1-2. Yom ik tukwisambina mu mutu wa mulong winou?

KUSUTAMU pakur, nlel tukwet uman wa patok umekeshina kamu anch tushich kwinsudiel kwa machuku ma kwinsudiel kwa mangand minam. Piswimp ap Yehova ni Yesu Kristu akushesh maguvernema mawonsu marishikishina Want wa Nzamb. Kurutu yom yiney yisadika, mwant wa kwiyand ni mwant wa kurul akudandamen kurish umwing ni mukwau ni kuyirishikish kand atushalapol a Nzamb. *

² Mu mutu wa mulong winou, tukwisambin uprofet udia mu Daniel 11:40–12:1. Tukumujingunin mwant musu wa kwiyand ni tukuman mulong wak tukutwisha kwikal nich kashinsh anch Yehova ukutupandish chikalap nchik yom yikutwisha kushiken kurutu oku.

3-4. Nany udia mwant wa kwiyand nlel? Rumburil.

³ Kupwa kwa want wa Union Soviétique kuwa mu muvu wa 1991, atushalapol a Nzamb ading mwi ngand yiniya asangera ‘kaukwash kakemp’ mulong kayikangeshap kumusadin Nzamb mu chisu kanang. (Dan. 11:34) Mudi chibudikin, atwisha kulejan pakad kuyikangesh, ni pakad kulab kwikala yitot ya tunan twa in kulejan mu jingand jading mu Union Soviétique. Mu kusut kwa machuku, ngand ya Risi ni jingand jimunungina chikas jameken kwikal mwant wa kwiyand. Mudi mutapu twamanang mu mutu wa mulong wasambelang, pakwel anch ngand yikal mwant wa kwiyand ap mwant wa kurul, yifanyidin kuwanyish yom yisatu: (1) kuyipompat atushalapol a Nzamb, (2) kumekesh  kusutil yisal yau anch ngand yiney yidi mukankuny wa Yehova ni wa antwend, ni (3) kurish ni want ukwau mulong wa kufil kwikal piur pa mant mawonsu.

⁴ Tushinshikinany mayingishin matubachikina kulond nich kashinsh anch nlel Risi ni jingand jimunungina chikas awiy adia mwant wa kwiyand. (1) Akat kuyipompat atushalapol a Nzamb kusutil kukangesh mudimu wa kulejan ni kuzengol yitot ya tunan twa akadivar ni anambaz ashicha mu jindond jidia mu umutakel wau. (2) Yisal yau yimekeshin patok anch amukisin Yehova ni atushalapol end. (3) Akat kurish ni mwant wa kurul, Dikand Dia pa Mangand Mawonsu Dia Angleter ni Amerik. El tumanany yom yasadilay Risi ni jingand jimunungina chikas ni mulong wak yom yiney yimekeshin anch awiy adia mwant wa kwiyand.

5. Chirung ik chisambidinau mu Daniel 11:40-43, ni yom ik yisadikina mu chirung chinech?

⁵ Tang Daniel 11:40-43. Chikunku chinech cha uprofet chisambidin piur pa yom yikusadika mu chirung cha machuku ma kwinsudiel. Mukand winou wisambidin kupwitamijan kudia pakach pa mwant wa kwiyand ni mwant wa kurul. Mudi mwatakelay kulejan Daniel, mu chirung cha kwinsudiel, mwant wa kurul ukez karish ni mwant wa kwiyand ‘mu kupwitamijan.’—Dan. 11:40.

6. Yom ik yimekeshina anch ant aad inay adandamedin kupwitamijan umwing ni mukwau?

⁶ Mwant wa kwiyand ni mwant wa kurul adandamedin kupwitamijan mulong wa kufil kwikal dikand dia pa mangand mawonsu. Chilakej, shinshikin yom yasadika kupwa kwa Njit ja Kaad ja pa Mangand Mawonsu, pasambisha want wa Union Soviétique kuyikel chikunku chijim cha Erop. Chinech chamubachika mwant wa kurul kwovijan ni jingand jikwau mulong wa kubomb amasalay au chakwel amurishikish mwant wa kwiyand. Ditenchik dined diawiy diatazukau anch Organisation du traité de l’Atlantique Nord. Mwant wa kwiyand ni mwant wa kurul adandamedin kand kupwitamijan kusutil kufil kwikal ni amasalay a usu nakash kumupandikanamu mukwau. Mwant wa kwiyand wamurishikisha kand mwant wa kurul kusutil kuyikwash akankuny a mwant wa kurul chisu chasadika njit ja mu Afrik, Aziy ni mu Amerik Latin. Mu mivu yasutina ey, Risi ni jingand jimunungina chikas ikadil ni chibachikin chikash pa mangand mawonsu. Amurishikishin kand mwant wa kurul kusutil kusadil ma ordinater (cyberattaques). Ant inay akat kufundijan umwing ni mukwau anch asadidin maprogram mayimp ma ordinater chakwel akwau ashadish nfalang ni mulong wa kuwish want wau. Kukwatijan ni yom yasambelay kulejan Daniel, mwant wa kwiyand udandamedin kand kuyirishikish atushalapol a Nzamb.—Dan. 11:41.

7. “Ngand Yipandikena Kuwap” chom ik?

⁷ Daniel 11:41 [NWT], ulejen anch mwant wa kwiyand ukez kwandam mwi “ngand Yipandikena Kuwap.” Ngand yiney chom ik? Pakur, ngand ya Isarel yawiy yading “ngand yiwamp kupandakan ngand yawonsu.” (Ezek. 20:6) Pakwez ngand yiney yading ya pakampwil nakash mulong yawiy ndond yamwifukwilangau Yehova. Kusambishin pa Pentekot 33 C.C., “ngand” yiney yidiap kand ndond kanang yidia pa divu, mulong atushalapol a Yehova adi pa mangand mawonsu. Pakwez nlel unou “ngand Yipandikena Kuwap” didi dirijek diend mumwifukwidilau kudi atushalapol end kusutil yom mudi yikumangan ni mudimu wa kulejan.

8. Mutapu ik wandamay mwant wa kwiyand mwi “ngand Yipandikena Kuwap”?

 ⁸ Mu machuku minam ma kwinsudiel, mwant wa kwiyand wandamin tupamp tuvud mwi “ngand Yipandikena Kuwap.” Chilakej, padingay Alemany Nazi mwant wa kwiyand, pakampwil pa chisu cha njit ja kaad, mwant winou wandama mwi “ngand Yipandikena Kuwap” kusutil kuyizengol ni kuyijip atushalapol a Nzamb. Kupwa kwa Njit ja Kaad ja pa Mangand Mawonsu, chisu chikala want wa Union Soviétique mwant wa kwiyand, mwant winou wandama kand niyend mwi “ngand Yipandikena Kuwap” kusutil kuyizengol atushalapol a Nzamb ni kuyibukish ku usu mu jingand jau.

9. Mu mivu yasutang ey, mutapu ik Risi ni jingand jimunungina chikas mwandaminau mwi “ngand Yipandikena Kuwap”?

⁹ Mu mivu yasutang ey, Risi ni jingand jimunungina chikas andamin niyawiy kand mwi “ngand Yipandikena Kuwap.” Mutapu ik wandaminau? Mu muvu wa 2017, mwant winou musu wa kwiyand wakangeshin mudimu wa atushalapol a Yehova ni wayitekin akadivar ni anambaz netu amwing mu rukan. Wakangeshin kand mikand yetu, kuwejinaku La Bible. Traduction du Monde Nouveau. Chikwau kand, watambwil ku usu biro wetu wa mutiy, Yot ya Want ni Yot ya Yitentam yidia mu Risi. Kupwa kwa yom yiney kusadik, mu muvu wa 2018 Chisak Chitakedila chajingunin patok anch Risi ni jingand jawonsu jimunungina chikas awiy adia mwant wa kwiyand. Chawiy, ap anch atushalapol a Yehova ayizengolap nchik nakash, alikining kwiyandjik mu yisak yawonsu yikata kurish mulong wa kuswimp maguvernema ma antu. Pakwez, alondwiling chiyul cha Bibil chilondina piur pa kuyilembil “awonsu adia mu jindond ja piur,” pakampwil chisu chikwatinau antu mudi inay mipak yikutwisha kwikal ni chibachikin pa want ipetu wa kumwifukwil Yehova.—1 Tim. 2:1, 2, TMK.

10. Ov, mwant wa kwiyand ukumupandikan mwant wa kurul? Rumburil.

¹⁰ Uprofet ulejenau mu Daniel 11:40-45 wisambidin pakampwil piur pa mwant wa kwiyand. Ov, chinech chirumburikin anch ukumupandikan mwant wa kurul? Bwat. Mwant wa kurul ukudandamen ‘kwikalaku’ djat chisu chikusheshay Yehova ni Yesu maguvernema mawonsu ma chiuntu kwi njit ja Harmagedon. (Kuj. 19:20) Yom ik yitwinkishina kashinsh ka kulond mwamu? El tushinshikinany kurumburik kwa uprofet udia mu Daniel ni mu Kujingunik.

11. Uprofet ulejenau mu Daniel 2:43-45 urumburikin ik? (Tal chipich cha pa chibur.)

¹¹ Tang Daniel 2:43-45. Muprofet Daniel wisambina piur pa kuswinkanijan kwa maguvernema ma antu mafanyina kuyipompat atushalapol a Nzamb. Amafanikeshin nich yikunku kushalijan ya chirumbidij chilemp cha chikung. Guvernema wa nsudien mu kuswinkanijan kwinoku amufanikeshin nich yidjatil ya chirumbidij yisadinau nich utad ujal wa kubomb ni kam. Yidjatil yifanikeshin Dikand Dia pa Mangand Mawonsu Dia Angleter ni Amerik. Uprofet winou umekeshin anch Dikand Dia pa Mangand Mawonsu Dia Angleter ni Amerik dikudandamen kwikalaku djat ni pa chisu chikweza Want wa Nzamb mulong wa kushesh mant ma antu.

12. Mutu wa sambwad wa nnam wa chidiany ufanikeshin ik, ni mulong wak chidi cha usey kwijik chom chinech?

¹² Kambuy Yohan niyend wisambidin piur pa kuswinkanijan kwa mant ma usu nakash pa mangand mawonsu mafanyina kuyipompat atushalapol a Yehova. Kambuy Yohan ufanikeshin maguvernema minam nich nnam wa chidiany ukweta mitu sambwad. Mutu wa sambwad wa nnam winou ufanikeshin Dikand Dia pa Mangand Mawonsu Dia Angleter ni  Amerik. Kwijik chom chinech kudi kwa usey mulong kalejenap anch nnam winou ubudishin kand mitu yikwau. Mutu wa sambwad wa nnam winou ukudandamen kuyikel djat ni pakuusheshinau pamwing ni nnam mwawonsu wakabuj kudi Kristu ni amasalay end a mwiur. *—Kuj. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Nany udia ‘Gog wa ngand ya Magog,’ ni yom ik yikutwisha kumubachik kuyirishikish atushalapol a Nzamb?

¹³ Uprofet ufundinau mu Ezekiel utukwashin kwijik yom yikutwisha kushiken kurutu kwa kumushesh mwant wa kwiyand ni mwant wa kurul. Chimeken anch uprofet udia mu Ezekiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; ni Kujingunik 16:13-16, 21 wisambidin yom yawiy yimwing. Chad anch mwawiy, tutongin anch yawiy yom yikusadika.

¹⁴ Chisu chikemp kupwa kwa mar makash kusambish, “ant a mangand mawonsu” akez kabombakan ni kusal chisak chimwing. (Kuj. 16:13, 14; 19:19) Bibil utazukin chisak chinech cha michid anch ‘Gog wa ngand ya Magog.’ (Ezek. 38:2) Chisak cha michid yiney chikuyirishikish atushalapol a Nzamb ni kupakish kuyinongish kamu chikupu. Yom ik yikumubachika Gog kuyirishikish atushalapol a Nzamb? Mu uprofet wisambidina piur pa chisu chinech, kambuy Yohan wamana mayal majim ma nvul makat kuyiturikin akankuny a Nzamb. Mayal minam ma nvul ma chifanikesh makutwish kurumburik uruu ukash wa dirumburish ukulejanau kudi atushalapol a Yehova. Chimeken anch uruu winou ukutwish kumubachik Gog wa Magog kuyirishikish atushalapol a Nzamb nich chitongijok cha kuyinongish kamu pa divu.—Kuj. 16:21.

15-16. (a) Yinship ik yisambidinau pamwing ap mu Daniel 11:44, 45? (b) Yom ik yikumushikena mwant wa kwiyand ni michid yikwau yisadina Gog wa Magog?

¹⁵ Chimeken anch uruu winou ukash udia mudi mayal ma nvul ni kurishikish kwa akankuny a Nzamb yawiy yinship yimwing yisambidinau mu Daniel. Daniel 11:44, 45. (Tang.) Mu mukand winou, Daniel ulondin anch “jinsangu ja kwingangel ni ja kwiyand” jikumurumbangesh mwant wa kwiyand, chad ukujiman nakash. Mwant wa kwiyand ukwet  chitongijok cha “kuyijip antu avud.” Dizu “avud” chimeken anch disambidin atushalapol a Yehova. * Chimeken anch pinap Daniel wading wisambidin kurishikish kwa nsudiel kukuyirishikishau atushalapol a Nzamb.

¹⁶ Anch mwant wa kwiyand ni maguvernema makwau ayirishikish atushalapol a Nzamb, chinech chikumujimesh nakash Nzamb Mwin Dikand Diawonsu, kupwa njit ja Harmagedon jikusambish. (Kuj. 16:14, 16) Pa chisu chinicha, mwant wa kwiyand ni michid yikwau yisadina Gog wa Magog akuyinongish, ni kakumanap “muntu mwin kumukwash.” —Dan. 11:45.

17. Nany udia “Mikayel” wisambidinau mu Daniel 12:1, ni yom ik yisadinay?

¹⁷ Verse udia kwinshin ou mu uprofet wa Daniel urumburil yom yivud piur pa mutapu ukumusheshau mwant wa kwiyand pamwing ni maguvernema mamunungina chikas ni mutapu ukutupandishau. (Tang Daniel 12:1.) Verse winou urumburikin ik? Mikayel didi dijin dikwau dia Mwant wetu, Yesu Kristu. Wasambisha “kuchidij” atushalapol a Nzamb kusambish kamu chisu chikalay Mwant mwiur mu muvu wa 1914. Piswimp ap, “ukwez” mulong wa kuyishesh akankuny nend kwi njit ja Harmagedon. Njit jinej jikwikal chinship cha nsudien cha chirung chatazukay Daniel anch “chisu cha mar” chipandikena kuyip mu rusangu ra antu. Mu uprofet udia mu Kujingunik, Yohan utazukin chisu chikutakela njit ja Harmagedon anch “mar makash.”—Kuj. 6:2; 7:14.

18. Mulong wak tukutwishap kwov wom wa machuku mezina?

¹⁸ Tukutwishap kwov wom wa machuku mezina mulong Daniel ni Yohan, awonsu aletin kashinsh anch Yehova ni Yesu akuyipandish atushalapol au pa chisu cha mar makash. Daniel ulejen anch antu “afundilau majin mu mukand” awiy akupanda. (Dan. 12:1) Yom ik tukutwisha kusal chakwel dijin dietu adifund mu mukand? Tufanyidin kumekesh patok anch tumwitiyijin Yesu, Mwan a Mukoku wa Nzamb. (Yoh. 1:29) Tufanyidin kupan mwom wetu kudi Nzamb ni kutambul dibatish. (1 Pita 3:21) Ni tufanyidin kukwash Want wa Nzamb kusutil kusal usu wetu wawonsu mulong wa kuyikwash antu akwau chakwel amwijik Yehova.

19. Yom ik tufanyidina kusal katat, ni mulong wak?

¹⁹ Katat chawiy chisu cha kukasikesh ruchingej retu mudiay Yehova ni mu dirijek diend mudia antu ashinshamena. Katat chawiy chisu cha kukwash Want wa Nzamb. Anch twasal mwamu, tukupand chisu chikumusheshau mwant wa kwiyand ni mwant wa kurul kudi Want wa Nzamb.