Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE WA 7

Ukwatining Mwom Nich Usey Mudi Muukwatiningay Nzamb?

Ukwatining Mwom Nich Usey Mudi Muukwatiningay Nzamb?

‘Kudi ey kwawiy kudia musul wa mwom.’ —KUSENG 36:9.

1, 2. Chipan ik cha usey chatwinkishau kudi Yehova?

YEHOVA wamwinka muntu mwawonsu chipan chipandakena kuwap. Chidi chipan cha mwom. (Disambishil 1:27) Ukatin anch twikal ni mwom uwamp. Chawiy warijeka mbil mulong wa kutufundish mutapu tukutwisha kukwat mipak yiwamp. Tufanyidin kusadin mbil mulong wa kutukwash “kwauril” yom yidia ‘yiwamp ni yiyimp.’ (Hebereu 5:14) Anch twasal mwamu, tukat kulikidil Yehova atufumba mulong wa kutong nawamp. Mulong tushich kukwatijan ni mbil ja Nzamb ni kuman mutapu jikata kusal anch mwom wetu wikala uwamp, tukat kushiken kuman mutapu jikweta kamu usey.

2 Mashakamin makutwish kukasikan. Yisu yivud kukutwish kwikal milong yakadau kamu kulejan patok mu yijil ya Bibil. Chilakej, tukutwish kuswiriken kukwat mipak piur pa mitapu ya kwiyokish yisadidinau mash. Mutapu ik tukutwisha kukwat mipak yikumusangaresha Yehova? Bibil ukwet mbil jitufundishina mutapu umeningay Yehova mwom ni mash. Anch twatesh mbil jinej, tukutwish kukwat mipak ya manangu ni kulam kom kawamp. (Jinswir 2:6-11) Katat, el tushinshikinany mbil jimwing pakach pa mbil jinej.

MUTAPU IK UMENINGAY NZAMB MWOM NI MASH?

3, 4. (a) Mutapu ik wamekeshay Nzamb chitongijok chend piur pa mash? (b) Mash mamekeshin ik?

3 Bibil utufundishin anch mash madi matumbila mulong mamekeshin mwom. Ni mwom udi wa usey kudi Yehova. Kupwa kwa Kain kumujip mwanamakwend, Yehova wamuleja anch: “Tesh, mash ma mwanchey michikanga pansh mamekanang kal kudi am.” (Disambishil 4:10) Mash ma Abel mading mamekeshin mwom wend; chisu chamujipau Abel kudi Kain, ndiy wajiyisha mwom wa Abel.

4 Kupwa kwa mabeb ma pa chirung cha Nowa, Nzamb wayileja antu anch akutwish kudia mbij. Pakwez walonda patok anch: “Ching kusu kangal kwez kudia mbij jikweta mwom, charumburik anch mash mau.” (Disambishil 9:4) Chijil chinech chiyitadin an awonsu a Nowa, kuwejaku niyetu. Chimeken patok anch, kudi Yehova, mash mamekeshin mwom. Niyetu wawiy mutapu tufanyidina kuman mash.—Kuseng 36:9.

5, 6. Mutapu ik wamekesha chijil cha Moses chitongijok cha Yehova piur pa mash?

5 Mu Chijil cha Yehova chamwinkishau Moses, Yehova walonda anch: “Muntu mwawonsu . . . anch wez wadia mash, ap mash ma mutapu ik, nikez kupompatijan nend mwin kudia mash minam. Am nikez kumudiosh pakach pa ayend. Mulong mwom wa mujimbu [uding] mu mash.”—In Levi 17:10, 11.

6 Chijil cha Moses chalonda anch ang muntu wajip nnam mulong wa kudia, wafanyina kwichil mash pansh. Chinech chamekesha anch mwom wa nnam wachirik kal kudi Sakatang wau, Yehova. (Kuvurik Yijil 12:16; Ezekiel 18:4) Pakwez Yehova kadingap uchingejin anch in Isarel ichila mash mawonsu djat ni ka dinans ka nsudien chisu chikatwilau nnam pa uminy. Mulong ading afanyidin kudjish mash mu chilik chiwanyididina, afanyina kudia mbij ni kom kawamp. Kusutil kulimish mash ma nnam, amekesha anch alimishin Musul wa mwom, Yehova. Chijil chading chiyilejin kand in Isarel kupan nnam mudi yakupesh mulong wa kubwik yitil yau.—Tal Mazu ma Kwinsudiel 19 ni 20.

7. Mutapu ik wamekeshay David kalimish mulong wa mash?

7 Tukutwish kuman usey wa mwom kusutin chom chasalay David pading parishinay nau in Filistin. Antu a David amana anch wading wovang kal impu, chawiy aya mutambu wa ubaj wa akankuny nau ni ateka mwom yau mu ubaj mulong wa kumuvitin mem. Pakwez chisu chamuletinau David mem, walika kumana ni “wamichila kudi [Yehova].” David walonda anch: “Chakapul chaya mwa kudi am anch nasal mwamu, A! [Yehova] ov, nikutwish kuna mash ma antu inay aya apan mwom yau?” David wijika usey ukweta mwom ni mash kudi Nzamb.—2 Samwel 23:15-17.

8, 9. Mutapu ik ufanyidinau in Kristu a nlel kuman mash?

8 Chisu cha in Kristu a kusambish, antu a Nzamb kapanangap kand yakupesh ya annam. Pakwez adandamena kwikal ni chitongijok chiwamp piur pa mash. ‘Kwipuk . . . mash’ chading Chijil chimwing pakach pa yijil yikemp yayitay Yehova in Kristu kulam. Chading kand cha usey kwipuk kusal masandj ap kwifukwil akish.—Midimu 15:28, 29.

Mutapu ik nikutwisha kurumburil mupak wam piur pa kusadil yikunku yikemp yikemp ya mash?

9 Yidi kand chilik chimwing nlel. Mulong tudi in Kristu, twij anch Yehova ndiy Musul wa mwom ni mwom yawonsu yadiokala kudi ndiy. Twij kand anch mash madi matumbila ni mamekeshin mwom. Chawiy tufanyidin kushinshikin mbil ja Bibil chisu tukwatin mupak win wawonsu piur pa mitapu ya kwiyokish yisadidinau mash.

KUSADIL MASH KWA CHIMWINGANG

10, 11. (a) Mutapu ik umeningau Atuman a Yehova kutekan mash ap yikunku yinying yijim ya mash? (b) Mipak ik yifanyidinay mwin Kristu mwawonsu kukwat?

10 Atuman a Yehova ij anch ‘kwipuk . . . mash’ kwitin yom yivud kusutamu kwau ching kulik kumadia ni kumana. Chirumburikin anch chifanyidinap kutek mash mu mujimbu wetu mu mitapu yin yawonsu. Charumburik anch tufanyidinap kwitekish mash ap kulam mash metu pa ndond mulong wakututekam kand. Chitin kand kulik kwitiy kwitekish yikunku yinying yijim ya mash—globules rouges, globules blancs, plaquettes, ni plasma.

11 Mu mitapu yimwing ya kwok ya chimwingang, yikunku yiney yijim yinying ya mash ayauriling mu yikunku yikemp yikemp ya mash (fractions sanguines). Mwin Kristu mwawonsu ufanyidin kukwat mupak anch ukwitiy ap bwat yikunku yiney yikemp yikemp. Mwin Kristu mwawonsu ufanyidin kand kukwat mupak anch ukwitiy ap bwat mitapu ya kusadin mash mudi hémodialyse, hémodilution, ni kuking ma cellules mitapu yiney yawonsu yitina kumuchirishin muntu mash mend pakad kumalamin mwi ndond kanang.— Tal Mazu ma Kwinsudiel 21.

12. (a) Mulong wak mipak yitina kom ketu yiding ya usey kudi Yehova? (b) Mutapu ik tukutwisha kukwat mipak ya manangu piur pa mitapu ya kwiyokish?

12 Ov, Yehova ukat kubanginang mipak tukwatina kukwatijan ni kom ketu? Mwaning, ubangidining. Yehova ukat kubangin yitongijok ni manangu metu. (Tang Jinswir 17:3; 24:12.) Anch chidi mwamu, chisu tukwatina mupak piur pa mutapu wa kwiyokish, tufanyidin kumwit Yehova umutakel wend ni kupwa kukimb mutapu wa kwiyokish. Mwamu, tukusadin kom kafumbinau kudi Bibil mulong wa kukwat mupak. Tufanyidinap kuyipul antu akwau yom yelangau kusal pa ndond yetu ni antu akwau niyau kafanyidinap kutushindil kukwat mipak. Mwin Kristu mwawonsu ‘ukusend chisend chend.’—Galatia 6:5; Rom 14:12.

YIJIL YA YEHOVA YIMEKESHIN RUKAT REND KUDI ETU

13. Yom ik twilejina piur pa yijil ni mbil ja Yehova piur pa mash?

13 Yom yawonsu yitwitinay Yehova kusal yidi mulong wa uwamp wetu ni yimekeshin rukat rend kudi etu. (Kuseng 19:7-11) Pakwez tukumuziyinangap kwetu anch mulong yijil yend yidi mulong wa uwamp wetu. Tumuziyidin mulong tumukatin. Rukat retu mulong wa Yehova ritubachikin kwipuk kwitekish mash. (Midimu 15:20) Kusal mwamu kuchidijining ukash wetu wa mujimbu. Antu avud nlel ij ubaj udiokila ku kwitekish mash, ni adokiter avud ij anch kumubaril muntu pakad kumutek mash kuding kwa usey mulong wa ayej au. Chidi chakin anch jinjil ja Yehova jidi ja manangu ni ja rukat.—Tang Isay 55:9; Yohan 14:21, 23.

14, 15. (a) Yijil ik yapanay Yehova kudi antu end mulong wa kuyiking? (b) Mutapu ik tukutwisha kusadin mbil jidia mu yijil yiney?

14 Yijil ya Nzamb yidingaku chisu chawonsu mulong wa uwamp wa antu end. Yehova wayinkisha in Isarel a pasak yijil mulong wa kuyichidij ku ubaj ukash. Chilakej, chijil chimwing chading chilondin anch ang muntu watung chikumbu cha etaj ufanyidin kutek jinkwatish chakwel muntu kangal wapalikaku. (Kuvurik Yijil 22:8) Chijil chikwau chading piur pa annam. Anch muntu ukwet ngomb ikwal urumbangena, ukwet chisend cha kumulam chakwel kangal wamusal muntu nayimp ap kumujip. (Kubudik 21:28, 29) Anch mwin Isarel walik kuziyin ku yijil yiney, amufishang nich anch muntu wafa.

15 Kusutil yijil yiney tukutwish kuman anch mwom ukwet usey nakash kudi Yehova. Kwijik yom yiney kukwet usu ik padi etu? Tufanyidin kumekesh anch tulimishin mwom kusutin mutapu tulamina chikumbu, nking, motak ni mutapu tukata kuwendish, ni mutapu tutondina kwipuwangej. Antu amwing, pakampwil ansand, akat kutong anch kwamwamu chom chiyimp chikutwisha kuyishiken, chawiy akat kusal yom pakad kutongin ubaj ukwikalaku. Pakwez kiwawiyap mutapu ukatinay Yehova anch tusala. Ukatin anch tumana mwom wetu ni wa antu akwau mudi chom cha usey.—Mulej 11:9, 10.

16. Mutapu ik umeningay Yehova kudiosh madikaj?

16 Mwom wa muntu mwawonsu udi wa usey nakash kudi Yehova. Ap wa mwan uchidia mwivum udi wa usey kudi ndiy. Mu Chijil cha Moses, anch muntu wamudjukul mband ukweta madikaj chad ndiy ap mwan wafa, Yehova wafanyina kumufish nich mudi mwin kujipan pakad kwijik. Chinech chirumburikin anch ap anch wading akisidan, mwom wa muntu wajipangau afanyina kuufut. (Tang Kubudik 21:22, 23.) Kudi Nzamb, mwan uchidia mwivum udi muntu ukweta mwom. Mulong wijik kal yom yiney, utongin anch Yehova wiyoviling nchik piur pa kudiosh madikaj? Ey utongin nchik mutapu wiyovilingay Yehova pameningay akat kujip muvu ni muvu mamiliyon ma an achidia mwivum?

17. Yom ik yikutwisha kumukasikesh muntu mband wadiosha madikaj kurutu kwa kumwijik Yehova?

17 Chidi nchik anch mband wadiosha madikaj kurutu ijika chitongijok cha Yehova piur pa kudiosh madikaj? Ukutwish kwikal ni kashinsh anch Yehova ukumulikishin kusutin dishin dia chakupesh cha Yesu. (Luka 5:32; Efes 1:7) Mband warumbuka pasak kafanyidinap kudandamen kwifish nich anch witin kal dilikishin diakin. “[Yehova] udi mwin riy ni ranaken, . . . Mudi mudia kwingangel kulemp ni kurand, mwamu kand mwatwalay kuyip kwetu kulemp niyetwetu.”—Kuseng 103:8-14.

IPUK YITONGIJOK YIYIMP

18. Mulong wak tufanyidin kusal yawonsu tukutwisha kusal mulong wa kudiosh yitongijok yiyimp?

18 Kalimish mulong wa chipan cha Nzamb cha mwom kakat kusambishinang mu muchim. Chidi kand mwamu piur pa mutapu twiyoviling mulong wa antu akwau. Kambuy Yohan wafunda anch “Muntu mwawonsu umukisina mwanamakwend udi kabaaj mwin kujipan.” (1 Yohan 3:15) Kurutu kwa kwijik yom yiney, kumukis muntu mukwau kukutwish kushikij ku rukuny. Rukuny rikutwish kumushikij muntu kuyiburen antu akwau kalimish, kuyidimben makasu ap kukat anch afa. Yehova wij mutapu twiyoviling piur pa antu akwau. (In Levi 19:16; Kuvurik Yijil 19:18-21; Mateu 5:22) Anch twajingunin anch tukwet yitongijok yiyimp mulong wa muntu kanang, tufanyidin kusal usu nakash wa kudiosh yitongijok yiney.—Jakobu 1:14, 15; 4:1-3.

19. Mutapu umeningay Yehova chisum ufanyidin kwikal ni usu ik padi etu?

19 Kudi kand mutapu ukwau tukutwisha kumekesh anch tukwatin mwom nich usey. Mu Kuseng 11:5, twilejin anch Yehova ‘ukisin antu akatina chisum.’ Anch twatond kwipuwangej kwa chisum, tumekeshin anch tukatin chisum. Mulong wak kutek mu manangu metu mazu, yitongijok ni yipich ya chisum? Pa ndond pa kusal mwamu, tufanyidin kwizwish mu manangu metu ni yitongijok yishitwila ni ya chisambu.—Tang Filip 4:8, 9.

KANGAL WIYANDJIK MU YITENCHIK YAKAD KULIMISH MWOM

20-22. (a) Mutapu ik umenay Yehova mangand ma Satan? (b) Mutapu ik ukutwishau antu a Nzamb kumekesh anch ‘kadiap a mangand’?

20 Mangand ma Satan makatap kulimish mwom, ni Yehova umen anch makat kumwang mash. Mu yitot ya mivu, antu a chipolitik ajipikisha mamiliyon ma antu, kuwejaku ni atushalapol a Yehova. Mu Bibil, ant inay ayimekeshin mudi annam a chisum ni ayidiany. (Daniel 8:3, 4, 20-22; Kujingunik 13:1, 2, 7, 8) Mu mangand ma nlel, kulandish kwa mat kwikadil kal kwisak kujim nakash. Antu atanidinamu nakash mu kulandish kwa mat ma kujipan nich. Chakin, “ngand yakabuj yidi mu chikas cha Satan.”—1 Yohan 5:19, TMK.

21 Pakwez in Kristu akin ‘kadiap a mangand.’ Antu a Yehova kakwiyandjikangap mu milong ya politik ni ya njit. Ching mudi mutapu wakadiau kujipanang, kakatap kukwash yitenchik yin yawonsu yikata kujip antu. (Yohan 15:19; 17:16) Chisu chiyizengodinau, in Kristu kakatap kusal yom ni chisum. Yesu wafundisha anch tufanyidin kuyikat ap akankuny netu.—Mateu 5:44; Rom 12:17-21.

22 Relijon wajipeshin kal mamiliyon ma antu. Palondinay piur pa Babilon Mujim, ditenchik dia pa mangand mawonsu dia relijon wa makasu, Bibil ulondin anch: “Ni mash ma aprofet ni ma antu a Nzamb, ni ma awonsu ajipau pansh amatanina mu musumb winou.” Ov, wajingunin kal mulong wak Yehova utulejin anch: “Antwam, diokalany mu musumb winou”? Antu amwifukwidila Yehova kadiap kand mu relijon wa makasu.—Kujingunik 17:6; 18:2, 4, 24, TMK.

23. Chirumburikin ik ‘kudiokal’ mu Babilon Mujim?

23 Mulong wa ‘kudiokal’ mu Babilon Mujim yitin kushinshikin nawamp anch tusadinap kand kachom ap kamwing ka mu relijon wa makasu. Chilakej, tufanyidin kwikal ni kashinsh anch majin metu amadioshin kal pa lisit wa antu a mu relijon. Pakwez kudi yom yivud tufanyidina kusal. Tufanyidin kand kukis ni kulik yom yawonsu yiyimp yisadiningau mu relijon wa makasu. Relijon wa makasu ukat kulikidil ni kukasikesh kwijond, milong ya politik, ni ris. (Tang Kuseng 97:10; Kujingunik 18:7, 9, 11-17) Mudi chibudikin, mu kusut kwa mivu mamiliyon ma antu akat kufa.

24, 25. Mutapu ik kumwijik Yehova kutuletidin chisambu ni kom kawamp?

24 Kurutu tushikena kumwijik Yehova, muntu ni muntu wa pakach petu wakwasha mu yom kanang yiyimp yisadina mangand ma Satan. Pakwez katat twaswimpin kal. Twitiya kal difut ni kupan mwom yetu kudi Nzamb. Tudi mu ‘yirung ya kwipimish yidiokila kudiay Yehova amwinend.’ Tukwet chisambu ni kom kawamp, mulong twij anch tukat kumusangaresh Nzamb.—Midimu 3:19; Isay 1:18.

25 Ap anch twading mu ditenchik diakad kulimish mwom, Yehova ukutwish kutulikishin kusutil pa dishin dia difut. Tukat kusanger kamu chipan cha Yehova cha mwom. Tukat kumekesh kusanger kwetu kusutil kusal yom yawonsu tukutwisha kusal mulong wa kuyikwash antu akwau kwilej piur pa Yehova, kudiokal mu mangand ma Satan ni kusanger urund wa piswimp ni Nzamb.—2 Korint 6:1, 2.

YILEJA ANTU AKWAU PIUR PA WANT WA NZAMB

26-28. (a) Mudimu ik wa pakampwil wamwinkishau Ezekiel kudi Yehova? (b) Yom ik yitwitinay Yehova kusal nlel?

26 Mu Isarel wa pasak, Yehova wamuleja muprofet Ezekiel kuyibabesh antu anch Yerusalem wafanyina kusheshik pakad kulab ni kuyifundish yom yafanyinau kusal chakwel apanda. Anch Ezekiel walika kuyibabesh antu, Yehova wafanyina kumwazuk chisend cha mwom yau. (Ezekiel 33:7-9) Ezekiel wamekesha anch ulimishin mwom kusutil kusal yawonsu yafanyinay kusal mulong wa kupalangesh uruu wa usey.

27 Yehova watwinkishin kal chisend cha kuyibabesh antu adia mu mangand ma Satan makusheshau piswimp ap ni kuyikwash kumwijik Yehova mulong wa kupand mwi ngand yisu. (Isay 61:2; Mateu 24:14) Tukatin kusal yawonsu tukutwisha kusal mulong wa kuyilej antu akwau uruu. Tuchingejin kulond mudi mwalonday Paul anch: “Am nitokish kal ku mash ma antu awonsu. Mulong kinovap wom wa [kukulejany] en chiyul cha Nzamb chawonsu.”—Midimu 20:26, 27, TMK.

28 Kudi kand mashakamin makwau ma mwom mu tufanyidina kwikal ishitwila. El twisambinany mashakamin mamwing pakach pa mashakamin minam mu shapitre ulondwilaku ou.

In Kristu kakwiyandjikangap mu milong ya politik ni ya njit, ni kakatap kukwash yitenchik yin yawonsu yiletishina njit ni kujipan. Tuyikwashin antu kusutin kwambamb nau piur pa Uruu wa Want.