Navadika mu muvu wa 1948 mu kaul kakemp ka kurul kwa Nigeria. Pa chisu chinacha mantu Moustapha, mwanchend wa tatuku ni Wahabi, yayam ayibatisha kwikal atuman a Yehova. Panading ni mivu chidivu tatuku wafa. Nanenganana nakash. Wahabi wanleja anch tukumuman kand tatuku pa kuvumbukay. Mazu minam mankasikesha ni mambachika kwilej Bibil. Ambatisha mu 1963. Anamakwam akwau asatu ni yawiy ayibatisha.

Mu 1965, naya kwa yayam Wilson mu Lagos ni nasangara kwikal mu urund pamwing nau ayibol a rawonsu mu Chikumangen cha Igbobi. Musangar ni mushiku wau yankasikesha, ni mu muvu wa 1968, ngond wa 1 niyam Nikala chibol.

Yayam Albert Olugbebi,wasadina ku Betel watenchika chikumangan cha pakampwil mulong wa kwisamb nau ansand piur pa maswir madingaku ma ayibol a pakampwil kwindum kwa Nigeria. Nivurikin chirungil chadingay nich yay Albert Olugbebi pading palondinay anch: “Udiany ansand ni ufanyidinany kusadin chisu ni usu wen mulong wa Yehova. Kud mudimu nakash ufanyidinanya kusal!” Ufanyidinany ku mwimburij mu profet Isay wading  ni muchim wa kwipan, Nakata kwikal mud muprofet Isay ni kuya kwawonsu kwa katay Yehova anch niya chawiy nipana kusal mud chibol wa pakampwil.​—Isay 6:8.

Ngond wa 5, mu muvu wa 1968, Antuma mud chibol wa pakampwil mu musumb wa Kano, kwindum kwa Nigeria. Pa chisu cha njit ja Biafran (1967-1970), Jashesha chikunku cha ngand kurutu aya kurishin kwingangel kwa Nigeria. Yay wasala usu wa kwinlej anch kangal naya kwindum kwa Nigeria mulong kadingap kakatina am niya chakwel kangal nikala ni yaku yiyimp. Pakwez namwela anch: “Wajikit mulong wa chitongijok chey. Pakwez anch Yehova ukatin anch nimusadin mu chisend chinech, Nikwet kashinsh anch ukwikal ni yam.”

Mashakamin mu Kano mayipa nakash. Njit ja asivil jashesha musumb nakash. Yisu yimwing mu mudimu wa kulejan twamana mijimbu ya antu ajipangau kwi njit. Ap anch kwading yikumangen yivud mu Kano, akadivar avud achina. In kuleja 15 awiy kusu ashala, ni ading ni wom ni asambisha kuziy. Akadivar nau anambaz inay asangara chisu chashikau ayibol a pakampwil 6. Kwayikasikesha ni iyova kamu nawamp. Twayikwasha kuchirish yaku yiwamp ya mu spiritu, mud kurijek yikumangan ni kulejan ni kuyikwash kutum rapor ni mikand ku biro wa mutiy.

Twasambisha kwilej dizu dia Hausa. Antu avud atutesha, pateshau uruu wa Want mu dizu dia chivadik. Pakwez amakurump amwing a mu egliz, kakatap kutesh anch tuyilejin antu rusangu ruwamp. Dichuku dimwing, mbay nam wa mudimu ni amwinam atwopata kud ikundj wading ni mpak. Twachina kamu mau nakash ni katwishap kutukwat! Chikalap nchik, Yehova watusadina ni ‘kutuchidij’ ni in kulejan asambisha kuvul. (Kus. 4:8) Nlel, kud in kulejan piswimp 500 mu yikumangen 11 mu Kano.

Mu muvu wa 1968, Ngond wa 8 kupwa kwa kusadin mu Kano mwa angond akemp, Antuma mu Niamey, mu musumb ujim wa Niger,  pamwing nau ayibol akwau a pakampwil aad. Kapamp kamwing twajingunina mu Niger, kwingangel kwa Afrik, ndond jikweta chirungul nakash pa divu. Twarisha ni kwijidin ya kudia, kwilej dizu dijim dia ngand, Franse. Ap anch chading chikasiken kusal mwamu, twamuchingejina Yehova ni kusambish kulejan pol pa musumb kwi ndond kwading in kulejan akemp. Kupwa kwa chisu chikemp antu kusu akemp mu musumb wa Niamey asangera buku wa kwilej ni Bibil La Vérité qui Conduit à La Vie Éternelle. Antu ezang kututal mulong wa kusend buku!

Twajingunina anch antakel a ngand kadingap ka yikatina atuman a Yehova. Mwi ngond wa 7, muvu wa 1969, twasala chitentam chakusambish cha munyingumuku mwi ngand kwakumangana antu piswimp 20. Twikala ni dilau dia kwak in kwilej asu aad abatishau. Pakwez dichuku dia kusambish dia chitentam ampurij ashika mulong wa kukangesh program wa chitentam. Ayikwata ayibol a pakampwil ni kalam wa munyigumuku ni ayitwala ku rukan. Kupwa kwa kutwipul atuleja kuchirik kand dichuku dilondwilaku. Twamana anch milong yading yikat kwez, chawiy twatenchika kusal diskur dia dibatish ku chikumbu nikuya kuyibatish antu ku kawit.

Kupwa kwa mbing jikemp, Ministre wa interieur watwopata am ni ayibol akwau atan. Atushila asaa 48 mulong wa kudokal mwi ngand ni twirijeka.Twaziyina ni twaya kapamp kamwing ku mutiy wa Nigeria ni atwinka yisend yisu.

Antuma mu Orisunbare ul umwing wa mu Nigeria kwinakwa nasangera mutapu wading uyila uyakin kurutu kwading chirund cha in kulejan. Pakwez kupwa kwa angond musamban biro wa mutiy wantazuka kuchirik ku Niger amwinam. Kupwa kwa kwintazuk nasangara mulong wa kuya kuyiman kand akadivar a mu Niger!

Nachirika ku Niamey. Dichuku dimwing kupwa kwa kushik, ikundj umwing mwin kwisak wa mu Nigeria wajingunina anch nid Kaman ni wasambisha kwingipul yipul piur pa Bibil. Twasambisha kwilej, ni kupwa kwa kulik kuna ruwand ni maar amubatisha. Nasangara kulejan pamwing ni akadivar nau anambaz mu jindond kushalijan ja mu Niger. Chisu nashikinap kapamp kakusambish, mwi ngand mwading kwau Atuman 31; panadokalamu, mwading 69.

Kupwa kwa muvu wa 1977 Nachirika mu Nigeria mulong wa kwinfumb. Kupwa kwa mbing jisatu ja malejan ntakel wa chisak cha Komite wa Mutiy, Malcolm Vigo, wantangina mukand wadiokala ku mutiy wa Sierra Leone. Akadivar ading akimbin chibol uchidia  nsand wa kad kwatan udia mukash wija kulond angle ni Franse chakwel amutuma mud kalam wa munyingumuku mu Guine. Mukadivar Vigo wanleja anch afanyidin anfumba mulong wa chisend chinech. Warumburila patok anch chidap chisend chiswapela.Wankasikesha anch “Nitongijoka kurutu kwa kwitiy chisend chinech,”. Kapamp kamwing nakula anch “ang Yehova wintumina, Nikuya.”

Naya ku Sierra Leone ni nayitana akadivar ku biro wa mutiy. Ntakel umwing wa mu Chisak cha biro wa mutiy wangela anch “twijap kamu yom yivud piur pa mudimu wa Want mu Guine.” Ap anch biro wa mutiy ndiy ukweta chisend cha mudimu wa kulejan mu Guine, kwambamb ni in kulejan kukasiken mulong wa milong yikash ya chipolitik. Chikalap nchik tupamp tuvud twapakishinau kal, biro wa mutiy kandikal atwisha kutum kalam mwi ngand yinaya. Anch chid mwamu, Nipula anch nikutwish kuya ku pakish kushakam mu Conakry mu musumb ujim wa Guine.

Panashika mu Conakry, Naya ku chikumbu cha antimesh a mu nigeria mulong wa kumuman ntimesh. Namuleja anch nikwet maswir ma kulejan mu Guine. Wambabesha anch kushakam bwat ang bwat a kukukas ap kukusal nayimp. Walonda anch “Chirik ku Nigeria ukalejen kwinakwa”, namwakula anch “Nikwatin kamu mupak wa kushakam kwinoku.” Chawiy wamufundina ministre wa interieur mulong wa kumwipul anch ukutwish kwinkwash, ni ministre wankwasha.

Kupwa kwa chisu chikemp nachirika ku mutiy wa Sierra Leone ni mulong wa kuyijikish akadivar mupak wa ministre. Akadivar asangara nakash pamanau anch Yehova wayukisha weny wam. Guvernema witiyina anch nikutwish kwam kushakam mu Guine!

Kushik muvu wa 1978 djat 1989, Nasala mudimu wa munyingumuku mu Guine, Sierra Leone, nasala kand mud kalam mwin kuswinkan mu Liberia. Kwinsambishin nayela nakash. Yisu yivud yom yiney yashikena mu mal. Pakwez akadivar asala usu wau wawonsu mulong wa kwintwal kopital.

Chisu chimwing nayela malariya nakash, ni amisand. Najingunina anch akadivar ading atongin anch ni kufa ni akwata mupak wa kwinshemunin! Chikalap nchik yinship yiney yading yitekina mwom wam mu ubaj, kandikal nitongangap kwimik yisend yam. Ni nadandamena kwikal ni kashinsh anch ching kusu Nzamb ndiy ukutwisha kutwinkish diking diakin, mulong ap anch twafap nchik ndiy ukutuvumbul.

Mu muvu wa 1988, namumana Dorcas, nambaz chibol wading umukatina Yehova nakash ni wikepishina. Twatijana, ni twibomba nend pamwing mu mudimu wa munyingumuku. Dorcas wasala mudimu ukash ni yamam mu chisend chetu ni wipana nakash  mulong wa Yehova. Twendang mu chintampu cha akilometre 25 mulong wa kutan chikumangen, ni mafund metu. Mulong yikumangen yading palemp twasadina milad kushalijan ya transpor mulong wa kwend mu jinjil ja malau ni jikweta mabuku.

Dorcas wading utakamen nakash. Chilakej, twafanyina pamwingap kwauk atuwit akweta angadu. Pitwading mu weny wa machuku matan chilal cha mitond pa kawit umwing chayipa, chawiy twawukina mutumat tukemp. Pading patumbukinay Dorcas kudokal mu wat wawila pa mem malemp. Pakach petu kwikil muntu wading wija kwisay ni mu kawit mwading angadu. Chayingang ansand andama mulong wa kumupandish. Twakashimokang mu machuku mavud piur pa chinship chinech, twadandamena kumusadin Yehova etu awonsu mu mudimu wa munyingumuku.

Kwinsambishil kwa muvu wa 1992, twakashimuka pitwijika anch Dorcas ukwet madikaj. Twakwata mupak wa kudandamen kusal mud ayibol a pakampwil. Twatonga anch “Yehova watwinkish kal chipan!” Chawiy, twakwata mupak wa kumupil mwanetu anch Jahgift. Mivu yinying kupwa kwa Jahgift, kwavadika kand mpanyend Eric. Anetu awonsu ikala chakin kamu yipan kud Yehova. Jahgift wasadina chisu chimwing ku biro wa kukarumwin mu Conakry, ni Eric ud nkwash wa mudimu.

Ap anch Dorcas wimika mudimu wa uchibol wa pakampwil, udandamedin kwikal chibol wa rawonsu, ap pa chisu chading chilidinay an. Ku ukwash wa Yehova nidandamedin ni mudimu wa chisu chawonsu. Papamau anetu, Am ni Dorcas twatwisha kand kusal mud ayibol a pakampwil. Nlel unou, tusadin mud amishoner mu Conakry.

Nayangang kwawonsu kwantumangay Yehova. Am ni mukajam twamen diking ni yiyukish yend. Kumuchingej Yehova kwatuchidija ku kwiyakamish piur pa yom ya kumujimbu ni ku milong yikwau. Am ni Dorcas twimedinap ayinetu anch Musul wa diking diakin ud Yehova “Nzamb wa dipandish dietu.” (1 Jsng. 16:35) Nikwet kashinsh anch antu awonsu amuchingejidina ndiy “Yehova Nzamb [wetu] ukuchidij mwom [wetu] mud autekin mwi ntuku yend.”​—1 Sam. 25:29.