Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

“Tukumanijan mu Paradis!”

“Tukumanijan mu Paradis!”

“Ukwikal ni yamam mu Paradis.”​—LUKA 23:43, TMK.

MIMINY: 145, 139

1, 2. Yisu yitongijok kushalijan yikwetau antu piur pa paradis?

AKADIVAR nau anambaz avud a mu jingand kushalijan aya mu musumb wa Séoul, mu Corée mulong wa chitentam. Pading padiokilau mu chiwandj chasadinau chitentam, Atuman a mu Corée ayisejina piswimp. Yom yasadika yading yisangareshen nakash ni yasala anch antu avud pakach pau asambisha kudil ni kukanijan anch: “Tukumanijan mu Paradis!” Utongin anch ading isambidin piur pa paradis ik?

2 Nlel antu avud akwet yitongijok kushalijan piur pa paradis. Antu amwing akat kulond anch paradis udi kwend chifanakesh. Antu akwau akat kulond anch paradis yidi ndond yawonsu yidiau antu mu musangar. Muntu wovila nzal anch washakam ku tebur mujim wizwila too nich yakudia, ukutwish kutong anch udi mu paradis. Kwasut kal mivu yivud, mband umwing wamana nkurubuk yimwing yiwamp nakash yikweta yisalamb washimwoka nakash ni walonda anch, “Ah, tal paradis kuwap!” Nlel ndond yiney akat kuyitazuk anch Paradis, ap anch pakat kuwil mbundu jikata kusal ametre 15 muvu ni muvu. Ov, utongin anch Paradis chom ik? Uchingejin anch ukez kikalaku?

3. Pisu pajimbwilau paradis kapamp ka kusambish mu Bibil?

3 Bibil wisambidin piur pa paradis wadingaku pakur ni piur pa paradis ukwikalaku mu machuku ma kurutu. Tutangin kapamp ka kusambish piur pa paradis mu mukand wa kusambish wa Bibil. Disambishil 2:8 ulondin anch: “[Yehova] Nzamb wadima chir kwingangel mu Eden [ap anch paradis usangareshina, kukwatijan ni Catholic Douay Version]. Wamutekamu muntu watangay.” Mifund ya mu Hebereu yilondin anch chir cha Eden. Dizu “Eden” dirumburikin anch “Musangar,” ni chir chinech chading kamu ndond yisangareshina. Chading chipandiken kuwap nakash, mwading mwizwil too yakudia ni mwading chisambu pakach pa antu nau annam.​—Disambishil 1:29-31.

4. Mulong wak tukutwish kulond anch chir cha Eden chading mudi paradis?

4 Dizu dia Hebereu “chir” adikarumwin mu Grek anch pa·raʹdei·sos. McClintock ni Strong alondin mu Encyclopédie umwing anch muntu mwin Grek anch watesh dizu pa·raʹdei·sos, ukutwish kutong piur pa chir chijim chiwamp nakash, chichidijinau ku ubaj ukutwisha kuchiyipish, mudia mitond yiwamp yisongina mabuj ma mitapu kushalijan, ni jinjil jiwamp, mudia masuk mawamp makutwishau kudia ambud nau amikoku.​—Ilakej ni Disambishil 2:15, 16.

5, 6. Mulong wak Adam ni Ev ashadisha chisend cha kushakam mu Paradis, ni antu amwing akutwish kwiyipul ik?

5 Yehova wamuteka Adam ni Ev mu chir chinech chiwamp, mu paradis. Pakwez mulong amubwambwila Yehova, ashadisha chisend cha kushakam mu Paradis ni chading kand mwamu piur pa anau. (Disambishil 3:23, 24) Ap anch kwadingap kand antu ading ashicha mu Paradis winiwa, chimeken anch Paradis winou wadandamena kwikalaku kushik ni pa Mabeb ma pa chirung cha Nowa.

6 Antu amwing akutwish kwiyipul anch, ‘Ov, kukez kwikal kand Paradis pa divu?’ Uman umekeshin yom ik? Anch ukwet ruchingej ra kushakam pamwing nau akatish ney mu Paradis, ov, ukwet mayingishin mawamp makwikal ni ruchingej riner? Ukutwish kurumburil mulong wak tukweta kashinsh anch kukwikal paradis mu machuku ma kurutu?

KASHINSH PIUR PA PARADIS WA MACHUKU MA KURUTU

7, 8. (a) Kushilamu ik kwashilayimu Nzamb kudi Aburaham? (b) Kushilamu kwa Nzamb kwafanyina kumutongish Aburaham piur pa ik?

7 Ndond yiwamp ya kutan yakul ku yipul yiney piur pa Paradis yidi mu Bibil, mulong buku winou udiokil kudi Yehova, muntu watanga Paradis wa kusambish. Shinshikin yom yalonday Nzamb kudi murund nend Aburaham. Nzamb walonda anch ukuvudish an a Aburaham mudi “usukuril udia ku chikum cha karung.” Kupwa Yehova wamushilamu Aburaham kushilamu kwa usey nakash anch: “Ku [rubut rey] kwawiy kukez kuyukila michid yawonsu ya pansh mulong ey waziyil kal dizu diam.” (Disambishil 22:17, 18) Kupwa, Nzamb wachirikina kand kushilamu kwinoku kudi mwan wa Aburaham ni mwijukurend.​—Tang Disambishil 26:4; 28:14.

8 Kwikil chom ap chimwing mu Bibil chimekeshina anch Aburaham watonga anch antu akez katambul difut diau dia nsudien mu paradis mwiur. Chawiy pashilayimu Nzamb anch “michid yawonsu ya pansh” akuyiyukish, Aburaham wafanyina kutong anch yiyukish yiney yikwikal pansh. Pakwez, wawiy kwau uman umwing udia mu Bibil umekeshina anch paradis ukwikal panap pansh?

9, 10. Kushilamu ik kand kukwau kutwinkishina diyingishin dia kuchingejin anch kukwikal paradis mu machuku ma kurutu?

9 Nzamb wamupepila David, mwan umwing wa mu dijuku dia Aburaham, chakwel alonda piur pa machuku ma kurutu chisu chikezau ‘antu ayimp kulik kwikalaku.’ (Kuseng 37:1, 2, 10) Pakwez, “itudishina akez kaswan ngand, akez kasangar nakash ni kuzangijal mu chisambu.” David walonda kand anch: ‘In kutentam awonsu akez kaswan ngand, akez kashakamamu chikupu.’ (Kuseng 37:11, 29; 2 Samwel 23:2) Utongin anch kushilamu kwinoku kwikala ni usu ik padiau antu ading akatina kusal rusot ra Nzamb? Ading ni diyingishin dia kuchingej anch dichuku dimwing ching kwau antu atentamina awiy akushakama pa divu dikwikala kand paradis mudi mwadinga chir cha Eden.

Mazu ma aprofet mawanyina matwinkishin mayingishin ma kuchingej paradis wa machuku ma kurutu ukwikala pa divu

10 Mu kusut kwa mivu, in Isarel avud alondang anch amusadinang Yehova, amulika ni alika difukwil diakin. Chawiy Nzamb wasala anch in Babilon ayirishikisha antwend, kushesh ngand yau, ni kukwat avud pakach pau mu winkwal. (2 Jinsangu 36:15-21; Jeremiy 4:22-27) Pakwez aprofet a Nzamb asambela kulond anch antu a Nzamb akez kachirik mwi ngand yau kupwa kwa mivu 70. Ni mazu ma aprofet inay mawanyina. Pakwez, mazu minam makwet kand usey mu chirung chetu. Pitwisambidina yom yimwing pakach pa uprofet winou, tushinshikinany mutapu utwinkishina yom yiney mayingishin ma kuchingejin paradis wa machuku ma kurutu ukwikala pa divu.

11. Chisu ik chawanyina kapamp ka kusambish mazu ma Isay 11:6-9, ni chipul ik tudandamedina kwiyipul?

11 Tang Isay 11:6-9. Nzamb wasambela kulond kusutin muprofet Isay anch chisu chikezau in Isarel kuchirik mwi ngand yau, ngand yau yikwikal mu chisambu. Kwikil muntu wafanyina kwov wom anch akumusal nayimp kudi nnam wa chidiany ap kudi muntu kanang. Ansand nau amapal afanyina kwikal mu diking. Ov, yom yiney yikuvurishinap mwikadil wa chisambu wading mu chir cha Eden? (Isay 51:3) Isay wasambela kand kulond anch ngand ya kabuj, kadiap kwau ching muchid wa Isarel, “yikez kizul nich ronganyin ra [Yehova] mudi mukata kwizul mem mu karung.” Yom yiney yikushiken chisu ik? Chakin kamu, yom yiney yikushiken mu machuku ma kurutu.

12. (a) Yiyukish ik yadingau nich in Isarel adiokala mu winkwal mu Babilon? (b) Yom ik yimekeshina anch Isay 35:5-10 ukuwanyin kand mu machuku ma kurutu?

12 Tang Isay 35:5-10. Ijik anch Isay walonda kand anch in Isarel akudiokala mu Babilon kakezap kuyisal nayimp kudi annam ayidiany ap kudi antu kanang. Walonda anch ngand yau yikusong yakudia yivud yiwamp mulong kwafanyina kwikal mem mavud, mudi mwading mu chir cha Eden. (Disambishil 2:10-14; Jeremiy 31:12) Ov, uprofet winou wafanyina kuwanyin kwau ching pa chisu cha in Isarel? Ijik anch uprofet winou walonda kand anch amputames, ayilim, ni atujikamatu akuyerik. Pakwez yom yiney yasadikap kudi in Isarel adiokala mu winkwal mu Babilon. Chawiy, Nzamb wading ulejen anch ukuyok ayej awonsu mu machuku ma kurutu.

13, 14. Mutapu ik wawanyina Isay 65:21-23 chisu chadiokalau in Isarel mu Babilon, pakwez chikunku ik cha uprofet winou chakad kal kuwanyin? (Tal chipich cha kwinsambishil.)

13 Tang Isay 65:21-23. Chisu chachirikau in Yuda mwi ngand yau, katanap yikumbu yiwamp ap yir yadimau ap yir ya nviny. Pakwez mulong Nzamb wayiyukisha, yom yaswimpa mu kusut kwa chisu. Tong mutapu wovau antu musangar patungau yikumbu yau ni kushakamamu ni chisu chasangerau yakudia yiwamp yangulau!

14 Ijik anch kukwatijan ni uprofet winou, mivu yetu yikwikal “yivud mudi ya mitond.” Mitond yimwing yikat kusal tunan twa mivu. Mulong wa kusal mivu yivud mwamu, antu afanyidin kwikal ni ukash wa mujimbu uwamp. Ni anch akutwish kushakam mu chisambu, ndond yiwamp yalonday Isay, chakin kamu ukwikal paradis, ngand yipandikena kuwap! Uprofet winou ukez chakin kamu kuwanyin!

Mutapu ik ukuwanyina kushilamu kwasalay Yesu piur pa Paradis? (Tal paragraf wa 15, 16)

15. Yiyukish ik yimwing yijimbwilau mu mukand wa Isay?

15 Tong piur pa mutapu umekeshina kushilamu twisambina kal oku anch kukwikal paradis mu machuku ma kurutu. Divu diakabuj dikwizul nau antu ayukishinau kudi Nzamb. Kwikil muntu ukwiyakamisha anch akumusal nayimp kudi annam a yidiany ap kudi antu akweta chisum. Amputames, atujikamatu ni ayilim akuyerik. Antu akutung yikumbu yau ni akushakamamu ni akusanger yakudia yau yangwilau. Akez kusal mivu yivud kusutamu ya mitond. Chakin kamu, Bibil upanin kashinsh anch paradis wa mutapu winou ukwikalaku kamu. Pakwez antu amwing twambambining nau akutwish kulond anch uprofet winou umekeshinap kamu anch kukwikal paradis pa divu. Chad mutapu ik ukuyakula? Diyingishin ik diakin ukweta dia kuchingej paradis wakin pa divu kurutu oku? Yesu muntu mujim wikalaku, utwinkishin diyingishin diakin.

UKWIKAL MU PARADIS!

16, 17. Chisu ik chalonday Yesu piur pa Paradis?

16 Ap anch Yesu kadingap ni mulong, amufisha nich ni amupampa pa mutond chakwel afa, pamwing ni ampongarik aad in Yuda ku mutambu ni mutambu. Umwing wa pakach pa ampongarik inay wajingunina anch Yesu wading mwant ni walonda anch: “Yesu, winvurikang am piukwandama mu Want wey.” (Luka 23:39-42, TMK) Kushilamu kwa Yesu kudi mpongarik kukwet usu pa machuku mey ma kurutu. Mazu ma Yesu amafundin mu Luka 23:43, TMK. In kukimbijol amwing akat kutek virgil kurutu kwa dizu “ilel unou” ni akat kukarumun verse winou anch: “Chakin [nakulej kal], ilel unou ey ukwikal ni yamam mu Paradis.” Kudi yitongijok kushalijan piur pa ndond yifanyidina kutek virgil mu verse winou. Pakwez yom ik yakimbay kulond Yesu palonday anch “ilel unou”?

17 Mu mazu mavud ma katat, virgil akat kumusadin mulong wa kukwash kwovakesh nawamp mufund. Pakwez mu ma maniskri makur ma dizu dia Grek, ponctuation kamusadinangap kwau chisu chawonsu. Chawiy, tukutwish kwiyipul anch: Ov, Yesu wading ulondin anch, “[nakulej kal], ilel unou ey ukwikal ni yamam mu Paradis”? Anch wading ulondin anch, “[nakulej kal] ilel unou, ey ukwikal ni yamam mu Paradis”? In kukarumun akat kutek virgil kurutu ap kwinyim kwa dizu “ilel unou” kukwatijan ni mutapu utonginau piur pa yom yalonday Yesu ni ukutwish kand kutan kukarumun mudi kwinoku mu ma Bibil nlel.

18, 19. Yom ik yitukwashina kutesh kurumburik kwa yom yalonday Yesu?

18 Chawiy, vurik yom yalonday Yesu kudi in kwilejend kurutu afa. Walonda anch: “Mwan a muntu [ukusal] mu divu machuku masatu ma muten ni uchuku.” Walonda kand anch: “Mwan a muntu akez kumupan mu makas ma antu, akeza kumujip. Anch wafa, chad kusut kwa machuku masatu ukez kuvumbuk.” (Mateu 12:40; 16:21; 17:22, 23; Marko 10:34) Kambuy Pita wafunda anch yom yiney yasadika. (Midimu 10:39, 40) Chawiy, Yesu kayap mu Paradis pa dichuku diafay ndiy ni mpongarik winou. Bibil ulondin anch Yesu wading ‘mwin Nzay’ mu machuku masatu, djat ni pamuvumbwilau kudi Nzamb.​—Midimu 2:31, 32. * (Tal mazu ma kwinshin.)

19 Chawiy Yesu wasadina mazu “Nakulej kal ilel unou” mulong wa kusambish nich kushilamu kwashilayimu kudi mpongarik. Winou wading mutapu wa kulond wasadinangau nakash ap pa chirung cha Moses. Chisu chimwing Moses walonda anch: “Mazu minam mawonsu minakulejanya [kal] ilel unou makez kushakam mu michim yen.”—Kuvurik Yijil 6:6; 7:11; 8:1, 19; 30:15.

20. Yom ik yikasikeshina kutesh kwetu kwa yom yalonday Yesu?

20 Mwin kukarumun wa Bibil wa ku Moyen-Orient walonda anch: “Mu verse winou kashony akatekin pa dizu ‘ilel unou’ ni akutwish kumutang anch, ‘Nakulej kal ilel unou, ey ukwikal ni yamam mu Paradis.’ Kushilamu akusala pa dichuku dinidia ni kwading kufanyidin kuwanyin mu machuku ma kurutu.” Mwin kukarumun winou walonda kand anch winou wawiy mutapu ukatau kulond antu mwi ngand yiney ni chimekeshin anch “kushilamu akusala dichuku kanang ni kukuwanyin kamu.” Dikarumun dia Syriac dia mu mivu yitot yitan dikarumwin verse winou anch: “Amen, nakulej kal ilel anch ukwikal ni yamam mu Chir cha Eden.” Etu awonsu tukutwish kwikal akasikeshinau kusutin kushilamu kwinoku.

21. Yom ik yalika kushiken kudi mpongarik winou, ni mulong wak?

21 Pamulejay Yesu mpongarik winou piur pa Paradis, kalondap piur pa paradis mwiur. Mutapu ik twija mwamu? Diyingishin dimwing didi anch mpongarik winou kadingap kija anch Yesu wasuka mansuk pamwing nau atwimbuy end ashinshamena mulong wa kuyikel nau mwiur. (Luka 22:29) Chikwau kand, mpongarik winou ading kand kal ap amubatish. (Yohan 3:3-6, 12) Chawiy chisu chashilayimu Yesu kudi mpongarik winou, wading wisambidin piur pa paradis panap pa divu. Kupwa kwa mivu, kambuy Paul walonda piur pa chishimushimu “mwamukandjikau [muntu] mu paradis.” (2 Korint 12:1-4, TMK) Ap anch Paul ni atwimbuy akwau ayitonda mulong wa kuya mwiur ni kuyikel pamwing ni Yesu, Paul wading wisambidin piur pa paradis wa machuku ma kurutu. * (Tal mazu ma kwinshin.) Ov, paradis winou ukwikal pa divu? Niyey ukwikalamu?

YOM UFANYIDINA KUCHINGEJ

22, 23. Yom ik ukutwisha kuchingej?

22 Vurik anch David walonda piur pa chisu chikezau ‘in kutentam awonsu kaswan ngand.’ (Kuseng 37:29; 2 Pita 3:13) David wading wisambidin piur pa chisu chikezau antu awonsu adia pa divu kuziyin kwi mbil jitentamina ja Nzamb. Uprofet udia mu Isay 65:22 ulondin anch: “Antwam akez kashakam mivu yivud mudi ya mitond.” Chinech chimekeshin anch antu amusadidina Yehova akushakam tunan twa mivu mwi ngand yisu. Ov, ukutwish niyey kuchingej mwamu? Mwaning, mulong kukwatijan ni Kujingunik 21:1-4, Nzamb ukuyiyukish antu ni chiyukish chimwing pakach pa yiyukish yiney chidi anch “kukez kikalap kand rufu.”

23 Yom yitufundishinay Bibil piur pa Paradis yoviken patok. Adam ni Ev ashadisha chisend chau cha kushakam chikupu mu Paradis, pakwez divu dikwikal kand Paradis. Mudi mwashilayimu Nzamb, ukuyiyukish antu akwikala pa divu. David walonda anch antu itudishina nau atentamina akuswan divu ni akushakamap chikupu. Ni uprofet udia mu mukand wa Isay utukwashin kuchingel chisu tukusangera mwom mu paradis upandikena kuwap pa divu. Yom yiney yikusadik chisu ik? Chisu chikuwanyina kushilamu kwa Yesu kudi mpongarik. Niyey ukutwish kwikal mu Paradis. Ni pa chisu chinicha, makwikal makin mazu malondau akadivar nau anambaz ku chitentam mu Corée anch: “Tukumanijan mu Paradis!”

^ par. 18 Mulej C. Marvin Pate wafunda anch in kukimbijol avud atongining anch chisu chalonday Yesu anch “ilel unou,” wading ukimbin kulond anch ukufa ni ukwikal mu Paradis pa dichuku dinidia, charumburik anch mu asaa 24. Mulej Pate wawejinaku anch mulong ujim udi anch chitongijok chinech chikwatijadinap ni uman ukwau udia mu Bibil. Chilakej, Bibil ulondin anch Yesu amujika mwi Nzay pafay ni kupwa wavumbuka mulong wa kuya mwiur.—Mateu 12:40; Midimu 2:31; Rom 10:7.

^ par. 21 Tal “Yipul ya in Kutang” mu nimero wa Chinong cha Kalam chinech cha français.