Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Ov, Ukwetany “Muchim wa Kumwijik” Yehova?

Ov, Ukwetany “Muchim wa Kumwijik” Yehova?

“Nikez kayinkish [muchim wa] kwijik anch, am, yam [Yehova]. Chad awiy akez kikal antwam.”—JER. 24:7.

1, 2. Ov, mulong wak antu amwing asotining kudia nfung?

USOTINING kudia nfung, jiswila bil anch jiumina? Antu avud akat kudim nfung jakudia mu jindond jivud. In Yuda a pasak amana usey wa dibuj dia mutond wa nfung. (Nah. 3:12; Luka 13:6-9) Mwi nfung muding kamoj, ma antioxydant, ni mungu; chawiy lel, antu amwing alondining anch yiney yiwapin mulong wa muchim.

2 Yehova ukat kufanikesh nfung nich muchim. Nzamb kadingap ni kurumburil piur pa usey wa kudia nfung. Wading ni kulond mu chifanikesh. yilondinay kusutil kudiay muprofet Jeremiy yikwet usu pa muchim wey ni muchim wa akatish ney. Anch twashinshikin pa chom chilondinay, tongin bil pa chikutwisha kurumburik kudi in Kristu.

3. Ov, nfung jisambidinau mu Jeremiy shapitre wa 24 jirumburikin ik?

3 Shinshikinany amboku pa chom chimwing chalonday Nzamb pa chirung cha Jeremiy piur pa nfung. Mu muvu wa 617 K.C.C., muchid wa in Yuda wading mu mwikadil uyimp wa muspiritu. Nzamb wapana chishimushimu piur pa yom yela kushiken kurutu, wayifanikesha nich mitapu yaad ya nfung—nfung “jiswila nawamp” ni nfung “jiyimp.” (Tang Jeremiy 24:1-3.) Nfung jiyimp jading jirumburikin Mwant Sedekias ni antu akwau mudi ndiy arisha nich yisal yiyimp ya Mwant Nebukadinezar ni yisak yend ya njit. Pakwez chading nchik piur pa Ezekiel, Daniel ni arund nend asatu adinga mu Babilon, ni in Yuda atwalau kwinikwa? Awiy ading mudi nfung jiswila nawamp. Atushal pakach pau afanyidina kuchirik chakwel atungirila Yerusalem ni tempel wend, wela kwikalaku chisu chimwing.—Jer. 24:8-10; 25:11, 12; 29:10.

4. Ov, dikasikesh ik tukutwisha kutanin mu yalonday Nzamb piur pa nfung jiswila nawamp?

4 Yehova wayileja antu afanikeshay nich nfung jiswila nawamp anch: “Nikez kayinkish [muchim wa] kwijik anch, am, yam [Yehova]. Chad awiy akez kikal antwam.” (Jer. 24:7) Wawiy mufund ujim wa mutu wa mulong winou, ni ukasikeshin mud ik! Nzamb usotin kuyinkish antu ‘muchim wa kumwijik’ ndiy. Pinap “[muchim]” urumburikin mwikadil wa muntu. Ey usotin chakin kamu kwikal ni muchim winou ni kwikal kand pakach pa antwend. Mulong wa kwikal nich muchim winou chifanyidin kwilej ni kusadil Dizu diend, kukarumuk ni kupan mwom wey kudi Nzamb, ni kutambul dibatish mu dijin dia Tatuku, dia Mwan, ni dia spiritu utumbila. (Mat. 28:19, 20; Mid. 3:19) Chitwishikin walondula kal jinzau jinej, ap ukutwish kukumangan pakad kujing ni Atuman a Yehova ni mwi njil ya kusal mwamu.

5. Ov, chidi nchik piur pa muchim wisambidinay Jeremiy?

5 Ap anch twalondwil jinzau jimwing pakach pa jinej jawonsu, tufanyidin kushinshikin pa mwikadil wetu. Ukutwish kuman mulong wak pa yiney yawonsu Jeremiy wafunda piur pa muchim. Ma shapitre mamwing ma Mukand wa Jeremiy misambidin piur pa michid yikwau, pakwez manans majim misambidina piur pa muchid wa in Yuda pa chirung cha kuyikel kwa ant end atan. (Jer. 1:15, 16) Mwaning, Jeremiy wafunda pakampwil piur pa amakundj, amband, ni an adinga mu urund wa kwipan kudi Yehova. Angakau atonda kwa kwisotil chakwel ikala muchid udia mu urund winou. (Kub. 19:3-8) Pa chirung cha Jeremiy, antu itiyija kwipan kudi Nzamb. Awiy alonda anch: “Tukat kwez kudi [Yehova], mulong ndiy udi Nzamb wetu.” (Jer. 3:22) Pakwez, chom ik utongina piur pa mutapu wadinga mwikadil wa muchim wau?

OV, CHIDI CHA USEY KUBARIL MUCHIM WA CHIFANIKESH?

6. Ov, mulong wak tufanyidin kushinshikin pa chom chalonday Nzamb piur pa muchim?

6 Amingang a katat akat kusadil tekinoligi wa piur nakash chakwel amana mwikadil wa muchim ni mutapu usadila. Pakwez, Yehova ukutwish kusal yom yivud mudi mwasalay pa chirung cha Jeremiy. Nzamb ukwet ngikadil ya pakampwil, mudi mulejena mazu mend anch: “Kwikil chom chikata kudimban mudi muchim wa muntu, muchim uyedil wakad kutwish kuyerik. Yam, [Yehova], nikata kusand manangu ma muntu, . . . nikat kupan kudi muntu mwawonsu mudi mudia mwom ni yisalijok yend.” (Jer. 17:9, 10) “Kusand manangu ma muntu” kwitinap kushinshikin kwa umwingang kwa muchim wakashinsh ukutwisha kubul tupamp piswimp mamiliyon masatu mu mivu 70 ap 80. Pakwez, Yehova wisambina piur pa muchim wa chifanikesh. “Muchim” winou urumburikin yawonsu yidia mukach mwa muntu amwinend, kuwejaku ni maku, yitongijok, mwikadil, yaku, ni jintong jend. Ukwet muchim wa mutapu winou. Nzamb ukutwish ku ushinshikin, niyey ukutwish kusal mwamu.

7. Ov, mutapu ik wisambinay Jeremiy piur pa muchim wa chifanikesh wa Yuda avud pa chirung chend?

7 Mulong wa kwirijek ku kushinshikin kwinouku, tufanyidin kwiyipul anch, ‘Ov, wisu wadinga mwikadil wa muchim wa chifanikesh wa in Yuda avud pa chirung cha Jeremiy?’ Chakwel twakula, shinshikinany dizu dimwing diafunday Jeremiy: ‘In Isarel awonsu kayilap ku mukand wa ku muchim.’ Ndiy kisambidinap piur pa kuya ku mukand wa amakundj in Yuda, mulong ndiy walejana anch: ‘Chisu chikeza kez nikez kayilej antu awonsu kadimu ayila ku mukand pakwez adandamedina kwikal akad kuya ku mukand!’ Chawiy lel, ap amakundj in Yuda aya ku mukand ading akad ‘kutwal ku mukand wu ku muchim.’ (Jer. 9:25, 26) Ov, chinech charumburikin ik?

8, 9. Ov, michim ya in Yuda avud yayipa mutapu ik, ni chom ik chafanyidinau kusal?

8 Tutanin kand chom chikwau chirumburikina kwikal nich ‘muchim wakad kutwal ku mukand’ mu chom chayilejay Nzamb in Yuda chakwel asala: “En, in Yuda, ni in Yerusalem, lamany manswik miwasukanya ni yamam, [Yehova] wen, chad wipanany kudi am. Chamwamu ujim wam ukez kakwoshany . . . mulong wa kuyip kuwasalanya.” Pakwez, kwisu kwadiokila yisal yau yiyimp? Mukach, mu muchim wau. (Tang Marko 7:20-23.) Mwaning, kusutil Jeremiy, Nzamb walejana mu mutapu wakin musul wa uyimp wasalau kud in Yuda. Muchim wau wabwambwila nich kwitutul. Yibachikin ni yitongijok yau yadingap yimusangareshina. (Tang Jeremiy 5:23, 24; 7:24-26.) Nzamb wayileja anch: “En, in Yuda, ni in Yerusalem, lamany manswik miwasukanya ni yamam, [Yehova] wen, chad wipanany kudi am.”—Jer. 4:4; 18:11, 12.

9 Chawiy lel, in Yuda a pa chirung cha Jeremiy adinga nich kuswir kwa kubaril muchim wa mu chifanikesh—‘kutwal muchim wau ku mukand’—mudi mwasalau antu a pa chirung cha Moses. (Kuv. 10:16; 30:6) ‘Kudiosh yikit yidia ku michim yau’ kurumburikin kwipuk yom yikangeshina michim yau kwitiyij—yitongijok, yovil, ap yibachikin yau yadinga yakad kwambatan ni ya Nzamb.—Mid. 7:51.

‘MUCHIM WA KUMWIJIK’ NLEL UNOU

10. Mudi mwalejanay David, ov, chom ik tufanyidina kusal?

10 Tukutwish kujikitish mud ik pa kuman anch Nzamb utwinkishin manangu mu muchim wa chifanikesh! Pakwez antu amwing akutwish kwiyipul anch: ‘Pakwez, mulong wak chinech chikutwish kuyital atuman a Yehova nlel unou?’ Chirumburikinap anch in Kristu avud adia mu yikumangen akat kusal uyimp ap ikadil kal mudi “nfung jiyimp,” mudi mwadingau in Yuda avud bwat. Pakwez, nlel unou atushalapol a Nzamb ipanin kal kudi Nzamb, ni adi antu ishitwila. Chikwau kand, amekeshin malembil masalay David kudi Yehova anch: “Mpapata A Nzamb, wijik muchim wam; mpaka, wijik yitongijok yam. Ntalamu bil anch mu am mudi chom chiyimp.”—Kus. 17:3; 139:23, 24.

11, 12. (a) Ov, mulong wak muntu ni muntu pakach petu ufanyidin kushinshikin pa muchim wend amwinend? (b) Ov, chom ik chikezay Nzamb kusal?

11 Yehova usotin anch muntu ni muntu pakach petu ashikena ni adandamena mu mwikadil witiyijinay. Piur pa antu atentamina, Jeremiy witiyija anch: “Pakwez ey, [Yehova] Mwin Dikand, ukat kuyipak antu nich kutentam. Wij michim yau ni yitongijok yau.” (Jer. 20:12) Anch Mwin dikand diawonsu ukat kupak ap michim ya antu atentamina, ov tufanyidinap kwipak ayinetu nich kashinsh? (Tang Kuseng 11:5.) Pitusadila mwamu, tukutwish kujingunin mwikadil, rutong, ap chovil chikash chitufanyidina kushinshikin. Tukutwish kwitiyij anch kudi chom chimwing chisadina anch muchim wetu ulika kwitiyij, chom chimwing chidia mudi ‘chikit chidia ku muchim wetu,’ chitumena anch chifanyidin kuchidiosh. Chinech chikutwish kwikal kubaril kwa muchim mu chifanikesh. Anch witiy anch chiwapin kushinshikin muchim wey wa chifanikesh, ov chom ik ukutwisha kuchingejin? Ni mutapu ik ukutwisha kukarumun yom yimwing?—Jer. 4:4.

12 Chom cha kashinsh chiwiy ech: Tufanyidinap kuchingejin anch Yehova atushindila chakwel tukarumuka. Ndiy walonda piur pa “nfung jiswila” anch ukez ‘kayinkish [muchim wa] kumwijik.’ Ndiy kalondap anch ukez kuyishindil chakwel akarumuna michim yau. Awiy aswiridina kusot kwikal nich muchim wa kutesh malejan amekesha anch ading amwij Nzamb. Ov, tukutwishap kwikal nich kuswir kwa kusal chilik chimwing?

Kushinshikin muchim ni kudiosh maku mayimp kukez kulet yiyukish

13, 14. Ov, muchim wa mwin Kristu ukutwish kumusal nayimp mu mutapu ik?

13 Yesu walonda anch: “Mulong mu muchim mwa muntu mwawiy mukata kubudik yitongijok yiyimp yikata kumutwal ku kujipan, ni kwimik dis, ni kusal yom yikwau yiyimp, ni kwiy, ni kulond makasu, ni kuyitwambil antu akwau.” (Mat. 15:19) Chimeken patok anch, ang muchim wa mukadivar wamubachika ku kusal masandj ap ku kusotan ni washal pakad kukarumuk, ukutwish kudandamen kushadish dilau dia Nzamb. Chikwau kand, ap muntu wakad kusal uyimp winou ukutwish kusal anch yitongijok yiyimp yikala mu muchim wend. (Tang Mateu 5:27, 28.) Anch chidi mwamu, kwishinshikin ayinetu kudi kwa usey. Anch washinshikin mu muchim wey, ov ukutwish kutan yovil yiyimp pantaliken ni muntu wa mujimbu ukwau, yovil yikisinay Nzamb ni yifanyidina kwipuk?

14 Ap anch mukadivar ‘kajipinap’ muntu, ukutwish wamutekin mbay nend mwin Kristu rukuny mu muchim wend ni kushiken ku kumukis. (Lev. 19:17) Ov, ukez kusal usu wa kudiosh mu muchim wend yovil yiney yikutwisha kusal anch muchim wend ukanganya kwitiyij?—Mat. 5:21, 22.

15, 16. (a) Let chilakej piur pa mutapu ukutwishay mwin Kristu kwikal nich ‘muchim wakad kutwal ku mukand.’ (b) Ov, mulong wak utongin anch ‘muchim wakad kutwal ku mukand’ ukez kumwovish Yehova kuyip?

15 Pakwez, in Kristu avud kakwetap ‘mulong winou mu muchim’ wau. Chikwau kand, Yesu wisambina kand piur pa “yitongijok yiyimp.” Yidi yitongijok ap yaku yikutwisha kuyipish mikadil yivud ya mwom. Chilakej, muntu ukutwish kwikal nich yitongijok yiyimp piur pa kushinshaman kudi anamakwend. Pakwez, mwin Kristu ufanyidin ‘kuyikat’ anamakwend, kafanyidinap kwikal mudi antu avud aburedina rukat riner mu “machuku [minam] ma kwisudiel.” (2 Tim. 3:1, 3) Anch chitwishikin, tukutwish kupandikesh rukat riner. Antu avud ukutwish kuman anch ‘ukadivar upandiken yom yikwau.’ Chawiy chikatau kusal usu wa kuyilondin anamakwau chikalap nchik yikutwisha kuyishiken, akat kwitek pa ndond ya anamakwau anch ayisadil uyimp. Tongin bil piur pa yovil yikash yamekeshau kudi anamakwend a Dina pa yom yasalau. (Dis. 34:13, 25-30) Ni tongin bil pa mutapu wadinga muchim wa Abisalom, wamubachika chakwel amujipa mwanamakwend Amunon. (2 Sam. 13:1-30) Ov, yadingap “yitongijok yiyimp” yashikija ku milong yiney?

16 Chimeken patok anch, nlel unou in Kristu akin kakatap kujipan. Pakwez, ov, akutwish kukudish rukuny pantaliken ni mukadivar ap nambaz wasala uyimp pantaliken ni anamakwau ap atongidinau anch wasala mwamu? Akutwish pamwing ap kulik kumukwash mbay nau mukaritiy wamanau au anch wamumesha mar umwing wa anamakwau ap akutwish kulik kumwak ap pakemp. (Heb. 13:1, 2) Yovil yiney yiyimp ni kuburen kuyak antu akwau yimekeshin kuburen rukat ni yiwapinap. Mwaning, mwin kushinshikin michim ukutwish kuman chom chinech mudi ‘muchim wakad kutwal ku mukand.’ (Jer. 9:25, 26) Vurik antu ababeshau kudi Yehova anch: “lamany manswik miwasukanya ni yamam, [Yehova] wen.”—Jer. 4:4.

KUTAMBUL NI KULAM ‘MUCHIM WA KUMWIJIK’ NZAMB

17. Ov, wom wa Yehova utukwashin nchik kwikal nich muchim witiyina nawamp yisotinay?

17 Ov, chikwikal nchik anch washinshikin pa muchim wey wa chifanikesh ni waman anch witiyinap chiyul cha Yehova mudi muchifanyidina ni udi mu chilik kanang ‘wakad kutwal ku mukand’? Pamwing ap wajingunin wom wa muntu, kusot katumb ap mapit, ap kusot kwitutul ap want ipau. Ukutwishap kwikal muntu wa kusambish wa kuman yom yiney. (Jer. 7:24; 11:8) Jeremiy wafunda anch in Yuda pa chirung chend ading ni “michim yibwambwila yakad kuziyil.” Ndiy wafunda kand anch: “En kiwanlimishanyap am, ap anch natumap nchik ruvul wa musaj, ni chirung chawonsu cha ruvul.” (Jer. 5:23, 24) Ov, chinech chimekeshinap anch ukwash wa kudiosh ‘chikit ku muchim’ ukat kukudish wom ukash ni kusanger kwetu pantaliken ni Yehova? Kumwov Nzamb wom kukutwish kutukwash muntu ni muntu chakwel tutesha nawamp yisotinay Nzamb chakwel tusala.

18. Ov, kushilamu ik kwashilayimu Yehova kudi antu adia mu manswik masu?

18 Ni tukutwish kusal pamwing ni Yehova patwinkishinay ‘muchim wa kumwijik.’ Pakwez, chawiy chashilayimu anch ukez kuyisadil azizidilau many end mu manswik masu anch: “Am nikez katek yijil yam mukach mwau, nikez kayifund mu michim yau. Am nikez kikal Nzamb wau, niyau akez kikal antwam.” Ov, chidi nchik piur pa kumwijik ndiy chakin kamu? Wawejinaku anch: “Kwikil muntu wa pakach pau ukwikala nich chisend cha kumulej mwanamakwend chakwel amwijik [Yehova], mulong antu awonsu akez kangijik am kudiokal ku antu akemp djat ni ku antu ajim . . . Am nikez kayilikishin yitil yau, kinikez kavurikap kand kuyip kwau.”—Jer. 31:31-34. *

19. Ov, ruchingej ik ramushena rikwetau in Kristu akin?

19 Ap anch uchingejin mu machuku ma kurutu kutan yiyukish kusutil ku manswik masu mwiur ap pa divu, ufanyidin kusot kumwijik Yehova ni kwikal pakach pa antwend. Chakwel anch utambula yiyukish yiney afanyidin kulikishin yitil yey kusutil ku yakupesh ya Kristu. Anch usotin akulikishina, ufanyidin kuyilikishin antu akwau, ap kudi antu ukisinau nakash. Piudioshina ku muchim wey mayej mawonsu chinech chikez kwikal chom chiwamp mulong wa muchim wey. Ukez kumekesh anch usotin kumusadil Yehova ni kumwijik nawamp. Ukez kwikal mudi antu alejau kudi Yehova kusutil kudi Jeremiy anch: “Ukez kansurabany, chad ukez kantanany anch wansurabany nich michim yen yawonsu. Chakin, nikukulejany anch, ukez kantanany.”—Jer. 29:13, 14.

^ par. 18 Manswik masu amisambidin mu shapitre wa 14 wa buku Dieu nous parle par Jérémie.