Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

“Kangal Wachingej Ronganyin Rey Amwiney”

“Kangal Wachingej Ronganyin Rey Amwiney”

“Kangal Wachingej Ronganyin Rey Amwiney”

“Mukungamena [Yehova] ni muchim wey wawonsu. Kangal wachingej ronganyin rey amwiney.”—JINSW. 3:5.

1, 2. (a) Ov, mikadil ik tukutwisha kurish nich? (b) Piturishina nich mar, pitukwatina mupak kanang, piturishina nich yoziu, ov nany tukutwisha kuchingejin, ni mulong wak?

 MWANT wa mudimu wa Cynthia * wafungin kal yikunku ya chapu chend ni wayidiosha antu a mudimu avud. Cynthia wiyova anch kurutu oku akumudiosh niyend pa mudimu. Ov, chom ik chikezay kusal anch washadish mudimu wend? Ov, mutapu ik ukezay kuland yom yiswiridinay? Nambaz mwin Kristu umwing utazukinau anch Pamela wasota kuya akashakama kwi ndond kwadinga kuswir nakash kwa in kulejan a Want, ov, wasala mwamu? Nsand umwing utazukinau anch Samuel wading wakamin piur pa chom chikwau. Ading akat kumulej yipich ya pornografi kudiosh ku wanikanch. Nlel unou pakwetay mivu 20, Samwel udi mu choziu chikash cha kusot kuchirikin chaku chinech. Ov, mutapu ik ukutwishay kujijamen chibachikin chinech?

2 Ov, nany ukata kuchingejinang piukata kurish nich mar, pa kukwat mipak ya usey, ap pa kurish nich yoziu? Ov, ukat kwichingejin kusu amwiney, anch ukat “kutek chisend chey kudi [Yehova] Nzamb”? (Kus. 55:22) Bibil ulondin anch: “Mes ma [Yehova] madi padi in kutentam, ni matu mend manzurikidin ku kudil kwau.” (Kus. 34:15) Chawiy lel, chidi cha usey mud ik anch twamuchingejin Yehova nich muchim wetu wawonsu ni anch twalik kuchingejin mu ronganyin retu ayinetu!—Jinsw. 3:5.

3. (a) Ov, kumuchingejin Yehova kwitin ik? (b) Ov, mulong wak antu amwing akutwish kusot kuchingejin pa ronganyin rau ayinau?

3 Kumuchingejin Yehova nich muchim wawonsu kwitin kusal yom mwi njil yend, kwambatan ni rusot rend. Chakwel tusala mwamu, tufanyidin kudandamen kumushejin mu malembil ni kwit nich muchim wetu wawonsu umutakel wend. Pakwez, kuchingejin Yehova rawonsu kuyikasikedin antu avud. Chilakej, Lynn nambaz umwing mwin Kristu walonda anch: “Kwilej kutek ruchingej ram rawonsu mudiay Yehova kwadandamena kwikal njit jam.” Ov, mulong wak? Ulondin anch: “Kinadingap mu urund ni tatukwam kupwa makwam kadingap ni kubangin pa maswir mam ma yovil ap ma kumujimbu. Chawiy lel nileja swa kudimukin maswir mam amwinam.” Mwikadil wa Lynn wasala anch chikala chikash kudiay ndiy kumuchingejin muntu nich muchim wawonsu. Ukaliweny ni kutwish mu milong kanang kukutwish kusal kand anch muntu ichingejina amwinend. Mu kuchingejin pa ronganyin rend, mukurump ukutwish kusambish kubangin pa milong yitadila chikumangen pakad kusambish ni kumushejin Nzamb mu malembil.

4. Ov, chom ik tukeza kwisambin mu mutu wa mulong winou?

4 Yehova utuchingejin chakwel tusala usu wa kashinsh wa kusal yom kwambatan ni malembil metu ni tusala yom kwambatan ni rusot rend. Chawiy lel, mutapu ik tukutwisha kwisikesh pakach pa kutek yisend yetu padi ndiy ni kutek kurutu usu wa muntu ipend wa kupwish milong yikash? Anch tuswiridin kukwat yiyul, ov, kubabesh ik tufanyidina kusadil? Mulong wak malembil madi ma usey anch tusotil kurish nich yoziu? Tukushinshikin yipul yiney kusutil ku yilakej yidia mu Bibil.

Pitudia mu Mar

5, 6. Mutapu ik wasalay Ezekias pamutekau mu ubaj kudiay mwant wa Asiria?

5 Piur pa Mwant Ezekias wa in Yuda, Bibil ulondin anch: “[Ndiy] walamata kudi [Yehova], kakarumukap kulik kumulondul, pakwez walama Yijil yamulejau Moses kudi [Yehova].” Mwaning, “[ndiy] wamuchingeja [Yehova] Nzamb wa in Isarel.” (2 Ant 18:5, 6) Ov, mutapu ik wasalay Ezekias patumay Mwant Sanakerib wa Asiria antimesh end— ni Rabishakey—ku Yerusalem pamwing ni chisak chijim cha amasalay? Amasalay in dikand a in Asiria ading akwatin kal uvud wa misumb kanang yikash ya in Yuda, ni Sanakerib wading usotil katat kukwat Yerusalem. Ezekias waya ku chikumbu cha Yehova ni wasambisha kulembil anch: “A! [Yehova] Nzamb wetu, nakwilembil amboku, tupandisha, utudiosha mu chikas cha Mwant Sanakerib, chakwel mant mawonsu ma pansh mijika anch, ey [Yehova], yey kusu kwey Nzamb amwiney.”—2 Ant 19:14-19.

6 Ezekias wasala kulondulijan nich malembil mend. Ap kurutu kwa kuya ku tempel chakwel kulembil, ndiy wayileja antu chakwel kangal akula ku masal ma Rabishakey. Ezekias niyend wayituma antu kudiay muprofet Isay, mulong wa kukimb chiyul chend. (2 Ant 18:36; 19:1, 2) Ezekias wasala chom chafanyidinay kusal kapamp kamwing. Pa chisu chinech, ndiy kapakishap kusal chom chakad kwambatan ni rusot ra Yehova mu kukimb ukwash wa in Idjibit ap wa michid ya amutej nend. Pa ndond pa kuchingejin ronganyin rend amwinend, Ezekias wamuchingejina Yehova. Kupwa kwa muruu wa mwiur wa Yehova kuyijip amakundj enday Sanakerib 185 000, Sanakerib “waya kwol kwend” ni wachirika ku Ninive.—2 Ant 19:35, 36.

7. Ov, rongoj ik tukutwisha kutaninamu mu malembil ma Ana ni ma Yona?

7 Ana, mukajend a Elikana mwin Levi, niyend wamuchingejina Yehova padingay mu ushon wa kushal pakad kuval mwan. (1 Sam. 1:9-11, 18) Muprofet Yona amupandisha kudiokal mwivum mwa insh mujim palembilay anch: ‘[Yehova] mu mar mam nakutazuka ey, chad ey wangakula. Nakudidila ey pinadinga mwivumu mwa insh [nzay], chad ey wantesha.’ (Yona 2:1, 2, 10) Chongojin mud ik pa kwijik anch chikalap nchik mwikadil wetu uyimp, tukutwish kumutazuk Yehova mu “malembil”!—Tang Kuseng 55:1, 16.

8, 9. Ov, yom ik yamekeshau mu malembil ma Ezekias, ma Ana, ni ma Yona, ni yom ik twilejina kusutil chinech?

8 Yilakej ya Ezekias, Ana, ni Yona niyawiy yitulejin dilejan dia usey piur pa yom yitufanyindina kuvurik pitukata kulembil pitudia mu mar. Awonsu asatu ikala ni yovil ya mar padingau mu mikadil yiyimp ya mar. Pakwez, malembil mau mamekesha anch kadingap ni kwibangin ching kusu ayinau ni kupwish milong yau ayinau. Dijin dia Nzamb, difukwil diend, ni kusal rusot rend yading milong ya usey nakash kudi awiy. Ezekias wova kuyip nakash anch pa kuman mutapu ela kusaal dijin dia Yehova. Ana wakana kupan mwan wasotay nakash mu mudimu mu dizang mu Shilo. Ni Yona walonda anch: “Ni kusal mudi munashilamu.”—Yona 2:10.

9 Pitukata kulembil chakwel atupandisha ku mwikadil wa mar, chidi cha manangu kushinshikin yibachikin yetu. Ov, tubangidin ching kusu ku kukamunik ku mulong tukweta bil, ap tumulamin Yehova mu manangu ni rutong rend? Yikokujol yetu ayinetu yikutwish kutusal tukwachika nich mwikadil wetu ayinetu ni kushiken ku kukangany kubangin pa yom ya muspiritu. Pitukata kumulembil Nzamb chakwel atukwasha, dandamenany kutek manangu metu padiay Yehova, pa kutumbish kwa dijin diend, ni kuchidij ukaleng wend. Kusal mwamu kukutwish kutukwash tulama chitongijok chiwamp ap anch tutwishinap kutambul chakul tuchingejina ku malembil metu. Chakul ku malembil metu chikutwish kusal anch tujijamana mwikadil winou nich ukwash wa Nzamb.—Tang Isay 40:29; Filip 4:13.

Pitukwatina Mipak

10, 11. Yom ik yasalay Josafat parishay nich mwikadil wadinga wakad kwijik mutapu wa kusal?

10 Ov, mutapu ik ukata kukwat mipak yijim mu mwom? Ov, ukat pamwing ap kukwat chakusambish mupak ni kupwa kumulembil Yehova chakwel ayukisha mupak wey ukwatina? Shinshikin yasalay Josafat, mwant wa in Yuda, pezau amasalay in Mowab ni in Amon mulong wa kumurishikish njit. In Yuda kadingap ni usu wa kurish nau. Ov, chom ik chasalay Josafat?

11 Bibil ulejen anch: “Josafat wova wom nakash, wakarumuna mes kutal kudi [Yehova].” Ndiy wayileja in Yuda awonsu kujil yakudia ni wayikumangeja antu pamwing mulong wa “kwit ukwash kudi [Yehova].” Kupwa wimana mu chikumangen cha Yuda ni Yerusalem ni walembila. Ndiy wita mu wiswimp anch: “A! Nzamb wetu, ov, ukutwishap kwey kuyirumburish? Mulong etu kitukwetap kand usu wa kwiman kurutu kwa chisak chijim mwamu chezila ni kurish ni yetwetu. Etu kitumenap kand cha kusal, pakwez mes metu matal kal ching kudi ey.” Nzamb wakin watesha malembil ma Josafat ni wayipandisha mu chilay. (2 Jins. 20:3-12, 17) Pitukwatina mipak, yikutwisha pakampwil kwikal nich usu pa mwom wetu wa mu spiritu, ov, tukutwishap kumuchingejin Yehova pa ndond pa kuchingejin pa ronganyin retu ayinetu?

12, 13. Ov, chilakej ik chapanay Mwant David piur pa kukwat mipak?

12 Ov, chom ik tukutwisha kusal piturishina nich mikadil yimekena kwikal yiswapela kupwish—pamwing ap mulong ronganyin ra pasak rikutwish kutubachik tutongina swaa pa mutapu wa kupwish mulong? Rusangu piur pa Mwant David riletin chitongijok pa mulong winou. Pasheshau kudi in Amalek musumb wa Sikilak, ayisenda akajend a David ni anend pamwing kand ni amwing a ku makundj end. David wamwipula Yehova, palonday anch: “Ov, nikutwish kulondul chisak chinicha?” Yehova wamwakula anch: “Londul kwey, chakin kamu, ukayikwat ni kuyikamunin ankwal.” David waziyila, ni “yom yawonsu yayisendolau. David wayitambula yawonsu yabuwau kudi in Amalek.”—1 Sam. 30:7-9, 18-20.

13 Yisu yimwing kupwa kwa njit ja in Amalek, in Filistin eza kurish ni in Isarel. David wamwipula kand Yehova ni amwakula patok. Nzamb wamuleja anch: “Yang, mulong, chakin kamu, am nikuyipan in Filistin mu makas mey.” (2 Sam. 5:18, 19) Machuku makemp kupwa kwa chinech, in Filistin eza kakwau mulong wa kumurishikish David. Wela kusal chom ik pa chisu chinech? Ndiy wela kutong anch: ‘Narisha nich mwikadil wa chilik chimwing tupamp twaad pa kusambish. Lik kwam niya nikayirisha akankuny a Nzamb, mudi kamu munasala pa kusambish.’ Ap David wakimba umutakel wa Yehova? David kachingejinap pa ronganyin rend radingay nich pasak. Ndiy wamushejina kand Yehova mu malembil. Wafanyina kwikal nich musangar mudi ik pasalay mwamu! Umutakel watambulay pa chisu chinech wading ushalijadina. (2 Sam. 5:22, 23) Piturishina nich mikadil ya mu dijuku ap milong kanang, tufanyidin kubabal chakwel kangal twachingejin rawonsu mu ronganyin retu ra pasak.—Tang Jeremiy 10:23.

14. Ov, dilejan ik tukutwisha kutaninamu mu mutapu wakwatau Joshua ni amapal in Isarel mupak piur pa in Gabayon?

14 Mulong tudi akad kuwanyin, etwawonsu—ap kand amakurump akweta ukaliweny—tuswiridin kubabal pantaliken ni kuburen kumuchingejin Yehova mulong wa kututakel pitukwatina mipak. Shinshikin mutapu wasalau Joshua, mwin kumuswinkan Moses, ni amakundj amapal a in Isarel pezau in Gabayon in manangu asala yom ya kudimban ni kulond anch adiokil kwi ngand ya kulemp. Pakad kumwipul Yehova ni antu akwau aya kurutu ni asala chisambu ni in Gabayon, aswika nau manswik. Ap mwamu Yehova washikena ku kwitiy manswik mau, wasala chakin kamu chakwel kuburen kukimb umutakel wend kwinoku akufunda mu Bibil mulong wa ukwash wetu.—Jos. 9:3-6, 14, 15.

Pitusadina Usu wa Kurish Nich Yoziu

15. Rumburil mulong wak malembil madi ma usey mu kurish nich yoziu.

15 Mulong tukwet ‘chijil cha chitil’ mu mujimbu wetu, tuswiridin kukasikesh kurish njit pantaliken ni yibachikin yetu ya chitil. (Rom 7:21-25) Yiney yidi njit yitwishikina kuwin. Ov, mutapu ik? Yesu wayileja in kwilej end anch malembil madi ma usey mu kukangesh choziu. (Tang Luka 22:40.) Ap anch maku mayimp ap yitongijok yadandamen kupwa kwa kumulembil Nzamb, tuswiridin kudandamen ‘kumwit Nzamb’ mulong wa kutwinkish manangu chakwel kurish nich choziu chinech. Tukwet kashinsh anch “ukat kupan kudi awonsu wakad katond.” (Jak. 1:5) Jakobu wafunda anch: “Ov, pakach pen padi muntu uyedila? Chifanyidin muntu mwinou ayitazuk amakurump a Chikumbu cha Nzamb, amulembidil ni kumupan many mu dijin dia [Yehova]. Kulembil kwinoku anch kwikal kwa ritiy, ukumwok muyej.”—Jak. 5:14, 15.

16, 17. Pitukimbina ukwash wa kurish nich yoziu, ov, chisu ik chiwapin kulembil?

16 Malembil makwet usey nakash mu kujijaman yoziu, pakwez tufanyidin kwikal irijekina piur pa maswir ma kulembil pa chisu chifanyidina. Shinshikin piur pa nsangarum umwing ujimbwilau mu Jinswir 7:6-23. Pa yisu ya kawidiwid, ukat kwendil mwinjil yijikena anch mushiching mband wa kusotan. Kwikal udimbinau nich kumulembijek nich mazu mend ma rilemb wamulondula swa, mudi kamu ngomb uyila akamujip. Mulong wak nsand winou waya kwinikwa? Mulong wading “wakad yitongijok yakin,” chadinga kuburen ronganyin, chitwishikin wading urishin nich maku mayimp. (Jinsw. 7:7) Chisu chela kwikal malembil ma ukwash nakash kudiay? Chakin kamu, kulembil chakwel kujijaman choziu pa chisu chin chawonsu pa kusankanijan kwend mwinjil kwela kwikal kwa usey. Pakwez chisu chipandakena kuwap kudiay ndiy kulembil chikwikal chisu chikalay nich chitongijok kapamp ka kusambish cha kwendil mwinjil yiniya.

17 Nlel unou, chikutwish kumukasiken muntu kwipuk kutal pornografi. Pakwez, anch wa sambish kutalol pa Internet pa ndond ijay anch padi yipich ya antu a kanzikis. Ov, kakutwishap kwikal chilik chimwing ni changadim wisambinau mu Jinswir shapitre wa 7? Jidi jinjil ja ubaj mud ik jikutwishay muntu kwendil! Chakwel arisha nich yoziu ya kutal pornografi, muntu ufanyidin kukimb ukwash wa Yehova mu malembil kurutu kwa kusambish kutal pa Internet.

18, 19. (a) Ov, mutapu ik chikutwisha kukasikan kurish nich yoziu, pakwez mutapu ik tukutwisha kupandakan yom yitukangeshina? (b) Ov, chom ik usotina kusal?

18 Chiswapelap kujijaman mu yoziu ap kulik yaku yiyimp. Kambuy Paul wafunda anch: “Maku ma mujimbu mapompatijadin ni maku ma [s]piritu, ni [s]piritu upompatijadin ni mujimbu.” Chikwau kand, “kiukutwishanyip kusal yom yiusotilanya kusal.” (Gal. 5:17, TMK) Chakwel kurish nich chikokujol chinech, tuswiridin kulembil nich mushiku pezina kapamp ka kusambish mu manangu yitongijok yiyimp ni yoziu ni kusal kulondulijan nich malembil metu. “Yoziu yikata kushik kudi en, yawiy kand yikata kushik kudi antu awonsu,” ni ukwash wa Yehova, tukutwish kushal ashinshamena kudi ndiy.—1 Kor. 10:13.

19 Ap anch turishin ni mwikadil ukash, kukwat mupak ujim, ap kupakish kujijaman mu choziu, Yehova watwinkishin kal chipan chipandakena kuwap—malembil. Kusutil ku malembil, tukat kumekesh kuchingejin kwetu mudiay ndiy. Tufanyidin kand kudandamen kumwit Nzamb spiritu wend utumbila, ukata kututakel ni kutukasikesh. (Luka 11:9-13) Chawiy lel, tumuchingejinany Yehova ni kangal twachingejin ronganyin retu ayinetu.

[Dizu didia Kwishin kwa paj]

^ par. 1 Majin amakarumwin.

Ov, Uvurikin?

• Chom ik wilejina kusutil kudi Ezekias, Ana, ni Yona piur pa kumuchingejin Yehova?

• Chilikej cha David ni Joshua chikasikeshidin mutapu ik kuswir kwa kubabal chisu tukwatin mipak?

• Chisu ik cha pakampwil tufanyidina kulembil piur pa yoziu?

[Yipul ya Dilejan]

[Chipich chidia pa paj wa 13]

Mu kurish nich choziu malembil mading ma ukwash nakash chisu ik?