Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Yesu Kristu—Yakul ku Yipul Yetu

Yesu Kristu—Yakul ku Yipul Yetu

Yesu Kristu—Yakul ku Yipul Yetu

“Ov, antu akat kwingel am anch nany?”—LUKA 9:18.

YESU wayipula in kwilej end chipul chinech mulong wading wij anch antu akwet yitongijok yishalijadina piur pend. Chawiy lel, kwadingap diyingish dia kurumbangesh. Yesu kadingap uyijingamina antu ni kusal mu ujindj. Pakwez, wibomba patok ni antu mu mal ni mu misumb yau. Walejana ni wafundisha patok mulong wading ukatishin anch antu ijika uyakin piur pend.—Luka 8:1.

Uyakin piur pa Yesu atwisha ku uman mu mazu mend ni mu yisal yend, yafundau mu mikand yinying ya rusangu ruwamp yidia mu Bibil—Mateu, Marko, Luka, ni Yohan. Mikand yiney yipepidilau yidi dishin dikwashin kwakul ku yipul yetu piur pa Yesu. aYohan 17:17.

CHIPUL: Ov Yesu udi muntu wadingaku chakin kamu pasak?

CHAKUL: Mwaning. In kufund rusangu ra pasak, kuwejinaku Josèphe ni Tacite a mu chitot chakusambish cha mivu, amujimbula Yesu mudi muntu wikalaku pasak. Cha usey nakash, mikand ya Rusangu Ruwamp yilejen nich kashinsh anch Yesu wadinga muntu wakin, kadingap muntu wa mu yitongijok wakad kwikalaku. Uman winou udi wakin ni ulejen kachom pa kachom mu kujimbul chisu ni ndond kwasadika yom. Chilakej, mwin kufund Rusangu Ruwamp Luka ujimbwil anyikel sambwad ading asadila—majin mau amakasikeshina kudi in kufund rusangu ra pasak a mangand—chakwel kwijik muvu wasambishay Yesu mudimu wend.—Luka 3:1, 2, 23.

Uman wa kwel anch Yesu wadinga muntu wikalaku pasak umeken patok. Buku Preuves de l’historicité de Jésus (mu Inglish) ulondin anch: “In kwilej shikol avud atiyijin anch ikundj wijikena mudi Yesu wa ku Nazaret wikalaku mu chitot cha kusambish cha mivu.”

CHIPUL: Ov, Yesu udi chakin Nzamb?

CHAKUL: Bwat. Yesu kamanap ap pakemp anch ndiy wading wilikena ni Nzamb. Chinyim ni chinech, Yesu walejana tupamp tuvud anch wadinga mwinshin mwa Yehova. b Chilakej, Yesu wisambina piur pa Yehova anch Nzamb wam” ni “Nzamb [umwing kusu] wakin.” (Mateu 27:46; Yohan 17:3) Ching kusu muntu udia mwinshin ndiy ukutwisha kusadil mazu mudi minam pisambidinay piur pa mukwau. Mwin mudimu umutazukina mwant wa mudimu anch “mukurump wam” ap “ntakel” ukwet chakin kamu ndond ya mudimu ya pansh.

Yesu walejana kand anch wading ushalijadin ni Nzamb. Yesu walonda chisu chimwing kudi in kumupompat adinga arishishina ulabu wend anch: “Mu yijil yen afundil anch: ‘Anch uman wa atuman aad wilikan, yom yilondilau yidi yakin.’ Am nikat kwilejenap uman wam amwinam, chad Tatuku wantuma am ukat kwinlejen kand uman.” (Yohan 8:17, 18) Yesu ufanyidin kwikal ushalijadina ni Yehova. Ov, mutapu ik ukwau welau kuyiman mudi atuman aad? c

CHIPUL: Yesu wading kusu muntu muwamp?

CHAKUL: Bwat, wading upandakenamu kulemp nakash ni chinech. Yesu wading wij anch wasala midimu yivud ya usey mu kuwanyish kwa rusot ra Nzamb. Yikemp yawiy ey:

“Mwanend kapwokal [wa Nzamb].” (Yohan 3:18) Yesu wading wij kwadiokalay. Mwom wend chakin kamu wasambisha chisu chilemp nakash kurutu kwa kuvadik kwend pa divu. Ndiy walejana anch “Am nadiokala mwiur.” (Yohan 6:38TMK) Yesu wadinga chitangil chakusambish cha Nzamb ni wamukwasha mu kutang yom yikwau. Mudi muntu umwing kusu watangau kud Nzamb, Yesu watwisha kwitazuk amwinend anch “Mwanend kapwokal [wa Nzamb].”—Yohan 1:3, 14; Kolosay 1:15, 16.

“Mwan a muntu.” (Mateu 8:20) Yisu yivud Yesu wisambina piur pendendiy mud “Mwan a muntu,” nich kusadil dizu dimekena piswimp tupamp 80 mu Rusangu Ruwamp. Dizu dined dimekeshin anch ndiy wading kamu muntu ni kadingap Nzamb udjita mujimb wa antu. Mutapu ik washikenay Mwanend kapwokal wa Nzamb ku kuvadik mud muntu? Kusutil ku spiritu utumbila, Yehova washemunina mwom wa Mwanend mu divumu dia Mariy kajik mwin Yuda, ni kusal chakwel kwikala madikaj. Mudi chibudikin, Yesu wavadika uwanyidina ni pakad chitil.—Mateu 1:18; Luka 1:35; Yohan 8:46.

“Mulej.” (Yohan 13:13) Yesu wamekesha patok anch mudimu wend wamwinkishau kusal wading wa “kulejan rusangu ruwamp” piur pa Want wa Nzamb. (Mateu 4:23; Luka 4:43) Nich kwovikesh kwa pakampwil ni mu mutapu uswapela kutesh, walejan chirumburikina Want wa Nzamb ni chiukeza kusal mu kuwanyish rusot ra Nzamb.—Mateu 6:9, 10.

“Dizu.” (Yohan 1:1) Yesu wasala mudi muruu wa Nzamb—muntu wasadilay Nzamb mulong wa kupa rusangu ap yany kudi antu akwau. Yehova wamusadila Yesu chakwel apana rusangu Rend kudi antu pa divu.—Yohan 7:16, 17.

CHIPUL: Ov, Yesu ndiy wading Mesia washilaumu?

CHAKUL: Mwaning. Uprofet wa Bibil wasambela kulejan kwez kwa Mesia, ap Kristu, dijin dirumburikina “Uzizidilau many.” Muntu winou washilaumu ukez kwikal nich mudimu ujim nakash mu kuwanyish kwa rutong ra Yehova. Pa chisu chimwing, mband umwing mwin Samaria wamuleja Yesu anch: “Am nij anch, Kristu Uzizidilau Many ukez kwez.” Kupwa Yesu wamwakula anch: “Am, yam kamu ndiy, yam kamu nilondila ni yeyey.”—Yohan 4:25, 26.

Ov pinap padi uman kanang anch Yesu wadinga chakin kamu Mesia? Kudi yom yisatu yipanina uman, yiletin pamwin uman ukash, mudi chijingidij cha muny chikata kukwash kumujingunin muntu umwing kusu. Ov, yom yisatu yiney yikutwish kumujingunish Yesu?

Dijuku diend. Bibil wasambela kulejan anch Mesia ukwikal wa mu dijuku dia Aburaham kusutil mu dijuku dia David. (Disambishil 22:18; Kuseng 132:11, 12) Yesu wavadikina mu dijuku dia antu inay aad.—Mateu 1:1-16; Luka 3:23-38.

Uprofet wawanyina. Mikand ya Hebereu yikwet uprofet dikum ni yaad piur pa mwom wa Mesia pa divu, kuwejinaku ni tuyom tukemp tukemp piur pa kuvadik ni rufu rend. Yesu wawanyisha uprofet winou wawonsu. Pakach pau padi: Kuvadikin mu Betlehem (Mike 5:2; Luka 2:4-11), amutazuka kudiokal mu Idjibit (Ozey 11:1; Mateu 2:15), ni amujipa pakad kubukun difup diend ap dimwing (Kuseng 34:20; Yohan 19:33, 36). Kwadingap mutapu ukwau welay Yesu kutakel mwom wend mulong wa kuwambatanish ni yawonsu yadinga yiswiridinau chakwel kuwanyish uprofet wawonsu wa Mesia. d

Uman wa Nzamb amwinend. Pavadikay Yesu, Nzamb wayituma aruu a mwiur chakwel ayileja atufung anch Mesia wavadik kal. (Luka 2:10-14) Tupamp tuvud pa chirung cha mudimu wa Yesu, Nzamb amwinend mwiur, wamekesha anch umwitiyin Yesu. (Mateu 3:16, 17; 17:1-5) Yehova wamutwishisha Yesu kusal yilay yijim, yamekesha uman ukwau anch Yesu wading Mesia.—Midimu 10:38.

CHIPUL: Ov, mulong wak Yesu wamana mar ni kufa?

CHAKUL: Yesu, muntu wakad chitil kafanyinap kuman mar. Chikwau kand kafanyinap kumupampin pa mutond wa mar mud mpongarik ni kufa rufu ra usany. Yesu wasambela kwijik mar minam ni waziyila ku chinech amwinend.—Mateu 20:17-19; 1 Pita 2:21-23.

Uprofet wa Umesia wasambela kulond anch Mesia akez kumumesh mar ni kufa mulong wa kubwik yitil ya antu akwau. (Isay 53:5; Daniel 9:24, 26) Yesu amwinend walonda anch ndiy weza mulong wa “kupan kand mwom wend mulong wa kuyikwol antu avud.” (Mateu 20:28) Antu atekena ritiy mu usey wa dipandish dia chakupesh chend cha rufu ukwet ruchingej ra kupand ku chitil ni ku rufu ni kushakam chikupu mu Paradis pa divu. eYohan 3:16; 1 Yohan 4:9, 10.

CHIPUL: Ov, tukutwish kwitiyij chakin kamu anch Yesu wavumbuka kudiokal ku rufu?

CHAKUL: Mwaning. Yesu wachingejina anch akez kumuvumbul kudiokal ku rufu. (Mateu 16:21) Pakwez, chidi cha usey kwijik anch, Yesu ap in kufund Bibil kalondap anch ukez kuvumbuk ku usu wa chitangil bwat. Chitongijok mudi chinech chikwikal chinyim ni ritiy. Pakwez, Bibil ulondin anch: “Nzamb wamuvumbula kwikal mwom, wamukamunin ku ukash wa rufu.” (Midimu 2:24) Anch twitiyij anch kudi Nzamb ni anch ndiy udi Sakatang wa yom yawonsu, pa chinech tukwet diyingish dia kashinsh dia kwitiyij anch ukumuvumbul Mwanend kudiokal ku rufu.—Hebereu 3:4.

Ov, kudi uman wa kuchingejin anch Yesu wavumbuka? Shinshikin ulondwilaku.

Uman wa atuman imenap ni mes mau. Mu mivu piswimp ni 22 kupwa kwa Yesu kufa, kambuy Paul wafunda anch kwading atuman 500 imenap ni mes maur kuvumbuk kwa Yesu ni avud pakach pau ading achikwet mwom pafunday Paul. (1 Korint 15:6) Chiswapel kushadish uman wa kaman umwing ap aad, pakwez nany ukutwisha kulik uman wa atuman 500 imenap ni mes mau?

Atuman a kashinsh. In kwilej a Yesu a kusambish—ading mu mwikadil wa pakampwil wayikwasha kwijik mutapu yom yasadika chakin kamu—alejana pakad wom anch Yesu amuvumbula. (Midimu 2:29-32; 3:13-15) Chakin, awiy amana anch kwitiyij mu divumbuk diend kudi kwa usey ku ritiy ra mwin Kristu. (1 Korint 15:12-19) In kwilej inay ading tayad ni kufa pa ndond pa kulik ritiy rau mud Yesu. (Midimu 7:51-60; 12:1, 2) Ov, wij muntu kanang witiyina amwinend kufa mulong wa chom chijau anch cha makasu?

Twashinshikin kal yakul ya Bibil kusutil ku yipul yijim musamban piur pa Yesu. Yakul yiney yitulejin patok chidiay Yesu. Pakwez ov, yakul yiney yidi ya usey kamu? Ap, yimekeshin kushalijan ni yiusotina kwitiyij piur pa Yesu?

[Mazu madia kwishin kwa paj]

a Mulong wa kwisamb piur pa mutapu ushalijadina rusangu ruwamp ra Bibil nich mikand ya makasu yafundau piur pa Yesu, tal mutu wa mulong “ Les évangiles apocryphes : des épisodes cachés de la vie de Jésus ? ”, mu Chinong cha Kalam cha pa Ndol 1, 2012, pa paj wa 18-19, mu Français.

b Mu Bibil, Yehova didi dijin dia Nzamb.

c Chakwel wisambina kachom pa kachom, tal mutu wa mulong “ Conversation avec un Témoin de Jéhovah : Jésus est-il Dieu ? ”, Chinong cha Kalam cha pa Ndol 1, 2012, pa paj wa 20-22, mu Français.

d Piur pa uprofet umwing wawanyina padiay Yesu, tal pa paj wa 200 wa buku Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil?

e Chakwel utana jinsangu jikwau piur pa usey wa difut dia rufu ra Yesu, tal shapitre wa 5 wa buku Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil?