Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Mutapu Ukutanay Maku Musangar

Mutapu Ukutanay Maku Musangar

Mutapu Ukutanay Maku Musangar

MU MANGAND mawonsu ilel, amband avud asadil midimu pol pa majuku mau. Mu michid yikweta yapu yivud, piswimp amband avud mudi amakundj asadil midimu ya kuyifutang. Mu jingand ja uzwendj, chisu chivud amband asadiling asaa avud mu midimu ya yir mulong wa kusot yakudia ya majuku mau.

Amband adi mu chilemb pakach pa maswir ma kusot kusal mudimu mulong wa kutan nfalang jiswiridinau ni impu ya kusot kubangin majuku ni yikumbu yau. Amband inay kakatap ching kusu kutan nfalang ja kuland nich yakudia, maswin, yikumbu ni ya kwibwik pakwez kand kwisuk yakudia, kutut maswin, ni kukorop ni kukomb chikumbu.

Chikwau, amaku in Kristu asadiling usu wa kwandjik usey wa yom ya muspiritu mu anau. Maku umwing ukweta ayangadim aad witiyijin anch: “Chakin kamu, kwikal nich mudimu wisikena ni yisend ya dijuku kukasiken nakash, pakampwil anch ukwet an akemp-akemp. Chiswapelingap kuyibangin an muchifanyidina.”

Chom ik chiyibachikininga amaku asala mudimu pol pa dijuku? Yikokujol ik yirishiningau nich? Ov, chidi cha usey kudi maku asala mudimu wa ku mujimbu chakwel lel asangara?

Chisadidilau Amaku Mudimu

Kudi amaku avud, chiyifanyidin kamu asala mudimu. Amwing kakwetap ikundj wa kukwashijan nend. Ambay akwau a uruw amening anch nfalang jiyifutinau jiwanyidinap kuwanyish nich yom ya usey yiswiridina dijuku.

Chakin, kadiap amaku awonsu asadilinga mudimu mulong wa kusot nfalang. Amaku avud asadiling mudimu pol pa dijuku diau mulong wa kutanduril chovil cha usey wau. Akwau akutwish kusal chakwel atwisha kutan mutapu wa kusadil nfalang jau ap mulong wa kuland ya kwisangaresh nich. Avud niyawiy adi ayifuvu mu kusal mudimu ni ausangaredin nakash.

Chipwichik cha arund chikutwish kwikal diyingish dikwau diyibachikininga amaku asala mudimu wa ku mujimbu. Ap anch antu avud ij anch amaku asadilinga mudimu arishining chisu ni chisu nich runeng ni kuziy nakash, in alikininga kusal mudimu wa ku mujimbu kayiteshiningap—akat ap kuyipipesh nakash. Mband umwing walonda anch: “Chikasiken kuyirumburil amband akwau anch udi kwey ‘maku wa chikumbu.’” Walonda kand anch: “Antu amwing amekeshining kusutil ku yilondilau ap ku ngikadil yau anch usheshin mwom wey chamwamu.” Maku umwing ukweta changadim ukweta mivu yaad, ulondil anch: “Ap anch mu chisak mutushicha chij anch amband afanyidin kuyibangin anau, niteshin anch chimeken anch amaku akad kusalang mudimu wa ku mujimbu amekening mudi a chamwamu.”

Makasu Mapwitijadin ni Uyakin

Mu miab yimwing ya mangand, njil ja kusutish jinsangu jimulejen “mband muwamp” mudi utwishina mu mudimu utondilay—ufutinau nfalang jivud, udjita kwa ufun, ni wiwanyishidina yom amwinend. Anch washik kwolikwend, ukwet usu wa kupwish milong ya an, ukutenchik parumbukinay nfumwend, ni kupwish yipwichik yin yawonsu ya mu dijuku. Choviken nawamp, amband akin akemp akutwish kushakam nich chilat chinech.

Chakin kamu, midimu yivud ya ku mujimbu yisadilingau amband yidi kwau yawiy yimwing ni ya nfalang jikemp nakash. Cha ushon kudi awiy, amband avud asadilinga akutwish kuman anch mudimu wau kiuyitwishishinap asadila nkeu jau ja chivadik muchifanyidina. Buku Social Psychology ulondil anch: “Kwikalap kuya kurutu ku kwilikan, amakundj adanda.medin kusal midimu yiwamp nakash ni ya jindond jikash nakash. Amband asotilinga kwijik mulong wa mudimu wau adi chakin kamu mwishin mu mitapu kushalijan.” Jurnal umwing wa mu Espagne El País ulondil anch: “Chimeken anch, nakash nakash amband amening piswimp tupamp tusatu mar ma kunenganan kudiokila ku kwiyakamish kuyipandakanamu amakundj, mulong avud au akwet midimu yaad—umwing ku mudimu ni ukwau ku chikumbu.”

Mutapu Ukutwishau Angatan Kuyikwash

Chakin kamu, ap anch maku mwin Kristu ufanyidin kusal mudimu ap bwat udi mupak wa muntu ipend. Pakwez, anch wachikin, ufanyidin kukwat mupak winou pamwing ni nfumwend kupwa kwa kwisambin mulong winou ni kushinshikin nawamp pa kachom ni kachom.—Jinswir 14:15.

Ov, chikwikal nchik anch ambay a uruw akwat mupak anch mulong wa kukasikan kwa nfalang, awonsu aad afanyidin kusal mudimu nakash? Pa chinech, ikundj ubabela ukuta nakash muchim pa dibabesh dined dia Bibil: “Ni yen amakundj kand chawiy chimwing, sokany nau akajen mudi mudia ronganyin, panangany kalimish kudi amband mudi chiwijany anch awiy anipandiken en kuziy, mudi chidiau kand ni yau answan nen a ranaken ra kupand.” (1 Pita 3:7) Ngatan ukumekesh anch umulimishin mukajend kusutil ku kutesh yovil ya mujimbu wend ni mipak ya manangu mend. Pichitwishikina, ukumukwash mukajend kusal midimu ya ku chikumbu. Mudi Yesu, ngatan ukwikal tayad kuwanyish midimu ya makas nich kwitudish, kangal wachin kuyisal mulong anch yikukushirish kalimish key. (Yohan 13:12-15) Pakwez, ukuyiman midimu yiney mudi chisu chakumumekeshin rukat mukajend chifuvu mukash mu kusal midimu. Mband ukusanger chakin kamu ukwash winou.—Efes 5:25, 28, 29.

Pakad kwidjidjek, anch ambay awonsu aad a uruw afanyidin kusal mudimu wa ku mujimbu, chidi cha usey kusal mu kwovijan ku chikumbu. Chom chinech achimekesha patok mu rapor udia mu ABC, jurnal wa mu Espagne. Parumburilay dilejan diatakedilau ku Shikol ya Kwilej Milong ya Dijuku, rusangu riner rafisha nich kuvul kwa kufa kwa mauruw mu Espagne kichidiap kusu pa “kushadish yijil ya relijon ya mwikadil” pakwez kand pa kubombakesh yom yiney yawonsu yaad—“kwandam kwa amband mu kusal midimu ya ku mujimbu ni kukangany kwa amakundj kuyikwash midimu ya ku chikumbu.”

Mudimu wa Usey wa Maku Mwin Kristu

Ap anch Yehova uyinkishin atatuku chisend cha kuyifumb anau, amaku in Kristu ij anch niyawiy akwet chisend cha usey—pakampwil pachidiay mwan kabas. (Jinswir 1:8; Efes 6:4) Yehova wayileja amaku ni atatuku payilejay in Isarel anch ayileja chisu ni chisu anau Chijil chend. Yehova wading wij anch kusal mwamu kukez kwit chisu ni kushimpish, pakampwil pa chirung cha mivu ya kumufumb mwan. Mulong wa diyingish dined, Nzamb wayileja anvaj anch afanyidin kuyifumbin anau ku chikumbu, mwi njil, pa kulank, ni pa kulal.—Kuvurik Yijil 6:4-7.

Dizu dia Nzamb dikasikeshin usey ni kufanyin kwa chisend cha amaku pidiyilejina an anch: ‘Kangal walik malejan ma makwey.’ (Jinswir 6:20) Chakin kamu, mband wachikina ukumwipul nfumwend kurutu kwa kuyilej an malejan ap misu. Pakwez, mudi muchilejenau mu verse winou, amaku akwet mbil ya kupan malejan. Ni an alamina mu michim yau malejan ma muspiritu ni ma mikadil mayilejinau kudi maku mwin kumwov wom Nzamb akez kutaninamu nakash. (Jinswir 6:21, 22) Teresa, maku ukwet ansangarum aad, warumburila mulong wak kasotap kukimb mudimu. Walonda anch: “Mudimu ujim unikweta udi wa kuyilil an am chakwel amusadil Nzamb. Nisotil kuusal mudimu winou nich usu wam wawonsu.”

Amaku Asala mu Mutapu Ushalijadina

Chakin kamu Mwant Lemwel wa in Isarel wataninamu mu usu wakin wasalay makwend. “Mazu . . . mamulejau” kudi makwend amandjika mu Dizu dia Nzamb diapepilay. (Jinswir 31:1; 2 Timote 3:16) Mazu ma maku winou ma kumurumburil mband wa kashinsh makutwish kand kuyikwash ansand chakwel atonda nich manangu mband wa kwat. Ni yibabesh yend piur pa masandj ni kuna maruvu kwa kupandikesh chipim yidi ya usey ilel mudi muyadinga pa chisu chayifundau.—Jinswir 31:3-5, 10-31.

Mu mivu chitot ya kusambish, kambuy Paul washimana nakash mudimu uwamp wasalay maku umwing upidilau dia Yunise wa kumulej nsangarum wend Timote. Ap anch chimeken pamwing anch nfumwend wakad kwitiyij wayifukwila anzamb a in Grek, Yunise waswirikena kumwitiyikish Timote itiyija “mukand wa Nzamb.” Chisu ik chasambishay Yunise kumulej Timote Mifund? Rusangu rapepilau rilondil anch chadinga pa “wanikanch”—chirumburikin anch, kudiosh padingay Timote uchidi kabas. (2 Timote 1:5; 3:14, 15) Ritiy rend ni chilakej chend, pamwing nich malejan mend, yamutenchika Timote pakampwil mulong wa mujikit wend wa umishoner wadinga umuchingedina.—Filipoi 2:19-22.

Bibil wisambidin kand amaku mulong wa kuyak kwau atushalapol ashinshamena a Nzamb kwayitwishisha anau atana yilakej yiwamp ya kwimburij mu mwom wau. Chilakej, mband wa ku Shunem wamwaka chisu ni chisu muprofet Elisha ku chikumbu chend. Elisha weza kumuvumbul mwanend pafay. (2 Ant 4:8-10, 32-37, NW) Tushinshikinany kand chilakej cha Mariy, makwend a Marko mwin kufund Bibil. Chimeken anch wapana chikumbu chend chadinga mu Yerusalem chikal ndond ya kukumangen cha in kwilej a kusambish. (Midimu 12:12) Chakin kamu Marko watanyinamu mu urund pamwing ni atwimbuy ni in Kristu akwau adinga kwez kwol kwau chisu ni chisu.

Chakin kamu, Yehova umening nich usey mudimu wa amband ashinshamena ayilejina anau yijil yend. Yehova uyikatil amband inay mulong wa kushinshaman kwau ni mulong wa usu usadilau wa kulet mwikadil wa muspiritu mu dijuku.—2 Samwel 22:26, NW; Jinswir 14:1.

Kutond Kusangareshina Nakash

Mudi mutwamana kal kusutil ku yilakej yidia mu Bibil yidia kwiur oku, kulam nawamp dijuku ku mujimbu, muspiritu, ni mu yovil kuletining yiyukish ya pakampwil. Pakwez udingap mudimu uswapela. Mudimu wa maku ku chikumbu umekening chisu chivud kwikal ukash nakash kupandakanamu mwaz ap wisu mu mudimu.

Chakin, anch maku, kupwa kwa kusot umutakel wa nfumwend, watond kulik kusal mudimu wend wa ku mujimbu, dijuku dikutwish kushirik mu chilik kanang cha mashakamin ma mwom wau ni ukutwish kujijamen kuswing kukumuswingishau kudi antu akad kutesh mupak wend. Pakwez yiyukish yikutwish kwikal yivud nakash mulong wa kwipan kwinoku. Paqui ukwet an asatu ni uswiridin kusal mudimu wa chisu chikemp. Ulondil anch: “Nikatining kwikalaku pezinau an kudiokal ku shikol chakwel ikala ni muntu wa kwisamb nau.” Ov, an atanyidinamu ik? Paqui ulondil anch: “Niyikwashining kusal midimu ya shikol ya kusadil ku chikumbu, ni anch kwikal yikokujol, nikutwish kuyipwish pa chisu chinicha kamu. Chisu tusutishininga pamwing pa dichuku ni dichuku chitukwashining kwisamb patok. Nachikwata nich usey nakash chisu cha kushakam pamwing ni an chawiy chanshikija ku kulik mudimu wa ku mujimbu wa chisu chawonsu.”

Amaku avud in Kristu ajingunin kal anch, ang atwish kukepishaku chisu chisutishiningau mu kusal mudimu wa ku mujimbu, yid yawonsu ya dijuku yikat kutanyinamu. Cristina, wajimbulangau kwiur oku urumburil anch: “Chamekana mudi anch twadinga nich milong yikemp mu dijuku, panalika kusal mudimu wa ku mujimbu. Nikala ni chisu cha kwisamb ni an am ni cha kumukwash nfumwam mu mitapu yivud ya usey. Nasambisha kuyilej ayangadim am, nayimana mutapu wilejau ni kuya kurutu.” Kudi chinship chimwing cha pakampwil chashala mu mutu wa Cristina. Ndiy uvurikin anch: “Mwanam wa kusambish wileja kwend ku chikumbu cha kulidin an, pakwez mwan wa kaad yam amwinam namuleja kwend ku chikumbu. Watampula rizau rend ra kusambish ni wawila mu makas mam. Nova musangar ujim pa chisu chinicha!”

Chom chikwau cha kushinshikin chidi cha kwipan pa mulong wa kukimb nfalang anch maku wakepishaku mudimu wend wa ku mujimbu kulik mwadia mu muchingejidinau. Cristina urumburil anch: “Chakin kamu nasadila nfalang jivud jadingau kwinfut mulong wa kuyilil an ni kuyifutin kwend. Patwashinshikina nawamp win kamu mwikadil wetu, twajingunina anch kiudiap mudimu wam wadinga ni kulet nfalang jinej mu dijuku dietu.”

Kupwa kwa kushinshikin mwikadil winou, ambay amwing a uruw akwatining mupak anch mband abangina ching kusu dijuku kwikalap nchik kuburen kwa nfalang ku kwikalaku. Paul, nfumwend a Cristina ulondil anch: “Nikwet musangar anch mukajam utwishin kushakam ku chikumbu mulong wa kuyilam anetu aad. Twiyakamishanga etu awonsu aad padingay mukajam ni kusal mudimu wa ku mujimbu.” Mupak winou wadinga ni yibudikin ik padi ayangadim aad a ambay inay a uruw? Paul ulondil anch: “Kiyovap kusu mu diking dikash, pakwez iyova kand anch ayichidijin kulemp nich yipwichik yiyimp ya winsand.” Ov, mulong wak ambay inay a uruw ovil anch chidi cha usey ujim kudi awiy kusutishang chisu anch chitwishikin pamwing ni ayangadim au? Paul wakwil anch: “Nitiyijin anch, ang etu anvaj tuyifumbinap michim ni manangu ya anetu, muntu windjing ukuyifumb.”

Chakin kamu, ambay a uruw ni uruw akwet chisend cha kushinshikin mwikadil wau ayinau, ni kwikil muntu ap umwing ukuyinyinyitina piur pa mipak yikutwishau akwau kukwat. (Rome 14:4; 1 Tesalonik 4:11) Ap mwamu, chidi cha usey kushinshikin yiyukish yivud yitanyidinamu dijuku anch maku kasadilap mudimu wa chisu chawonsu. Palonday mu winswimp piur pa yitongijok yend pa mulong winou, Teresa, ujimbwilau kwiur oku, ulondil anch: “Kwikil chom chiletina musangar ujim kupandakanamu kusutish chisu mudi muchitwishikina mulong wa kuyilam ni kuyilej an.”—Kuseng 127:3.

[Chipich chidia pa paj wa 29]

Amaku in Kristu asadil mudimu wa usey wa kuyifumb anau