Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Rusangu ra Mwom

Yehova ‘Watenchika Jinjil Jam’

Yehova ‘Watenchika Jinjil Jam’

DICHUKU dimwing mukadivar umwing nsand wangipula anch: “Verse ik ukatining nakash?” Namwakula kapamp kamwing anch: “Jinswir 3, verse wa 5 ni wa 6, ulondina anch: ‘Mukungamena [Yehova] nich muchim wey wawonsu. Kangal wachingej ronganyin rey amwiney. Mu jinjil jey jawonsu itiyij kudi ndiy, ni ndiy ukutenchik jinjil jey.’” Chakin kamu Yehova watenchika jinjil jam. Mutapu ik?

ANVAJAM ANKWASHA KWENDIN MWI NJIL YIWAMP

Anvajam ileja uyakin kupwa kwa muvu wa 1920, kurutu atijana. Navadika mu muvu wa 1939. Panading mwanikanch mu Angleter, nayangang pamwing ni anvajam ku yikumangan, kupwa nasambisha kusut ku Shikol ya Mudimu wa Uteokras. Nivurikin kapamp kakusambish nasala mwinsamb wam, panasuta ku chimet ni kwandam pa mushet chakwel nilep. Nading kwam ni mivu 6 ni nading niyakamishin nakash pa kuyital antu amakurump ading ashakamang kal mulong wa kutesh.

Nikat kulejan mu mikombil nau anvajam

Piur pa mudimu wa kulejan, tatuku wanfundina mazu makemp nikutwisha kukusadin mulong wa kupan nich uman. Nading kwam ni mivu chinan panaya kapamp ka kusambish amwinam mulong wa upan uman ku chikumbu. Mwin chikumbu patangay mazu mading mafundinau pa dipaper diam ni kutambul buku “Que Dieu soit reconnu pour vrai”! nasangara nakash. Naya mau kumulejamu tatuku mwi njil. Mudimu wa kulejan ni yikumangan yanletinang musangar ni yankwasha kukudish impu ya kumusadin Yehova mu mudimu wa chisu chawonsu.

Nakata uyakin nakash pasambishay tatuku kwingitin Chinong cha Kalam. Natangang gazet mwawonsu pakad kulab kupwa kwa kumutambul. Nakudisha ruchingej ram mudiay Yehova ni nashikena kwipan kud ndiy.

Dijuku dietu atutuma ku Chitentam chasadika mu muvu wa 1950 chading chilondina anch: “L’accroissement de la théocratie” chasadikina mu New York. Mutu wa mulong wa Diakanying, 3 Ngond wa 8 wading ulondin anch: “Journée des missionnaires.” Dichuku dinidia, Mukadivar Carey Barber, wasala mu Chisak chitakedila mu kusut kwa chisu ndiy wasala diskur dia dibatish. Kwinsudien kwa diskur diend payipulau antu akubatishau yipul yaad, niyam nimana ni nakula anch: “Mwaning!” Nading kwam ni mivu 11 pakwez najingunina anch nakwat kal mupak wa usey nakash. Nova wom wa kwandam mu mem mulong nadingap kwam nija kwisay. Muyomb ndiy wantwala ku dijiy ni wanleja anch kangal niyakamish. Chawiy yom yasadika mau mau ni mend mam mapukunap pansh pa dijiy. Akadivar angakijana; umwing wambatisha ni mukwau wambudisha mu dijiy. Kudiosh kamu dichuku dinidia, Yehova ukat kudandamen kutenchik jinjil jam.

KUKWAT MUPAK WA KUMUCHINGEJIN YEHOVA

Nakata kusal uchibol panapwisha shikol, pakwez alej am ankasikesha kwilej shikol ya piur. Nitiyija yiyul yau ni naya kwilej ku iniversite; pakwez najingunina pakad kulab anch nikutwishap kudandamen kwikal mukash mu spiritu oku nikat kwilej, chawiy nakwata mupak wa kwimik. Nateka mulong winou mu makas ma Yehova ni nafunda mukand wa kalimish kud alej am anch kwinsudien kwa muvu nikwimik. Namuchingejina nakash Yehova ni nasambisha mudimu wa uchibol.

Mwi Ngond wa 7, 1957 nasambisha mudimu wam wa chisu chawonsu mu musumb wa Wellingborough. Nayita akadivar a ku Betel wa mu Londres kwintuminaku chibol ukweta ukaliweny tufanyidina kusal nend pamwing. Mukadivar Bert Vaisey wanfundisha yom yivud, wading mwin kulejan ukweta mushiku ni wankwasha kwitekin program muwamp wa kulejan. Mu chikumangen mwading kwau am, Mukadivar Vaisey ni anambaz amapal musamban. Kwirijek ni kwakul ku yikumangan yawonsu kwankwasha nakash kukasikesh ritiy ram mudiay Yehova ni kulond piur pa ritiy ram.

Anteka mu rukan mulong nalika kwandam mu usalay, ni chisu chikemp kupwa kwa kwimbudish, natanijana ni Barbara, nambaz chibol wa pakampwil. Twatijana mu muvu wa 1959, ni twading tukatin kuya kwi ndond yawonsu yikututumau. Chakusambish, antuma mu musumb wa Lancashire kwiyand kwa Angleter. Kupwa mwi Ngond wa 1, 1961, antazuka ku Shikol ya Mudimu wa Want yasadika mwi ngond umwing ku Betel wa mu Londres. Pakad kutongin, antuma mu mudimu wa munyingumuku kupwa kwa shikol yiney. Anfumba kud kalam wa munyingumuku ukweta ukaliweny mwi mbing jaad mu musumb wa Birmingham, ni amwitiyija Barbara kutufumb nend pamwing. Kupwa twachirika kand mu chisend chetu mu musumb wa Lancashire ni Cheshire.

CHIWAPINING KUMUCHINGEJIN YEHOVA CHISU CHAWONSU

Pitwading mu konje mwi Ngond wa 8, 1962, twatambula mukand udiokila ku biro wa mutiy. Mukach mwading maformiler ma Shikol ya Galad! Kupwa kwa kulembil pa mulong winou, am ni Barbara twinzwisha maformiler ni twamatuma ku biro wa mutiy pakad kulab. Kupwa kwa angond atan, atutazuka ku Brooklyn, mu New York, mulong wa kwilej kalas ka 38 ka Shikol ya Galad, kwatufumbau mu angond dikum piur pa Bibil.

Ku Shikol ya Galad katufumbap kwetu ching kusu piur pa Dizu dia Nzamb ni piur pa dirijek diend, pakwez kand piur pa akadivar ni anambaz netu adia pa mangand mawonsu. Ap anch nading kwam ni mivu 24 ni mukajam ni mivu 23, twileja yom yivud kud ambay netu twadinga nau kalas kamwing. Nading ni musangar wa kwinginkish mudimu wa kusal dichuku diawonsu pamwing ni Mukadivar Fred Rusk wading pakach pa in kutufumb. Chom chimwing chatekay kashony chading anch chitin kuyulan chisu chawonsu mu mutapu utentamina, charumburik anch kwikal nich kashinsh anch chiyul chimedin pa Mifund. Pakach pa antu ading kusal madiskur pading patufumbinau, pading akadivar aswila kal mud mukadivar Nathan Knorr, Frederick Franz, ni Karl Klein. Ni ansand awonsu twilejina ku chilakej cha kwikepish cha Mukadivar Alexander. Hugh. Macmillan, wasala diskur diatwovikesha nawamp mutapu watakelay Yehova dirijek diend pa chisu cha yikokujol kusambish mu muvu wa 1914 kushik kwinsambishin kwa muvu wa 1919!

KUSWIMP KWA CHISEND CHETU

Pitwashika piswimp ni kupwish shikol, Mukadivar Knorr wanleja am ni Barbara anch akututum mwi ngand ya Burundi mu Afrik. Twaya mu bibiliyotek kukimb Annuaire mulong wa kwijik uvud wa in kulejan ading mu Burundi pa chisu chinicha. Twashimoka pa kuman anch kwikil ndond ap yimwing yading yifundinau uvud wa in kulejan a mu Burundi! Twading tufanyidin kuya mwi ngand mwakad kal kulejan yadinga mu Afrik, ndond twading twija yom yikemp. Twiyakamisha nakash! Kulembil nakash kwawiy kwatukwasha kukepish yakamish yetu.

Yom yawonsu twatana mu chisend chetu chisu yading yishalijadin nakash ni yom twading twija—yirung, yishankur, ni dizu. Twading tufanyidin kwilej dizu dia Français. Twading kand tufanyidin kukimb ndond tufanyidina kushakam. Machuku maad kupwa kwa kushik, eza kututal kud Harry Arnott, mbay netu umwing twading nend ku Shikol ya Galad wading uchirikina niyend mu chisend chend mu Zambie. Watukwasha kukimb chikumbu chikala chikumbu chakusambish cha amishoner. Pakwez pakad kulab, asambisha kutupompat kud antakel a ngand ading akad kwijik yom yivud piur pa Atuman a Yehova. Tuchid lel kwel anch tusambish kusanger chisend chetu, anyikel atuleja anch tukutwishap kudandamen kushakam mwi ngand yiney anch katwinkishinap mbil ya kudandamen ni mudimu. Cha ushon, twading tufanyidin kudiokal mwi ngand yiney ni kuya mwi ngand yikwau, mu Uganda.

Twading twovil wom wa kuya mu Uganda mulong twadingap tukweta mukand wa kwend nich (visa), pakwez twamuchingejina Yehova. Mukadivar wa mu Kanada wading usadidina kwi ndond kwading maswir nakash mwi ngand yiney ya Uganda, warumburila mulong wetu kud nyikel wading utadina milong ya angez. Ni watwitiya kushakam mu angond akemp chakwel tukimba mikand ya kushakam mwi ngand yiney. Yom yiney yamekesha anch Yehova wading utukwashin.

Mutapu wading yom mwi ngand ya Uganda wading ushalijadin nakash ni mutapu wading yom mwi ngand ya Burundi. Mwi ngand ya Uganda ading alejenamu kal uruu wa Want, ap anch mwading kwau Atuman a Yehova 28 mwi ngand yakabuj. Twatanamu antu avud ading ija kulond Inglish. Twajingunina pakad kulab anch mulong wa kuyikwash antu asangaredina uruu wetu kukul mu spiritu, tufanyidin kwilejaku dizu ap dimwing pakach pa mazu makemp makemp malondinau antu. Twasambishina mudimu wa kulejan mu musumb wa Kampala ni kuns kwa musumb winou kwading kulondinau nakash dizu dia Luganda, chawiy twakwata mupak wa kwilej dizu dined. Chatwita mivu yivud mulong wa kulond nawamp dizu dined pakad kutabangesh, pakwez diatukwasha nakash kulejan nawamp! Twasambisha kujingunin maswir ma mu spiritu ma in kwilej etu a Bibil. Pamanangau in kwilej etu a Bibil anch tuyibangidin nakash, atuchingejinang ni atulejang mutapu wiyovilau piur pa yom yilejinau.

MAWENY KUSHALIJAN

Patwading mu “maweny ma kwendish ngand” mu Uganda

Twading ni musangar nakash wa kuyikwash antu kwilej uyakin—ni twikala kand ni musangar nakash patwitau kusal mudimu wa kwendangan mwi ngand yakabuj. Mu umutakel wa mutiy wa mwi ngand ya Kenya, twasambisha kusal “maweny ma kwendish ngand” mwi ngand yakabuj mulong wa kukimb ndond yidia maswir nakash yikutwishau kutum ayibol a pakampwil. Tupamp tuvud atwaka nich musangar kud antu ading kandikal amanangap Atuman a Yehova. Atwakang nich chirungul ni atwisukinang kand ap yakudia.

Kupwa nasala kand weny ukwau ushalijadina ni winou. Nasala machuku maad ni mashuw, kudiokal ku Kampala kushik ku chau cha Mombasa mu Kenya, kupwa nasenda bato mulong wa kuya ku matung ma Seychelles madia pa karung wa Inde. Kupwa, kusambish mu muvu wa 1965 kushik mu muvu wa 1972, nendangana pamwing ni Barbara pa matung ma Seychelles. Pa chisu chinicha mwading kwau in kulejan aad, ni mu kusut kwa chisu ikala chisak, kupwa chikumangen. Twasala “maweny” makwau mulong wa kuya kuyital akadivar ading mu Eritre, Etiopi, ni mu Sudan.

Pinachirika mu Uganda, yom yaswimpa pakad kulab pakwatau amasalay ngand mu makas. Mivu yalondulaku yikwatishena wom, namana uwamp wa kuziyin ku chiyul chilondina anch “lambulany yom ya mwant wa in Rom kudi mwant wa in Rom.” (Mar. 12:17) Chisu chimwing ayita angez awonsu kufundikish majin mau ku biro wa ampurij wading piswimp ni kwi ndond kushichau. Twaziyina pakad kulab. Kupwa kwa machuku makemp, panading nikat kwendangan mu musumb wa Kampala, ampurij atukwata pamwing ni mishoner mukwau. Twova wom nakash! Atufunda anch twezin kutentish ngand ni atutwala ku biro mujim wa ampurij kwatwarumburila anch tud kwetu amishoner, antu a chisambu. Twayirumburila anch twifundikishin kal ku biro wa ampurij, pakwez katuteshap. Atukwata ni atutwala kud isalay umwing ku biro wa ampurij wading piswimp ni chikumbu cha amishoner. Twasangara nakash patumanau kud mukurump wa ampurij watufunda majin, wading wija anch twafundikisha majin metu, chawiy wapana mbil ya kutulikishaku!

Machuku minima, twamana mar nakash pa ma bariyer, kupandikan anch atukwat kud amasalay alewang kal maar. Chisu chawonsu chatukwatangau, twalembilang ni kulam chisambu chetu cha mukach, ni atulikishangaku pakad kutusal chom chiyimp. Cha ushon, mu muvu wa 1973 ayileja amishoner awonsu ading angez kudiokal mwi ngand ya Uganda.

Nikat kuvudish Mudimu Wetu wa Want ku mutiy wa mu Côte d’Ivoire, mu Abidjan

Atwinkisha kand chisend chisu, atutuma chad mu Côte d’Ivoire, Kurand kwa Afrik. Kwinoku kwading kand kuswimp kujim nakash mu mwom wetu: twading tufanyidin kwilej yishankur yisu ni kulond kand dizu dia Français chisu chawonsu, ni kwijidin kand mashakamin pamwing nau amishoner adiokala ku jindond kushalijan! Kapamp kinak twamana kand anch Yehova wading ututakedin pitwamana antu ikepishina akweta muchim wa kashinsh akat kwitiyij rusangu ruwamp. Am ni mukajam twamana mutapu wading utenchikinay Yehova jinjil jetu mulong twading tumuchingejidin.

Kupwa, pakad kutongin amukwata Barbara kanser. Twachirika ku Erop tupamp tuvud mulong wa kukimb mon ukutwisha kumwok, pakwez mu muvu wa 1983 twamana patok anch tukutwishap kand kudandamen mu chisend chetu mu Afrik. Twanenganana nakash!

KUSWIMP KWA MASHAKAMIN MULONG WA YISHEKEN

Mayej ma Barbara makasikana nakash patwading tusadidina ku Betel wa mu Londres, kupwa wafa. Dijuku dia Betel diankwasha nakash. Pakampwil ambay a uruw amwing akwasha kwijidin mashakamin masu ni kumuchingejin Yehova. Mu kusut kwa chisu, natanijana ni nambaz umwing wading usadidina ku Betel, wasala pakuru mud chibol wa pakampwil ukweta ukaliweny, wading umukatina nakash Yehova ni umekena anch ud muntu wa mu spiritu. Am ni Ann twatijana mu muvu wa 1989, ni kupwa twasambisha kusadin ku Betel wa mu Londres.

Niminy ni Ann kurutu kwa Betel musu wa mu Grande-Bretagne

Kudiosh mu muvu wa 1995 kushik mu muvu wa 2018, nading ni musangar wa kusal mud ntimesh wa biro mujim wa pa mangand mawonsu (watazukangau pakur anch kalam wa zon), ni nendidin jingand piswimp 60. Kapamp kawonsu twendinang ngand, namanang mutapu uyilaminay Yehova antwend mu yishiken yikash.

Mu muvu wa 2017 twaya kwendin ngand yimwing mu Afrik. Nading ni musangar nakash wa kuya kapamp kakusambish pamwing ni Ann mu Burundi ni etu awonsu twashimoka nakash pa kuman uvud wa antu andamina kal mu uyakin! Mu mukombil nalejana ku chis ni chis mu muvu wa 1964, ading atunginamu kal Betel muwamp nakash utakedina in kulejan 15 500 adia mwi ngand yakabuj.

Nasangara nakash pinatambula mukand winlejina jingand nikwendina mu muvu wa 2018. Pa list pading ngand ya Côte d’Ivoire. Pitwashika mu Abidjan, musumb ujim wa ngand yiney, niyova mud nachirik kal kwol kwetu. Namana pa list wading manimero ma telefon ma akadivar ading asadina ku Betel anch mukadivar wading ushicha mu kapalikany kambakedinap kupwa kwa kapalikany twading, wading mukadivar Sossou. Navurika anch wading usadin mud kalam wa musumb chisu nadinga mu Abidjan. Pakwez nidimba kwam. Wading Sossou—mwan ikundj wa Sossou winiwa.

Yehova wawanyisha kushilamu kwend. Mu yishiken yikash narisha nich nileja anch ang twamuchingejin Yehova ukat kurijek chakin kamu jinjil jetu. Katat nikatin kudandamen kumusadin Yehova djat ni pakutwandjikinay mwi ngand yisu.—Jnsw. 4:18.