Pinavadika, anvajam ading ni ka ferm kakemp mu ul wa Galice, udia pakach pa kwiyand ni kurand kwa Espany. Nading mwan wa kanying pakach pa an chinan. Ku chikumbu kwading kamu chisambu. Pa chisu chinicha mu Espany, chaku chading anch mu dijuku mudiokalaku ap mwan umwing chakwel andama ku seminer ap mu kuvan. Mu dijuku dietu, an asatu pakach petu awiy asala mwamu.

Pinikala ni mivu 13, naya kubombakan ni mwanamakwam mband mu kuvan ku Madrid. Ku kuvan muntu ni muntu wading kamu panrend. Kwadingap kwau urund​—ching kusu yijil, malembil, ni mbil jikash jikash. Pamanch nakash, twakumanganang mu egliz mulong wa kutongijok, ap anch yisu yivud manangu mam mading kwau kwindj. Kupwa, twawangang miminy ya chirelijon ni kusal mis, yawonsu yasadikang mu dizu dia Latin. Nateshangap kwam yom yivud ni niyovang anch Nzamb ud kulemp nakash niyamam. Dichuku diawonsu nading kwam amwinam zoong. Ap chisu natanijanang ni mwanamakwam mband, twelijanang kwetu ching anch “Walank Mariy utumbila nakash.” Amaser atwinkishang kusu kwau aminit 30 mulong wa kwambamb kupwa kwa kudia. Yom yading yishalijadin kamu nakash ni kwol kwetu kwadinga musangar! Nading niyovil anch nid kwam amwinam ni yisu yivud nadilang nakash.

Ap anch niyovang anch nidiap piswimp ni Nzamb, nachipa machip ni nikala maser pinawanyisha mivu 17. Mu win yakin, nasala kwam yom yading yingitinau kusal, pakwez kupwa kwa chisu chikemp nasambisha kwiyipul anch Nzamb wantonda kamu kusal mudimu winou. Amaser alondang yisu yivud anch antu idjidjekina mutapu winou akez kaya mu karung ka misiny! Ap mwamu nadandamena kwidjidjek. Nading nij anch Yesu Kristu kiyaurilangap ni antu; pakwez wadandamena kufundish ni kuyikwash antu. (Mateu 4:23-25) Pinikala ni mivu 20, namanap kwam usey wa kudandamen kwikal maser. Cha kushimok, maser wa piur wanleja anch ang nidandamedin kwidjidjek, nifanyidin kuya pakad kulab. Natong wova wom anch nikutwish kuyipwit amaser akwau. Chawiy nadiokala mu kuvan.

Pinachirika ku chikumbu, anvajam kanfishap nich. Pakwez mulong kwadingap mudimu wa kusal mu ul, nashemunikina mu Alemany mwading mushichay mpanyam umwing. Wading mu chisak chimwing cha in Kominist adiokala mu Espany. Niyovang nawamp pakach pa antu inay ading arishidina mbil ja in kusal mudimu ni ja amband. Chawiy nikala mwin Kominist ni natijana ni ikundj umwing wa mu chisak chinech. Napanang mikand ya in Kominist ni twendanganang mu ma balibal mulong wa kurishin mbil ja ukominist, natongang anch nading nisadin chom chiwamp.

Pakwez mu kusut kwa chisu, naziya kand nakash. Namana anch in Kominist kalimishangap kwau yom yading yifundishinau. Kuziy kwinoku kwapandakana kand mu muvu wa 1971 poshau ansand amwing a mu chisak chetu ma Biro ma Espany mading mu Francfort, mwi ngand ya Alemany. Asala mwamu mulong wa kumekesh kuburen kutentam kwa antakel a Espany. Pakwez namana anch wading mutapu uyimp wa kumekesh anch kadingap kasangaredina yom yasalau antakel.

Pinavala mwanam wakusambish, namuleja nfumwam anch nikimbin kulikap kukumangan ku yikumangan ya in Kominist. Niyovang anch nid amwinam nakash mulong kwikil ap murund nam umwing weza kwintal am ni mwanam. Nasambisha kwiyipul piur pa chitongijok cha mwom. Ov, chading kamu cha usey kusal usu wa kuyikarumun antu?

Mu muvu wa 1976, Atuman aad a ngand ya Espany akokala kwol kwam ni anginkisha mikand yimedina pa Bibil. Pezau kand kapamp kakwau, nasambisha kuyipomp yipul piur pa mar, kulik kwilikan kwa antu, ni kuburen kutentam. Nashimoka nakash pakulau ku yipul yam yawonsu kusutil Bibil! Pakad kulab, nitiya kwilej Bibil.

Kwinsambishin nasangera kwilej mulong wa kwijik kwau yom. Pakwez yom yaswimpa pitwasambisha kukumangan am ni nfumwam ku yikumangan ya Atuman a Yehova ku Chot cha Want. Pa chisu chinicha, twading ni an aad. Atuman ezang kutusend ni yisu yimwing atukwashang kuyilam anetu chisu cha yikumangan. Nasambisha kuyikat Atuman.

Ap mwamu, nading nidjidjekinaku piur pa relijon. Nakwata mupak wa kuya kutal dijuku diam mu Espany. Mantwam wading mwimpel wasala usu wa kwinziyish chakwel nilika kwilej Bibil. Pakwez Atuman a kwinikwa ankwasha nakash. Asadina Bibil mulong wa kwakul yipul yam, mud mwasalangau Atuman a mu Alemany. Chawiy nakwata mupak anch nikudandamen kand kwilej Bibil anch nachirik mu Alemany. Ap anch nfumwam wakwata mupak wa kulik kwilej Bibil, pakwez am nadandamena. Mu muvu wa 1978, ambatisha ni nikala Kaman wa Yehova.

Ronganyin rakin ra uyakin wa Bibil rankwasha kwijik chitongijok cha mwom ni rikat kwintakel mu mwom. Chilakej, 1 Pita 3:1-4 uyikasikeshin amband ‘kuyiziyil’ anfumwau nich “kalimish” ni kukudish “muchim udimukina wa kwitudish. . . ukwet[a] usey upandakena kujimb kurutu kwa Nzamb.” Mbil mud jinej jankwasha kwikal mband muwamp ni maku muwamp.

Kwasut kal mivu 35 kudiosh nidia Kaman. Nikwet musangar wa kumusadin Nzamb mu dijuku diakin dia mu spiritu, ni nisanger nakash mulong anam anying pakach pa an atan niyau ad Atuman.