Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

RUSANGU RA MWOM

Kwilejin ku Yilakej Yiwamp Kwankwasha Kutambul Yiyukish Yivud

Kwilejin ku Yilakej Yiwamp Kwankwasha Kutambul Yiyukish Yivud

PANADING nsand, chading chinkasikedin nakash kusal mudimu wa kulejan. Pinapama, yisend natonginang anch nikutwishap kuyiwanyish yawiy yanginkishau. Chawiy, lik nikulejany yilakej yimwing yiwamp yankwasha kupandikan wom wam ni yiyukish yipandikena kuwap nasangaredina mu mivu 58 nasutishina mu mudimu wa chisu chawonsu.

Navadikina mu Musumb wa Québec, udia kand mu provens wa Québec mulondinau dizu dia Français, mwi ngand ya Kanada. Anvajam, Louis ni Zélia ading ankatin nakash. Tatuku wading muntu wakad kulondolang kwend nakash ni wakatang nakash kutang. Nakatang nakash kufund, ni nading nichingejin anch dichuku dimwing nikez kwikal kabambansangu (journaliste).

Pinawanyisha mivu piswimp 12, Rodolphe Soucy ikundj umwing wasalang mudimu pamwing ni tatuku ni murund nend eza kututal kwol kwetu. Ading Atuman a Yehova. Nadingap nija yom yivud piur pa atuman ni nadingap kamu nipanina nakash mu milong ya relijon. Pakwez, nasangera nakash mutapu wakulangau yipul kusutil Bibil. Anvajam niyau asangara nakash, chawiy twitiya kwilej Bibil.

Chisu chinicha, nilejinang ku shikol ya Katolik. Chawiy, chisu chawonsu nasambisha kwisamb nau ambay nam a kalas piur pa yom nading nilejina mu dilejan diam dia Bibil. Kwinsudiel, alej ading amimpel ajingunina yom twambambang. Pa ndond pa kusadin mifund mulong wa kumekesh anch yom nading nilondina yading ya makasu, mwimpel umwing wanlejana mu shikol anch nidi ntombwij! Ap anch yom yiney yanenganesha, pakwez yaleta yibudikin yiwamp mulong yankwasha kujingunin anch mafundish ma chirelijon matufundishangau ku shikol madingap makwatijadina ni yom yilondinay Bibil. Namana anch nifanyidin kudiokal ku shikol yiniya. Anvajam itiya chakwel nishemunikin ku shikol yindj.

MUTAPU NILEJA KUKAT MUDIMU WA KULEJAN

Nadandamena kwilej Bibil, pakwez nayap kamu swa swa kurutu mu spiritu mulong nading novil wom wa kulejan ku chis ni chis. Egliz wa Katolik wading ni chibachikin chikash padiau antu ni wading ukisin nakash mudimu wetu wa kulejan. Maurice Duplessis, ministre wakusambish wa mu Québec, wading murund wa chipolitik wa piswimp nakash wa Egliz Katolik. Nich ukwash wend, yisak ya antu yasambisha kuyisarumun Atuman ni kuyipompat. Chakin kamu, pa chisu chinicha chading chitin kwikal utakamena nakash mulong wa kulejan.

Muntu wankwasha kupandikan wom wam wading mukadivar John Rae, wapwisha ku kalas ka chidivu ka Shikol ya Gilead. Ap anch wading ni ukaliweny nakash, John wading muntu wikepishina, wisikena, ni wading uswapela kusejin. Kanyulangap kwend nakash, pakwez nilejina nakash kusutil chilakej chend chiwamp. John kadingap kija kulond nawamp Français, chawiy yisu yivud nayangang nend mu mudimu wa kulejan ni namukwashang kulond Français. Kusutish chisu pamwing ni John kwankwasha kukwat mupak wa kwikal Kaman wa Yehova. Natambula dibatish machuku ma ngond 26 Ngond wa 5, 1951, kupwa kwa mivu dikum kudiosh pinisamba kapamp ka kusambish ni Atuman a Yehova.

Chilakej chiwamp cha John Rae (A) chankwasha (B) kupandikan wom wam wa kulejan ku chis ni chis

Ka chikumangen ketu kakemp kading mu Musumb wa Québec kading kakwet ayibol avud. Chibachikin chau chanshikija ku kwikal chibol. Chisu chinicha, twalejanang ku chis ni chis ching kusu ni Bibil. Mulong twasadinangap mabuku, twading tufanyidin kusadin nawamp nakash Bibil. Chawiy, nasala usu nakash wa kwijik mutapu wa kusadin nawamp maverse ma Bibil mulong wa kufundish uyakin. Ap mwamu, antu avud alikang ni kutang dikarumun diawonsu dia Bibil diakadiau kwitiy kudi Egliz wa Katolik.

Mu muvu wa 1952, namwata Simone Patry, nambaz ushinshamena wading mu chikumangen chetu. Twashemunikina ku Montréal, ni kupwa kwa muvu umwing, twamuvala Lise, mwanetu mband. Ap anch nimika mudimu wa uchibol mu chisu kanang kurutu kwa kwatijan, Simone ni yamam twikasikesha kupipej mwom wetu chakwel dijuku dietu ditwish kwipan nakash mu mijikit ya chikumangen.

Kwasuta mivu dikum kurutu nitongijokina nakash piur pa kuchirikin mudimu wa uchibol. Mu muvu wa 1962, pitwaya ku Shikol ya angond avud ya Mudimu wa Want ya amakurump yasadikina ku Betel wa mu Kanada, nading mu kapalikany kamwing ni mukadivar Camille Ouellette. Mushiku wa Camille mu mudimu wa kulejan wampukuna—pakampwil mulong wading kand ni yisend ya dijuku diend. Chisu chinicha, chading cha kushimok mu Québec pa kuman mukadivar ap nambaz udia nvaj ukat kusal mudimu wa uchibol oku ukat kulil kand an mu chisu chawiy chimwing; pakwez Camille wading wikasikeshin kusal mwamu. Chisu twashakama nend pamwing, wankasikesha kutongijokin pa mashakamin mam pantaliken ni mudimu wa uchibol. Kupwa kwa angond akemp, najingunina anch nifanyidin kuchirikin mudimu wa uchibol. Antu amwing kasangerap mupak nakwata, pakwez nadandamena nich ruchingej anch Yehova ukuyukish usu wam nisadina mulong wa kwipan nakash mu mudimu wa kulejan.

KUCHIRIK KU MUSUMB WA QUÉBEC MUDI AYIBOL A PAKAMPWIL

Mu muvu wa 1964, am ni Simone atutuma mu Québec, Musumb wetu wa chivadik mudi ayibol a pakampwil, kwawiy kwinikwa twasadina mu mivu yivud. Chisu chinicha, rupompat rakepaku, pakwez antu amwing ading achidandamedin kutupompat.

Diampos dimwing urel, ankwata mu Sainte-Marie, ka musumb kakemp kadia piswimp ni Musumb wa Québec. Mukurump umwing wa polis wantwala ku biro wau ni wanteka mu rukan mulong nading nikat kulejan ku chikumbu ni chikumbu pakad awiy kwinginkish mbil ja kusal mwamu. Kupwa antwala kudi nzwij watazukangau anch Baillargeon, ikundj wovishanang wom. Wangipula muntu wafanyina kwikal avoka wam chisu cha dirumburish. Pinajimbula kamu dijin Glen How, * Kaman wading wijikena nakash mu mudimu wa uavoka, wakula nich ujim anch: “A, Bwat! Ndiy bwat!” Mulong Glen How wawinang nakash mu kuyilondin Atuman a Yehova chisu chinicha. Pakad kulab dirumburish dianleja anch nifilap nich.

Mutapu wapompatau mudimu wetu mu Québec wasala kand anch chitukasiken kuman ndond yiwamp ya kufutin mulong wa kukumangan. Kachikumangen ketu kakemp katana chikumbu chikur chading garage, mwading mashik nakash. Mulong wa kuswanishamu pa chirung cha mashik nakash, akadivar asadinang lamp wa mazut mulong wa kuswanish nich mu garaj. Chawiy yisu yivud twakumanganang ku lamp winou asaa akemp kurutu kwa yikumangan kusambish mulong wa kukasikeshijan kusutil kwisambin nsangu jikasikeshina ja yom twamana kal.

Chidi chishimokishina mudi ik pa kuman yibudikin yiwamp yikelaku mu mudimu wa kulejan mu mivu yasutila ey. Mu mivu ya 1960, kwading kusu yikumangen yikemp mu Musumb wa Québec ku Mutambu wa Kwiyand, ni mu matung ma Gaspé mading mabombikena. Pakwez nlel, kudi minyingumuku yivud mu jindond jinej, ni akadivar akat kukumangen chad mu Yot ya Want yiwamp nakash.

KWINTAZUK MU MUDIMU WA MUNYINGUMUKU

Mu muvu wa 1977, naya ku chikumangan cha atulam in kwendangan chasadikina ku Toronto, mu Kanada

Mu muvu wa 1970, am ni Simone atutazuka chakwel tusal mu mudimu wa munyingumuku. Kupwa, mu muvu wa 1973, atutuma mu mudimu wa distrik. Mu mivu yiniya, nileja yom yivud kusutil akadivar mudi Laurier Saumur * ni David Splane, * awonsu aad ading asadin mu mudimu wa munyingumuku. Kupwa kwa chitentam chin chawonsu, am ni David twayulijanang piur pa mutapu tukutwisha kuwapish mutapu wetu wa kufundish. Nivurikining dichuku dimwing dianlejay David anch: “Léonce, nasangerang diskur diey dia nsudiel. Diading diwamp, pakwez nsangu wasadinang najisadidin kal mu madiskur masatu!” Nading ni chaku cha kulond yom yivud nakash mu madiskur mam. Nading nikwet kuswir kwa kwilej mutapu wa kulond yom mu wiswimp.

Nasadina mu misumb kushalijan ku mutambu wa kwingangel mu Kanada

Atulam a distrik ading ni chisend cha kuyikasikesh atulam a munyingumuku. Pakwez, in kulejan avud mu Québec ading angij nawamp. Yisu yivud ading akatin anch nisal nau mudimu wa kulejan chisu nayendinang atulam a munyingumuku. Pinasangerang kulejan nau pamwing, natwishangap kusutish chisu chiwanyidina pamwing ni kalam wa munyingumuku. Dichuku dimwing kalam wa munyingumuku umwing wanvurisha nich rukat anch: “Chidi chiwamp kusutish chisu pamwing nau akadivar, pakwez pikil wavuramen anch riner ridi rubing ramam. Niyam nikwet kuswir kwa kwinkasikesh!” Chiyul chinech cha rukat chankwasha kwikal wisikena

Cha ushon, mu muvu wa 1976, chom chimwing chakad kutongin chanshikena. Mukajam mukatish, Simone, wayela nakash ni wafa. Wading mband muwamp nakash mulong wa muchim wend wa kwipan ni rukat rend mudiay Yehova. Kwipan nakash mu mudimu wa kulejan kwankwasha kurish ni ushon wa rufu rend, ni nimujikitishin nakash Yehova mulong wa ukwash wanginkishay mu chisu chinicha chikash. Kupwa, namwata Carolyn Elliott, nambaz chibol ukweta mushiku walondang dizu dia Inglish weza ku Québec mulong wa kusadin kwindond kwading maswir. Carolyn uding muntu uswapeling kusejin ni ukatining kuyibangin antu akwau, pakampwil antu akad kulondolang ap iyovila kwikal diayinau. Wankwasha nakash chisu nabombakana nend mu mudimu wa munyingumuku.

MUVU WA USEY NAKASH

Mwi Ngond wa 1, 1978, angita chakwel nitakel Shikol ya Ayibol ya kusambish mu Québec. Nova wom nakash mulong nading kandikal nilejangap shikol yiney ap kusu kuman buku win wa kwilej, chawiy chom chawonsu chading chisu kudi am mudi kand kudi in kwilej. Chom chankwasha, mu kalas ka kusambish nafundisha mwading ayibol avud akweta ukaliweny. Ap anch yama nading mulej, pakwez nileja yom yivud kusutil in kwilej!

Kupwa, mu muvu wa 1978, kwasadika Chitentam cha pa Mangand Mawonsu chasadikina mu Chiwandj cha Olympique ku Montréal chading ni mutu wa mulong ulondina anch: “La foi victorieuse.” Chading chitentam chipadikena kujimb chasadikina mu Québec, nich uvud wa antu 80 000. Am nasadina mu Departema wa Jinsangu (presse). Nisamba ni atubambansangu avud ni nasangara pa kuman mutapu wafundau yom yiwamp yivud piur petu. Asutisha ku televizion ni ku radio mu asaa 20 ni kusut jinsangu jatwipulau piur pa chitentam, ni achapa yitot ya majurnal makweta nsangu piur petu. Twapana uman upandikena kujimb!

KUSHEMUNIKIN MU TERITWAR WINDJ

Kuswimp kumwing kujim kwasadika mu muvu wa 1996. Kudiosh natambula dibatish, nasadinang mu Québec, ndond yalondangau Français, chad katat, antuma kusadin mu distrik wa dizu dia Inglish mu Toronto. Niyova anch niwanyidinap ni niyakamisha nakash pa kusal madiskur mulong nadingap nija kulond nawamp Inglish. Nafanyina kulembil chisu chawonsu ni kumuchingejin nakash Yehova.

Nova wom nakash kurutu kwa kusambish kusadin mu distrik winiwa, pakwez katat nikutwish kulond anch nasangera mivu yaad yipandikena kuwap mu mudimu ku Toronto. Nich kushimpish muchim, Carolyn wankwasha chakwel nitwish kulond nawamp Inglish, ni akadivar ankwasha nakash ni kwinkasikesh. Pakad kulab, twikala ni arund asu avud.

Kupwa kwa kwirijek ni kusal midimu yivud mulong wa chitentam cha Diampos ni Diarubing, yisu yivud nasutishang piswimp saa umwing Diakatan urel mu mudimu wa kulejan ku chis ni chis. Antu amwing atongang pamwing ap anch, ‘Mulong wak kuya mu mudimu wa kulejan pa chisu cha chitentam tukwatikena mwamu?’ Pakwez am najingunina anch kwisambin yom yiwamp mu mudimu wa kulejan kwankasikeshang. Djat ni nlel unou, nikat kwiyovang nawamp nakash kupwa kwa kusal mudimu wa kulejan.

Mu muvu wa 1998, am ni Carolyn atuchirisha kand ku Montréal mudi ayibol a pakampwil. Mu mivu yivud, chisend cham chading cha kutenchik mudimu wa kupan uman pa ndond ja antu avud ni kusal ku yisaj mulong wa kwovikesh nawamp nsangu jateshangau antu nayimp piur pa Atuman a Yehova. Katat Am ni Carolyn tukat kusanger kupan uman kudi angez ashemunikidina mu Kanada ni akweta impu ya kwilej yom yivud piur pa Bibil.

Nid pamwing ni mukajam Carolyn

Anch natongin piur pa mivu 68 nasutisha kal mudi kashalapol wa Yehova wabatishinau kal, nikat kwiyov chakin kamu kwikal uyukishinau. Kwilej kukat mudimu wa kulejan ni kuyikwash antu avud chakwel ijik uyakin kwanletidin yiyukish yivud nakash. Kupwa kwa mwanam mband Lise ni nfumwend kupamish anau, asambisha kusal mudi ayibol a rawonsu. Chikat kwinsangaresh nakash anch naman mutapu udandamedinay kusal mudimu wa kulejan nich mushiku. Niyijikitishin nakash pakampwil ambay nam in Kristu ankwasha kusutil chilakej chau chiwamp ni yiyul yau ya manangu chakwel nikul mu spiritu ni nishiken kumusadin Yehova mu yisend kushalijan ya uteokras. Najingunin anch chitwishikin kushal ashishamena mu chisend chetu ching kusu anch twachingejin mu usu wa spiritu utumbila wa Yehova. (Kus. 51:11) Nidandamedin kumujikitish Yehova mulong wanginkisha dilau dia usey nakash dia kutumbish dijin diend!—Kus. 54:6.

^ par. 16 Tal rusangu ra mwom ra W. Glen How, rilondina anch: La bataille n’est pas la vôtre, mais celle de Dieu, ” mu Réveillez-vous ! wa 22 Ngond wa 4, 2000, mu Français.

^ par. 20 Tal rusangu ra mwom ra Laurier Saumur rilondina anch: J’ai trouvé quelque chose pour lequel il vaut la peine de lutter,” mu Chinong cha Kalam cha 15 Ngond wa 2, 1977, mu Français.

^ par. 20 David Splane usadin mudi chidi cha Chisak Chitakedila cha Atuman a Yehova.