Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 6

Lam Kushinshaman Kwey!

Lam Kushinshaman Kwey!

Djat ni ku rufu ram nikudandamen kamu kulam kushinshaman kwam!’​—JOB 27:5.

MUMINY 34 Nikudandamen Kujijaman

YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOU *

1. Atuman a Yehova ajimbulau kal mu paragraf winou amekesha mutapu ik kushinshaman kwau kudi Yehova?

SHINSHIKIN yilakej yisatu piur pa Atuman a Yehova. (1) Dichuku dimwing changadim udi ku shikol ni mulej ukat kuyilej ansand awonsu adia mu shikol mulong wa kusal musambu wa dichuku dijim. Changadim winou wij anch dichuku dined dikumusangareshangap Yehova, chawiy ulikin nich kalimish. (2) Nsand umwing wakad kulondolang nakash ukat kulejan ku chis ni chis. Chad waman kal anch ku chikumbu chambakedinap kushiching nsand udingay nend ku shikol yimwing, nsand winou wading kuyisipang Atuman a Yehova pakur. Pakwez nsand Kaman waya kal ku chikumbu chinech ni wakokal ku chis. (3) Ikundj umwing ukat kusal mudimu nakash mulong wa kuwanyish maswir ma dijuku diend, ni dichuku dimwing mukurump wend wa mudimu wamulej kusal chom chimwing chiyimp chakad kukwatijan ni yijil. Ap anch wij anch ukutwish kushadish mudimu wend, ikundj winou umurumburidin anch ufanyidin kwikal muntu mwin kashinsh ni kuziyil ku chijil mulong Nzamb uyitin atushalapol end kusal mwamu.​—Rom 13:1-4; Heb. 13:18.

2. Yipul ik tukushinshikina ni mulong wak?

2 Mwikadil ik wajingunina kal mu antu inay asatu? Ukutwish kuman mikadil yivud, mudi kutakaman ni win kashinsh. Pakwez awonsu amekeshang mwikadil umwing wa usey nakash​—kushinshaman. Umwing ni umwing wau wamekeshang kushinshaman kudi Yehova. Umwing ni umwing wau walikang kujip yijil ya Nzamb. Kushinshaman kwayibachikang Atuman inay kusal mudi mutapu wasalangau. Yehova ukutwish kusangar nakash pamanangay umwing ni umwing wau ukat kumekesh mwikadil winou. Chilik chimwing, niyetu tukatining kumusangaresh Tatukwetu wa mwiur. Chawiy el twisambinany yipul yiney: Kushinshaman chom ik? Mulong wak tufanyidin kushinshaman? Mutapu ik tukutwisha kukasikesh mupak wetu wa kulam kushinshaman mu yisu yiney yikash?

KUSHINSHAMAN CHOM IK?

3. (a) Mutapu ik ukutwishau atushalapol a Nzamb kumekesh kushinshaman? (b) Yilakej ik yikutwisha kutukwash kutesh kurumburik kwa kushinshaman?

3 Anch twisambin piur petwetu atushalapol a Nzamb, kushinshaman kurumburikin kukat nich muchim wawonsu, ni kwipan ni muchim umwing kudi Yehova, ni kusal anch rusot rend rikala pa ndond ya kusambish mu mipak yetu yawonsu tukwatina. El tushinshikinany yilakej yimwing. Mu Bibil dizu dia Hebereu dikarumwinau anch “kushinshaman” dirumburikin yom yiwanyidina, yakad ulim ap yidia yakabuj. Chilakej, in Isarel apanang milambu ya annam mulong wa kupesh kudi Yehova, ni Chijil chalonda anch annam afanyidin kwikal akad ulim. * (Lev. 22:21, 22) Chawiy, atushalapol a Nzamb kafanyinap kulambul nnam wadinga uburedina chizakwal chimwing, ditu ap dis ap nnam wadinga uyedina. Chading cha usey nakash kumulambul Yehova nnam uwanyidina ni wakad ulim. (Mal. 1:6-9) Chawiy komb, tukutwish kwijik mulong wak Yehova ukatin anch twikal awanyidina ni akad ulim. Anch tuyil kuland chom, mudi mabuj, buku ap chom kanang, tukutwishap kusanger chom chikweta ulim ap chakad kuwanyin. Tukusanger chom chiwanyidina, chakad ulim ni chakabuj. Chilik chimwing, Yehova nindiy ukatining mwamu piur pa rukat ni kushinshaman kwetu mulong wendendiy. Kushinshaman kwetu kufanyidin kwikal kwa kabuj, kuwanyidina ni kwakan ulim.

4. (a) Mulong wak muntu wakad kuwanyin ukutwish kwikal ushinshamena? (b) Kukwatijan ni Kuseng 103:12-14, yom ya mutapu ik yitwitinay Yehova kusal?

4 Ov, tufanyidin kutong anch ching twikal antu awanyidina mulong wa kwikal ashinshamena? Tukutwish kuman anch tukat kurumbok nakash chawiy chikasikena kwikal antu ashinshamena. Shinshikin mayingishin maad mamekeshina mulong wak tufanyidinap kwov wom. Chakusambish, Yehova kakatap kushinshikin nakash pa kurumbok kwetu. Bibil utulejin anch: “Anch Ey wading ni kuvurik yisalijok yawonsu yiyimp, ing nany lel ukwimana kurutu kwey, A [Yehova]?” (Kus. 130:3, TMK) Ndiy wij nawamp anch tudi antu akad kuwanyin, akayitil, ni ukat kutulikishin kwa kwikatin. (Kus. 86:5) Cha kaad, Yehova wij mimbu yetu, chawiy utwitin kusal yom kukwatijan ni mimbu yetu. (Tang Kuseng 103:12-14.) Chawiy, mutapu ik tukutwisha kwikal awanyidina kamu ni akad ulim ku mes ma Yehova?

5. Mulong wak atushalapol a Yehova afanyidin kumukat kamu ndiy chakwel ashala ashinshamena?

5 Mulong wa kwikal ashinshamena, atushalapol a Yehova afanyidin kumukat kamu Yehova. Rukat retu mulong wa Nzamb, ni kwipan kwetu nich kushinshaman kudiay Tatukwetu wa mwiur yifanyidin kwikal yakabuj, yiwanyidina ni yakad ulim. Anch rukat retu radandamen kwikal mwamu chikalap nchik yoziu, tukutwish kumekesh patok anch tudi ashinshamena. (1 Jsng. 28:9; Mat. 22:37) Tushinshikin kand chilakej cha Atuman asatu twajimbulang kwinsambishin. Mulong wak awonsu asala yom mu mutapu winiwa? Ov, changadim wova wom wa kumusip ku shikol ap ov, nsand wova usany wa kukokal ku chis ap ov, ikundj winiwa wading ukatin kushadish mudimu wend? Chakin kamu bwat. Pakwez ading ij anch Yehova ukwet mbil jitentamina ni ashinshikina pa yom yikutwisha kumusangaresh Tatukwau wa mwiur. Rukat rau mulong wa Nzamb rayibachika kumutek ndiy pa ndond ya kusambish mu mipak yakwatau. Mu kusal mwamu, amekesha patok anch adi antu ashinshamena.

MULONG WAK TUFANYIDIN KWIKAL ASHINSHAMENA

6. (a) Mulong wak tufanyidin kwikal ashinshamena? (b) Mutapu ik wakanganyay Adam ni Ev kumekesh kushinshaman?

6 Mulong wak etu awonsu tufanyidin kwikal ashinshamena? Chidi mulong Satan umurishikishin Yehova ni ukurishikishin kand ey. Mu chir cha Eden, mwangel winou ntombwij wisala amwinend kwikal Satan ap “Mwin Kubwambwil.” Wasala usu wawonsu mulong wa kujondish dijin dia Yehova kusutil ku kulond anch Nzamb udi muyimp, mwin choy ni kadiap Ntakel muwamp. Cha ushon, Adam ni Ev aya ku mutambu wa Satan ni amubwambwila Yehova. (Dis. 3:1-6) Padingau mu chir cha Eden awiy ading ni mitapu yivud ya kukasikesh rukat rau mulong wa Yehova. Pakwez, palonday Satan makasu pa chisu chinicha, rukat rau radingap rakabuj, riwanyidina, ap rakad ulim. Kwalanka chipul chikwau chilondina anch: Ov, rukat rikutwish kamu kumubachik muntu kushal ushinshamena kudi Yehova Nzamb? Mu kulond kukwau ov, antu akutwish kamu kumekesh kushinshaman? Alangwisha chipul chinech pa chirung cha Job.

7. Mudi mulejenau mu Job 1:8-11, mutapu ik wovay Yehova piur pa kushinshaman kwa Job, ni mutapu ik wovay Satan piur pa kushinshaman kwa Job?

7 Job wadingaku pa chirung chadingau in Isarel mu Idjibit. Padingay mwom kwikil muntu wading ushinshamena mudi ndiy. Job wading muntu wakad kuwanyin mudi etu. Niyend warumbukang. Pakwez Yehova wading umukatin Job mulong wa kushinshaman kwend. Chimeken pamwing ap anch pa chisu chinicha Satan wading wamusarumwin kal Yehova piur pa kushinshaman kwa antu. Chawiy, Yehova wapwitila nkeu ja Satan padi Job. Mashakamin ma Job mamekesha kamu patok anch Satan udi mukamakasu! Satan wita chakwel aya akapaka kujijaman kwa Job. Yehova wading umuchingedijin murund nend Job, chawiy Chalikidilay anch Satan aya akamupaka.​—Tang Job 1:8-11.

8. Mutapu ik wamurishikishau Job kudi Satan?

8 Satan udi mwin chisum ni udi mwin kujipan. Satan washesha mapit mawonsu ma Job, atushalapol end, ni wajondisha kand dijin diend. Satan warishikisha dijuku dia Job ni wajipa an amakundj dikum a Job ading akatilay nakash. Wamuyedisha kand Job mayej makash ma makwalong ma yitat yiyimp ya tushiny mu mujimbu wawonsu. Mband wa Job wiyakamisha nakash ni kuzazat mulong wa mar ma Job; ni wamuleja kumushing Nzamb chakwel afa kwend. Niyend Job amwinend wakata kwend anch afa, pakwez wadandamena kulam kushinshaman kwend. Kupwa Satan wasala usu wa kusadin milad yikwau mulong wa kumurishikish. Wasadina amakundj asatu ading arund a Job. Amakundj inay eza kumutal Job mu machuku mavud, pakwez kamwongojap ap pakemp. Chawiy amulonda nayimp. Alonda anch Nzamb ndiy wading musul wa mar minam ni kadingap kabangidina kushinshaman kwa Job. Alonda kand anch Job wading muntu muyimp ni anch mar minam mading mulong wa kurumbuk kwend amwinend!​—Job 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Pading parishinay ni yoziu, yom ik yalikay Job kusal?

9 Mutapu ik wasalay Job ku kurishikish kwinoku kwawonsu? Kadingap muntu uwanyidina. Nich ujim, wayipupa in kumwongoj inay amakasu ni walonda yom yimwing yitiyinay kwinsudien anch yading yiyimp. Wakasikeshina nakash pa kutentam kwend pa ndond pa kukasikeshin pa kutentam kwa Nzamb. (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Chawiy, ap pa chisu chamanay mar nakash, Job kamulikap Yehova. Walika kwitiy makasu ma arunend ayimp asatu. Walonda anch: “Chakapul chaya mwa kinikutwishap kwitiy anch, mazu men madi makin, djat ni ku rufu ram nikudandamen kamu [kulaman kushinshaman kwam].” (Job 27:5) Mazu minam mamekeshin anch Job wading ni mupak wa kulam kushinshaman kwend chikalap nchik yom yikushikena. Job kaziyap; niyetu tufanyidin kumwimburij.

10. Chipul chalangwishay Satan pantaliken ni Job chikutadin mutapu ik?

10 Chipul chalangwishay Satan pantaliken ni Job chikutadin mutapu ik? Chakin kamu ndiy walonda anch umukatinap kamu Yehova ni ukutwish kulik kumusadin mulong wa kwipandish amwiney, ni walonda anch kushinshaman kwey kudi kwau kwa makasu! (Job 2:4, 5; Kuj. 12:10) Mutapu ik wiyovila piur pa mazu minam? Makusadil kamu nayimp, ov, kimwawiyap? Chawiy tongijokin pa chom ech: Yehova ukuchingejidin nakash ni ukwinkishin mutapu wa kumekesh chiudia. Yehova ulikidil anch Satan apaka kushinshaman kwey. Yehova ukwet kashinsh anch ukudandamen kulam kushinshaman kwey ni chinech chikumekesh patok anch Satan udi mukamakasu. Ni ushidinamu anch ukukukwash chakwel usala mwamu. (Heb. 13:6) Dilau mud ik dia kwikal uchingejidinau kudi Mukaleng wa mangand mawonsu! Ov, waman kal kamu patok mulong wak kushinshaman kudi kwa usey nakash? Kutukwashin kumekesh patok makasu ma Satan ni kwishitwish dijin diwamp dia Tatukwetu ni kukwash mutapu wend wa kuyikel. Mutapu ik ukutwisha kukudish mwikadil winou wa usey?

MUTAPU TUKUTWISHA KULAM KUSHINSHAMAN PA CHIRUNG CHINECH

11. Yom ik tukutwisha kwilejin kudi Job?

11 Mu ‘machuku minam ma kwinsudiel,’ Satan upandakeshin kuyirishikish atushalapol a Nzamb. (2 Tim. 3:1) Pa chirung chinech cha mididim, mutapu ik tukutwisha kwikasikesh mulong wa kulam kushinshaman kwetu? Chikwau kand, tukutwish kwilej yom yivud kusutil chilakej cha Job. Mivu yivud kurutu amupaka, Job wading wakudishin kal kushinshaman kwend kudi Yehova. El tushinshikinany malejan masatu tukutwisha kwilejin kudi Job piur pa kwikasikesh mulong wa kulam kushinshaman kwetu.

Mu mitapu ik yimwing tukutwisha kwikasikesh kulam kushinshaman kwetu? (Tal paragraf wa 12) *

12. (a) Mudi mulejenau mu Job 26:7, 8, 14, mutapu ik wakudishay Job wom mulong wa Yehova? (b) Mutapu ik tukutwisha niyetu kumwov Nzamb wom mu muchim wetu?

12 Job wakasikesha rukat rend mulong wa Nzamb mu kukudish wom mulong wa Yehova. Job wasutisha chisu chivud mulong wa kushinshikin yitang yipandikena kuwap ya Yehova. (Tang Job 26:7, 8, 14.) Wova wom nakash patongijokinay piur pa divu, diur, madj ni chidjimin cha nzaj, chawiy wajingunina anch wading wij yom yikemp piur pa yom yivud yatangay Yehova. Wakwata kand nich usey mazu malonday Yehova. Job walonda piur pa mazu ma Nzamb anch: “Nikat kulimish mu muchim wam mazu mend.” (Job 23:12) Job washimoka nakash piur pa Yehova ni wamulimisha chipandikena. Wamukata nakash Tatukwend Yehova ni wakata kumusangaresh. Mudi chibudikin, Job wakwata mupak wa kulam kushinshaman kwend. Tufanyidin kusal mudi mwasalay Job. Etu twij yom yivud nakash piur yitang kusutamu antu a pa chirung cha Job. Ni tukwet Bibil wakabuj mulong wa kutukwash kumwijik kamu Yehova nawamp. Yom yawonsu twilejina mu Bibil yikutwish kusal anch twova wom mu muchim wetu. Wom ni kalimish ketu mulong wa Yehova, yikutwish kutubachik kumukat, kumuziyin ni kukudish impu yikash ya kulam kushinshaman kwetu.​—Job 28:28.

Tukat kwikasikesh kulam kushinshaman kwetu mu kulik milad yawonsu ya pornografi (Tal paragraf wa 13) *

13-14. (a) Mudi mulejenau mu Job 31:1, mutapu ik wamekeshay Job kuziyin? (b) Mutapu ik tukutwisha kwimburij chilakej cha Job?

13 Job wakasikesha kushinshaman kwend kusutil kwikal mwin kumuziyin Yehova. Job wading wij anch kushinshaman kwitin kuziyin. Chawiy, chisal chawonsu cha kuziyin chikat kukasikesh mupak wetu wa kulam kushinshaman. Job wasala usu nakash wa kumuziyin Nzamb mu mashakamin mend ma pichuku pichuku. Chilakej, wading ubabel nakash piur pa mwikadil wend pantaliken nau amband. (Tang Job 31:1.) Mulong Job wading ngatan, wading wij anch chading chiyimp kulangwish maku ma masandj pantaliken ni mband mukwau wakad kwikal mukajend. Nlel unou, tushich mu mangand mizwila too ni yoziu ya masandj. Ov, niyetu tukutwish kwipuk kukudish maku mayimp kudi muntu wakad kwikal mbay netu wa uruw mudi mwasalay Job? Ov, tukulik kand kupakish kutal yipich ya pornografi ya mitapu yin yawonsu? (Mat. 5:28) Anch twasambish kwishinshikin dichuku diawonsu, tukwikasikesh kulam kushinshaman kwetu.

Kwikal ni chitongijok chisikena piur pa yom ya ku mujimbu (Tal paragraf wa 14) *

14 Job wamuziyina kand Yehova mu mutapu wend wa kuman yom ya ku mujimbu. Job wamana ang anch watek ruchingej rend mu yom ya ku mujimbu yadingay nich, wafanyina kusal kurumbuk kujim nakash kuwanyidina dipup. (Job 31:24, 25, 28) Nlel, tushich mu mangand makweta antu akatina yom ya ku mujimbu nakash. Anch twakudish chitongijok chisiken pantaliken ni nfalang ni yom ya ku mujimbu, mudi mutukasikeshinay Bibil kusal, tukukasikesh mupak wetu wa kulam kushinshaman kwetu.​—Jnsw. 30:8, 9; Mat. 6:19-21.

Ni kulam ruchingej retu rikash ra machuku ma kurutu (Tal paragraf wa 15) *

15. (a) Ruchingej ik ra difut ramukwasha Job kulam kushinshaman kwend? (b) Mulong wak ruchingej mudi riner ritukwashin kulam mu manangu ruchingej ritwinkishinay Yehova?

15 Job walama kushinshaman kwend kusutil kushinshikin pa ruchingej rend ra kumufut kudi Nzamb. Wading witiyijin anch Nzamb ubangidin kushinshaman kwend. (Job 31:6) Chikalap nchik yoziu yarishay nich, Job wading ni kashinsh anch Yehova ukumufut mulong wa kushinshaman kwend. Kashinsh kinak kamukwasha kulam kushinshaman kwend. Yehova wasangara nakash mulong wa kushinshaman kwa Job ni Ndiy wamufuta chipandakena ap anch wading muntu wakad kuwanyin! (Job 42:12-17; Jak. 5:11) Ni mu machuku ma kurutu akez kamufut kand Job difut dipandikena kujimb. Ov, ukwet ruchingej rikash anch Yehova ukez kakufut mulong wa kushinshaman kwey? Nzamb kakuswimpangap. (Mal. 3:6) Anch twavurik anch ukwatin nich usey kushinshaman kwetu, tukutwish kulam ruchingej retu mu muchim piur pa machuku ma kurutu mapandikena kuwap.​—1 Tes. 5:8, 9.

16. Tufanyidin kukwat mupak ik?

16 Chawiy, kwat mupak wa kulam chisu chawonsu kushinshaman kwey! Yisu yimwing, ukutwish kutong anch kwikil muntu mukwau ulamina kushinshaman, pakwez ijik anch udiany avud. Ukwikal pakach pa mamiliyon ma antu adia pa mangand mawonsu alamina kushinshamena kwau. Ukwikal kand mu chisak cha amakundj nau amband akweta ritiy alama kushinshaman kwau pasak, ap chisu chafilau kuyijip. (Heb. 11:36-38; 12:1) Chawiy, tukwatany etu awonsu mupak wa kushakam kukwatijan ni mazu ma Job malondina anch: ‘Nikudandamen kamu kulam kushinshaman kwam!’ El kushinshaman kwetu kumutumbish Yehova chikupu!

MUMINY 124 Twikalany Ashinshamena

^ par. 5 Kushinshaman chom ik? Mulong wak Yehova ukatin anch atushalapol end akudisha mwikadil winou? Mulong wak kushinshaman kudi kwa usey kudi etu awonsu? Mutu wa mulong winou ukutukwash kutan yakul ya Bibil ku yipul yiney. Ukutukwash kand kwijik nawamp mutapu tukutwisha kwikasikesh mulong wa kulam kushinshaman kwetu pichuku pichuku. Kusal mwamu kukutuletin yiyukish yivud.

^ par. 3 Dizu dia Hebereu dikarumwinau anch “akad ulim” pantaliken ni nnam dikwatijadin ni dizu dikarumwinau anch “kushinshaman” anch adisadin pantaliken ni antu.

^ par. 50 KURUMBURIL KWA YIPICH: Tumumen Job mudi nvaj ukat kuyifundish anend amwing piur pa yom yipandikena kuwap yatangay Yehova.

^ par. 52 KURUMBURIL KWA YIPICH: Mukadivar ulikin kwibomb pamwing nau ambay nend a mudimu atadina pornografi.

^ par. 54 KURUMBURIL KWA YIPICH: Mukadivar ulikin pamukasikeshinau kuland televizion mujim ni wa nfalang jivud wakadiay mutapu wa kuland.

^ par. 56 KURUMBURIL KWA YIPICH: Mukadivar ukat kutongijok ni kulembil piur pa ruchingej ra Paradis.