Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

“Am Nij Anch, Ndiy Ukez Kuvumbuk”

“Am Nij Anch, Ndiy Ukez Kuvumbuk”

“Murund netu . . . widjibulang kal mu tul, pakwez naya kal nikamulangwisha mu tul.”—YOHAN 11:11, TMK.

MIMINY: 142, 129

1. Yom ik yadingay nich Mart kashinsh anch yikumushiken mpanyend? (Tal chipich cha kwisambishin.)

MART, murund wa piswimp ni mwin kwilej wa Yesu, wading ni ushon. Mpanyend Lazar, wafa. Ov, kwading chom chafanyina kumwongoj? Mwaning. Yesu wamuleja anch: “Mwanamakwey ukuvumbuk.” Chakin kamu, mazu minam makimbap kupwish ushon wawonsu wadingay nich Mart. Chawiy Mart witiyija yom yamulejau kudi Yesu ni walonda anch: “Am nij anch, ndiy ukez kuvumbuk pakuvumbukau antu awonsu kwikal kand aom pa dichuku dia kwisudiel kwa mangand.” (Yohan 11:20-24) Wading nich kashinsh anch kukwikal divumbuk kurutu oku. Chawiy, Yesu wasala chilay. Wamuvumbula Lazar dichuku dinidia.

2. Mulong wak ufanyidin kwikal nich kashinsh mudi kadingay nich Mart?

2 Tukwetap diyingishin ap dimwing dia kuchingejin anch Yesu ap Tatukwend akuyivumbul katat anamakwetu akatish afila kal. Pakwez, ov, ukwet kashinsh mudi kadingay nich Mart anch kukwikal divumbuk dia anamakwetu akatish afila kal? Pamwing ap wafishin kal nfumwey ap mukajey, makwey ap tatukwey, ngakey mukatish ap mwaney ukatina nakash. Ufanyidinap kuchingejin kuyibwikat, kwambamb nau ap kusip nau mulong afil kal. Cha musangar, mudi Mart, ukwet mayingishin mawamp ma kulond anch: ‘Am nij anch akatish nam akuvumbuk chisu cha divumbuk.’ Pakwez, chidi chiwamp kudi mwin Kristu mwawonsu kutongin piur pa mayingishin masadina anch twikala nich kashinsh kinak.

3, 4. Yom ik yasalay Yesu, ni mutapu ik yom yiney yakasikesha ruchingej ra Mart?

3 Mart wading ushich piswimp ni Yerusalem, chawiy kamanap chisu chamuvumbulau mwan wa mwadia mufu wading piswimp ni Nayin mu Galilaya kudi Yesu. Pakwez, pamwing ap watesha piur pa rusangu. Ni chimeken anch watesha kand anch Yesu wamuvumbula mwan mband wa Yayirus. Antu in awonsu ading ku chikumbu cha Yayirus “ading ij anch, mwan wafang kal.” Pakwez, Yesu wamukwata mwan ku chikas ni walonda anch: ‘Changadim, lank!’ Ni kapamp kamwing mwan walanka. (Luka 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Mart ni Mariy ading ij anch Yesu ukutwish kwok ayej. Chawiy chitiyijau anch ang Yesu wadingaku, ing Lazar kafap. Chad mulong Lazar wading wafang kal, chom ik chachingejay Mart? Ijik anch walonda anch Lazar ukuvumbuk mu machuku ma kurutu, “pa dichuku dia kwisudiel.” Mulong wak wading kamu nich kashinsh mudi kinak? Ni mulong wak ukutwisha kwikal nich kashinsh anch mu machuku ma kurutu, kukwikal divumbuk mukuyivumbulau akatish ney?

4 Kudi mayingishin mawamp ma kwikal ni ritiy mulong wa divumbuk. Tukimbin katat kwambambin mayingishin mamwing pakach pa mayingishin minam. Pakwez, ukutwish kwijik yom kanang ya usey yidia mu Dizu dia Nzamb yiwakad kal kutonginangap, pakwez yikutwish kukasikesh ritiy rey anch ukuyiman kand anamakwey akatish.

YOM YITWINKISHINA RUCHINGEJ!

5. Mulong wak Mart wading nich kashinsh anch Lazar ukuvumbuk?

5 Ijik anch Mart kalondap anch: ‘Nichingejin anch mpanyam ukuvumbuk.’ Pakwez walonda anch: “Am nij anch, ndiy ukez kuvumbuk.” Mulong wak Mart wading kamu nich kashinsh mwamu? Mulong wading wij yom kanang piur pa kuvumbuk kwasadika pakur. Pamwing ap wijikina yom yiney ku chikumbu ap mu sinagog padingay uchidi kal mwan mukemp. Katat tukimbin kwisambin piur pa kuvumbuk kusatu kwasadika kudia mu Bibil.

6. Chilay ik chijikay chakin kamu Mart?

6 Kuvumbuk kwa kusambish kwasadika mu chisu chamwinkishau muprofet Elija usu kudi Nzamb wa kusal yilay. Kwinkaj kwa Isarel, mu musumb wa Fenisiy watazukau anch Sarepita, kwading mwadia mufu umwing kazwendj wamwaka nawamp muprofet. Chad, Yehova wasala chilay. Yehova wasala anch chimpay chend cha wung ni many yilika kupwa chakwel yimukwasha mband winou ni mwanend apanda. (1 Ant 17:8-16) Kupwa, mwanend wayela ni wafa. Pakwez Elija wamukwasha. Pakwatay mujimbu wa mwan, Elija wamulembila Yehova anch: ‘Nzamb wam, nakwilembil, amboku, muchirisha kand mwan winou kwikal mwom.’ Ni mwawiy muyasadika! Nzamb wamutesha Elija, ni mwan wikala kand mwom. Dined diading divumbuk dia kusambish diasadika dilejenau mu Bibil. (Tang 1 Ant 17:17-24.) Chakin kamu, Mart wading wij piur pa rusangu riner rishimokishena.

7, 8. (a) Mutapu ik wamwongojau maku wading ukweta ushon kudi Elisha? (b) Chilay cha Elisha chamekesha yom ik piur pa Yehova?

7 Divumbuk dia kaad diasadika dilejenau mu Bibil adisala kudi muprofet Elisha. Mu musumb umwing watazukau anch Sunem, mwading mband umwing mwin Isarel kavalangap. Mulong wamwakang Elisha nawamp nakash, Yehova wamuyukisha mband winou ni nfumwend ipal ni mwan a nfumwend. Kupwa kwa mivu yikemp, mwan a nfumwend wafa. Tongin mutapu wovay maku winou ushon. Ushon wend wading upandaken nakash chawiy chasala anch aya mu weny wa makilometre 30 mulong wa kumukimb Elisha ku Mukandu wa Karimel. Elisha wamutuma Gehazi kurutu kwau, muntu wend wa mudimu ku Sunem mulong wa kumuvumbul mwan. Pakwez Gehazi katwishap kumuchirish mwan winou kwikal mwom. Chawiy maku winou ukweta ushon washika ku chikumbu chend ni Elisha.—2 Ant 4:8-31.

Nzamb wamekesha anch ukwet usu wa kuvumbul afu

8 Elisha wandama mu chikumbu mwading mujimbu wa mwan wading wafang kal, ni walembila. Yehova wakula ku malembil ma Elisha ni kusutin chilay, wamuchirisha mwan kwikal kand mwom. Pamanay maku winou mwan udi mwom, wasangara nakash! (Tang 2 Ant 4:32-37.) Pamwing ap maku winou wavurika mazu ma mu malembil ma Ana. Ana kadingap kuval kushik ni pamuyukishinau kudi Yehova mu kumwinkish mwan, utazukinau anch Samwel. Chawiy Ana wamutumbisha Yehova mulong “ndiy ukat kwandjik kwi ndond ya afu, ukat kutuntwish.” (1 Samwel 2:6) Mu kumutuntwish mwan nsand wa ku Sunem, Nzamb wamekesha anch ukwet usu wa kuvumbul afu.

9. Lejan mutapu wasadika kuvumbuk kwa kasatu kulejenau mu Bibil.

9 Chom chikwau chishimokishena chasadika kupwa kwa rufu ra Elisha. Elisha wamusadina Nzamb mudi muprofet mu mivu 50 ni kusut, chad ‘wayela mayej mamushikija ku rufu.’ Mu kusut kwa chisu, Elisha wavunda washal mafup. Dichuku dimwing, in Isarel amwing ading ayil kujik muntu wafa. Kapamp kamwing, amana akankuny akat kwez. In Isarel asala usu wa kuchin pakwez katwishap, chawiy amudjibula muntu wading wafang kal mwi nzay ya Elisha. Bibil ulondin anch: “Mufu chibulay ku mafup ma Elisha walank, wiman.” (2 Ant 13:14, 20, 21) Jinsangu jinej jamwinkisha Mart kashinsh anch Nzamb ukwet usu wa kuvumbul afu. Jikutwish kand kukwinkish ey kashinsh anch usu wa Nzamb upandaken nakash ni udi wakad mipak.

YOM YASADIKA PA CHISU CHA ATWIMBUY

10. Mutapu ik wamukwashau nambaz umwing wafa kudi kambuy Pita?

10 Mu Mifund ya Grek ya win Kristu mudi kand jinsangu ja divumbuk diasalau kudi atushalapol ashinshamena a Nzamb. Twisambin kal kuvumbuk kwasalay Yesu piswimp ni musumb wa Nayin ni ku chikumbu cha Yayirus. Kupwa kwa chisu chimwing, kambuy Pita wamuvumbula Dorkas, wading utazukinau kand anch Tabita. Pita weza ku chikumbu kwading mufu, walembila ni walonda anch: “Tabita lank!” Walanka kapamp kamwing, ni Pita ‘wamuleta Tabita udi mwom’ kudi in Kristu akwau ading kwinikwa. Yom yiney yaleta kamu kashinsh ni antu avud mu musumb “amwitiyija Nsalejetu.” In kwilej inay asu atwisha kuyilej antu akwau rusangu ruwamp piur pa Yesu ni kuyilej kand antu awonsu usu ukwetay Yehova wa kuvumbul afu.—Midimu 9:36-42.

11. Yom ik yalonday dokiter Luka piur pa mwan nsand, ni mutapu ik wikala yom yiney nich usu padi antu akwau?

11 Kwading antu imenap ni mes mau ayinau kuvumbuk kukwau. Chisu chimwing, kambuy Paul wading mu chikumangan mu kapalikany ka piur mu Trowas, udia katat pakach pa kwinkaj ni kurand kwa ngand ya Turquie. Paul wafundisha kushik ni mukach ni mukach mwa uchuku. Nsand umwing utazukinau anch Eutikus wading ushich pa dididish uteshin. Pakwez wova tul ni wawa pansh kudiokal ku kapalakany ka kasatu ka piur. Pamwing ap Luka wading muntu wa kusambish kumukwat Eutikus. Mulong wading dokiter, Luka wijika anch nsand winou kabukikinap kwend ni kashadishinap kwend manangu. Pakwez, wading wafang kal. Paul niyend washirika ku kapalakany ka piur ni weza. Wamubwikata Eutikus ni antu awonsu ashimwoka, palonday anch: “Udi kwend mwom.” Chilay chinech chayishimwokisha nakash antu awonsu ading pinapa pamanau yom yasadika. Mulong ading ij mutapu wafay mwan nsand ni mutapu wamuvumbulau, chom chinech “chayongoja nakash kamu.”—Midimu 20:7-12.

RUCHINGEJ RAKIN

12, 13. Kulondwish ni kuvumbuk twisambina kal oku, yipul ik tukutwisha kwiyipul?

12 Kuvumbuk twambambina kal kukutwish kukwinkish ey kashinsh mudi kadingay nich Mart. Tukutwish kwikal nich kashinsh anch Nzamb wetu, muntu watwinkisha etu mwom, ukutwish kumuchirish muntu wafila kal ku mwom. Chidi cha musangar anch atushalapol ashinshamena a Nzamb mudi Elija, Yesu ni Pita adingaku pasadika kuvumbuk kwinoku. Ni kuvumbuk kwinoku kwasadika chisu chasalangay Nzamb yilay. Chawiy, chidi nchik piur pa antu afa chisu chadingay Nzamb kasadinap yilay mudi yiney? Ov, amakundj ni amband inay ashinshamena achingeja anch Nzamb ukuyivumbul afu mu machuku mezina kurutu? Ov, atwisha kwikal nich kashinsh mudi kadingay nich Mart chisu chalonday piur pa mpanyend and: “Am nij anch, ndiy ukez kuvumbuk pakuvumbukau antu awonsu kwikal kand aom pa dichuku dia kwisudiel”? Mulong wak Mart witiyija anch kukwikal divumbuk mu machuku ma kurutu, ni mulong wak niyey ukutwish kwitiyij?

13 Jinsangu jivud jidia mu Dizu dia Nzamb jimekeshin anch atushalapol end ashinshamena ading ij anch kukwikal divumbuk mu machuku ma kurutu. El twisambinany jinsangu jimwing pakach pa jinsangu jinej.

14. Rusangu ra Aburaham ritufundishin yom ik piur pa divumbuk?

14 Tongin piur pa yom yamulejau Aburaham kusal kudi Yehova mulong wa mwanend Isak, mwan wachingelay mu mivu yivud nakash. Yehova walonda anch: “[Musenda] mwaney ikundj kapokal ukatila, ndiy kamu Isak, chad yang nend kwi ngand ya Moriya, ukamupeshila kwinikwa kwikal yakupesh ya kwosh pa mukandu unikakuleja.” (Disambishil 22:2) Utongin anch Aburaham wiyova mutapu ik pateshay yom yiney? Yehova wakana anch ukez kuyukish michid yawonsu kusutin an a Aburaham. (Disambishil 13:14-16; 18:18; Rom 4:17, 18) Yehova walonda kand anch ukupan yiyukish ‘kusutin Isak.’ (Disambishil 21:12) Pakwez mutapu ik wakimba kusadik yom yiney anch Aburaham wamupesha mwanend? Paul amupepila kurumburil anch Aburaham witiyija anch Nzamb ukwet usu wa kumuvumbul Isak. (Tang Hebereu 11:17-19.) Pakwez, Bibil kalondinap anch Aburaham watonga anch Isak ukuchirik ku mwom pinapa kamu, ap mu asaa akemp, mu dichuku dimwing, ap mu rubing. Aburaham kijikap chisu chikumuvumbulau mwanend. Pakwez witiyija anch Yehova ukumuchirish Isak kwikal mwom.

15. Ruchingej ik radingay nich Job muntu ushinshamena?

15 Job muntu ushinshamena wading wij niyend anch kukwikal divumbuk mu machuku ma kurutu. Wading wij anch ang akatul mutond, ukusapurik kand ni ukwikal mudi mutond usu. Pakwez yom yiney yikutwishap kusadik mwamu kudi muntu. (Job 14:7-12; 19:25-27) Anch muntu wafa, kakutwishap kwivumbul amwinend. (2 Samwel 12:23; Kuseng 89:48) Chinech chirumburikinap chakin kamu anch Nzamb kakutwishap kumuvumbul muntu. Pakwez, Job witiyija anch Yehova ukez kumuvurik. (Tang Job 14:13-15.) Job kijikap chisu chikushikena yom yiney mu machuku ma kurutu. Chawiy, Job witiyija anch Sakatang wa mwom ya antu ukutwish, ukumuvurik ni ukumuvumbul.

16. Ruchingej ik ramwinkishau Daniel kudi mwangel?

16 Tong kand piur pa kashalapol mukwau ushinshamena, dijin diend Daniel. Wading kashalapol ushinshamena wa Yehova mu mwom wend wawonsu, ni Yehova wamukwasha. Chisu chimwing, mwangel wamutazuka Daniel anch ‘muntu wa usey nakash’ ni wamuleja anch “kangal wakam ap kwov wom wa chom.”—Daniel 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Yom ik yamukanau Daniel kudi Yehova?

17 Pawanyishay Daniel mivu piswimp 100 ni wading piswimp ni kufa, wafanyina kutongin piur pa yom yikumushikena? Ov, Daniel wading uchingejin kand kwikal ni mwom? Mwaning! Kwinsudiel kwa mukand wa Daniel, tutangin anch Nzamb wamukana anch: “Ikal mwin yakin djat ni kwisudiel. Chawiy ukez kufa.” (Daniel 12:13) Daniel kijikap chisu chikushikena yom yiney. Daniel wading wij anch afu iswedishin ni anch “ku rufu kuukuya kwikiling midimu, ap yitongijok, ap ronganyin, ap manangu,” kwadingay kufanyidinay kuya. (Mulej 9: 10) Pakwez, chom chinech chakimbap kwikal nsudiel ya Daniel. Yehova wamwinkisha ruchingej ruwamp ra machuku ma kurutu.

18 Mwangel wa Yehova wamuleja anch: “Ukez kuvumbuk mulong wa kutambul difut diey kwisudiel kwa [machuku].” Daniel kijikap chisu chikushikena yom yiney. Watesha anch ukufa ni ukwiswedish. Pakwez pateshay Daniel kushilamu kwinoku anch, “ukez kuvumbuk mulong wa kutambul difut diey,” wijika anch akumuvumbul mu machuku makweza kurutu. Chom chinech chikushiken chisu chilemp kupwa kwa Daniel kufa, “kwisudiel kwa [machuku].” Ni Bible de Jérusalem ulondin anch: “Ukez kuvumbuk mulong wa kutambul difut diey kwisudiel kwa chisu.”

Mudi Mart, ukutwish kwikal nich kashinsh anch divumbuk dikusadik kamu (Tal paragraf wa 19, 20)

19, 20. (a) Kukwatijan ik kudia pakach pa yom twambambina kal ey ni mazu ma Mart kudi Yesu? (b) Yom ik tukwisambina mu mutu wa mulong ulondwilaku ou?

19 Kulond patok, Mart wading ni mayingishin mawamp ma kulond anch mpanyend ushinshamena Lazar “ukez kuvumbuk pakuvumbukau antu awonsu kwikal kand aom pa dichuku dia kwisudiel.” Yom yamukanau Daniel kudi Yehova yamwinkisha Mart ritiy rikash anch kukwikal divumbuk mu machuku ma kurutu, yifanyidin kutwinkish niyetu kashinsh nlel unou. Kukwikal divumbuk.

20 Twilej kal piur pa kuvumbuk kwasadika chisu cha pakur. Kuvumbuk kwinoku kumekeshin anch afu akwikal kand aom. Twamanang kand anch amakundj nau amband amusadina Nzamb nich kushinshaman achingeja kuvumbuk kwezina machuku ma kurutu. Pakwez, kudi kashinsh ap kamwing ka kulond anch divumbuk dikwikalaku ap anch akana yom yiney kwasutin kal machuku mavud? Anch chidi mwamu, yom yiney yikutwinkish niyetu kashinsh nakash mulong wa kuchingel divumbuk dikusadika machuku ma kurutu. Pakwez, divumbuk dikusadik chisu ik? Tukwambambin yom yiney mu mutu wa mulong ulondwilaku oku.