Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE WA 3

Tond Arund Amukatina Nzamb

Tond Arund Amukatina Nzamb

“Muntu ukata kwend ni in manangu niyend ukez kwikal mwin manangu.”—JINSWIR 13:20.

1-3. (a) Yom ik twilejina mu Jinswir 13:20? (b) Mulong wak tufanyidin kutond arund netu nich manangu?

WAMENAP kal mutapu ukatay bebe kuyishinshikin anvajend? Ap kurutu asambish kulond, ukat kulam yom yawonsu yikatay kuman ni kutesh. Payilay ni kupam, ukat kusambish kuyimburij anvajend pakad ap kusal usu. Chishimwokishenap kwijik anch amakurump akutwish niyawiy kutong ni kusal yom mudi yisadinau antu akatau kusutish nau chisu nakash.

2 Mu Jinswir 13:20, twilejinamu anch: “Muntu ukata kwend ni in manangu niyend ukez kwikal mwin manangu.” Pinap, dizu “kwend ni” muntu dirumburikin kusutish chisu ni muntu winou. Chinech chirumburikin yom yivud kulik kwau ching kwikal piswimp ni muntu winou. Mwin kwilej milong ya Bibil umwing walonda anch kwend ni muntu kwitin kand kumukat muntu winou ni kwikal ni yovil ya kwikal nend piswimp. Tukat kulondul yitongijok ya antu tukata kusutish nau chisu nakash, nakash anch tudi nau piswimp.

3 Arund netu akutwish kututwal mwi njil yiwamp ap mwi njil yiyimp. Jinswir 13:20 udandamedin anch: “Ukata kwend nau ayisup ukez kaman mar.” Mu dizu dia Hebereu, “kwend nau” antu kukutwish kurumburik ‘kuta urund’ nau antu inay, kushik ni paukukasikeshinanya urund winou. (Jinswir 22:24; Ankalansambu 14:20) Arund amukatina Nzamb, akutukasikesh kushal ashinshamena kudi ndiy. Mulong wa kutukwash kutond arund nich manangu, el twisambin antu a mutapu ik akatay Yehova kutond mulong wa kwikal arund nend.

ANANY ADIA ARUND A NZAMB?

4. Mulong wak yidi ntumb yijim kwikal murund nend a Nzamb? Mulong wak Yehova wamutazuka Aburaham anch “murund nam”?

4 Yehova, Mukaleng wa Mangand Mawonsu, utwinkishin mutapu wa kwikal arund nend. Yidi ntumb yijim. Yehova ukat kutondang arund nend nich manangu. Ukat kutond antu amukatina ni akweta ritiy mudiay ndiy. Shinshikin chilakej cha Aburaham. Wakata kamu kusal yom yawonsu mulong wa Nzamb. Tupamp tuvud, Aburaham wamekesha anch wading ushinshamen ni uziyidina. Washika ni piswimp ni kumulambul mwanend Isak. Aburaham witiya anch “Nzamb ukutwish kumuvumbul Isak kudiokal ku rufu.” (Hebereu 11:17-19; Disambishil 22:1, 2, 9-13) Aburaham wading ushinshamen ni uziyidina, chawiy Yehova wamutazuka anch “murund nam.”—Isay 41:8; Jakobu 2:21-23.

5. Mutapu ik ukatay Yehova kwiyov piur pa antu amushinshamedina?

5 Yehova uyikwatining arund nend nich usey. Arund nend akata kubangin piur pa kumushinshamen kusutamu yom yin yawonsu. (Tang 2 Samwel 22:26.) Adi ashinshamena ni amuziyidin mulong amukatin. Bibil ulondin anch Nzamb ‘udi mu urund ni antu atentamina,’ antu amuziyidina. (Jinswir 3:32) Yehova uyitazukin arund nend kwikal angendj a pakampwil a mu “mwinkand” wend. Uyitin kumwifukwil ni kumulembil chisu chawonsu.—Kuseng 15:1-5.

6. Mutapu ik tukutwisha kumekesh anch tumukatin Yesu?

6 Yesu walonda anch: ‘Anch muntu wankat am, ukulam dizu diam, ni Tatukwam ukumukat.’ (Yohan 14:23) Chawiy mulong wa kwikal murund nend a Yehova, tufanyidin kand kumukat Yesu ni yom yatulejay kusal. Chilakej, tukat kuziyin kwi mbil ja Yesu piur pa kulejan rusangu ruwamp ni kwikadish antu in kwilej. (Mateu 28:19, 20; Yohan 14:15, 21) Mulong tumukatin Yesu, tukat ‘kulondul kamu nzau jend.’ (1 Pita 2:21) Yehova ukat kusangar anch watuman tukat kusal usu wa kumwimburij Mwanend mu yom yawonsu tulondina ni tusadina.

7. Mulong wak tufanyidin kwikal ni kashinsh anch arund netu adi arund a Yehova?

7 Arund nend a Yehova adi ashinshamena, aziyidina ni amukatina Mwanend. Ov, tukat kutond arund mu mutapu ukatay kusal Yehova? Anch arund ney amwimburijin Yesu ni akwatiken mu kuyifundish antu akwau piur pa Want wa Nzamb, akutwish kukukwash kwikal muntu muwamp ni kushal ushinshamena kudi Yehova.

ILEJINA KUSUTIN YILAKEJ YA MU BIBIL

8. Yom ik ukatina piur pa urund wading pakach pa Rut ni Nawom?

8 Mu Bibil, tukutwish kutang yom yivud piur pa urund, mudi urund wading pakach pa Rut ni mawenend Nawom. Amband inay adiokala mu jingand kushalijan ni ading ni yaku ya chivadik yishalijadina, ni Nawom wading wapama kal nakash kumusutamu Rut. Pakwez ikala arund a piswimp mulong awonsu aad ading amukatin Yehova. Chisu chakimbay Nawom kudiokal mwi ngand ya Mowab ni kuchirik mu Isarel, “Rut wamudandakena mawenend.” Wamuleja Nawom anch: “Anamakwey akwikal anamakwam, ni Nzamb wey ukwikal Nzamb wam.” (Rut 1:14, 16) Rut wamwanakena nakash Nawom. Pashikau mu Isarel, Rut wasala mudimu ukash mulong wa kumukwash murund nend. Nawom wamukata Rut nakash ni wamwinka yiyul yiwamp. Rut wamutesha Nawom, mudi chibudikin, awonsu aad atambula yiyukish yivud.—Rut 3:6.

9. Yom ik yikushimwokishina piur pa urund wading pakach pa David ni Jonatan?

9 David ni Jonatan adi chilakej chikwau cha arund awamp ading ashinshamena awonsu kudiay Yehova. Jonatan wading umusutinamu David ku mivu pamwing ap 30 ni wading ni mutapu wa kwikal niyend mwant wa Isarel. (1 Samwel 17:33; 31:2; 2 Samwel 5:4) Pakwez, pateshay anch Yehova wamutondin kal David mulong wa kwikal mwant, kovap mukau ni karilap. Chawiy, Jonatan wasala usu wend wawonsu mulong wa kumukwash David. Chilakej, padingay David mu ubaj, Jonatan “wamukasikesha mu dijin dia Nzamb.” Wateka kand mwom wend mu ubaj mulong wa David. (1 Samwel 23:16, 17) David niyend wading murund ushinshamena. Washilamu anch ukulam dijuku dia Jonatan, ni wawanyisha kushilamu kwinoku ap kupwa kwa rufu ra Jonatan.—1 Samwel 18:1; 20:15-17, 30-34; 2 Samwel 9:1-7.

10. Yom ik wilejina piur pa chilakej cha urund wa in Hebereu asatu?

10 Shadirak, Meshak, ni Abed Nego ading ansand asatu a in Hebereu, arund asendau kwol kwau achid an akemp. Padingau kulemp ni majuku mau, akwashijanang umwing ni mukwau mulong wa kushal ashinshamena kudi Yehova. Mu kusut kwa chisu, pikalau amakurump, ritiy rau aripaka kudi Mwant Nebukadinezar payilejau kwifukwil chirumbidij cha utad wa or. Shadirak, Meshak, ni Abed Nego alika kwifukwil chirumbidij ni amuleja mwant anch: “Etu kitukutwishap kwifukwil mukish wen, ap kubwik mpal jetu pansh ku chirumbudij cha utad wa or uwimika.” Papakau ritiy rau, arund inay asatu ashala ashinshamena kudi Nzamb wau.—Daniel 1:1-17; 3:12, 16-28.

11. Mutapu ik twija anch Paul ni Timote ading arund akin?

11 Kambuy Paul pamusankanay nsand Timote, wajingunina anch Timote wading umukatin Yehova ni wading ubangidin chikumangen. Chawiy Paul wamufumba Timote mulong wa kuyikwash akadivar nau anambaz a mu jindond kushalijan. (Midimu 16:1-8; 17:10-14) Timote wasala mudimu nakash ni Paul walonda anch: ‘Ndiy ukat kusal mudimu niyamam mulong wa kupalangesh rusangu ruwamp.’ Paul wading wij anch Timote wafanyina ‘kuyibangin’akadivar nau anambaz. Mulong amusadinang Yehova pamwing, Paul ni Timote ikala arund akin.—Filip 2:20-22; 1 Korint 4:17.

MUTAPU WA KUTOND ARUND NETU

12, 13. (a) Mulong wak tufanyidin kubabal mu kutond arund netu ap mu chikumangen? (b) Mulong wak kambuy Paul wapana chiyul chidia mu 1 Korint 15:33?

12 Mu chikumangen, tukutwish kwilejin kudi akadivar nau anambaz ni kukwashijan umwing ni mukwau mulong wa kushal ashinshamena. (Tang Rom 1:11, 12.) Pakwez, ap mu chikumangen, tufanyidin kwikal ababela piur pa kutond arund netu. Tukwet akadivar nau anambaz awamp akweta yishankur ni yaku ya chivadik kushalijan. Amwing achid asu mu chikumangen, chad akwau amusadidin kal Yehova mu mivu yivud. Chitining chisu pa kwel anch muntu akudisha urund ni Yehova, mudi mwitina chisu chakwel anch mabuj maswa. Chawiy tufanyidin kushimpish muchim ni kukatijan umwing ni mukwau ni kutond arund chisu chawonsu nich manangu.—Rom 14:1; 15:1; Hebereu 5:12–6:3.

13 Yisu yimwing, kukutwish kushiken milong mu chikumangen, chawiy tufanyidin kwikal ababela. Mukadivar ap nambaz ukutwish kusal yom yilejenay Bibil anch yiyipin. Ap muntu umwing ukutwish kukudish chaku cha kunyinyit chikutwisha kuyipish chikumangen. Chidiap chikashimwishina, mulong ap mu mivu chitot ya kusambish, kwading milong mu chikumangen. Pakwez, kambuy Paul wayibabesha in Kristu pa chirung chend anch: “Kangal [widimbany]. Arund ayimp akat kuyipish yaku yiwamp.” (1 Korint 15:12, 33) Paul wamubabesha kand Timote piur pa kwijik nany ukutonday mulong wa kwikal murund nend. Chilik chimwing, tufanyidin niyetu kusal mwamu nlel.—Tang 2 Timote 2:20-22.

14. Kutond kwetu kwa arund kukwet usu ik pa urund wetu ni Yehova?

14 Tufanyidin kuchidij urund wetu ni Yehova. Urund winou chawiy chom cha usey tukweta. Tufanyidin kwipuk kwikal mu urund ni muntu ukutwisha kuziyish ritiy retu ni kuyipish urund winou. Tukutwishap kutek shifon mu vinegre ni kuchingej anch ukwandam mem, chilik chimwing tukutwishap kwikal ni arund asadina yom yiyimp ni kuchingej anch chikutuswapel kusal yom yitentamina. Tufanyidin kutond arund netu ni kubabal.—1 Korint 5:6; 2 Tesalonik 3:6, 7, 14.

Ukutwish kutan arund awamp amukatina Yehova

15. Yom ik ukutwisha kusal mulong wa kwikal ni arund awamp mu chikumangen?

15 Mu chikumangen, ukutwish kutan antu amukatina chakin kamu Yehova. Awiy akutwisha kwikal arund ney. (Kuseng 133:1) Kangal kutond arund ching a chimbu chey ap ching a yaku ya kwol kwen. Vurik anch Jonatan wading mukurump nakash kumusutamu David, ni Nawom wading mukurump nakash kumusutamu Rut. Tukatin kulondul chiyul cha Bibil chilondina anch: ‘Tandurilany michim yen.’ (2 Korint 6:13; tang 1 Pita 2:17.) Chiudandamedina kumwimburij Yehova, antu akwau akukat kwikal arund ney.

ANCH MILONG YASHIKEN

16, 17. Anch muntu wa mu chikumangen waturumbukin, chom ik tufanyidina kwipuk kusal?

16 Mu dijuku ni dijuku, mudi antu akweta wuntu, yitongijok ni mitapu ya kusal yom kushalijan. Yidi kand chilik chimwing ni mu chikumangen. Kushalijan kwinoku kusadin anch antu asangera mwom, ni tukutwish kwilej yom yivud kusutin kudi antu akwau. Pakwez yisu yimwing kushalijan kwetu kukat kuletish kupwitijan pakach pa akadivar ni anambaz ni kuyijimen. Yisu yimwing akutwish kuturumbukin ap yovil yetu niyau yikutwish kuyip. (Jinswir 12:18) Ov, tufanyidin kulik milong mudi yiney yituziyish ap yitwauril ni chikumangen?

17 Bwat. Ap anch muntu waturumbukin mu mutapu winou, tufanyidinap kwiyauril ni chikumangen. Kadiap Yehova waturumbukinang. Watwinkisha mwom ni yom yikwau yawonsu. Uwanyidin rukat ni kushinshaman kwetu. (Kujingunik 4:11) Chikumangen chidi chipan chatwinkay Yehova mulong wa kutukwash kulam ritiy rikash. (Hebereu 13:17) Tufanyidinap kudiul chipan chinech ang mulong muntu kanang waturumbukinang.—Tang Kuseng 119:165.

18. (a) Yom ik yikutwisha kutukwash kwovijan ni akadivar nau anambaz? (b) Mulong wak tufanyidin kuyilikish akwetu?

18 Tuyikatin akadivar nau anambaz netu ni tukatin kwovijan nau. Yehova kachingejinap anch antu ikala awanyidina, niyetu tufanyidinap kusal mwamu. (Jinswir 17:9; 1 Pita 4:8) Etu awonsu tukat kurumbukang, pakwez rukat rikutukwash kudandamen “kulikishijadin umwing ni mukwau.” (Kolosay 3:13) Rukat rikutukangesh kujimbish milong yadia kwau yikemp. Chakin, anch muntu waturumbukin, chikasikening kulik kutongin pa mulong winou. Chiswapeling kujiman ni kulam rukuny pantaliken ni muntu winou. Pakwez kusal mwamu kukutukepishin musangar ni tukujiman. Ku mutambu ukwau, anch twamulikishin muntu waturumbukidina, tukulam chisambu mu manangu, uumwing wa chikumangen, ni cha usey nakash, urund uwamp ni Yehova.—Mateu 6:14, 15; Luka 17:3, 4; Rom 14:19.

ANCH AMWOPAT MUNTU

19. Chisu ik tufanyidina kulik kubombakan ni muntu wa mu chikumangen?

19 Mu dijuku mudia rukat, muntu ni muntu ukwet yom yifanyidinay kusal mulong wa kuyisangaresh akwau. Pakwez tongin bil anch muntu umwing watombuk. Antu a mu dijuku akat kusal usu wa kumukwash, pakwez ukat kulik ukwash. Ukutwish wakwat mupak wa kudiokal ku chikumbu, ap mutu wa dijuku ukutwish kumulej chakwel adiokala. Yom mudi yiney yikutwish kushiken kand mu chikumangen. Muntu ukutwish kutond kudandamen kusal yom yikisinay Yehova ni kuyipish mwikadil wa chikumangen. Ukat kulik ukwash ni kumekesh kusutin yisal yend anch kakatinap kand kwikal mu chikumangen. Ukutwish kutond kudiokal mu chikumangen amwinend, ap akutwish kumwopat. Anch chashiken mwamu, Bibil ulondin patok anch tufanyidin ‘kulik kubombakan’ nend. (Tang 1 Korint 5:11-13; 2 Yohan 9-11) Chikutwish kwikal chikash anch udi murund netu ap muntu wa mu dijuku dietu. Pakwez mu yom mudi yiney, kushinshaman kwetu kudi Yehova kufanyidin kwikal kukash kusutamu kumushinshamen muntu.—Tal Mazu ma Kwinsudiel 8.

20, 21. (a) Kumwopat muntu didi ditenchik dia rukat mutapu ik? (b) Mulong wak chidi cha usey kutond arund nich manangu?

20 Kumwopat muntu didi ditenchik dia rukat didiokila kudi Yehova. Kukat kushitwish chikumangen pantaliken ni antu alikina kulimish mbil ja Yehova. (1 Korint 5:7; Hebereu 12:15, 16) Kukat kutukwash kumekesh rukat mulong wa dijin ditumbila dia Yehova, mulong wa mbil jend ja piur, ni mulong wa Yehova amwinend. (1 Pita 1:15, 16) Ditenchik dia kumwopat muntu dimekeshin rukat tukweta mulong wa muntu wopatinau mu chikumangen. Kupup kukash kwinoku kukutwish kumukwash kwijik anch yom yisadinay yidi yiyimp ni chikumukasikesh chakwel aswimp. Antu avud opatau amuchirikina kand Yehova ni ayaka ni chirungul pachirikau mu chikumangen.—Hebereu 12:11.

21 Mu mutapu umwing ap ukwau, urund wetu ukutwish kuyip. Chawiy tufanyidin kutond arund nich manangu. Anch twayikat antu amukatina Yehova, tukwikal pamwing nau antu akutwisha kutukwash kushal ashinshamena kudi ndiy chikupu.