Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Nsambishin—Ya Uruw ni Chom Chautanginau

Nsambishin—Ya Uruw ni Chom Chautanginau

“Chawiy [Yehova] Nzamb walond kand anch: ‘Kichiwapidilap kudi ikundj kushakam amwinend. Chinfanyidin nimutangil mwin kumukwash [umuwanyidina] ukutwishay kushakam nend’”—DISAMBISHIL 2:18.

MIMINY: 36, 11

1, 2. (a) Mutapu ik wasambisha uruw? (b) Chom ik chafanyinay kwijik ikundj ni mband akusambish mulong wa uruw? (Tal chipich cha kwinsambishin.)

CHIYIPINAP kud antu kwandam mu uruw. Pakwez mutapu ik wasambisha uruw, ni chom ik chautanginau? Kwijik mwamu kukutukwash kwikal ni chitongijok chiwamp mulong wa uruw ni yiyukish yend. Nzamb watanga muntu wakusambish Adam, ni wamuleja kupil annam majin. Adam wamana anch annam awonsu ading aad aad, “Pakwez muntu kamanap mwin kumukwash [umuwanyidina] wa kushakam nend.” Chawiy Nzamb wamuladika Adam tul tupandakena, ni wamudiosha rubavu ni wamusal nich mband. Yehova wamuletina Adam mband, ni wikala mukajend. (Tang Disambishil 2:20-24.) Mud tukumana, uruw chid chipan chidiokila kud Yehova.

2 Pikwasuta mivu yivud, Yesu wachirikina yom yalonday Yehova mu chir cha Eden: “Ikundj ukez kudiokal kudi tatukwend ni makwend, ni kulamat kudi mukajend, chad awiy aad akwikal mujimbu umwing.” (Mateu 19:4, 5) Mulong Nzamb wamudiosha Adam rubavu wamutang nich mband wakusambish, ambay a uruw afanyidin kwijik anch ad mujimbu umwing. Yehova ukisining kuman ikundj ni mband kujip uruw ap kwikal ni amband ap amakundj avud kapamp kamwing.

URUW WADING MU CHITONGIJOK CHA YEHOVA

3. Chitongijok ik chading cha usey mulong wa uruw?

3 Adam wasangara pamwing ni mukajend, wapilay anch Ev. Wading umuwanyidin ni mwin kumukwash. Adam ni Ev ading afanyidin kusangar pamwing mud mband ni ikundj. (Disambishil 2:18) Chitongijok cha usey mulong wa uruw chading cha kwizwish divu diawonsu nich antu. (Disambishil 1:28) An amakundj ni an amband afanyina kuyikat anvaj au, pakwez, niyau afanyina kuyidiokal anvaj au ni kwatijan ni kusambish majuku mau. Antu ading afanyidin kwizul pa divu ni kusal ngand yawonsu yikal paradis.

4. Yom ik yashikena mu uruw wakusambish?

4 Uruw wakusambish wayipa mulong Adam ni Ev amubwambwila Yehova. “Nnak mukur,” Satan Djabul, wamudimba Ev ni wamuleja anch ang wadia dibuj dia “mutond wa ronganyin ra kuwap ni kuyip” ukwikal ni ronganyin ra pakampwil. Satan walonda anch ang wadia dibuj dia mutond winou, dikumukwash kukwat mipak ya yom yading yiwamp ni yading yiyimp. Ev kamekeshap kalimish kud Adam mud mukurump wa dijuku pakwatay mupak wakudia dibuj pakad kumulejamu kurutu kwa kudia. Adam wamubwambwila Nzamb pitiyay kudia dibuj diamwinkishau kud mukajend.—Kujingunik 12:9; Disambishil 2:9, 16, 17; 3:1-6.

Mulong wa kutwish uruw, amakundj ni amband afanyidin kumuziyin Yehova ni kuwanyish yisend yau

5. Mutapu wamwakulau Yehova kud Adam ni Ev kutufundishin ik?

5 Chisu chayipulau kud Yehova, Adam wamufisha nich mukajend. Walonda anch: “Mband wanginkisha kushakam nend, ndiy wanginkishanga dibuj dia mutond ou, chad niyam nadidiang.” Ev, niyend wamufisha nich nnak anch ndiy wandimbang. (Disambishil 3:12, 13) Adam ni Ev akimba mayingishin ma makasu mulong wa kubwambwil kwau, ni Yehova wayirumburisha ambwambol inay. Chawiy, chilakej chau chitubabeshin ni yetu! Chakwel uruw utwishika, ikundj ni mband afanyidin kumuziyil Yehova ni kwikal ni chisend mulong wa yisal yau.

6. Mutapu ik ukutwisha kurumburil Disambishil 3:15?

6 Chikalap nchik yom yasalay Satan mu Eden, Yehova wasala anch antu ikala ni ruchingej mulong wa machuku ma kurutu. Ruchingej riner rid mu uprofet wakusambish wa Bibil. (Tang Disambishil 3:15.) Uprofet winou walonda anch Satan akez kamuchany ku mutu kud “mbut” ja “mband.” Yitang yivud ya mu spiritu yitentamina yisadidina mwiur, yid mu urund wa piswimp ni Nzamb. Yid mud mband wa Yehova. Ukez katum amwing a muchisak chinech cha yitang ya mu spiritu chakwel “amuchany” Djabul. Mbut jinej jikusal anch chiyiswapela antu aziyidina mulong asanger yom yashadishau ambay a uruw akusambish. Antu aziyidina akwikal ni mutapu wa kushakam chikupu pa divu, mud mwading chitongijok cha Yehova.—Yohan 3:16.

7. (a) Yom ik yashikena mu uruw pabwambwilay Adam ni Ev? (b) Yom ik yitinay Bibil anch amakundj nau amband asala?

7 Kubwambwil kwa Adam ni Ev kwayipisha uruw wau ni uruw wawonsu walondulaku wayipa. Chilakej, Ev ni an end awonsu amband ading afanyidin kuman mar nakash pa kuval. Amband afanyina kwikal ni kuswir nakash mulong wa amfumwau, pakwez amakundj afanyina kuyiyikel akajau, yisu yimwing akutwish ap kuyisadin nayimp mud mutumena nlel. (Disambishil 3:16) Yehova ukatin anch amakundj ikala in kutakel dijuku a rukat, ni ukatin anch amband aziyina kud anfumwau. (Efes 5:33) Anch ambay in Kristu asadin pamwing, milong yikukep mu dijuku.

URUW KUDIOKAL PA CHIRUNG CHA ADAM KUSHIK PA CHIRUNG CHA MABEB

8. Risu rusangu ra uruw kudiokal mu chirung cha Adam kushik mu chirung cha Mabeb?

8 Kurutu kwa Adam ni Ev kufa, avala an amakundj ni an amband. (Disambishil 5:4) Mwanau wa kusambish, Kain, wamwata mwanamakwend mband. Lamek mwan wa Kain ndiy muntu wa kusambish ujimbwilau mu Bibil wata amband aad. (Disambishil 4:17, 19) Kudiokal pa chirung cha Adam kushik pa chirung cha Nowa, kwading antu akemp awiy amwifukwilang Yehova. Amwing a antu inay ashinshamena ading Abel, Enok, ni Nowa ni dijuku diend. Mu chirung cha Nowa, Bibil ulondin anch: “an amakundj a Nzamb ayimana an amband au antu anch akwet yifu ya ufun. Chad an amakundj a Nzamb ayatola an amband au antu akatau.” Pakwez chom chinech chadingap chiwamp, angel inay avala nau amband inay an amakundj atabukina ni a chisum atazukau anch Anefilim. Mu chirung chinicha, “kuyip kwa antu kwavulijana pansh” ni “yitongijok yawonsu ya michim ya antu yadandamena kamu ching mu kuyip.”—Disambishil 6:1-5.

9. Yom ik yasalay Yehova mulong wa antu ayimp mu chirung cha Nowa ni dilejan ik tukutwisha kwilejin ku yom yashikena mu chirung chinicha?

9 Yehova walonda anch ukulet mabeb majim makutwisha kujiyish antu awonsu ayimp. “Nowa mwin kurumburil yom yitentamina,” wayileja antu piur pa Mabeb mezina. (2 Pita 2:5) Pakwez, kamuteshap Nowa mulong ading akwatiken nich midimu yau ya pichuku pichuku ni milong yau ya kwatijan. Yesu wafanikesha chirung cha Nowa nich chirung chetu. (Tang Mateu 24:37-39.) Nlel unou, antu avud kakatap kutesh uruu wetu tuyilejining piur pa rusangu ruwamp ra Want wa Nzamb. Tukat kulejan uruu winou kurutu mangand minam mayimp masheshika. Dilejan ik tukutwisha kwilejin piur pa chirung cha Mabeb? Tufanyidinap kulik yom mudi uruw kuval an yikal ni usey kudi etu chakwel tuvuramena anch dichuku dia Yehova disejin piswimp.

URUW MU CHIRUNG CHA MABEB KUSHIK MU CHIRUNG CHA YESU

10. (a) Mu mashakamin ma antu avud, yisal ya masandj yikadin kal mutapu ik mu mwom wau? (b) Mutapu ik washau Aburaham ni Sara chilakej chiwamp mu uruw wau?

10 Nowa ni anend amakundj ading ni mband umwing umwing. Chawiy, kupwa kwa Mabeb antu avud asambisha kwat amband avud. Mu mashakamin ma antu avud, masandj amasadin kud antu avud ni mikadil yiney yikadin kal mud yishankur ya chirelijon. Pashemunikau Aburaham ni Sara mu Kanan, ading ayinyingumukin kud antu asalang yom yiyimp ni kalimishangap uruw. Chawiy, Yehova washesha misumb ya Sodom ni Gomor mulong antu asalang masandj nakash. Pakwez, Aburaham wading ni mwikadil ushalijadina ni wa antu inay. Wading ntakel muwamp wa dijuku ni Sara washa chilakej chiwamp cha mband uziyidina. (Tang 1 Pita 3:3-6.) Aburaham wading nich kashinsh anch mwanend Isak wafanyina kwat mband mwin kumwifukwil Yehova. Isak ni ndiy wasala mutapu umwing mulong wa mwanend Jakob, anend inay ashikena kwikal ashankur a michid 12 ya Isarel.

11. Mutapu ik Chijil cha Moses chayikinga in Isarel?

11 Kupwa, Yehova waswika manswik ap wovijana ni muchid wa in Isarel. Ndiy wayinkisha Chijil cha Moses, chawiy chayikwasha kuyiking amakundj ni amband mu mutapu wau wa kumwifukwil Yehova. Chilakej, kwading yijil yitadina yinshakur ya uruw, kuwejinaku milong yitadina rupad ni in Isarel kayitiyijap atijana ni in kwifukwil a makasu. (Tang Kuvurik Yijil 7:3, 4.) Anch kwikal milong yijim mu uruw, amakurump awiy afanyina kukwash. Kwading kand yijil yitadina pa milong ya kuburen kushinshaman, mukau ap kumutongin muntu nayimp. Itiyanga kujip uruw, pakwez, yijil yadingaku mulong wa kumuking mbay wa uruw mwin mwawonsu. Chilakej, ikundj wafanyina kujip uruw ni mukajend mulong wa “chom cha usany.” (Kuvurik Yijil 24:1) Bibil kalejenap patok ‘chom chinech cha usany,’ pakwez, ikundj kafanyinap kusadin kurumbok kukemp mud diyingishin dia kujip uruw ni mukajend.—In Levi 19:18.

KANGAL WABUREN KUSHINSHAMAN KUD MBAY WEY WA URUW

12, 13. (a) Mu chirung cha Malakiy antu amwing ayisadina akajau mutapu ik? (b) Nlel, anch muntu wabatishau kal wasal masandj ni muntu mukwau wakad kwikal mbay nend wa uruw yom ik yikumushikena?

12 Mu chirung cha muprofet Malakiy, amakundj in Yuda avud asadinanga mayingishin kushalijan mulong wa kujip uruw ni akajau. Amakundj inay ajipang uruw ni akajau mulong wa kwat amband ayangadim ap amband akad kumusadin Yehova. Mu chirung cha Yesu, amakundj in Yuda adandamena niyawiy kujip uruw ni akajau mulong wa ‘chom chin chawonsu.’ (Mateu 19:3) Yehova Nzamb wakisa antu inay ajipanga uruw pakad kulimish yijil.—Tang Malakiy 2:13-16.

13 Nlel, mwikadil wa kuburen kushinshaman ufanyidinap kwikal mukach mwa antu a Yehova ni mwikadil winou ukatap kusadik yisu yivud. Pakwez, tong anch muntu wabatishinau kal watena kal ap watau kal wasal chitil cha masandj ni wajip uruw mulong wa kwat ap mulong wa kumwat kudi muntu mukwau. Anch muntu winou kakarumukinap, akutwish kumwopat mu chikumangen mulong wa kulam chikumangen chikala chishitwila ni chinangina. (1 Korint 5:11-13) Muntu winou ufanyidin kumekesh ‘mabuj ma kukarumuk kudiokal ku yitil yend’ kurutu amuchirisha mu chikumangen. (Luka 3:8; 2 Korint 2:5-10) Kudingap chisu chatekau kal mulong wa kumuchirish muntu mu chikumangen. Chakin kamu chisu chinech chikutwish kwikal cha muvu umwing ap mivu yivud chakwel mukayitil amekesha patok anch wakarumukin kal kamu chakin chakwel amuchirisha mu chikumangen. Kupwa, muntu ukutwish kudandamen “kwiman kurutu kwa dirumburish dia Nzamb.”—Rom 14:10-12; tal Chinong cha Kalam cha 15, ngond wa 11, 1979, paj wa 31-32 mu Français.

URUW PAKACH PA IN KRISTU

14. Yijil yakwashang ku yom ik?

14 In Isarel alondula Yijil ya Moses mu mivu 1500. Yijil yayikwasha antu a Nzamb mu mitapu yivud. Chilakej, yijil yayinkisha antu mbil yafanyina kuyikwash chakwel apwisha milong ya mu dijuku, ni yayitakela kushik ni pezinay Mesia. (Galatia 3:23, 24) Pafay Yesu, Yijil yapwa ni Nzamb wasala ditenchik disu. (Hebereu 8:6) Pakwez, yom yimwing yadingau kusadin mu Yijil ya Moses, kayisadinap kud in Kristu.

15. (a) Mu chikumangen cha win Kristu, mbil ik ya uruw yifanyidina kusadin? (b) Yom ik yifanyidinay kushinshikin mwin Kritu anch watong kujip uruw?

15 Dichuku dimwing Afaris amwipula Yesu piur pa uruw. Yesu wayakula anch Nzamb wayileja in Isarel anch akutwish kujip uruw kukwatijan ni Chijil cha Moses ap anch Chadingap chitongijok chend cha kwinsambishin. (Mateu 19:6-8) Kwakul kwa Yesu kwamekesha anch mbil yakusambish ya Nzamb mulong wa uruw yafanyina kwikal yimwing ni kud in Kristu. (1 Timote 3:2, 12) Padiau ‘mujimbu umwing,’ ambay a uruw afanyidin kushakam pamwing. Rukat rau mulong wa Nzamb ni kwikat ayinau rawiy rikuyikwasha ikala mu umwing. Ambay a uruw akujipa uruw pakad milong ya masandj, kafanyidinap kwatan ap kwachik. (Mateu 19:9) Muntu ukutwish kumulikishin mukwau wasalang chitil anch wakarumuk. Yiney yawiy yamushikena muprofet Ozey pamulikishinay mukajend Gomer pasalay masandj, ni Yehova payilikishinay in Isarel akarumuka. (Ozey 3:1-5) Chikwau kand, anch muntu wijik anch nfumwend ap mukajend wasalang masandj, pakwez ndiy witiy kand kumanijan nend, chimekeshin anch wamulikishin kal. Kwikil verse ap umwing wa mu Bibil ulejena anch chifayidin kujip uruw.

16. Yom ik yalonday Yesu piur pa ujich?

16 Yesu walonda mulong wa in Kristu akin anch, masandj diawiy diyingishin dimwing dia kujip uruw. Kupwa walonda mulong wa ‘antu inkishau kal chipan’ cha kushal akad kwatan ap kwachik. Yesu walonda anch: “Muntu mwawonsu ukutwisha kwitiy malejan minam, amitiya kwend.” (Mateu 19:10-12) Avud atondining kulik kwatan ap kwachik mulong akatin kumusadin Yehova pakad kampuw, chifanyidin kuyijikitish mulong wa mupak wau!

17. Yom ik yikutwisha kumukwash mwin Kristu chakwel akwata mupak wa kwatan ap kwachik?

17 Yom ik yikumukwasha muntu chakwel akwata mupak wa kushal mujich ap wa kwatan? Muntu ufanyidin kukwat mupak wa kwijik anch ukutwish kukudish chipan cha ujich. Kambuy Paul wayileja ajich mwamu. Pakwez walonda kand anch: “Mulong wa yoziu ya [masandj] chifanyidin ikundj mwawonsu kwat mband. Chawiy chimwing kand, mband mwawonsu ufanyidin kwachik ku uruw.” Wawejinaku anch: “Anch awiy katwishilap kwilam ayinau, chifanyidin atijan kwau. Mulong chidi kwau chiwamp kwatijan kupandakan kwikal nich maku nakash.” Chawiy muntu ukutwish kukwat mupak wa kwatan ap kwachik mulong kangal maswir mend makash mamubachik kusengesh mujimbu wend wa wimband ap wa ukundj ap kusal masandj. Pakwez, ajich afanyidin kushinshikin anch awanyidin kal mulong wa kwatan ap kwachik. Paul walonda anch: ‘Anch muntu kashichap nawamp ni ujich wend, ni anch wasutin kal chisalamb cha usand, anch chifanyidin kwikal mwamu: Asala mutapu ukatinay; kasadinap chitil. Atana.’ (1 Korint 7:2, 9, 36; 1 Timote 4:1-3) Muntu kafayindinap kwatan ap kwachik mulong kusu wa maku makash ma kumanijan kwa ikundj ni mband makata kumushiken muntu mu usand. Muntu winou kand kal awanyina mulong wa kwikal ni yisend ya uru.

18, 19. (a) Mutapu ik ufanyidinau kwatijan in Kristu? (b) Mu mutu wa mulong ulondwilaku ou, tukwisambin ik?

18 Mwin Kristu ufanyidin kwatijan ni muntu wabatishau kal ni umukatina Yehova ni muchim wend wawonsu. Afanyidin kand kukatijan nakash anch akimbin kushakam pamwing. Yehova ukuyiyukish mulong alondula chiyul cha kwatijan “ching [ni] mwin Kristu.” (1 Korint 7:39) Anch adandamen kuziyin ku yiyul ya Bibil, akutwish uruw wau.

19 Nlen unou, tud mu “machuku ma kwisudiel,” ni antu avud kakwetap mikadil yiwanyidina mulong wa kutwish uruw wau. (2 Timote 3:1-5) Mu mutu wa mulong ulondwilaku ou, tukwisambin mbil ja usey ja mu Bibil jikutwisha kuyikwash in Kristu chakwel atwisha ni ikala ni uruw usangareshina yikalap nchik milong yikushikena. Yawiy yom yikuyikwasha adandamena kwendin mwi njil yitwadina ku mwom wa chikupu.—Mateu 7:13, 14