Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Mazu mafundinau pa diyal: “Yahweh Sabaot amushing Hagaf mwan a Hagav”

Ov, Wij?

Ov, Wij?

Yom yafundau pakur yimekeshin mutapu ik uyakin wa yom yilondinay Bibil?

MU MIZE ukweta yom ya Bibil udia mu Yerusalem (Musée des pays de la Bible) mud diyal dikweta yom yafundau pakach pa mivu ya 700 ni 600 K.C.C. Diyal dined adinona mwi nzay yimwing ya mu mandam piswimp ni Heberon mu Isarel. Ading afundinap anch: “Yahweh Sabaot amushing Hagaf mwan a Hagav.” Yom yiney yifundinawap yimekeshin mutapu ik uyakin wa yom yilondinay Bibil? Yimekeshin anch dijin Yehova, diafundangau mu mamuny ma Hebereu wa pakur anch YHWH, ading adij nawamp pakur ni adisadinang kud antu mu mwom wau wa pichuku pichuku. Chikwau kand, kud kand mandam makwau mwatanijadinangau antu ap mwachininangau mufundinau tupamp tuvud dijin dia Nzamb ku majin ma antu ku jimbumbu ja mandam.

Rachel Nabulsi wa ku Iniversite wa Georji ulondin piur pa yom yiney yafundau anch: “Dijin YHWH adichirikidin tupamp tuvud nakash, chinech chitufundishin yom yivud. . . . Yom yafundau yimekeshin usey wading nich dijin YHWH mu mashakamin ma in Isarel ni in Yuda.” Yom yiney yimekeshin kashinsh ka yom yilondinay Bibil mufundinau tupamp tunan ni tunan dijin dia Nzamb, difundinau mu mamuny ma Hebereu anch YHWH. Mu majin ma antu avud mwading dijin dia Nzamb.

Mazu “Yahweh Sabaot,” mading mafundinau pa diyal marumburikin anch “Yehova wa yisak ya amasalay.” Chinech chimekeshin anch pakur antu kasadinangap ching kusu kwau dijin dia Nzamb, pakwez asadinang kand mazu “Yehova wa yisak ya amasalay.” Yom yiney yimekeshin kand uyakin wa Bibil pasadidinay mazu “Yehova wa yisak ya amasalay,” matutanina tupamp 283 mu Mifund ya Hebereu, nakash mu buku wa Isay, Jeremiy, ni Zakariy.