Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Kuwin Njit mu Manangu Mey

Kuwin Njit mu Manangu Mey

AKAT kukurishikish! Mukankuny udi Satan, ni ut usadidinay ukwet usu wakash. Ut winou ausadin pakampwil mulong wa kurishikish manangu mey, kadiap mujimbu wey bwat. Ut ik winou? Jinsangu ja makasu!

Kambuy Paul wading wij anch jinsangu ja makasu ja Satan jidi ja ubaj nakash. Pakwez kadiap in Kristu awonsu ading ija ubaj winou. Chilakej, chamekana anch antu amwing mu Korint ading atongin anch adi akash mu uyakin ni anch kakutwishap kuyikwat mu mipit ya Satan. (1 Korint 10:12) Chawiy Paul wayibabesha anch: “Novil wom anch, ap manangu men akez kumayipish chakwel wez ulikany mushiku uwanyidina wa kwipan kudi Kristu, mudi mwamudimbau Ev nich kudimwok kuyimp kwa nnak.”—2 Korint 11:3.

Mazu ma Paul mamekeshin usey wa kulik kwichingejin. Mulong wa kuwin njit ku jinsangu ja makasu ja Satan, tufanyidin kwijik mutapu ukweta jinsangu jinej ubaj ni kwichidij ayinetu ku jinsangu jinej.

UBAJ IK UKWETA JINSANGU JA MAKASU?

Mu rusangu riner, jinsangu ja makasu jidi jinsangu jakad kuwanyin jikatau kusadin mulong wa kuyidimb antu ap kusop mutapu wau wa kutong ni wa kusal yom. Kukwatijan ni buku umwing (Propaganda and Persuasion), jinsangu ja makasu jidi “jiyimp, ja ubaj ni jakad kuwanyin.” Antu akat kusadin mazu kanang mulong wa kurumburil jinsangu jinej mudi “makasu, kanrumbangesh, kudimban, kumusadish muntu yom ku usu, [ni] kumusop manangu.”

Jinsangu ja makasu jidi kamu ja ubaj nakash mulong jikutwish kwikal ni usu pa yitongijok yetu pakad etu kujingunin mwamu. Tukutwish kujifanikesh ni rinkind ukweta ulemb, tukutwishap kumuman ku mes ap kwov didjimb. Vance Packard, ukweta ronganyin mu milong ya yisalijok ya antu, ulondin anch jinsangu ja makasu jikutwish kwikal ni usu piur pa mutapu tukata kusal yom “kusutamu mutapu tukata kwijik yom.” Muntu mukwau ukweta ronganyin walonda anch jinsangu ja makasu jasala anch antu amwing ikala ni yisal ya ubaj nakash ni asala yom yakad kuwanyin ni muchid wa kabuj wa antu ashika ku kuyijip, kwi njit ap kuzengol mulong wa ulomb wa chikit ap mulong wa relijon.—Easily Led—A History of Propaganda.

Anch antu akutwish kutudimb ni jinsangu ja makasu, ing chikwikal nchik padiay Satan? Ndiy wilejin kal nakash yisalijok ya antu kudiosh kamu payitangau. Chikwau kand, ndiy uyikedina katat “ngand yawonsu,” chawiy ukutwish kusadin chikunku chin chawonsu cha mangand mulong wa kupalangesh makasu mend. (1 Yohan 5:19; Yohan 8:44) Antu avud “manangu mau amabwikin” kudi Satan ni jinsangu ja makasu jisadin anch “[a]yipumbol antu a mangand mawonsu.” (2 Korint 4:4; Kujingunik 12:9) Mutapu ik ukutwisha kurish ni jinsangu jinej ja makasu?

KASIKESH RITIY REY

Yesu wafundisha anch kudi mutapu uswapela wa kurish ni jinsangu ja makasu palonday anch: “Ukez kwijikany uyakin, chad uyakin ukez kukukwolany.” (Yohan 8:31, 32) Mwi njit, isalay ukweting kuswir kwa kwijik kwisu kukutanay jinsangu jakin mulong mukankuny ukupalangesh jinsangu ja makasu mulong wa kumudimb. Chawiy, kwisu ukutwisha kutan jinsangu jakin? Yehova wateka jinsangu jinej mu Dizu diend, Bibil. Mwinimwa mwawiy ukutwisha kutan yawonsu uswirikedina mulong wa kurish ni jinsangu ja makasu ma Satan.—2 Timote 3:16, 17.

Chakin kamu, Satan wij chom chinech. Chawiy ukat kusadin mangand mayikedinay mulong wa kutuletin kampuw ni kutuziyish chakwel tulika kutang ni kwilej Bibil. Kangal akudimba ku ‘yom yawonsu yiyimp yitenchikinay Djabul’! (Efes 6:11) Chiwanyidinap kwau ching kwikal ni ronganyin ra pa dishin ra uyakin. Pakwez tufanyidin kusal usu nakash mulong wa kukudish ronganyin retu piur pa uyakin. (Efes 3:18) Mwin kufund umwing utazukinau anch Noam Chomsky walonda anch: “Kwikil muntu ukutwisha kutek uyakin mu manangu mey. Chidi chom ufanyidin kukimb ey amwiney.” Chawiy “kimb amwiney” kusutil ku “kwilej pichuku pichuku Mukand wa Nzamb.”—Midimu 17:11.

Mulong wa kuwin njit ku jinsangu ja makasu, tufanyidin kwijik mutapu ukweta jinsangu jinej ubaj ni kwichidij ayinetu ku jinsangu jinej

Satan kakatinap anch utonga nawamp ni utesha uyakin piur pa yom uteshina. Mulong wak? Mulong jinsangu ja makasu jikweting “usu nakash” anch antu “aziyin mulong wa kulik kutong nawamp.” (Media and Society in the Twentieth Century) Chifanyidinap kwau kwitiyij yom yin yawonsu uteshina pakad kuyitongin kamu nawamp. (Jinswir 14:15) Nzamb wakwinka ‘ukaliweny wa kutong’ ni ‘usu wa kutong,’ chawiy sadin yom yiney mulong wa kukasikesh ritiy.—Jinswir 2:10-15; Rom 12:1, 2.

SHAL MU UUMWING

Amasalay akatau kudimb ni jinsangu ja makasu akweting wom ni kakutwishangap kurish. Jinsangu ja makasu jikutwish kand kusal anch arisha ayinau ap iyaurila ku chisak cha amasalay akwau. Kukwatijan ni kalal umwing wa Allemagne, jinsangu ja makasu diading kand diyingishin diasala anch Allemagne amuwina mwi Njit ja Kusambish ja Mangand Mawonsu. Walonda anch antu itiyija nakash jinsangu ja makasu ni jasala mudi jayiyikel kal. Yawiy kand mitapu yimwing yisadidinay Satan mulong wa kuyipish uumwing wa in Kristu nlel. Chilakej, ukat kusal usu wa kulet kanvundangesh pakach pa akadivar nau anambaz. Ap kand ukat kusal chakwel adiokala mu dirijek dia Yehova pa kusal atonga anch dirijek didiap kwau diwamp ap disadin yom yiyimp.

Kangal akudimb! Londul yiyul yidia mu Dizu dia Nzamb ni shal mu uumwing nau akadivar ney. Chilakej, Bibil utukasikeshin kudandamen “kulikishijadin umwing ni mukwau” ni kusal usu wa kupwish milong yin yawonsu pakad kulab. (Kolosay 3:13, 14; Mateu 5:23, 24) Ni utubabeshin anch tufanyidinap kwiyauril ni chikumangen. (Jinswir 18:1) Ikal ni kashinsh anch ukutwish kurish ni jinsangu ja makasu ma Satan. Iyipula amwiney anch: ‘Kapamp ka nsudien kanrumbukidinau kudi akadivar nam, mutapu nasadina wamekeshin anch nimusangareshin Nzamb anch nimusangareshin Satan?’—Galatia 5:16-26; Efes 2:2, 3.

KANGAL WASHADISH RUCHINGEJ

Isalay wakad kumushinshamen mukurump wend kakatap kurish nawamp. Chawiy akankuny akat kusadin jinsangu ja makasu mulong wa kuyipish kashinsh ni ruchingej ra amasalay rikwetau mudiau amakurump au. Anch amakurump arumbuk, akankuny akat kusadin makasu ni kulond anch: “Ufanyidinanyap kuyichingejin!” ap anch “Kangal wayilikany akutakelany mu ubaj!” Mwawiy musadiningay Satan niyend. Usadin usu wa kuyipish kashinsh key ukweta mudiau antu asadidinay Yehova mulong wa kutakel antu end.

Mutapu ik ukutwisha kwichidij amwiney? Kwat mupak wa kushal mu dirijek dia Yehova. Dandamen kwikal ushinshamena ni kuyikwash amakundj ayitakedina antu a Nzamb, ap anch amakundj inay adi antu akad kuwanyin. (1 Tesalonik 5:12, 13) In kupumbok nau ambwambwol akutwish kurishikish dirijek dia Nzamb. (Titus 1:10) Ap anch yom yilondinau yimeken anch yidi yakin, kangal ‘warumbangan swa mu manangu.’ (2 Tesalonik 2:2) Londul chiyul chamwinkau Timote kudi Paul, palonday anch: “Dandamen mu malejan miwileja,” ni vurik “anany akuleja yom yiney.” (2 Timote 3:14, 15) Tongin piur pa uman umekeshina anch ukutwish kumuchingejin kashalapol ushinshamena wasadinay kal Yehova mu mivu piswimp ni chitot mulong wa kufundish uyakin.—Mateu 24:45-47; Hebereu 13:7, 17.

KANGAL WOV WOM

Satan ukat kusal kand usu wa kukubachik mu mitapu yikwau ya patok. Yisu yimwing ukat kusal usu wa kukwovish wom. Kwovishan wom udi “mutapu umwing ukur nakash wa kupalangesh jinsangu ja makasu.” (Easily Led—A History of Propaganda) Philip M. Taylor, mulej umwing wa mu Britannique, wafunda anch, chilakej, in Asiria ovishanang wom mu kusadin jinsangu ja makasu mulong wa kuyiyikel nayimp akankuny au. Satan ukusadin wom, mudi kuyov antu wom, wom wa rupompat ap wom wa rufu chakwel ulika kumusadin Yehova.—Isay 8:12; Jeremiy 42:11; Hebereu 2:15.

Kangal walik Satan akudimba mu mutapu winou! Yesu walonda anch: “Kangal wovany wom wa antu akata kujip mujimbu, chad anch ey wafa kal kakutwishap kand kusal chom chikwau.” (Luka 12:4) Ikal kamu nich kashinsh anch Yehova ukulam kushilamu kwend mulong wa kukuchidij ni ukukwink “ukash upandakena ukash wawonsu,” ni ukukwash kurish ni mipit ya Satan.—2 Korint 4:7-9; 1 Pita 3:14.

Chakin kamu, chisu chimwing ukutwish kuziy ap kwov wom. Pakwez vurik mazu makasikeshina mamulejau Joshua kudi Yehova anch: “Ikal mukash ni kwiman dang. Kangal wov wom ap kukatuk mong, mulong am [Yehova] Nzamb wey nidi ni yeyey kwawonsu kuukuya.” (Joshua 1:9) Anch wiyakamish, mulembila Yehova kapamp kamwing piur pa wom wey. Ukutwish kwikal nich kashinsh anch ‘chisambu cha Nzamb chisutila ronganyin ra antu chikulam muchim wey ni yitongijok yey.’ Mwamu ukukwikal ni usu wa kurish ni jinsangu ja makasu mawonsu jipalangeshinay Satan.—Filip 4:6, 7, 13.

Ov, uvurikin jinsangu ja makasu jasadinay Rabishakey, muruu wa in Asiria, mulong wa kuyidimb antu a Nzamb? Wakimba itiyija anch kwikil muntu ap umwing ukuyichidija kudi in Asiria, ap Yehova kakutwishap. Kupwa walonda kand anch Yehova wayituma in Asiria mulong wa kushesh Yerusalem. Yom ik yalonday Yehova? “Kangal wovany wom mulong wa mazu miwateshilanya ma atushalapol a mwant wa in Asiria wansaalanga am masaal.” (2 Ant 18:22-25; 19:6) Kupwa Yehova watuma mwangel umwing wajipa amasalay 185000 a in Asiria mu uchuku umwing!—2 Ant 19:35.

IKAL MWIN MANANGU—MUTESHA YEHOVA CHISU CHAWONSU

Ov, wamenap kal mu filim mulejenau muntu akimbin kumudimb kudi muntu mukwau? Ov, ukatin kumutoyin anch: ‘Kangal witiyij! Akudimbin!’ Tongin chad anch angel akulejin anch: “Kangal akudimb ku makasu ma Satan!”

Chawiy kangal watesh jinsangu ja makasu ma Satan. (Jinswir 26:24, 25) Mutesha Yehova ni muchingejina mu yom yawonsu usadina. (Jinswir 3:5-7) Ukukatin ni ukulejin anch: “Mwanam ikundj, ikal mwin manangu chakwel wez usangarish muchim wam.” (Jinswir 27:11) Anch wasal mwamu, ukuwin njit mu manangu mey!