Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE WA 10

Uruw—Chipan Chidiokila Kudi Nzamb

Uruw—Chipan Chidiokila Kudi Nzamb

‘Chibab cha nsak jisatu chikukatukangap swa.’ —MULEJ 4:12.

1, 2. (a) Yom ik yichingejinau antu achatijadidinap? (b) Yipul ik tukushinshikina mu shapitre winou?

TONGIN pa ngatan ni ngachik ukweta musangar pa dichuku dia uruw wau. Akwet musangar piur pa mashakamin mau ma kurutu ni akwet richingej ra yom yikusalau. Achingejin anch uruw wau ukulab ni ukwikal wa musangar.

2 Pakwez, mauruw mavud makata kusambish nawamp makatap kudandamen mu mutapu winou. Chakwel uruw ulaba ni wikala wa musangar, ambay a uruw aswirikedin umutakel udiokila kudi Nzamb. Chawiy el twisambinany yakul ya Bibil ku yipul ey: Yom ik yiwamp tukutwisha kutan mu uruw? Anch akimbin kwatan ap kwachik, mutapu ik ukutwisha kutond nawamp muntu ukwatijana nend? Mutapu ik ukutwisha kwikal ngatan ap ngachik muwamp? Ni yom ik yikutwisha kusal anch uruw ulaba?—Tang Jinswir 3:5, 6.

OV, NIFANYDIN KWATAN AP KWACHIK?

3. Ov, utongin anch muntu ufanyidin kwatan ap kwachik chakwel ikal ni musangar? Rumburil.

3 Antu amwing amening anch muntu kakutwishap kwikal ni musangar anch katenap ap kachikinap. Pakwez chidiap chakin. Yesu walonda anch ujich ukutwish kwikal chipan. (Mateu 19:11, 12) Ni kambuy Paul walonda anch kudi yiyukish yivud mu kwikal mujich. (1 Korint 7:32-38) Chikutadin amwiney anch ukutond kutan ap kwachik. Ufanyidinap kwitiy anch arund ney, dijuku ap yaku ya kwol kwen yikubachika kwatan ap kwachik.

4. Yom ik yimwing tukutwisha kutaninamu mu uruw uwamp?

4 Bibil ulondin anch uruw chidi niyau chipan chidiokila kudi Nzamb ni anch chikweta kutaninamu kanang. Yehova wamuleja Adam, ikundj wa kusambish anch: ‘Kichiwapidilap kudi ikundj kushakam amwinend. Chinfanyidin nimutangil mwin kumukwash [umuwanyidina] ukutwishay kushakam nend.’ (Disambishil 2:18) Yehova wamutanga Ev mulong wa kwikal mukajend a Adam, ni ikal dijuku dia kusambish dia antu. Anch ambay a uruw akwet an, afanyidin kusal anch uruw wau yikala ndond yiwamp yikutwishau kulidin anau. Pakwez chitongijok cha uruw chidiap ching cha kuval an.—Kuseng 127:3; Efes 6:1-4.

5, 6. Mutapu ik ukutwisha uruw kwikal mudi ‘chibab cha nsak jisatu’?

5 Mwant Salomon wafunda anch: ‘Antu aad asadila mudimu pamwing amupandakenamu muntu umwing, difut dia mudimu wau didi diwamp. Mulong anch umwing wawa, mukwau ukumulangwish. Pakwez chidi cha ushon kudi muntu udia amwinend, anch wawa kakwetap mwin kumulangwish. Chikwau kand, akata kulal aad akat kulam marungul, pakwez anch muntu ulel amwinend marungul makwez nchik? . . . Chibab cha nsak jisatu chikukatukangap swa.’—Mulej 4:9-12.

6 Uruw uwamp ukutwish kwikal urund ukash wa antu aad akwashijadina, akasikeshijadina ni alamijadina umwing ni mukwau. Rukat rikutwish kusal anch uruw wikala ukash, pakwez uruw ukutwish kand kwikal ukash anch ikundj ni mband amwifukwidin Yehova. Kupwa uruw wau ukutwish kwikal mudi ‘chibab cha nsak jisatu,’ chibab cha nsak jisatu jikasinau pamwing. Chibab mudi chinech chikasiken nakash kusutamu cha nsak jaad kwau. Uruw ukwikal ukash anch Yehova ukwetamu ndond.

7, 8. Chiyul ik chapanay Paul piur pa uruw?

7 Kupwa kwa antu aad kwatijan, akutwish kusangareshijan kusutil kuwanyishijadin maku ma kumanijan kwa ikundj ni mband mu uruw. (Jinswir 5:18) Pakwez, anch muntu watan ap wachik mulong wa kumanijan kwa ikundj ni mband mu uruw, kakutwishap kutond mbay wa uruw nich manangu. Chawiy chilondinay Bibil anch antu akutwish kwatijan ching anch asutish ‘chisalamb cha usand,’ chirung chikwetingay muntu maku makash ma kumanijan kwa ikundj ni mband. (1 Korint 7:36) Chidi cha usey kuchingel kushik ni pa kunineta yovil yiney. Kupwa muntu ukutwish chad kutong nawamp ni kukwat mupak uwamp.—1 Korint 7:9; Jakobu 1:15.

8 Anch utongin kwatan ap kwachik, chidi chiwamp kwikal wisikena ni kwijik anch uruw wawonsu ukwikal ni milong. Paul walonda anch antu atijadina “akez kuman mar mu chirung chinech mu mwom yau.” (1 Korint 7:28) Ap uruw uwapina nchik, ukwikal ni milong yisu yimwing. Chawiy, anch wakwat mupak wa kwandam mu uruw, ikal ni kashinsh anch utondin mbay ney nich manangu.

NANY NIFANYIDINA KWATIJAN NEND?

9, 10. Yom ik yikutwisha kushiken anch twatijan ni muntu wakad kumwifukwil Yehova?

9 Yiney yidi mbil ya Bibil ya usey yifanyidina kuvurik chisu utondina muntu wa kwatijan nend: “Kangal wabombakanany nau antu akad ritiy.” (2 Korint 6:14) Chilakej chinech chimedin pa yom yasadinangau andim. Anch annam aad ashalijadin nakash ku kujimb ap ku usu, ndim kafanyinap kuyibombakesh pamwing mulong wa kudim mu chir. Chadingap cha manangu kuyibomb annam inay mulong akuman mar. Chilik chimwing, uruw umubombina muntu umwifukwidina Yehova ni wakad kumwifukwil ukuletish milong yivud nakash. Chawiy Bibil utwinkishin chiyul cha manangu cha kwatijan ‘ching mu Mwant.’—1 Korint 7:39.

10 Yisu yimwing, in Kristu amwing iyova anch afanyidin kwatijan ni muntu wakad kumwifukwil Yehova pa ndond pa kushakam mwamu. Pakwez anch twavuramen chiyul cha Bibil, yibudikin yiding yisu yivud ya mar ni kuburen musangar. Mulong tudi in kumwifukwil Yehova, kumusadin ndiy chawiy chom cha usey nakash mu mwom wetu. Mutapu ik ukwiyova anch usadinap chom chinech cha usey pamwing ni mbay ney wa uruw? Antu amwing akat kukwat mupak wa kushal ajich pa ndond pa kwatijan ni muntu wakad kumukat ni kumusadin Yehova.—Tang Kuseng 32:8.

11. Mutapu ik ukutwisha kutond nawamp mbay ney wa uruw?

11 Chinech chirumburikinap anch muntu umusadidina Yehova ukwikal ikundj ap mband muwamp kudi ey. Anch utongin kwatan ap kwachik, kimb muntu ukatina chakin ni ukushakama nend nawamp. Chingel djat ni pa ukutana muntu ukatina kusal nend yom mu mwom mudi yiukatina ey kusal ni utekina mudimu wa Nzamb pa ndond ya kusambish. Itekina chisu cha kutang ni cha kutongijokin pa yiyul ya usey piur pa uruw yidia mu mikand yidiokila kudi kashalapol ushinshamena.—Tang Kuseng 119:105.

12. Mu Bibil, yom ik tukutwisha kwilej piur pa kumutondin muntu mbay wa uruw?

12 Mwi jindond jimwing anvaj awiy akata kuyitondinang anau ambay a uruw. Chimeken anch anvaj awiy ijing nany ukwikala muntu muwamp mulong wa mwanau. Chaku chinech achisadinang kand pasak. Chawiy anch dijuku diey diatond kusadin chaku chinech, Bibil ukutwish kuyikwash anvaj kwijik mikadil yifanyidinau kusadin. Chilakej, chisu chatonday Aburaham mband mulong wa mwanend Isak, katonginap pa nfalang ap mashakamin ma dijuku dia mband winou, chading mulong wading umukatin Yehova.—Disambishil 24:3, 67; tal Mazu ma Kwinsudiel 25.

MUTAPU IK NIKUTWISHA KWIRIJEK MULONG WA URUW?

13-15. (a) Mutapu ik ukutwishay ikundj kwirijek mulong wa kwikal ngatan muwamp? (b) Mutapu ik ukutwishay mband kwirijek mulong wa kwikal ngachik muwamp?

13 Anch utongin kwatan ap kwachik, ikal ni kashinsh anch wirijekin kal. Ukutwish kutong anch wirijekin kal, pakwez el twisambina chirumburikina chakin kamu kwirijek mulong wa uruw. Yakul yikutwish kukushimokish.

Itekina chisu cha kutang ni kutongijokin pa yiyul yidia mu Dizu dia Nzamb piur pa uruw

14 Bibil ulejen anch amakundj nau amband akwet yisend kushalijan mu dijuku. Chawiy chidi chakin anch kwirijek mulong wa uruw kurumburikin yom kushalijan yimutadina ikundj ap mband. Anch ikundj utongin kwatan, ufanyidin kwiyipul anch wirijekin kal mulong wa kwikal ntakel wa dijuku. Yehova uchingejin anch ikundj amubangin mukajend nau an nich yom ya ku mujimbu ni yovil. Cha usey nakash, ikundj ufanyidin kutakel difukwil dia mu dijuku. Bibil ulejen anch ikundj wakad kubangin dijuku diend “udi muntu muyimp kupandakanamu muntu wakad kwitiyij.” (1 Timote 5:8) Chawiy anch udi ikundj utongina kwatan, tongin pa mutapu ukutwisha kusadin chiyul chinech cha Bibil: “Tenchik mudimu wey wa pol, irijekinap bil chir chey, chad kurutu weza utunga lel chikumbu chey.” Mu kulond kukwau, kurutu watana, ikala ni kashinsh anch ukutwish kwikal ikundj wa mutapu ukatinay Yehova anch wikal.—Jinswir 24:27.

15 Mband utongina kwachik ufanyidin kwiyipul anch wirijekin kal mulong wa yisend ya kwikal mband ap pamwing ap maku. Bibil ulejen mitapu yimwing yiwamp yifanyidinay mband kumubangin ikundj ni an. (Jinswir 31:10-31) Nlel, amakundj avud nau amband akat kutong kwau ching pa yom yifanyidinau kuyisadin kudi ambay nau a uruw. Pakwez Yehova ukatin anch tutongina pa yom tukutwisha kuyisadin ambay netu.

16, 17. Anch utongin kwatan ap kwachik, yom ik ufanyidina kutongijokin?

16 Kurutu kwa kwatan ap kwachik, tongijokin pa yom yilondinay Yehova piur pa angatan ni angachik. Kwikal ntakel wa dijuku chirumburikinap kwikal ikundj wa chisum, chikala ku mujimbu ap mu yovil. Ntakel muwamp wa dijuku ukat kumwimburij Yesu, wading muntu wa rukat ni muwamp pantaliken nau antu abanginangay. (Efes 5:23) Ku mutambu wend, mband ufanyidin kutongin pa chirumburikina kukwash mipak ya nfumwend ni kwovijan nend. (Rom 7:2) Ufanyidin kwiyipul anch ukutwish kwikal ni musangar wa kumuziyin ikundj wakad kuwanyin. Anch umen anch kakutwishap, ukutwish kukwat mupak wa kushal mujich chirungu chinech.

17 Angatan nau angachik afanyidin kubangin nakash piur pa musangar wa ambay nau kulik wa ayinau. (Tang Filip 2:4.) Paul wafunda anch: “Chifanyidin ngatan mwawonsu kumukat mukajend mudi mwikatilay amwinend. Chifanyidin niyend ngachik mwawonsu kumulimish nfumwend.” (Efes 5:21-33) Amakundj nau amband afanyidin kukatijan ni kulimishijan. Pakwel anch uruw wikala nawamp, ikundj ufanyidin kwijik anch mband umulimishin ni mband ufanyidin kwijik anch ikundj umukatin.

18. Mulong wak antu endijadidina mulong wa kwatijan afanyidin kubabal chisu chendijadidinau?

18 Kwendijadin mulong wa kwatijan chifanyidin kwikal chisu chiwamp kudi antu akimbina kwijikijan nawamp umwing ni mukwau. Chidi kand chisu kudi awiy cha kwimekesh patok ni kwikal in kashinsh, mwamu akutwish kukwat mupak anch akatin kamu kushakam pamwing mu mwom wau. Chisu cha kwendijadin mulong wa kwatijan, ikundj ni mband akat kwilej mutapu wa kwambamb umwing ni mukwau mulong wa kwijik chakin kamu yom yidia mu muchim wa umwing ni mukwau. Anch urund wau wikal ukash, chishimwokishinap anch asambish kwikal ni yovil yikash. Pakwez afanyidin kushinshikin mutapu wa kumekesh yovil yiney kurutu atijana, chakwel kangal asal chom chijondila. Rukat rakin rikuyikwash kwikal in kwikand ni rikuyikangesh kusal chom chikutwisha kuyipish urund wa umwing ni mukwau ni urund wau ni Yehova.—1 Tesalonik 4:6.

Chisu chendijadidinau, ikundj ni mband akat kwilej mutapu wa kwambamb umwing ni mukwau

MUTAPU IK NIKUTWISHA KUSAL CHAKWEL URUW WAM ULABA?

19, 20. Mutapu ik umeningau in Kristu uruw?

19 Mabuku mavud ni mafilim mamekeshin uruw mudi nsudien ya musangar. Mu kulond kwakin, uruw yidi nsambishin ya musangar. Yehova wasala anch uruw wikala urund wa rawonsu.—Disambishil 2:24.

20 Nlel, antu avud amen uruw mudi ditenchik dia mu chisu chikemp. Chiyiswapedin kwatijan ni kujip uruw. Amwing amening anch ang milong yashiken, chawiy chisu cha kuyilik ambay nau ni kujip uruw. Pakwez vurik chilakej cha mu Bibil cha chibab cha nsak jisatu jikasinau pamwing. Chibab mudi chinech chikukatukap ap anch kudi milong yikash. Anch twachingejin ukwash wa Yehova, uruw wetu ukutwish kulab. Yesu walonda anch: “Muntu kafanyidinap kwauril antu abombakeshay Nzamb.”—Mateu 19:6.

21. Yom ik yikumukwasha ngatan ni ngachik kukatijan umwing ni mukwau?

21 Etu awonsu tukasikening ni tuziyining kand. Chiswapeling kushinshikin pa kuziy kwa antu akwau, nakash kwa mbay netu wa uruw. Pakwez anch twasal mwamu, tukwikalap ni musangar. Ku mutambu ukwau, anch twashinshikin pa mikadil yiwamp ya mbay netu, tukutwish kwikal ni uruw usangareshina. Ov, chidi chakin kumuman mwamu mbay wa uruw wakad kuwanyin? Mwaning! Yehova wij anch tudi antu akad kuwanyin, pakwez ukat kushinshikin pa mikadil yetu yiwamp. Tongin bil anch kasadiningap mwamu! Nfund a kuseng wafunda anch: “Anch Ey wading ni kuvurik yisalijok yawonsu yiyimp, ing nany lel ukwimana kurutu kwey, A [Yehova]?” (Kuseng 130:3) Angatan nau angachik akutwish kumwimburij Yehova kusutin kukimb yom yiwamp yikwetau ambay nay a uruw ni kwikal aswapela kulikishin.—Tang Kolosay 3:13.

22, 23. Mutapu ik washay Aburaham ni Sara chilakej chiwamp kudi antu atijadina?

22 Mu kusut kwa mivu, uruw ukutwish kuwap. Aburaham ni Sara asala machuku mavud mu uruw wa musangar. Chisu chamulejau Aburaham kudi Yehova kudiokal mu musumb wa Ur, Sara wading pamwing ap ni mivu 60. Tongin bil mutapu wa mar mamanay Sara pa kusha chikumbu chend chiwamp mulong wa kushakam mu mwinkand. Pakwez Sara wading murund ni mbay muwamp kudi nfumwend, ni wading umulimishin chakin kamu. Walimisha mipak ya Aburaham ni wamukwasha chakwel ayisadina.—Disambishil 18:12; 1 Pita 3:6.

23 Pakwez, kwikal ni uruw uwamp kurumburikinap anch ikundj ni mband akuteshijan mu yom yawonsu. Ap chisu chalikay Aburaham kumutesh Sara, Yehova wamuleja anch: ‘Mutesha.’ Aburaham wamutesha ni yibudikin yading yiwamp. (Disambishil 21:9-13) Anch yisu yimwing ey ni mbay ney uteshijadinanyap, kangal waziy. Chidia cha usey chidi anch ap anch uteshijadinanyap, dandamenany kukatijan ni kulimishijan.

Tek Dizu dia Nzamb pa ndond ya kusambish kudiosh kwinsambishil kwa uruw wey

24. Mutapu ik ukutwisha uruw wetu kumutumbish Yehova?

24 Mu chikumangen cha win Kristu, mudi tunan twa antu atijadina akweta musangar. Anch wakat kwatan ap kwachik, vurik anch kutond mbay wa uruw udi pakach pa mipak ya usey nakash ufanyidina kukwat. Mupak winou ukwikal ni yibudikin mu mwom wey, chawiy lik Yehova akutakel. Kupwa ukutwish kutond mbay ney wa uruw ni manangu, irijeka nawamp mulong wa uruw, ni sal usu wa kutung uruw ukash ni wa rukat ukumutumbisha Yehova.