Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

‘Kwikangil Mu Dijin Dia Yehova’

‘Kwikangil Mu Dijin Dia Yehova’

‘Kwikangil Mu Dijin Dia Yehova’

‘Nikez kayisha . . . Antu itudishina akad kwibaz, ni chakin kamu akwikangil mu dijin dia Yehova.’ ​—SOF. 3:12.

1, 2. Ov rinkind ik wa chifanikesh ukeza kayitut antu piswimp ap?

 OV, WIMANAP kal ni kuya kwikangil mwinshin mwa chilal mulong wa kuchin ruval wa mayal? Chilal chikutwish kukukwash nawamp win ku ruval wa rinkind ni mayal, pakwez anch rinkind mukash wezin piswimp, chilal chikutwishap kulet diking diwanyidina.

2 Rinkind mitapu kushalijan usejin piswimp​—kudi umwing upandaken kurish nich mashakamin ma mwom ya antu a michid kushalijan. Chidi chifanikesh cha “dichuku dia kujiy.” “Dichuku dijim [dined] dia Yehova” dikwikal nich usu pa antu awonsu. Pakwez, tukutwish kutan ndond ya kwikangil tuswiridina. (Tang Sofoniy 1:14-18.) Ov, mutapu ik tukutwisha kwikangil pa “dichuku dia ujim dia Yehova” dikusambisha piswimp ap?

Dichuku dia Rinkind pa Chirung cha Bibil

3. Ov, “ruvul wa mayal” ik watuta pa michid dikum ya want wa Isarel?

3 Dichuku dia Yehova dikusambish nich kusheshik kwa ma relijon ma makasu pa mangand. Chakwel tumana mutapu wa kwikangil tufanyidin kukimb chakul mu rusangu ra antu a Nzamb a pasak. Isay, washakama mu chitot cha mivu cha chinan K.C.C., wafanikesha dirumburish dia Yehova pantaliken ni michid dikum ya in kupumbwok ya want wa Isarel nich “ruvul wa mayal” wakadau antu kutwish kukangesh. (Tang Isay 28:1, 2.) Uprofet winou wawanyina chakusambish mu muvu wa 740 K.C.C. pandamau ku usu in Siri mwi ngand ya michid yiney, padingay Ephraim upandakena usey pakach pa michid yiney dikum.

4. Ov, mutapu ik “dichuku dijim dia Yehova” diayishikena in Yerusalem mu muvu wa 607 K.C.C.?

4 Dirumburish pantaliken ni Isarel wakad kushinshaman diasadika mu muvu wa 607 K.C.C. Kusutil ku “dichuku dijim dia Yehova” diashikena kudi Yerusalem ni kudi want wa Yuda. Chinech chashikena mulong in Yuda akarumukina kand ku kupumbwok. In Babilon nich umutakel wa Nebukadinezar ashesha Yuda ni kapital wend, Yerusalem. In Yuda asota ukwash wa ‘kwikangidil mu makasu’, mu manswik mau ma chipolitik ni Idjipit. Chawiy lel, mudi ruvul mukash wa mayal wa kushesh, in Babilon akushesha “kwikangil” kwinoku.​—Isay 28:14, 17.

5. Chom ik chikuyishikena antu a Nzamb mudi chisak pa chirung cha disheshik dia marelijon ma makasu mawonsu?

5 Dichuku dijim dia Yehova, diarumbangesha Yerusalem diadinga chijingidij cha dirumburish dikweza pantaliken ni Kristendom upumbukina pa chirung chetu. “Babilon Mujim,” want wa pa mangand wa relijon wa makasu, akez kamushesh niyend. Kupwa, yikunku yishadilau ya ditenchik dia yom diyimp dia Satan akez kuyijiyish. Chawiy lel, antu a Nzamb mudi chisak akez kakolik mulong akat kwikangil mudiay Yehova.​—Kuj. 7:14; 18:2, 8; 19:19-21.

Ndond ya Kwikangil ya Muspiritu ni ya Kumujimbu

6. Ov mutapu ik ukutwishau antu a Yehova kwikangil?

6 Ov, mutapu ik ukutwishau antu a Nzamb kutan ndond ya kwikangil katat kamu pa chisu chinech cha nsudiel? Tutanin ndond ya kwikangil ya muspiritu kusutil ku “kutong mulong wa dijin dia [Nzamb]” mu malembil ni ku kumusadil nich mushiku. (Tang Malaki 3:16-18.) Chawiy lel, tukutwish kusanger, anch tuswiridin kusal yom yivud kupandakanamu kutongijokin piur pa dijin diend. Tutangin anch: “Muntu mwawonsu ukutazuka pa dijin dia [Yehova] ukez kapand.” (Rom 10:13) Padi kwovijan pakach pa kutazuk pa dijin dia Yehova ni chibudikin cha kukwolik kusutil kudi ndiy. Ni antu avud akashinsh akutwish kuman kushalijan pakach pa in Kristu akin, akweta kalimish “mulong wa dijin diend” ni asadila mudi Atuman end ni antu akad kumusadil.

7, 8. Ov, mu mutapu ik wakolikau in Kristu a pa chitot cha kusambish ku mujimbu, ni chom ik chikeza kusadik chilik chimwing nlel unou?

7 Kukwolik kwetu kwimedinap ching pa kwikangil kwa mu spiritu bwat. Nzamb wayikana antu end kukwolik kwa kumujimbu. Tumen chijingidij cha yiney mu yom yasadika mu 66 C.C. kupwa kwa amasalay in Rom atakelau kudiay Cestius Gallus mulong wa kwas Yerusalem njit. Yesu wasambela kulond anch akez “kukepish kuvul kwa machuku.” ma mar majim minam. (Mat. 24:15, 16, 21, 22) Chom chinech chasadika chisu chiadiokalau pakad kuchingejin amasalay in Rom mu musumb, chom chatwishisha ‘antu’ amwing, nakash in Kristu akin, chakwel ‘kupand.’ Atwisha kuchin mu musumb ni ndond ya piswimp. Amwing auka Yordan ni atana ndond ya kwikangil mu mikandu ku mutambu wa kwingangel kwa wit winou.

8 Tukutwish kutek kwovijan pakach pa in Kristu iniya ni antu a Nzamb nlel unou. Pasak, in Kristu a pa chitot cha mivu ya kusambish asota ndond ya kwikangil, nlel unou atushalapol a Nzamb akusal chilik chimwing. Pakwez, pa chirung chinech chikwikalap kuchinin kwi ndond kanang. Mulong in Kristu akin adi pa mangand mawonsu. Antu “atondau” ni ambay au akez kakwolik ku mujimbu pakeza kusheshik Kristendom upumbukina ni kwikangil mudiay Yehova ni mu dirijek diend didia mudi mukandu.

9. Nany wapakisha kusal chakwel dijin Yehova adivuramen? Pan chilakej.

9 Ku mutambu ukwau, disheshik diezina dimufanyidin Kristendom mulong walikin kuyilej in kumulondul uyakin piur pa Nzamb ni yijil. Mu chirung cha Moyen Âge, dijin dia Nzamb diading dijiken kwawonsu Mwimputu. Dijin diadinga mu mamuny manying ma Hebereu matazukinau anch Tétragramme ni makarumwinau YHWH (ap JHVH), mamekananga pa nfalang, pa jimbumbu ja kurutu ja yikumbu, mu mikand yivud ni mu ma Bibil, ni ap kand mu ma egliz mamwing ma Katolik. Pakwez, katat kudi chibachikin cha kujip dijin dia Nzamb mu yikarumun ya Bibil ni mu kudisadil kukwau. Chom chimwing chimekeshin chinech udi Mukand wa Kalol 29, 2008 wafundau kudi Yikumangan ya Abishop mu ‘Dijin dia Nzamb,’ yatakelau kudi Chikumangen Mulong wa Difukwil dia Nzamb ni Dipup dia Sacrements. Kusutil ku mukand winou wa Kalol 29, 2008, egliz Katolik wa Rom walejana anch Tétragramme mu mitapu yend kushalijan mudi mufundilau afanyidin kumuswinkesh nich “Nsalejetu.” Vatican walejana anch kafanyidinap kusadil dijin dia Nzamb mu miminy ni mu malembil pa chirung cha mijikit ya relijon wa in Katolik. Ni antakel a marelijon madia mukach ap pol pa Kristendom adimba niyawiy tunan ni tunan twa in kwifukwil piur pa dijin dia Nzamb wakin.

Diking Mulong wa Awiy Atumbishina Dijin dia Nzamb

10. Ov, mutapu ik udilimishinau dijin dia Nzamb nlel unou?

10 Mu kushalijan kujim nich yisadilau mu ma relijon, Atuman a Yehova alimishin ni kushiman dijin dia Nzamb. Aditumbishin kusutil ku kudisadil mu mutapu wa kalimish. Yehova ukat kusanger mudi antu amuchingejidina chakwel kwikal chawonsu chiswiridina mulong wa kuyiyukish ni kuyiking antu end. “Ndiy ukat kuyilam kand awiy akata kwikangil kudi ndiy.”​—Nah. 1:7; Mid. 15:14.

11, 12. Anany akasikesha dijin dia Yehova mu Yuda wa pakur, ni anany asadila mwamu nlel unou?

11 Ap anch antu avud mu Yuda wa pasak ikala in kupumbwok, kwading amwing adinga ‘ikangidila mu dijin dia Yehova.’ (Tang Sofoniy 3:12, 13.) Mwawiy, chisu Nzamb chamupupay Yuda wakad kushinshaman kusutil ku kuyitwishish in Babilon kukwat ngand ni kuyitwal antu end mu winkwal, antu amwing, mudi Jeremiy, Baruk, ni Ebed-melek, ayikwola. Ading ashich “mukach” mwa muchid upumbukina. Amwing ashala ashinshamena padingau mu winkwal. Mu muvu wa 539 K.C.C., in Mediy ni in Peris nich umutakel wa Sirus akwata Babilon. Kupwa Sirus waleta mbil yayitwishisha in Yuda ashalaku chakwel achirika kwolikwau.

12 Piur pa antu akez kusanger kuchirish kwa difukwil diakin, Sofoniy wasambela kulond anch Yehova ukuyipandish ni kusanger piur pau. (Tang Sofoniy 3:14-17.) Chinech chamekana kwikal chakin mu chirung chetu kand. Papwishay kutek Want wa Nzamb mwiur, Yehova wayikwola atushal azizidilau many ashinshamena ku winkwal wa muspiritu wa Babilon Mujim. Ni uyisangaredin ni nlel unou.

13. Antu a michid yawonsu amen kukolik kwa mutapu ik?

13 Antu akweta ruchingej ra kushakam chikupu pa divu abudika niyawiy mu Babilon Mujim ni asangaredil kukolik kwa muspiritu ni adiokala mu malejan ma makasu ma chirelijon. (Kuj. 18:4) Chawiy lel, Sofoniy 2:3 uwanyidin mu mutapu ujim pa chirung chetu: “Chirikinany kudi [Yehova] en antu witundishinanya”. Antu itudishina a michid yawonsu, akatining ruchingej ra mwiur ap ra pa divu, akat kwikangil katat mu dijin dia Yehova.

Dijin dia Nzamb Didiap Taliziman

14, 15. (a) Ov, yom ik yasadilau antu amwing mudi taliziman? (b) Mulong wak chifanyidinap kuchisadil mudi chom chikweta usu kanang wa kuking?

14 In Isarel amwing amananga tempel mudi taliziman wela kuyikwol kudi akankuny nau. (Jer. 7:1-4) Pakusambish, Isarel wamananga mushet wa manswik mudi nkau jikutwisha kuyiking mwi njit. (1 Sam. 4:3, 10, 11) Constantin le Grand wamekesha mamuny madia mu mukand wa in Grek khi ni rho, mamuny maad ma kusambish ma dijin “Kristu” mu Grek, Chilik chimwing, musée umwing mu Allemagne umekeshin usang wa chikung (umekeshinau pa paj wa 7) ukutwish kwikal wa Mwant Gustave II Adolphe wa mu Swede, wasa njit mu mivu makum masatu. Mwi ndond yimwing ya usang afudinamu mu mutapu umekena dijin “Iehova,” mulong atongin anch dikutwish kuyikwol antu mwi njit.

15 Antu amwing a Nzmb, ayasa njit kudi ayilembil atana ndond ya kwikangil mudiay Yehova kusutil ku kutazuk dijin diend nich dizu dikash. Pakwez, chom chikweta dijin dia Nzamb chifanyidinap kuchiman mudi taliziman ap kuchisadil mudi chom cha diking dia mwom wa dichuku ni dichuku, mudi chikwet usu kanang wa kuking. Kimwawiyap mu chirumburikina kwikangil mu dijin dia Yehova.

Kutan Kwa Kwikangil Nlel

16. Ov, mutapu ik tukutwisha nlel unou kutan ndond ya kwikangil?

16 Nlel unou, tutanin ndond ya kwikangil mu diking dia muspiritu mushichau antu a Nzamb awonsu. (Kus. 91:1) Kusutil kudi “kashalapol ushinshimena ni kubabal” ni amakurump mu chikumangen, atubabeshin piur pa kukarumuk kwa manangu kukutwisha kuyipish diking dietu. (Mat. 24:45-47; Isay 32:1, 2) Tong bil mutapu utubabeshinau chisu ni chisu piur pa rukat ra yom ya ku mujimbu, ni shinshikin mutapu watukinga kubabesh mudi kwinoku ku kusheshik kwa muspiritu. Ni chikwikal nchik piur pa usweral, ukutwisha kutushikij ku kulik kusal mu mudimu wa Yehova? Dizu dia Nzamb dilondin anch: “Kuzezalal kwa ayisup kuyitwadinang ku kujiy. Pakwez ukwintesha ukushakam wakad kwakam, ndiy ukwikal zong wakad wom wa kuyip.” (Jinsw. 1:32, 33) Kwikasikesh chakwel kwilam ishitwila mu mashakamin metu nikwawiy kutukwashin tulama diking dietu dia muspiritu.

17, 18. Yom ik yiyikwashina ma miliyon ma antu kwikangil mu dijin dia Yehova nlel unou?

17 Tongin kand piur pa dikasikesh didiokila kudiay kashalapol ushinshamena piur pa kwipan nakash mu mudimu wapanay Yesu wa kulejan rusangu ruwamp ra Want mu mangand mawonsu. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Sofoniy walejana kukarumuk kumwing kukeza kayikwash antu kwikangil mu dijin dia Nzamb. Tutangin anch: “Nikez kaswimp rudim ra antu mu rudim rishitwila, chakwel awonsu atazuka dijin dia Yehova, mulong wa kumusadil ndiy chikij ku chikij.”​—Sof. 3:9, Les Saintes Écritures​—Traduction du monde nouveau.

18 Ov, rudim riner rishitwila chom ik? Rudim rishitwila udi uyakin piur pa Yehova Nzamb ni ntong jend mudi muufundilau mu Dizu diend dipepidilau. Ukat mu mutapu kanang kusadilang rudim riner chisu uyilejina antu akwau mutapu wa kutesh wa kashinsh wa Want wa Nzamb ni mutapu ukeza katumbish dijin diend, piukasikeshidina pa kuchidij kwa win-mangand wa Nzamb, ni piwisambidina nich musangar piur pa yiyukish ya chikupu yikutambulau antu ashinshamena. Mudi chibudikin cha antu avud kulond rudim riner ra chifanikesh, antu avud akat ‘kutazuk dijin dia Yehova’ ni ‘kumusadil ndiy chikij ku chikij.’ Mawiy, miliyon ma antu pa mangand matanina kakat kwa kwikangil mu dijin dia Yehova.​—Kus. 1:1, 3.

19, 20. Mutapu ik akanganya kuchingejin mu ‘kwikangil mu makasu’ pa chirung cha Bibil?

19 Antu pa mangand akat kurish nich milong yimekena mudi yikasikena kupwish. Mulong akangeny kupwish milong yau, avud akat kuyichingejin antu akad kuwanyin. Ap anchingejin kupwa kwa milong kusutil ku yitenchik ya chipolitik, ap Isarel wa pasak wakimba ukwash wa amutej nend, waswika nau manswik. Pakwez, wij anch kusal mwamu kwamukwashap Isarel. Ni nlel wikala want wa chipolitik, ap ditenchik dia Uumwing wa Michid, kwikil ukupwisha kupwish milong yawonsu ya antu. Chawiy lel, mulong wak yitenchik ni manswik minan yidi ndond ya kwikangil ya makasu? Bibil utazukin kwikangil kwinoku anch—‘kwikangil kwa makasu ni kwa kudimban.’ Ukutwish chakin kamu kuyiman mwamu mulong antu awonsu atekina ruchingej mudi awiy akez kushadish ruchingej rau.​—Tang Isay 28:15, 17.

20 Piswimp ap, diyal dia muchifanikesh dia Yehova dikez kabul divu. Yitenchik ya antu yikez kukangany kulet diking, ap diking dia nikileyer ap dipit. Isay 28:17 ulejen anch: “mazu makin makez kikal mudi mwoj wa kwilik nich ruvul wa mayal ukez kusend makasu men mawonsu, ni mabeb makez kashesh kwiking kwen.”

21. Ov, tukutwish kutambul ukwash ik kusutil ku kulondul mufund wa muvu wa 2011?

21 Nlel unou ni mu machuku ma kurutu, antu a Nzamb akez kutan ndond ya kwikangil yakin ni ya kujingamin mudiay Nzamb wetu Yehova. Dijin dia Sofoniy dirumburikin “Yehova Wajindjikang,” dilejen musul wakin wa kujingamin. Chakin, tukwikal nich verse wa muvu wa 2011 ukweta chiyul chinech cha manangu: ‘ikangilany mu dijin dia Yehova.’ (Sof. 3:12) Ap katat tukutwish ni tufanyidin kwikangil mu dijin dia Yehova, kumuchingejin rawonsu. (Kus. 9:10) Tulamany mu manangu dichuku ni dichuku mazu minam mapepidilau anch: “Dijin dia [Yehova] didi dipat dikash, ni mwin kutentam ukat kuchinyinamu ni kushakam wakad kwakam.”​—Jinsw. 18:10.

Ov, Uvurikin?

• Mutapu ik tukutwisha kwikangil mu dijin dia Yehova katat?

• Mulong wak tufanyidinap kuchingejin mu ‘kwikangil kwa makasu ni kwa kudimban.’?

• Ndond ik ya kwikangil yakin tuchingejidina mu machuku ma kurutu?

[Yipul ya Dilejan]

[Dizu dirumburila chipich chidia pa paj wa 14]

Mufund wa muvu wa 2011 ulondin anch: ‘Ikangilany mu dijin dia Yehova.’​—Sofoniy 3:12.

[Dizu Dirumburila Chipich Chidia pa paj wa 15]

Thüringer Landesmuseum Heidecksburg Rudolstadt, Waffensammlung “Schwarzburger Zeughaus”