina kudiay Yehova mudi mulejenau mu 1 Ant 8:61? (b) Yom ik tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Mwant Ezekias? (c) Kukwatijan ni malembil ma David madia mu Kuseng 139:23, 24, tukutwish kulembil mulong wa chom ik?

17 Chisu ni chisu tukata kuman kutaninamu kudia mu kusal yom yiwamp, ritiy retu rikat kukasikan. (Jak. 1:2, 3) Tukat kwov nawamp mulong twamwovishang Yehova musangar wa kututazuk anch umwing wa anend ni impu yetu ya kumusangaresh yikat kwikal yikash. (Jnsw. 27:11) Choziu chawonsu chikat kwikil mutapu wa kumekesh anch twakwatin kal mupak wa kumusadin Tatukwetu ukata kutubangin. (Kus. 119:113) Tumekeshin anch tumukatin Yehova nich muchim wetu wawonsu, charumburik anch mupak wa kudandamen kulimish mbil jend ni kusal rusot rend.​—Tang 1 Ant 8:61.

18 Ov, tukutwish kurumbuk? Mwaning; mulong tudi antu akad kuwanyin. Anch twipwakal, tufanyidin kuvurik chilakej cha Mwant Ezekias. Warumboka, pakwez wita dilikishin ni wakarumuka, kupwa wadandamena kumusadin Yehova ni “muchim [wend] wawonsu.” (Isay 38:3-6; 2 Jsng. 29:1, 2; 32:25, 26) Chawiy, el twipukany choziu cha Satan cha kuyipish yitongijok yetu. Tulembilany chakwel tukudish ‘muchim wa kuziyin.’ (1 Ant 3:9; tang Kuseng 139:23, 24.) Tukutwish kushal ashinshamena kudi Yehova anch, kupandakan yom yin yawonsu, twalam muchim wetu.

MUMINY 54 “Njil Yawiy Ey”

^ par. 5 Ov, tukushal ashinshamena kudi Yehova anch tukwitiy atudimba kudi Satan chakwel twimik kumusadin Yehova? Chakul ku chipul chinech chimedinap pa uvud wa yoziu turishina nich, pakwez chimedin pa mutapu tulamina muchim wetu. Dizu “muchim” dirumburikin yom ik? Mutapu ik ukatay Satan kusal usu wa kuyipish muchim wetu? Ni mutapu ik tukutwisha kuulam? Mutu wa mulong winou ukwakul ku yipul yiney ya usey.

^ par. 11 KURUMBURIL KWA MAZU KANANG: Yehova watwinkisha ukaliweny wa kushinshikin yitongijok yetu, yovil yetu ni yisalijok yetu, ni kupwa kwirumburish ayinetu. Bibil utazukin ukaliweny winou anch kom. (Rom 2:15; 9:1) Kom kafumbinau kudi Bibil kadi kom kasadidina mbil ja Yehova tutanina mu Bibil, kom kakata kuturumburish anch yom tutongina, tusadina, ap yom tulondina yidi yiwamp ap yiyimp.

^ par. 56 KURUMBURIL KWA YIPICH: Mukadivar wabatishinau kal ukat kutal televizion, chad pabudik kal yom yijondila. Ufanyidin kukwat mupak piur pa yom yikusalay.

^ par. 58 KURUMBURIL KWA YIPICH: Pa chirung cha pakur, kalam waman kal ubaj pol pa musumb. Ukat kuyitazuk atulam a yis, ni pateshau kal, afung kal pakad kulab yis ya musumb ni ayifungin kal mukach.