Musul Wa Musangar Mu Dijuku

 Yileja Aney Yany ya Mashakamin

Loida, * maku umwing udia mu Mexique ulondin anch: “Apanin ma kapot ku shikol, chawiy chisadina anch an a mivu dikum atonga anch kumanijan kwa ikundj ni mband kudi kwau kuwamp​—pakatau kudandamen kusadil ma kapot.”

Nobuko, maku umwing udia mu Japon ulondin anch: “Namwipula mwanam anch chom ik chikusalay anch ndiy ni arund nend ayangadim adi ayinau. Ndiy wakula anch, ‘Nijap.’”

PADINGAY mwaney ikundj ap mband mwan mukemp, ov, wasala usu wa kuyilam nawamp ku chikumbu? Wabwika pamwing ap kwindond kudia kasu ka nzembu, wajindjika yom yikutwishau kwitap, ni watunga kwa kukwatin pakatau kushirik ap kukandam​—wasala yiney yawonsu mulong wa kumuking mwaney.

Ang chading kusu chiswapel mudi ik kumulam mwaney wa dikum dia mivu! Katat ukwet wom nakash, ni ukat kwiyipul anch: ‘Ov, mwanam utadin pornografi?’ Ov, ‘mwanam mband usadin masandj​—ukat kutum yipich yend ku telefon?’ Kudi kand chipul chikwau chakamishina, ‘Ov, mwanam wa dikum dia mivu usadining masandj?’

Chitongijok cha Kusot Kupwish Mulong

Anvaj amwing apakishining kusal a saa 24 mu kuyilam anau a dikum dia mivu kusutil ku kushakam nau ni kushinshikin kwisu kuyilau. Kupwa, avud pakach pau ajingunina anch mutapu winou wa kuyilam an ukat kuyibachik anau a dikum dia mivu ku kujindjik yom yisadinau. Anau amakundj ap amband ikala nich ukaliweny wa kujindjik yisal yikatau kuyilikish kudi anvajau.

Chimeken patok anch kushinshikin kudiap kupwish milong. Yehova Nzamb amwinend kakatap kusalang mwamu mulong wa kuyibachik yitang yend chakwel yimuziyila, ni piudia nvaj ufanyidinap kusal mwamu. (Kuvurik Yijil 30:19) Chawiy lel mutapu ik ukutwisha kuyikwash aney a dikum dia mivu chakwel akwata mipak ya manangu?​—Jinswir 27:11.

Chidi cha usey kudandamen kwisamb ni aney ni kusambish pachidiau anikanch. * (Jinswir 22:6) Chawiy lel, ni pakezau kushik mu dikum dia mivu, dandamen kwisamb nau. Piudia nvaj, ufanyidin kwikal musul wa kusambish wa jinsangu ja usey ja aney a mivu dikum. Alicia changadim umwing wa mu Grande-Bretagne ulondin anch: “Antu avud  atongining anch chiwapidil kwisamb nau arund netu piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband, pakwez chidiap chakin bwat. Tukat kusanger kutesh jinsangu jinej pajisambidiningau kudi anvajetu. Tuchingejin anch akez kutulej.”

Kuswir kwa Yany Yiwamp

Pakatau kupam, an aswiridining kwijik yom yivud piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband, aswiridin umutakel. Afanyidin kand kwikal ni “manangu mau mu kusal kwa pichuku-pichuku ku kujingunin kuwap ni kuyip.” (Hebreu 5:14, TMK) Mu wiswimp, aswiridin kwikal nich yany​—yijil ya mashakamin yikweta yitiyij yikash piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband—​ni kushakam kwambatan ni yitiyij yiney. Ov, mutapu ik ukutwisha kumulej mwaney wa dikum dia mivu yany yiwamp?

Sambish kusutil ku kushinshikin yany yey amwiney. Chilakej, ukutwish kwitiyij mu mutapu ukash anch masandj​—kumanijan pakach pa antu akad kwatan—​kudi kuyimp. (1 Tesalonika 4:3) Chilik chimwing, aney ij chitongijok chey piur pa mulong winou, pamwingap akutwish kujimbul ma verse ma Bibil malejena yitiyij yey. Pakatau kuyipul, akutwish kwakul pakad kwidjidjek anch kumanijan kwa ikundj ni mband kurutu kwa chisu kudi kuyimp.

Chitin kusal yom yivud. Buku Sex Smart ulejen anch ansand amwing akutwish kwitiy yitiyij ya anvajau piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband, ni kulond anch: “Amen anch chitwishikinap kumekesh yovil yau. Pakatau kuwil mu mikadil yakad kuchingejin ni mu mulong ukash piur pa uwamp ni uyimp, akashimukin anch ayinau akat kushiken mu mar makash.” Chawiy chimekeshina anch yany yidi ya usey. Ov, mutapu ik ukutwisha kuyikwash aney a dikum dia mivu kutambul yany yiney?

Lejan yany yey patok. Ov, witiyijin anch kumanijan kwa ikundj ni mband kufanyidin kwikalaku ching kusu mu uruw? Kupwa muleja mwaney wa dikum dia mivu patok chisu ni chisu. Kulondulijan nich Buku Au-delà de la grande discussion (mu Inglish), kukimbijol kumekeshin anch “mu yikumbu mukatau anvaj kuyilej patok anau jinsangu jilejen anch chiwapinap kumanijan pakach pa an a dikum dia mivu, an inay alikining swaa kwiyandjik mu masandj.”

Chakin kamu, mudi mu twisambinang kwinsambishil, kulejan yany yey kurumburikinap anch mwaney ikundj ap changadim ukez kutond kushakam kulondulijan nich yany yiney. Pakwez yany yikash ya dijiku yikez kulet mufulandal ukezau kusadil an chakwel niyawiy atunga majuku mau. Ni malejan mavud mamekesha anch ansand avud itiyijin yany ya anvajau ap anch mu makum ma mivu kakatap kuyisadil.

PAKISH MWAMU: Sadil jinsangu jimwing mulong wa kusambish minsamb ni kuyilej yany yey. Chilakej anch ufanyidin kuyilej piur pa chisum cha kumanijan kwa ikundj ni mband, ukutwish kulond anch: “Nikat kwov kuyip piur pa mutapu ukatau amakundj amwing kwisakin piur pa akajau. Ov, utongin anch kwisu kukatau antu kutan yitongijok yiney?”

Lejan uyakin wawonsu piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband. Kubabesh kudi kwa usey. (1 Korint 6:18; Jakob 1:14, 15) Pakwez, Bibil umekeshin cha kusambish anch kumanijan kwa ikundj ni mband chidi chipan cha Nzamb, udiap mupit wa Satan bwat. (Jinswir 5:18, 19; Muminy 1:2) Kuyilej aney ching kusu piur pa ubaj kukutwish kuyinenganesh, ni kwikal nich yitongijok yakad kukwatijan nich Bibil. Mband umwing udia mu France utazukinau anch Corrina ulondin anch: “Anvaj am ading akat kukasikeshin nakash piur pa masandj ni asala anch nikala ni chitongijok chiyimp piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband.”

Ikal nich kashinsh anch aney ateshin uyakin wawonsu piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband. Maku umwing udia mu Mexique utazukinau anch Nadia ulondin anch: “Nasala usu wa kuyilej an a dikum dia mivu anch kumanijan kwa ikundj ni mband kudi kuwamp ni kwa chivadik, ni Yehova Nzamb wayinkisha antu chakwel asangara. Pakwez, kukwet ndond yaku ching kusu mu uruw. kukutwish kutuletin musangar ap mar, kulondulijan ni mutapu tukutwisha kukusadil.”

PAKISH MWAMU: Piukeza kwambamb ni mwaney wa dikum dia mivu piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband, mazu men mansudiel mafanyidin kwikal makasikeshina. Ufanyidinap kwov wom wa kumulej anch kumanijan kwa ikundj ni mband chidi chipan chamushena chidiokila kudi Nzamb, ni ukutwish kuchisanger mu machuku pakezay kwatan ap kumwat. Muleja  yom djat ni pa chisu chikezay mwaney wa dikum dia mivu kwitiyij yany ya Nzamb.

Yikwasha aney a dikum dia mivu chakwel amana yibudikin. Chakwel akwata mipak yiwamp mu mikadil yawonsu ya mwom, an a dikum dia mivu afanyidin kwijik mutapu wa kujingunin yitongijok ni kutond uwamp ni uyimp wa chitongijok ni chitongijok. Kangal watong anch chiwapidil awiy kwijik kusu chom chidia chiwamp ni chiyimp. Mband umwing mwin Kristu udia mu Australie utazukinau anch Emma ulondin anch: “Pinikata kutongin pa kurumbuk kwa mwanam, nikutwish kulond anch kwijik yany ya Nzamb kurumburikinap kuyitiyij. Kwijik usey wa yany yiney​—ni yibudikin yiyimp yidiokila ku kulik kuyilondul—​kudi kwa usey.”

Bibil ukutwish kutukwash, mulong yijil yivud ayikasikeshin nich mazu malejena yibudikin ya uyimp. Chilakej Jinswir 5:8, 9 jiyilejin ansand anch achina masandj anch: “chamwamu ukushadish kalimish key kudi antu indj.” Mudi mulejena ma verse minam, in kwipan mu kumanijan kwa ikundj ni mband kurutu kwa uruw akat kushadish chilik cha mwikadil, wa ukashinsh, ni kalimish kau. Ni chikatap kuyisangaresh antu akwau akimbina ambay a uruw akweta mikadil yiniya. Kutongijokin pa ubaj wa ku mujimbu, wa yovil, ni wa muspiritu wa kulik kuziyil ku yijil ya Nzamb kukutwish kuyikasikesh aney a dikum dia mivu chakwel ayilondula. *

PAKISH MWAMU: Sadil yilakej chakwel uyikwasha aney a dikum dia mivu chakwel ajingunina manangu ma yany ya Nzamb. Chilakej ukutwish kulond anch “Kasu ka kwisuk nich kading kawamp; pakwez kutem kwa ditikit kuding kuyimp. Kushalijan ik kudia pakach pa yilakej yiney yaad, ni mutapu ik ukutwisha kusadil yakul yey mulong wa kulejan mipak yatekay Nzamb piur pa kumanijan kwa mband ni ikundj?” Sadil jinsangu jidia mu Jinswir 5:3-14 chakwel uyikwasha an a dikum dia mivu ajingunina yibudikin yiyimp ya masandj.

Takao, ukweta mivu 18 mu Japon, ulondin anch: “Nij anch nikutwish kusal yom yiwamp, pakwez kudi kurish pantaliken nich maku ma mujimbu.” Ansand iyovila mwamu chitwishikin kuyikasikesh anch kadiap kwau ayinau. Ap kambuy Paul​—mwin Kristu mukash—​walonda anch: “Pinikutonga anch, ing nasalang yom yiwamp, nikat kutwish kutond ching kusu kusal yom yiyimp.”​—Rom 7:21.

Ansand a dikum dia mivu akutwish kuman anch kurish kwinoku kudingap kuyimp. Chinech chikutwish kuyikasikesh kuman anch asotin kwikal antu a mutapu ik. Chinech chikutwish kuyikwash kwakul ku yipul yiney, ‘Ov, nisotil kulam mwom wam ni kwijikan mudi muntu ukweta mwikadil uwamp ni win kashinsh, ap nisotil nikala mudi muntu usadina chilik chimwing ni antu akwau​—ov, muntu umwing walondula maku mend?’ Kwikal nich yany ya usey kukez kuyikwash aney a dikum dia mivu chakwel akula ku yipul yiney nich manangu.

[Mazu madia kwishin kwa paj]

IYIPULA AMWINEY ANCH . . .

▪ Ov, chom ik chimekeshina anch an am a dikum dia mivu akwet yany ya mwikadil ukash?

▪ Pinikata kumulej mwanam wa dikum dia mivu piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband, ov, nikat kumulej cha kusambish anch chinech chidi chipan cha Nzamb ap udi mupit wa Satan?

[Kamushet kadia pa paj wa 21]

Bible Utakedil Nawamp Kudiosh Yitot ya Mivu ni pa Chirung Chetu

“Malejan piur pa kumanijan kwa ikundj ni mband mu Bibil masambishinap nlel unou, bwat. Nlel unou, pakatau ansand avud kuman yibudikin yikash ya yovil yidiokila ku kumanijan kurutu kwa uruw, yiletina madikaj makad kuchingejin, mayej ma SIDA ni makwau madiokiling ku kumanijan, Chiyul cha Bibil piur pa kuchingel uruw chakwel kumanijan . . . Kudap kwa usey ching kusu mulong wa ‘kulam mujimb,’ pakwez kudi kwa usey mu yom yivud.”​—Kuyilil An a Dikum dia Mivu Nich Rukat ni Kutentam (mu Inglish).