1, 2. (a) Mutapu ik umenau akadivar nau anambaz avud piur pa kwikal antu a mu spiritu? (b) Yipul ik ya usey tukwisambina mu mutu wa mulong winou?

NAMBAZ umwing wa mu Canada walonda anch kwikal muntu wa mu spiritu kwamuletina musangar nakash ni kwamukwasha mu milong yadingay nich mu mwom. Mukadivar wa mwi ngand ya Brésil watena kal pasut kal mivu 23 ulondin anch kwikal muntu wa mu spiritu kwamukwasha ndiy ni mukajend kwikal ni musangar mu uruw wau. Mukadivar wa mu Philippines ulondin anch kwikal muntu wa mu spiritu kwamuletina chisambu cha mu manangu ni kwamukwasha kovijan nawamp ni akadivar nau anambaz adiokila ku jindond kushalijan.

² Chimeken patok anch tukat kutaninamu mu mitapu yivud anch twikal antu a mu spiritu. Yom ik tukutwisha kusal mulong wa kwikal antu a mu spiritu nakash ni kusanger yiyukish yiney? Chakusambish, tufanyidin kutesh yom yilondinay Bibil piur pa antu a mu spiritu, antu atakelau kudi spiritu wa Nzamb ni atonga mudi mutonginay Yehova. Mu mutu wa mulong winou, tukwakul ku yipul yisatu ya usey: (1) Chirumburikin ik kwikal muntu  wa mu spiritu? (2) Yilakej ik yikutwisha kutukwash kukul mu spiritu? (3) Mutapu ik usu wetu tusadina mulong wa kwikal ni “chitongijok cha Kristu” utukwashin kwikal antu a mu spiritu?

3. Mutapu ik ulejenay Bibil kushalijan kudia pakach pa muntu wa ku mujimbu ni muntu wa mu spiritu?

³ Kambuy Paul utukwashin kutesh kushalijan kudia pakach pa ‘muntu wa mu spiritu’ ni ‘muntu wa ku mujimbu.’ (Tang 1 Korint 2:14-16.) Muntu wa ku mujimbu kakatap “kutambul yom [yidiokila ku spiritu] wa Nzamb, mulong yiney yimeken kudi ndiy mudi usup. Ndiy kakutwishap kwonganyin yom yiney.” Pakwez muntu wa mu spiritu ukat “kujingunin yom yawonsu” ni ukwet “chitongijok cha Kristu,” charumburik anch usadin usu wa kutong mudi Kristu. Paul utukasikeshin kwikal antu a mu spiritu. Mu mitapu ik kand yikwau yishalijadinay muntu wa ku mujimbu ni muntu wa mu spiritu?

4, 5. Mutapu ik tukutwisha kumujingunin muntu wa ku mujimbu?

⁴ Mutapu ik utonginay muntu wa ku mujimbu? Muntu wa ku mujimbu ukweting chitongijok cha mangand, chimedina pa maku mayimp ma ku mujimbu. Paul warumburila mwikadil winou mudi ‘spiritu ukata kuyikel pakach pa an in kubwambwil.’ (Efes 2:2) Mwikadil winou ukat kuyibachik antu avud kuyimburij antu ashichau nau. Akat kusal yom yimenau ku mes mau anch yiwapin pakad kushinshikin mbil ja Nzamb. Muntu wa ku mujimbu ap wa chiuntu ukat kutong nakash pa yom ya ku mujimbu ni kutong anch ndond yikwetay, nfalang ap usu ukwetay yidi ya usey nakash kusutamu yom yawonsu.

⁵ Muntu wa ku mujimbu ukat kusal yisu yivud yom yitazukinay Bibil anch ‘yisalijok ya ku mujimbu.’ (Galatia 5:19-21) Mu mukand wa kusambish wa Paul kudi in Kristu a ku Korint, wafundamu yom yikwau yisadiningau antu a ku mujimbu. Akat kwiyandjik mu matend, kusal usu wa kwauril antu, kuyibachik antu akwau kubwambwil, kufundijan ku dirumburish, akat kuyiburen kalimish antu atakedina ni amening yakudia ni kuna mudi yom ya usey nakash mu mwom yau. Muntu wa ku mujimbu kakatap kujijaman anch amupak mulong wa kusal yom yiyimp. (Jinswir 7:21, 22) Jud walonda anch antu a ku mujimbu akutwish kushadish spiritu wa Yehova.—Jud 18, 19.

6. Mutapu ik tukutwisha kumujingunin muntu wa mu spiritu?

⁶ Chinyim ni muntu wa ku mujimbu, muntu wa mu spiritu ubangidining nakash urund wend ni Nzamb. Ukat kwitiy chakwel amutakela kudi spiritu wa Nzamb ni kusal usu wa kumwimburij Yehova. (Efes 5:1) Ukat kusal usu wa kwilej mutapu utonginay Yehova ni kuman yom mudi muyimenay Yehova. Umumening Nzamb anch udi Muntu udiaku kamu chakin. Chinyim ni muntu wa ku mujimbu, muntu wa mu spiritu ulimishining nakash mbil ja Yehova mu mwom wend. (Kuseng 119:33; 143:10) Kakatap kusal ‘yisalijok ya ku mujimbu’ pakwez usadining usu wa kukudish ‘dibuj dia spiritu.’ (Galatia 5:22, 23) Mulong wa kurumburil nawamp chirumburikina kwikal muntu wa mu spiritu, tongin pa chilakej ech: Muntu usadining nawamp mudimu wa kwisak amutazukining anch mwin kwisak, ni muntu ukata kubangin nakash piur pa difukwil diend mulong wa Nzamb amutazukin anch muntu wa mu spiritu.

7. Yom ik yilondinay Bibil piur pa antu a mu spiritu?

 ⁷ Yesu walonda anch antu a mu spiritu akweting musangar. Tutangin mu Mateu 5:3 anch: “Ayuk kwau antu ija anch: ‘Tukwet kuswir kwa yom ya Nzamb mu michim yetu.’ Inay awiy adia antu a mu Want wa Nzamb.” Rom 8:6 urumburil anch tukwikal ni mwom uwamp anch twatong mudi mukatay Yehova kutong: ‘Kutek manangu ku yom ya ku mujimbu kurumburikin rufu, pakwez kutek manangu ku spiritu kurumburikin mwom ni chisambu.’ Chawiy anch twikal antu a mu spiritu, kudiosh katat tukwikal mu chisambu ni Nzamb, mu chisambu ayinetu ni tukutwish kwikal ni ruchingej ra mwom wa chikupu.

8. Mulong wak chikutwish kwikal chikasikena kwikal ni kushal muntu wa mu spiritu?

⁸ Chawiy, tushich mu mangand mayimp. Mulong atunyingumukin kudi antu ayimp akad kutong mudi mutonginay Nzamb, chitin usu nakash mulong wa kulam manangu metu. Anch twizwishinap manangu metu ni yitongijok ya Yehova, mangand makwizwish manangu metu nich mikadil ni yitongijok ya ku mujimbu. Yom ik tufanyidina kusal mulong wa kwiyep yom yiney? Mutapu ik tukutwisha kukul mu spiritu?

9. (a) Yom ik yikutwisha kutufundish mulong twikala antu a mu spiritu? (b) Yilakej ik yiwamp tukwisambina?

⁹ Mudi muswirikediningay mwan kwilejin kudi anvajend ni kwimburij yilakej yau yiwamp, tukwet niyetu kuswir kwa kwilejin ni kwimburij antu ading ni urund wa piswimp ni Yehova. Chinech chikutufundish mutapu wa kwikal antu a mu spiritu. Chikwau kand, tukat kwilej yom tufanyidina kulik kusal mu kuyishinshikin antu a ku mujimbu. (1 Korint 3:1-4) Bibil ukwet yilakej yiwamp ni yiyimp kand. El tushinshikinany yilakej yimwing yiwamp tukutwisha kwilejin kudiay: Jakobu, Mariy ni Yesu.

10. Mutapu ik wamekeshay Jakobu anch wading muntu wa mu spiritu?

 ¹⁰ Mudi mudiau antu avud pakach petu, Jakobu wading ni milong yimwing yikash mu mwom wend. Mwanamakwend Esau, wakimba kumujip. Tatuwenend wamudimba chakwel adandamena kumusadin mudimu mu mivu yivud. Pakwez ritiy ra Jakobu rashala rikash mu kushilamu kwasalay Yehova kudi Aburaham. Jakobu wading wij anch dijuku diend didi pakach pa antu akuwanyisha uprofet winou upandakena kuwamp, chawiy wasala usu wa kubangin dijuku diend. (Disambishil 28:10-15) Jakobu kalikap mikadil ya ku mujimbu ya antu adingay nend pamwing yisala anch avuramena kushilamu kwa Yehova. Chilakej, Jakobu wamwita Yehova kumupandish chisu chatongay anch wading mu ubaj mu makas ma mwanamakwend. Walembila anch: “Ey walonda kal anch: ‘Am nikez kukuwanyish nich yiwamp, nikukuvudishin majuku mey mudi usukuril wa mu karung.’” (Disambishil 32:6-13) Jakobu wading ni ritiy rikash mu kushilamu kwa Yehova ni wamekesha mwamu kusutin mutapu wading ushichay.

11. Mutapu ik twija anch Mariy wading muntu wa mu spiritu?

¹¹ Katat tong piur pa Mariy. Yehova wamutonda kwikal makwend a Yesu mulong wading muntu wa mu spiritu. Tang yom yalonday Mariy chisu chayay kumutal mwanamakwend Zakariy ni Elizabet. (Tang Luka 1:46-55.) Tukutwish kuman anch Mariy wading ukatin Dizu dia Nzamb ni wading wij nawamp Mifund ya Hebereu. (Disambishil 30:13; 1 Samuel 2:1-10; Malakiy 3:12) Ni kupwa kwa Mariy ni Josef kwatijan, kamanijanap mu uruw kushik ni pavadikinay Yesu. Chisend chinech chayinkishau kudi Nzamb chading cha usey nakash kudi awiy kusutamu maswir mau. (Mateu 1:25) Chikwau kand, Mariy watalang nawamp yom yawonsu yamushikenang Yesu papamangay ni  wateshang yom yafundishangay. Mariy “walama mazu minam mawonsu mu muchim wend.” (Luka 2:51, TMK) Chimeken patok anch Mariy wading usangaredin nakash kushilamu kwa Nzamb piur pa Mesia. Ov, tukutwish kumwimburij Mariy ni kwikasikesh chisu chawonsu kusal yom yikatinay Nzamb anch tusala?

12. (a) Yesu wamwimburija Tatukwend mutapu ik? (b) Mutapu ik tukutwisha kumwimburij Yesu? (Tal chipich cha kwisambishin.)

¹² Pakach pa antu awonsu ikalaku, Yesu udi chilakej chiwamp cha muntu wa mu spiritu. Padingay mwom ni pa chisu cha mudimu wend panap pansh, wamekesha anch wading ukatin kumwimburij Tatukwend. Yesu watongang, wiyovang ni wasalang mudi Yehova. Wasala rusot ra Nzamb ni walimisha mbil jend. (Yohan 8:29; 14:9; 15:10) Chilakej, tal bil mutapu warumburilay Isay ranaken ra Yehova ni yom yarumburilay Marko piur pa yovil ya Yesu. (Tang Isay 63:9; Marko 6:34.) Ov, tukat kumwimburij Yesu mu kwikal in kumekesh ranaken yisu yawonsu kudi antu akimbina ukwash? Tukat kushinshikin pa mudimu wa kufundish ni kulejan rusangu ruwamp mudi mwasalay Yesu? (Luka 4:43) Muntu wa mu spiritu uding mwin ranaken ni usadining usu wa kuyikwash antu akwau.

13, 14. (a) Yom ik tukutwisha kwilejin kudi antu a mu spiritu nlel? (b) Let chilakej.

¹³ Nlel, kudi akadivar nau anambaz a mu spiritu avud asadina usu wa kumwimburij Kristu. Ukutwish kuman anch adi in mushiku mu mudimu wa kulejan, in kwak angendj ni in ranaken. Ap anch adi antu akad kuwanyin, asadin usu wa kukudish mikadil yiwamp ni kwikasikesh kusal yom yikatinay Yehova anch asala. Rachel, nambaz wa mwi ngand ya Brésil, ulondin anch: “Nakatang kudjal model wa masun mawonsu masu mabudikina. Mudi chibudikin, nasambisha kudjal mu mutapu wakad kuwanyin. Pakwez kwilej uyakin kwambachika kwikasikesh nakash mulong wa kwikal muntu wa mu spiritu. Kuswimp kwadingap kuswapela, pakwez nikala ni musangar ni mwom wam wikala nich kurumburik kwakin.”

¹⁴ Reylene, nambaz wa mu Philippines, wading ni mulong wa mutapu ukwau. Ap anch wading mu uyakin, wakata kwilej shikol ya piur nakash ni kwikal ni mudimu uwamp. Mu chisu chinicha, yom ya kusal mu spiritu yikala ya usey ukemp kudi ndiy. Ulondin anch: “Nasambisha kuman anch kudi chom kanang chiburedina mu mwom wam, chom cha usey nakash kusutamu mudimu wam wa ku mujimbu.” Reylene waswimpa mutapu wend wa kutong ni wateka mudimu wa Yehova kwikal chom cha usey nakash mu mwom wend. Katat utekin ruchingej mu kushilamu kwa Yehova kudia mu Mateu 6:33, 34 ni ulondin anch: “Nij nich kashinsh kawonsu anch Yehova ukwinlam!” Ukutwish kwijik akadivar ap anambaz adia mu chikumangen chey akweta chitongijok mudi chinech. Patukata kuman mutapu umwimburijinau Kristu, tukatining kulondul yilakej yau ya kushinshaman.—1 Korint 11:1; 2 Tesalonik 3:7.

15, 16. (a) Yom ik tufanyidina kusal mulong wa kwikal mudi Kristu? (b) Mutapu ik tukutwisha kwitiy anch “chitongijok cha Kristu” chikala ni usu padi etu?

¹⁵ Mutapu ik tukutwisha kumwimburij Kristu? Korint wa kusambish 2:16 urumburil anch tufanyidin kwikal ni “chitongijok cha Kristu.” Rom 15:5 utuvurishin kukudish ‘yitongijok ya mutapu umwing mudi yadingay nich Kristu Yesu.’ Mulong wa kwikal mudi  Kristu, tufanyidin kwilej mutapu wadingay kutong, kwiyov ni kusal yom. Yesu washinshikinang nakash pa urund wend ni Nzamb kusutamu yom yin yawonsu. Chawiy kwikal mudi Yesu kutusadin kwikal mudi Yehova. Chawiy chidia cha usey nakash anch twileja kutong mudi mwatongangay Yesu.

¹⁶ Mutapu ik tukutwisha kwilej kutong mudi mwatongangay Yesu? In kwilejend amumanang pasalangay yilay, amuteshang pafundishangay yisak ya antu, amumanang mutapu wayisadinangay antu a mitapu kushalijan ni amana mutapu wamutakelau kudi yitongijok ya Yehova. Alonda anch: “Etu tudi atuman a yom yawonsu yasalay.” (Midimu 10:39) Nlel unou tukutwishap kumuman Yesu. Pakwez tukwet nsangu jidia mu ma Evanjil, jitukwashina kumwijik Yesu nawamp. Chisu tukata kutang ni kutongijokin pa mukand wa Mateu, Marko, Luka ni wa Yohan, tukat kwilej yom yivud nakash piur pa mutapu watongangay Yesu. Chinech chikat kutukwash ‘kulondul nich kushinshaman mu rizau rend’ chakwel twikala nich “chitongijok cha mutapu umwing” mudi chadingay nich.—1 Pita 2:21; 4:1.

17. Mutapu ik kutong mudi Kristu kukutukwash?

¹⁷ Mutapu ik tukutaninamu anch twatong mudi Kristu? Mudi mukata yakudia yiwamp kukasikesh mijimbu yetu, kwizwish manangu nich chitongijok cha Kristu kukat kutukasikesh mu spiritu. Pakemp pakemp, tukat kushiken ku kujingunin yom yafanyinay kusal mu milong kanang. Kupwa tukat kwikal ni mutapu wa kukwat mipak ya manangu yikutwisha kumusangaresh Nzamb ni kutwinkish kom kadia zwang. Umenap kwey anch minam madi mayingishin mawamp ma “[kumudjal] Nsalejetu Yesu Kristu”?—Rom 13:14.

18. Yom ik wileja kal piur pa kwikal muntu wa mu spiritu?

¹⁸ Mutu wa mulong winou watukwash kal kwijik chirumburikina kwikal muntu wa mu spiritu. Twilejin kal ku yilakej yiwamp ya antu atakelau kudi spiritu utumbila. Twilej kal kand anch kwikal ni “chitongijok cha Kristu” kutukwashin kutong mudi mutonginay Yehova ni kwikal ni urund wa piswimp ni ndiy. Pakwez kudi yom tufanyidina kwilej. Chilakej: Mutapu ik tukutwisha kwijik anch tukasiken mu spiritu? Yom ik tufanyidina kusal mulong wa kwikal mukash mu spiritu? Ni mutapu ik kwikal antu a mu spiritu kukwet usu pa mwom wetu? El tushinshikinany yom yiney mu mutu wa mulong wambakedinap ou.