Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 42

Ov, Uswakel “Kuziyin”?

Ov, Uswakel “Kuziyin”?

“Manangu madiokila mwiur madi [maswapela . . . Kuziyin].”​—JAK. 3:17.

MUMINY 101 Kusal Mudimu Pamwing mu Umwing

YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOU a

1. Mulong wak chikat kutukasiken kuziyin?

 OV, CHAKUKASINAP kuziyin? Mwamu chamushikena Mwant David, chawiy wamulembila Nzamb anch: “Nkasikesha chakwel nikal nich muchim wa [ kuziyin.” (Kus. 51:12) David wading umukatin Yehova. Pakwez chisu chimwing chamukasikena David kuziyin, chawiy chimwing niyetu chikat kutushiken. Mulong wak? Chakusambish, mulong twaswana kal chisal chiyimp cha kubwambwil. Chakaad, Chisu chawonsu Satan ukat kutubachik kubwambwil mud mwasalay kal ndiy. (2 Kor. 11:3) Chakasatu, mulong mu mangand tushicha mud mwikadil wa kubwambwil, udia “[spiritu] uyikedila antu akata kumubwambwil Nzamb.” (Efes 2:2) Tufanyidin kusal usu nakash chidap kwau ching kurish ni chaku cha kusal yitil, pakwez tufanyidin kand kusal usu wa kurishikish yibachikin ya Satan ni mangand mend piur pa kubwambwil. Chawiy tufanyidin kusal usu nakash wa kumuziyin Yehova ni kusal kand usu wa kuyiziyin antu awonsu atondinay kal mulong wa kututakel.

2. Chirumburikin ik kwikal ‘uswapela kuziyin?’ (Jakobu 3:17)

2 Tang Jakobu 3:17. Jakobu wapepila ulondin anch antu akweta manangu ‘aswapel kuziyin.’ Tongin chirumburikina kusal mwamu. Tufanyidin kwikal aswapela kuziyin antu awonsu inkishinau kal yisend kud Yehova. Pakwez, Yehova katuchingejidinap anch tumuziyin muntu utulejina kubwambwil kwi mbil jend.​—Midimu 4:18-20.

3. Mulong wak chid cha usey kud Yehova anch tuyiziyina antu atutakedina?

3 Tufanyidin kumuziyin Yehova nakash pa ndond pa kuyiziyin antu. Chakin kamu, Yehova ukat kupan ching umutakel uwanyidina. (Kus. 19:7) Pakwez chikasikening kusal mwamu kud antu akweta mwaz. Chikalap nchik mwamu, Tatukwetu udia mwiur upanin chisend kanang kud anvaj, amakurump a mbur matad, ni amakurump a chikumangen. (Jnsw. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pita 2:13, 14) Chisu tukata kuyiziyin tukat kumuziyin kand Yehova. Katat tushinshikinany mutapu tukutwisha kuyiziyin antu inkishinau chisend kud Yehova, ap anch yisu yimwing chikutwish kutukasiken kwitiy ni kulondul umutakel wau.

YIZIYINA ANVAJEY

4. Mulong wak ansand avud akat kuyibwambwil anvajau?

4 Nsand in Kristu ayinyingumukinamu kud ansand akwau akat kuyibachik “kuyibwambwil anvajau.” (2 Tim. 3:1, 2) Mulong wak avud pakach pau akat kubwambwil? Amwing akat kwiyov anch anvajau ad in rubabek. An akwau akat kutong anch anvajau akat kuyilej kusal yom yikangenyau ayinau kusal. Akwau niyau kand akat kuman anch mulong wa yom yiswimpina mu mangand, yiyul ya anvajau yimeken mud yikwetap kwau usey. Anch ud nsand, ov, watonginap kal mwamu? Chikutwish kuyikasiken ansand avud kuziyin kwi mbil ya Yehova yilondina anch: “Ziyilany kudi anvajen, mwamu muchitentamina.” (Efes 6:1) Yom ik yikutwisha kukukwash kuziyin?

5. Mulong wak Yesu ud chilakej chiwamp kud ansand aziyidina anvajau? (Luka 2:46-52)

5 Ukutwish kwilej kuziyin kusutil chilakej chiwamp cha​—Yesu. (1 Pita 2:21-24) Wading muntu uwanyidina pakwez anvajend ading akad kuwanyin. Pakwez, Yesu wayilimisha anvajend ap anch yisu yimwing arumbukang ni amuteshang nayimp. (Kub. 20:12) Shinshikin yom yamushikena Yesu chisu chadingay ni mivu 12. (Tang Luka 2:46-52.) Anvajend amusha ku Yerusalem. Chading chisend chijim cha Josef ni Mariy chakwikal nich kashinsh anch anau awonsu ading pamwing chisu chashirikangau ku chikumbu kupwa kwa kudiokal mu weny wayau mulong wa kusal musambu. Josef ni Mariy pamutanau Yesu, Mariy wamuswejina Yesu mulong washala mu Yerusalem. Yesu kajimanap mulong wa yom yiyimp yamulondau. Pakwez, wayakula anvajend mu mutapu uwamp ni wakalimish. Chawiy, Josef ni Mariy “kovap kurumburik kwa yom yakulay.” Pakwez, Yesu ‘wadandamena kuyiziyin.’

6-7. Yom ik yikutwisha kuyikwash ansand chakwel ayiziyin anvajau?

6 Ansand, ov, yisu yimwing ukat kumanany anch chikasikening kuyiziyin anvajen anch akusadinany mu mutapu uyimp ap kakuteshinanyap nawamp? Yom ik yikutwish kukukwashany? Chakusambish, tonginany pa mutapu ukatay Yehova kwiyov. Bibil ulondin anch, anch wayiziyilany anvajen “chom chinech chikat kumusangarish Nsalejetu.” (Kol. 3:20) Yehova wij anch yisu yimwing anvajey kakutwishap kamu kukutesh nawamp ap akutwish kutek yijil yimwing yidia yikash kuziyil. Pakwez anch wakwat mupak wa kuziyin, ukutwish kuyisangaresh.

7 Cha kaad, tongin pa mutapu ukwiyovau anvajey. Anch wayiziyin anvaje ey ukuyisangaresh ni akukuchingejin. (Jinsw. 23:22-25) Anvajey akwikal kamu arund ney a piswimp. Alexandre udia mu Belgique ulondin anch: “Chisu nasambisha kusal yom yading yingitinau anvajam twading nau mu urund wa piswimp nakash ni usangareshina.” b Cha kasatu, tongin mutapu ukwiyova anch wasambish kuyizin katat ni pa mutapu ukudandamena kusal mwamu mu machuku ma kurutu. Paulo ushicha mu Brezil ulondin anch: “Pinasambisha kuyiziyin anvajam chankwasha chakwel nimuziyina Yehova ni kuyiziyin kand antu atakedina.” Dizu dia Nzamb dilejen anch yiziyina anvajey chakwel “ushakam nawamp ni kulal mivu yivud pa mangand.”​—Efes 6:2, 3.

8. Mulong wak ansand avud atondin kuyiziyin anvajau?

8 Ansand avud amen kal anch yom yiyiling nawamp pakatau kuziyin anvajau. Luiza udia kand mu Brezil kwovangap kurumburik mulong amulikisha kud anvajend kwikal ni tefone mu kachisu kakemp. Mulong ansand a chimbu chend amwing ading akwet telefon. Kupwa, wajingunina anch komb anvajend ading amuchidijin. Ulondin katat anch: “Kuyiziyin anvajam chadingap anch ankangesha kwikal ni want ipam, pakwez yiyul yau yawiy nading niswirikedina.” Elizabeth nambaz changadim uda mu États-Unis yisu yimwing chimukasikedining kuyiziyil anvajend. Ulondin anch: “Anch niteshinap kamu nawamp mulong wak anvajam akat kwintekin mimbu, nikat kuvurik mutapu yiyul yau yadinga ya usey kud am, mulong yanchidijang.” Monica, uda mu Arménie, ulondin anch yom yawonsu yasutang nawamp mulong nayizinang anvajend kusutamu payibwambwilangay.

YIZIYINA IN KUTAKEL

9. Mutapu ik utonginau antu avud piur pa kuziyin ku chijil?

9 Antu avud ij mayingishin kanang masadina anch antakel a maguvernema ikalaku, ni yisu yimwing chitining kuziyin kwi mbil jimwing jitekinau kud ‘antakel’ inay. (Rom 13:1) Pakwez, antu inay kand akat kwidjidjek pa kuziyin ku yijil yimwing yimekena anch yidiap yitentamina ap ayisadidin mu mutapu uyimp. Shinshikin chilakej chakuland yitad. Kukimbijol kanang kwasadika mwi ngand ya Erop, antu amwing ayipwil anch “anch chid chiwamp kuland yitad yida yakad kuwanyin.” Chishimokeshina chid anch antu a ngand yiniya kakatap kwau kuland yitad yiyilejinau kud guvernema wau.

Yom ik twilejidina piur pa kuziyin kwa Josef ni Mariy? (Tal paragraf wa 10-12) c

10. Mulong wak tufanyidin kuziyin ku yijil ap anch yitusangareshinap?

10 Bibil ulondin anch maguvernema ma antu mawiy madia musul wa mar, ulejen kand anch maguvernema minam madi mwinshin mwa umutakel wa Satan ni piswimp ap akumashesh. (Kus. 110:5, 6; Mul. 8:9; Luka 4:5, 6) Bibil ulondin kand anch “muntu mwawonsu ukata kumubwambwil mwin kutakel ukat kubwambwil yom yatenchikay Nzamb.” Yehova ndiy ulikidina antakel a maguvernema kuyikel mu kachisu kakemp chakwel kangal kwikal kanvudangesh ni utwitin kuyiziyin. Chawiy komb, tufanyidin, “kufut yom yawonsu,” kuwejinaku yitad, kuyilimish ni kuyiziyin mu mutapu wisikena. (Rom 13:1-7) Tukutwish kuman pamwing ap anch chijil kanang chiwanyidinap ap chidiap chitentamin kulimish. Pakwez tukat kumuziyin Yehova, ni utwitin kuyiziyin antakel inay chisu chitwitinau kusal mwamu anch yijil yau yijipinap mbil ya Nzamb.​—Mid 5:29.

11-12. Mud mulejenau mu Luka 2:1-6, yom ik yasalay Josef ni Mariy mulong wa kuziyin ku chijil chading chiyikasikedina ni yibudikin ik yikalaku?

11 Tukutwish kwilejin ku chilakej cha Josef ni Mariy ading aziyidina antakel a piur ap anch chading chiyikasikedin kusal mwamu. Padingay Mariy ni madikaj ma angond chidivu, kuziyin kwend ni kwa Josef akupaka. Mwant Ogust wa In Rom wapana mbil chakwel achinda antu awonsu ading mwi ngand yend. Josef ni Mariy afanyina kuya ku Betelehem, asala weny wa makilotre 150 kukaninik ni kusukumuk mikandu. Weny winou wading wa mar nakash pakampwil kudiay Mariy. Ambay a uruw inay iyakamish nakash piur pa ukash wa mujimbu wa makwend ni wamwanau wafanyina kuvadik. Yom ik yela kushiken anch Mariy wavadina mwinjil? Wading usendin Mesiya washilaumu. Ov, afanyina kubwambwil ku chijil cha mwant winou?

12 Ap anch Josef ni Mariy iyakamisha pa mulong winou, pakwez aziyina ku chijil chinicha. (Tang Luka 2:1-6.) Yehova wayiyukisha mulong wa kuziyin kwau. Mariy washika kamu nawamp ku Betlehem, kupwa wavala mwan wading ni ukash wa mujimbu uwanyidina ni wakwasha kuwanyish uprofet wa Bibil!​—Mike 5:2.

13. Mutapu ik kuziyin kwetu kukutwisha kwikal ni yibudikin yiwamp kud akadivar ni anambaz netu?

13 Anch twayizin antakel a piur, tukat kutaninamu ayinetu ni antu akwau akat kutaninamu ni yawiy. Mutapu ik? Chakusambish, tukat kwiyepang ku yibudikin yiyimp ya kubwambwil ku yijil. (Rom 13:4) Cha kaad, kuziyin kwetu kud antakel a piur kuyikwashining antakel inay kuman anch Atuman a Yehova ad an angand akata kulimish yijil. Chilakej, pasutin kal mivu yivud mu Nigeria, amasalay andama mu Chot cha Want chisu chading chisadikina yikumangan mulong wa kukimb antu ading alikina kuland yitad. Pakwez, mukurump wau wayileja amasalay kubudik ni walond anch: “Atuman a Yehova ad antu aladining yitad.” Piukata kuziyin ku yijil ya antakel, ukat kupan katumb kawamp mulong wa Atuman a Yehova—katumb kinak kawamp kakutwish kuyikwash akadivar nau anambaz ney.​—Mat. 5:16.

14. Yom ik yamukwasha nambaz umwing kwikal ‘uswapela kuziyin’ kud antakel?

14 Yisu yivud, chitukasikedining kuyizin antakel a piur. Nambaz Joanna udia mu États-Unis ulondin anch: “Chading chinkasikedin kuyiziyin antakel mulong anamakwam amwing ayisadina mu mutapu wakad kutentam.” Pakwez, Joanna wasala usu wend wawonsu mulong wa kuswimp chitongijok chiyimp chadingay nich mulong wa antakel. Chakusambish, walika kutang yom yatekangau antu pa tupend yamubachikang kwikal ni yitongijok yiyimp yadingay nich piur pa antakel. (Jnsw. 20:3) Cha kaad, wamulembila Yehova mulong amukwasha kumuchingejin pa ndond pa kuchingejin kuswimp kwa wintakel wa an a antu. (Kus. 9:9, 10) Cha kasatu, watanga mitu ya milong kanang yidia mu mikand yetu yisambidina piur kulik kwikal ku mutambu kanang. (Yoh. 17:16) Joanna ulondin katat anch kuyilimish ni kuyiziyin antakel kumuletidin “chisambu ni wiyovil kamu pee.”

ZIYIN UMUTAKEL WA DIRIJEK DIA YEHOVA

15. Mulong wak yisu yimwing chikutwish kutukasiken kuziyin ku umutakel udiokila ku dirijek dia Yehova?

15 Yehova utwitin chakwel ‘tuyiziyina antu atutakadina’ mu chikumangen. (Heb. 13:17) Mwant wetu Yesu ud muntu uwanyidina, pakwez antu asadidinay mulong wa kututakel ad akad kuwanyin. Chikutwish pamwing ap kutukasiken kuyiziyin pakampwil anch atwit kusal yom yitwakad etu kukat kusal. Dichuku dimwing kambuy Pita widjidjeka pa kuziyin ku umutakel kanang wamwitau. Mwangel umwing wamuleja kuda mbij ja annam ading ijondila kukwatijan ni Chijil cha Moses, pakwez Pita walika—kalikap kapamp kamwing pakwez tupamp tusatu! (Mid. 10:9-16) Mulong wak walika? Yom yamulejau yadingap yimusangareshina. Chading chimukasikedin kusal chom kanang chadingay kandikal achisalangap mu mwom wend. Anch chading chimukasikedin Pita kuziyin ku yom yamulejau kusal kudiay mwangel utentamina, chidap chom cha kushimok anch yisu yimwing chitukasikedining kuyiziyin ku umutakel utwinkishinau kud antu akad kuwanyin!

16. Ap anch kambuy Paul amwinkisha umutakel kanang wakad kwovikan, yom ik yasalay? (Midimu 21:23, 24, 26)

16 Kambuy Paul wading ‘uswakel kuzin’ ap anch watambula umutakel kanang wading umekena anch ukasiken kulondul. In Kristu in Yuda ading kumunyinyit Paul—antu ading amunyinyitina alonda anch walejana ‘kulik kuziyin ku Yijil ya Moses ni kalimishap Chijil chinicha. (Mid. 21:21) Amakurump in Kristu a mu Yerusalem amuleja Paul kuya pamwing ni amakundj anying ku tempel mulong wa kwishitwish nau pamwing mulong wa kumekesh anch wading ulimishin Chijil. Pakwez, Paul wading wij anch in Kristu kadingap kand mwinshin mwa Chijil cha Moses. Ni kasalap chom chiyimp. Pakwez, Paul waziyina kapamp kamwing. Ndiy “waya nau, chikwacha, awiy asala yom yawonsu ya kwishitwish pamwing.” (Tang Midimu 21:23, 24, 26.) Kuziyin kwa Paul kwakasikesha uumwing wa mu chikumangen.​—Rom 14:19, 21.

17. Yom ik wilejidina ku chilakej cha Stephanie?

17 Nambaz Stephanie chamukasikena kwitiy mupak wakwatau kud akadivar atakedina ku biro wa mutiy wa mwi ngand yau. Ndiy ni nfumwend asalang nich musangar mu chirund cha dizu dia wingedj. Chawiy, biro wa mutiy wimika chirund chinech ni ambay a uruw inay ayituma mu chikumangen cha dizu diau dia chivadik. Stephanie ulondin anch: “Nasangarap, nadingap kamu nich kashinsh anch mu chikumangen cha dizu dietu dia chivadik mwading kamu maswir.” Chikalap nchik mwamu, wakwata mupak wa kuziyin ku umutakel winou usu. Ulondin kand anch: “Mu kusut kwa chisu najingunina chad anch wading mupak wa manangu. Twikala anvaj a muspiritu a antu avud ading mu chikumangen chetu aburedina anamakwau mu uyakin. Nilejin katat ni nambaz umwing wimika kusal mudimu. Katat nikwet chisu chivud mulong wa dilejan dia pakampwil.” Uwejidinaku kand anch: “Nikwet kom kadia zwang mulong nij anch nisadin usu wam wawonsu mulong wa kuziyin.”

18. Yiyukish ik tukutwish kutambul anch twaziyin?

18 Tukutwish kwilej kuziyin. Yesu ‘wileja kuziyin,’ kadiap ching mu yisu yiwamp pakwez ni mu ‘yisu ya mar.’ (Heb. 5:8) Mud Yesu, niyetu tufanyidin kwilej kuziyin mu yisu ya mar ap yikash. Chilakej, kwisambishin kwa chipupu cha KOVID-19 patulejau anch tukukumanganap kand ku Yot yetu ya Want ni tukusalap kand mudimu wa kulejan wa ku chikumbu ni chikumbu, ov, chakukasikena kuziyin? Chawiy, kuziyin kwey kwa kuchidijin ni kwa kukwashin kwikal mu uumwing pamwing ni akadivar ni anambaz ney, chikwau kand, kusal mwamu kwamusangaresha Yehova. Etu awonsu twirijekin katat nawamp kuziyin ku umutakel win wawonsu tukeza kutambul pa chisu cha mar makash. Kuziyin ku umutakel winou kukez kutupandish!​—Job 36:11.

19. Mulong wak ufanyidin kwikal mwin kuziyin?

19 Twilej kal anch kuziyin kukat kulet yibudikin yivud nakash. Pakwez, anch tumuziyidin Yehova chid mulong tumukatin ni tukimbin kumusangaresh. (1 Yoh. 5:3) Tukwetap chom ap chimwing chakumufut Yehova mulong wa yom yin yawonsu yatusadinay kal. (Kus. 116:12) Pakwez, tukutwish kumuziyin Yehova ni antu atutakedina. Anch twaziyin, tukumekesh anch tud in manangu. Anch tukwet manangu Tukusangaresh muchim wa Yehova.​—Jnsw. 27:11.

MUMINY 89 Tesh, Ziyin ni Akukuyukish

a Mulong tud antu akad kuwanyin, yisu yimwing chikutwish kutukasiken kuziyin ap anch umutakel utulejinau udiokil kud muntu ukwet usu wa kusal mwamu. Mutu wa mulong winou ukwisambin yiyukish yikwikalau nich antu akuziyina anvajau, ‘antakel’ ni kud akadivar atakedina mu chikumangen cha win Kristu.

b Mulong wa kwijik mutapu uwamp ufanyidin kwambamb ni anvajey piur pa umutakel ukasikena kuziyin, tal pa jw.org mutu wa mulong ulondina anch “Comment bien m’entendre avec mes parents ?

c KURUMBURIL YIPICH: : Josef ni Mariy aziyina kwi mbil ya Sezar ya kuya ku Betelehem mulong wa kwifundikish. Nlel in Kristu akat kuziyin ku yijil ya njil, kuland yitad, kulondul umutakel upaninau antakel angand piur pa ukash wa mujimbu.