Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Mukadivar Rutherford ukat kusal diskur ku chitentam chasadika mu musumb wa Cedar Point, mwi ngand ya Ohio, mu muvu wa 1919

1919—Pasut Kal Mivu Chitot

1919—Pasut Kal Mivu Chitot

MUVU wa 1919 wawiy muvu wapwa Njit Jijim (jatazukau anch Njit ja Kusambish ja pa Mangand Mawonsu) jasala mivu yinying ni kusut. Muvu walondulaku, michid yimika kurish ni machuku ma ngond 18 Ngond wa 1, 1919, asambisha kusal Konferans wa Chisambu mu Paris. Chom chimwing pakach pa yom yijim yisambinau mu chikumangan chinicha, chading Kwovijan kwa mu Versailles mulong wa kwimik njit jading pakach pa Allemagne ni michid yabombakana mulong wa kumurishikish. Mupak winou aufachika machuku ma ngond 28 Ngond wa 6, 1919.

Kwovijan kwinoku kwasala kand anch ateka ditenchik diatazukau anch Kubombakan kwa Michid (Société des Nations). Chitongijok cha ditenchik dined chading cha “kukasikesh uumwing ni kulet chisambu ni diking pa mangand mawonsu.” Marelijon mavud ma Kristendom manunga chikas ku ditenchik dined. Chisak cha Uumwing wa Maegliz ma Ukristu ma mu Amérique chabaza ditenchik dined anch “dimekeshin politik wa Want wa Nzamb pa divu.” Chisak chinech chamekesha anch chinungin chikas ku ditenchik dined kusutil kutum antu ku Konferans wa Chisambu mu Paris. Umwing pakach pa antu atumau walonda anch konferans winiwa “wamekesha disambishil dia chirung chisu pa mangand mu rusangu ra antu.”

Chirung chisu chasambisha, pakwez kachisambishap kudi amakundj asala konferans wa chisambu winiwa. Mu muvu wa 1919 chirung chisu chasambisha mu mudimu wa kulejan chisu chapanay Yehova usu kudi antu end mulong wa kulejan nakash kusutamu mutapu walejanangau pakur. Pakwez kurutu yom yiney yisadik, yom yimwing ya usey yafanyina kuswimp mu mashakamin ma in Kwilej a Bibil.

MUPAK UKASH NAKASH

Joseph F. Rutherford

Program wa kutond kwa pa muvu wa antakel a Watch Tower Bible and Tract Society wading machuku ma ngond 4, Ngond wa 1, 1919. Kupwa kwa machuku makemp, Joseph F. Rutherford, wading uyitakedila antu a Yehova amuteka mu rukan ra mu musumb wa Atlanta, ngand ya Géorgie mu États-Unis, pamwing nau akadivar akwau sambwad mulong wa mayingishin makad kutentam. Akadivar ading afanyidin kukwat mupak anch akuyitondiril kand antakel inay ading mu rukan ap kuyitond antu indj.

Evander J. Coward

Padingay mu rukan, Mukadivar Rutherford wiyakamisha nakash piur pa dirijek anch diafanyina kudandamen ap bwat. Wading wij anch akadivar amwing ading akatin kutond muntu windj chakwel atakel dirijek. Mulong wa diyingishin dined, wayifundina akadivar inay mukand wading ulejena anch ndiy wamutond kal Evander J. Coward mudi ntakel. Rutherford walonda anch Coward wading muntu “witudishina,” “mwi nkeu,” ni “ushinshamena kudi Mwant.” Pakwez akadivar avud kitiyap chitongijok chinech, awiy akata kutond kupwa kwa angond musamban. Chisak chading ku mutambu wa akadivar ading mu rukan chitiya. Chisu chading chisambinau piur yom yafanyinau kusal, akadivar amwing ajimana.

Richard H. Barber

Kupwa Richard H. Barber wapwisha mulong. Padingau mu chikumangan, mukadivar umwing walonda anch: “Kinijap kamu nakash yom yitinau mu chijil, pakwez nij chirumburikina kwikal ushinshamena. Nzamb ukatin kushinshaman. Mutapu upandikena kuwap tukutwisha kumekesh kushinshaman kwetu kudi Nzamb, udi wa kumutondiril Mukadivar Rutherford kwikal ntakel.”—Kus. 18:25.

Alexander H. Macmillan

Mu kusut kwa chisu mbay nend wa rukan A. H. Macmillan wavurika anch dichuku diambakenap Mukadivar Rutherford wakokala ku chis chend cha rukan ni wamwinkisha mukand wamutuminau mukadivar Rutherford piur pa antu atondau. Pamanay Macmillan uruu winou wiswimp wova kapamp kamwing kurumburik. Uruu wading urumburikin anch antakel awonsu ayitondiril kal kand ni anch Joseph Rutherford, ni William Van Amburgh akudandamen kusal mudi antakel. Charumburik anch Mukadivar Rutherford wafanyina kudandamen kusal mudi prezidan.

KUBUDIK MU RUKAN!

Padingau akadivar inay chinan mu rukan, in Kwilej a Bibil ashinshamena ayita antu chakwel afachik ku mukand wamufundilau mburamatad mulong wa kuyilikaku akadivar inay. Akadivar ni anambaz inay atakamena atwisha kukumangej antu 700 000 afachika ku mukand winiwa. Diakasatu, machuku ma ngond 26 Ngond wa 3, 1919, kurutu kwa kupan mukand, Mukadivar Rutherford ni akadivar akwau ading atakedila ayibudisha mu rukan.

Mu diskur diasalay mulong wa antu eza kumwak ku chikumbu, Mukadivar Rutherford walonda anch: “Nikwet kashinsh anch yom yiney yatushikena kal etu awonsu yidi kusu kwau mutapu wa kuturijek mulong wa chisu chikash nakash chezina. . . . Kurish kwen kwadiap mulong wa kuyibudish akadivar nen mu rukan. Kichawiyap kusu chadia chitongijok cha mudimu winou. . . . Kurish kwen kwading mulong wa kumutumbish Yehova, ni awonsu asalang mwamu atambulang kal yiyukish yipandikena kuwap.”

Yom yasadika chisu charishau akadivar ni yoziu yafanyina kumekesh anch Yehova wading utakedin yom. Machuku ma ngond 14 Ngond wa 5, 1919, tribinal walonda anch: “Antu arumburishinau kadingap kwau ni . . . mulong uyimp wa kuyifish nich, ni mulong wa diyingishin dined dirumburish diau diafa kal.” Akadivar ayifisha nich anch asala yom yiyimp ya chisum ni kurumburish kwinoku kwafanyina kushal mwi nkil jau anch alonda kwau anch ayilikishin kal ap anch dirumburish dined adijip kal. Kwadingap kand mulong wa kuyifish nich. Mudi chibudikin, Nzuj Rutherford watwisha kudandamen kuyilondin antu a Yehova ku Dirumburish Dijim dia mu États-Unis, ni wasala kand mwamu tupamp tuvud kupwa kwa kumubudish mu rukan.

AKWATA MUPAK WA KULEJAN

Mukadivar Macmillan walonda anch: “Twadingap in usweral ni twashakamap kwetu zong pakad kusal chom mulong wa kumuchingel Nsalejetu eza atusend tuya mwiur. Twajingunina anch twafanyina kusal chom kanang mulong wa kwijik chading chakin kamu rusot ra Nsalejetu.”

Pakwez akadivar ading atakedina kafanyinap kutwish kudandamen kusal mudimu wasalau mu mivu yivud. Mulong wak? Mulong chisu chadingau akadivar mu rukan, mashiny mawonsu ma kuchap nich mikand masadinangau amashesha. Yom yiney yayiziyisha nakash akadivar ni amwing pakach pau iyipula anch mudimu wa kulejan wawanyin kal.

Ov, kwading muntu wafanyina kand kusanger uruu wa Want walejanangau in Kwilej a Bibil? Mulong wa kwakul chipul chinech, Mukadivar Rutherford wakwata mupak wa kusal diskur. Afanyina kuyitazuk antu avud. Mukadivar Macmillan walonda anch: “Anch kwezap muntu, twafanyina kwijik anch mudimu wa kulejan wawanyin kal.”

Jurnal ulejena diskur dia Mukadivar Rutherford dilondina anch “Un espoir pour l’humanité affligée” mu Los Angeles, mwi ngand ya Californie, mu muvu wa 1919

Chawiy, Diarubing dimwing machuku ma ngond 4 Ngond wa 5, 1919, chikalap nchik mayej makash madingay nich, Mukadivar Rutherford wasala diskur diading ni mutu wa mulong walonda anch: “Un espoir pour l’humanité affligée” mu musumb wa Los Angeles, mu Californie. Antu piswimp 3 500 akumangana mulong wa kutesh, ni yitot ya antu akwau eza pakwez akanganya kulondul diskur mulong kapalikany kading kakepin. Dichuku dialondulaku, antu akwau 1 500 akumangana. Akadivar atana chakul chau—antu ading asangaredin uyakin!

Yom yasalau akadivar yikala ni yibudikin pa mutapu usadinau Atuman a Yehova mudimu wau wa kulejan djat ni nlel.

TAYAD MULONG WA KUYA KURUTU KWAFANYINA KUSADIK

Chinong cha Kalam cha 1 Ngond wa 8, 1919, chalejana anch piswimp ap mwi Ngond wa 9, kukwikal chitentam chijim mu musumb wa Cedar Point, mu Ohio. Clarence B. Beaty mwin Kwilej wa Bibil wa ku Missouri wavurika anch: “Muntu mwawonsu wading wovil ja kushikaku.” Akadivar ni anambaz 6 000 ni kusut akumangana, uvud wading wakad kutonginau. Chom chasala anch chitentam chinech chikal chisangareshina nakash, chading mulong antu 200 ni kusut atambula dibatish mu Dijiy dia Erie diading piswimp ni ndond yasadinau chitentam.

Chibur cha nimero wa kusambish wa gazet wa L’Âge d’Or wabudika dichuku dia ngond 1 Ngond wa 10, 1919

Machuku ma ngond 5 Ngond wa 9, 1919, dichuku diakatan dia chitentam, mu diskur diend diading dilondina anch “Discours aux collaborateurs,” Mukadivar Rutherford wijikisha kubudik kwa gazet musu watazukangau anch L’Âge d’Or. * Gazet winou wafanyina “kulejan nsangu jisu ja usey, kusutil kurumburil Mifund mudi piur pa kwijik mulong wak yinship yiney yijim yashikenang.”

In Kwilej a Bibil awonsu ayikasikesha kusadin mukand winou usu mulong wa kulejan nich. Mukand wading ulejena mutapu wafanyinau kutenchik mudimu walonda anch: “El muntu mwawonsu wipanina kal [watambwila kal dibatish] avurik anch didi dilau dijim kusal mudimu ni kusal usu wa kupan uman winou upandikena kujimb kudi antu.” Antu avud itiya kutazuk kwinoku mulong wa kulejan! Kusambish Ngond wa 12, antu ayita in kulejan a Want akweta mushiku gazet musu makopi 50 000 ni kusut.

Akadivar mu musumb wa Brooklyn, mu New York, adi ni motak usendina magazet ma L’Âge d’Or

Kwinsudien kwa muvu wa 1919, antu a Yehova ikala atenchikinau ni ikala ni usu. Chikwau kand, uprofet uvud wa usey ulondina piur pa machuku ma nsudiel wawanyina. Kupak ni kushitwish antu a Nzamb kwasambelau kulejan mu Malakiy 3:1-4 kwawanyina. Antu a Yehova akolika kudiokal ku uswik wa chifanikesh wa “Babilon Mujim,” ni Yesu wamuteka ‘kashalapol ushinshamena ni kubabal.’ * (Kuj. 18:2, 4; Mat. 24:45) Katat in Kwilej a Bibil ading tayad mulong wa kusal mudimu wading ukatinay Yehova anch asala.

^ par. 22 L’Âge d’Or amutazuka anch Consolation mu muvu wa 1937 ni kupwa asambisha kumutazuk anch Réveillez-vous ! mu muvu wa 1946.