Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Mifund yikur ya in Kanan pa nsab ya kam yasala kal mivu 3000 yimekeshin dijin dia mu Bibil

Dijin dia mu Bibil pa Nsab ya Pakur

Dijin dia mu Bibil pa Nsab ya Pakur

Mu muvu wa 2012, in kukimbijol yom ya pansh atana yibar yikemp yikemp ya nsab ya kam yasadina kal mivu 3 000. In kukimbijol asangara nakash. Mulong wak? Kasangarap mulong wa yibar yiney ya nsab pakwez mulong wa yom yading yifundinawap.

Patekau yibar yiney pamwing kudi in kukimbijol yom ya pansh, atwisha kutang yom yading yifundinau pa nsab mu dizu dia in Kanan. Ading afundinap anch: “Eshba’al Ben Beda,” chirumburikina anch “Eshebal, mwan wa Beda.” Kinak kading kapamp ka kusambish kudi in kukimbijol yom ya pansh kutan dijin diafundau pa chom cha pakur.

Muntu mukwau wading utazukinau anch Eshebal amujimbwil mu Bibil. Wading umwing wa an a Mwant Saul. (1 Jinsangu 8:33; 9:39) Mulej Yosef Garfinkel, umwing wa antu atana nsab walonda anch: “Chidi cha musangar kwijik anch dijin Eshebal didi mu Bibil, ching kwau mu chirung cha kutakel kwa Mwant David ni katat didi kand mu rusangu ra in kukimbijol yom ya pansh.” Chinech chidi chilakej chikwau chimekeshina mutapu in kukimbijol yom ya pansh mukasikeshinau yom yidia mu Bibil!

Mu Bibil, mwan wa Saul Eshebal amutazukin kand anch Ishiboshet. (2 Samwel 2:10) Mulong wak “bal” amuswimpin kwikal “boshet”? In kukimbijol arumburil anch mwin kufund Samwel wa kaad walika kwend pamwing ap kusadin dijin Eshebal mulong diayivurishang in Isarel Bal, nzamb wa rinkind wifukwilangau in Kanan. Pakwez, mu buku wa Bibil wa Jinsangu wa kusambish, tukutwish kudandamen kutanamu dijin Eshebal.