Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE 3

“Utumbila, Utumbila, Utumbila Udi[Yehova]”

“Utumbila, Utumbila, Utumbila Udi[Yehova]”

1, 2. Ov, chishimushimu ik chamanay profet Isay ni chitufundishin ik piur pa Yehova?

ISAY wamana nich kalimish kavud chom chamushikena kurutu kwend—chishimushimu chiadiokila kudi Nzamb. Ku mutambu wend, chom chinech chamanay chadinga chakin kamu! Kupwa, Isay wafunda anch: “namumana [Yehova]” mu ditand Diend dia Want piur pazambukina. Rubul ra diswin dia Yehova rading rizwil bwafu mu tempel wa mu Yerusalem.—Isay 6:1, 2.

2 Chom chovay ni chateshay kand chamushimwokisha Isay nakash—wadinga muminy ukwau wawangangau nich dizu piur, muminy wanyikesha tempel kudiok mwiur ni ku mufulandal wend. Muminy winou auwanganga kudi aserafim, yitang ya muspiritu yikweta katumb kavud. Mu muminy winou, mwadinga mazu mawamp mwovikananga nich katumb anch: ‘Utumbila, Utumbila, Utumbila udi [Yehova] Nzamb wa yisak ya njit! Ngand yawonsu yizwil nich uyaj wend.’ (Isay 6:3, 4) Achirikidin dizu dined “utumbila” ni adikasikeshin tupamp tusatu mulong Yehova utumbil kupandakan nakash. (Kujingunik 4:8) Kutumb kwa Yehova akukasikeshin kusutil mu Bibil. Tunan twa maverse twambaten nich dijin diend mu mazu minam: “utumbila” ni “utumbila nakash.”

3. Ov, mutapu ik chitongijok chiyimp chikwetau antu piur pa kutumb kwa Yehova chiyibachikina kumwipuk pandond pa kusej kudiay?

3 Chimeken patok anch, chom chimwing cha kusambish chikatinay Yehova kudi etu kusal chidi kwijik anch ndiy utumbil. Pakwez, nlel unou antu avud kakatiningap kuyilej rusangu riner. Antu amwing ashadikin, atongining anch kwikal utumbila kurumburikin kwikal utentamina kusut antu akwau awonsu ap kwimekesh anch yeya kwey ukata kulembil. Antu akwau imeninga anch kakwetap kwau usey amening yisu yikwau anch kutumb kwa Nzamb kwovishining wom nakash. Oviling wom nich chitongijok mu muchim anch awiy kawanyidinap kusej ap pakemp kudi Nzamb winou utumbila. Chawiy, antu avud amwipukinig Yehova mulong wa kutumb kwend. Chidi chom cha ushon mulong kutumb kwend kwawiy kufanyidina kutubachik kusej piswimp nend. Ov, mulong wak? Kurutu twakula ku chipul chinech, chidi cha usey twisambina bil chirumburikina dizu utumbila nakash.

Ov, Kwikal Utumbila Nakash Chom Ik?

4, 5. (a) Ov, chom ik chirumburikina kwikal utumbila, ni kulik kwikal utumbila kurumburikin ik? (b) Ov, mu jinjil ik jaad ja usey mudiay Yehova “waurikina”?

4 Kulond anch Nzamb udi utumbila kurumburikinap anch ndiy witumbishining, udi mwin kwibaz ap ukat kuyipipej antu akwau. Chinyim ni chinech, ndiy ukisin ngikadil jinej. (Jinswir 16:5; Jakobu 4:6) Chad chom ik chakin kamu chirumburikina dizu “utumbila”? Mu Bibil wafundau mu rudim ra Hebereu, dizu dined didiokidil ku dizu dirumburikina “kwikal waurikina.” Mu milong ya difukwil, chom ‘chitumbila’ chidi chom cha pakampwil, chakadiau kusadilang machuku mawonsu ap chom chishitwila. Kutumb kuding kand ni chitongijok cha kwikal wishitwila. Ov, mutapu ik usadidinau dizu dined padiay Yehova? Ov, dizu dined dirumburikin anch ndiy udi “waurikina” ni antu akad kuwanyin ni udi kulemp netu?

5 Ap pakemp. Chidiay “Utumbila wa in Isarel,” Yehova walonda amwinend anch ndiy wadinga ushich “mukach” mwa antu end, chikalap nchik yitil yau yasalangau. (Isay 12:6; Ozey 11:9) Kutumb kwend kumutekiningap kulemp ni antu. Ov, chad mutapu ik kand udiay “waurikina”? Mu jinjil ja usey jinej jaad. Njil ya kusambish, ndiy waurikin ni yitang yawonsu yatangay mulong ndiy Udia Piur. Ndiy wishitwil mu yom yawonsu ni kwishitul kwend kukwetap nsudiel. (Kuseng 40:5; 83:18) Njil ya kaad, Yehova waurikin kamu ni yitil, ni chinech chidi rongoj kudi etu. Ov, mulong wak?

6. Ov, mulong wak chongojin kudi etu kwijik anch Yehova wiyauril kulemp ni yitil?

6 Tudi mu mangand mamekeshininga kutumb kwakin pa chipatu. Yom yawonsu yisadiningau kudi antu amombininga Nzamb nyim yiburediningap kwijond mu mutapu kanang ap ukwau, ayiyipishining kudi chitil ni kuburen kuwanyin. Etu awonsu tufanyidin kurish chitil chinech chidinga mukach mwa umwing ni mukwau pakach petu. Chikwau kand, chitil chikutwish kutupandakan etu awonsu pakach petu anch twalik kucha kumes. (Rom 7:15-25; 1 Korint 10:12) Pakwez, Yehova kadiap mu ubaj wa mutapu winou. Chidiay kamu kulemp ni yitil, dichuku ap dimwing, ndiy kakwikalap wijondila nich chitil ap chikemp chakwel ikala muyimp. Twijikany anch Yehova udi Tatukwetu muwamp win, ni tufanyidin kumuchingejin nich muchim wetu wawonsu. Yehova ushalijadin nakash ni atatuku asadininga yom yivud ya yitil; dichuku ap dimwing ndiy kakutwishap kwiyandjik mu yisal yijondila ap mu masal. Kutumb kwend kumwauril kulemp nich yisal ya mutapu winou. Pa yisu yimwing, Yehova wachipa machip ma kwishitul kwend mulong wa kumekesh kamu anch ndiy uwanyishining mazu mend. (Amos 4:2) Ov, rusangu riner ridutishinap michim yetu?

7. Ov, mulong wak tukutwisha kulond anch kwishitul udi mwikadil wa Yehova wakad kwaurik nich untu wend ap pakemp?

7 Kwishitul udi mwikadil wa Yehova wakad kwaurik nich untu wend. Ov, chirumburikin ik mwamu? Chilakej: Tushinshikinany mazu minam: “muntu” ni “kuburen kuwanyin.” Ukutwishap kwisambin muntu pakad kutongin pa kuburen kuwanyin kwend; mulong kuburen kuwanyin kuding mukach mwetu ni kumekening kusutil ku yom yin yawonsu tusadininga. Katat tushinshikinany mazu minam maad—“Yehova” ni “utumbila.” Yehova wizwil too nich kwishitul. Chom chend chin chawonsu chishitwil ni chitentamin. Tukutwishap kumwijik Yehova anch tujinguninap nawamp kurumburik kwa dizu dined dia usey nakash—“utumbila.”

“Chitumbila kudi [Yehova]”

8, 9. Ov, chom ik chimekeshina anch Yehova uyikwashining antu akad kuwanyin chakwel ikala atumbila pakwez mu mutapu wakad kuwanyin?

8 Mulong Yehova wishitwil mu untu wend wawonsu, chawiy chikutwisha kwikal chiwamp kulond anch ndiy udi musul wa kwishitul kwin kwawonsu. Ndiy kajindjikiningap mwikadil winou wa usey ukash mulong wendendiy amwinend bwat, uwinkishining antu akwau nich muchim umwing wa kupan. Chilakej, chisu Yehova chisambay nend Moses kusutil kudi mwangel mu chifukis cha kasu, ni kachikunku ka divu diawonsu kin kang kikala kishitwila!—Kubudik 3:5.

9 Ov, antu aburedina kuwanyin akutwish kwikal atumbila anch Yehova wayikwash? Mwaning, pakwez mu mutapu umwing uwanyidina. Nzamb winkisha antu end in Isarel ruchingej ra kwikal “muchid utumbila.” (Kubudik 19:6) Ndiy wayukisha muchid winou nich kuyinkish mutapu wa kwifukwil wadinga utumbila, wishitwila, wakad kwijond. Chawiy chisambidinau nakash kwishitul mu Yijil ya Moses. Chikwau, mwin kupesh mujim watekanga pa chidjal chend chadjalangay pa mpal utad wa or walayanga; muntu mwin mwawonsu wadinga ufanyidin kuuman. Adinga afundinap mazu minam: “Chitumbila kudi [Yehova.]” (Kubudik 28:36) Chawiy, kwishitul kukash kwadinga kufanyidin kumekesh kushalijan kwa difukwil, mwom wa in Isarel ni wa michid yikwau. Yehova wayileja anch: “Ikalany atumbila, mulong am, [Yehova] Nzamb wen, nitumbil.” (In Levi 19:2) Chisu chadingau in Isarel akat kuziyil chiyil cha Nzamb mu mutapu ufanyidinau kuziyil wa antu akad kuwanyin, awiy adinga atumbila.

10. Ov, kushalijan ik kudia pakach pa Isarel wa pakur ni michid yadinga yimunyingumukina chakwel ikala utumbila?

10 Difukwil dia in Isarel diadinga dishalijadina ni dia michid yikwau yadinga yiyinyingumukina kusutil ku usey watambulangau nich kwishitul. Michid yin yang ya apagan yading ni kwifukwil anzamb akwau a makasu ni akad kwijikan, adinga ijikena mudi anzamb a chisum, anzamb a ris ni mashakamin mayimp. Anzamb inay kandingap atumbila ap pakemp. Antu ifukwilanga anzamb mudi inay kikalangap atumbila. Chawiy, Yehova wayileja atushalapol end kwikal aurikina ni apagan ni kwikal aurikina ni yisal yau yiyimp ya relijon wa makasu.—In Levi 18:24-28; 1 Ant 11:1, 2.

11. Ov, mutapu ik kwishitul kwa dirijek dia Yehova dia mwiur kudia kwa usey kudi (a) angel? (b) aserafin? (c) Yesu?

11 Chikalap nchik mwamu, ap Isarel, muchid watondau kudi Yehova, wamekeshaku pakemp kwishitul kwa dirijek dia Nzamb dia mwiur. Bibil utazukining mamiliyon ma yitang ya muspirtu yimusadidininga Nzamb nich kushinshaman anch: “Tunan dikum twa anend atumbila.” (Kuvurik Yijil 33:2; Jud 14, TMK) Yitang yiney yimekeshining mu mutapu uwamp, ufun wishitwila ni ulayina wa kutumb kwa Nzamb. Tuvurikany amboku aserafin amanay Isay mu chilay. Mazu ma muminy wau mamekeshin anch yitangil ya usu ya muspiritu yawiy yisadininga mudimu ukash wa usey wa kwijikish kwishitul kwa Yehova pa mangand mawonsu. Pakwez, kudi chitang chimwing chisutinamu yitang yikwau yawonsu—Mwan kapokal wa Nzamb. Yesu ndiy wamekesha kwishitul kwa Yehova kusut yitang yikwau yawonsu. Chawiy chimwijau anch ndiy udi “Umwing Utumbila wa Nzamb.”—Yohan 6:68, 69, TMK.

Dijin Ditumbila, Spiritu Utumbila

12, 13. (a) Ov, mulong wak ulondiningau anch dijin dia Nzamb diding ditumbila? (b) Ov, mulong wak chifanyidina kutumbish dijin dia Nzamb?

12 Ov, chom ik tukutwisha kulond piur pa dijin dia Nzamb? Mudi mutwayimena mu Shapitre 1, dijin dined didiap chijiken kusu. Dimumekeshin Yehova Nzamb, ni ngikadil jend jawonsu jidi mukach mwa dijin dined. Chawiy, chitulejinay Bibil anch ‘dijin diend ditumbil.’ (Isay 57:15) Chijil cha Moses chamukatwilanga muntu mwin mwawonsu wapipejanga dijin dia Nzamb chibau cha rufu. (In Levi 24:16) Dijin dia Nzamb chawiy chom cha kusambish chisambinay Yesu mu malembil palonday anch: “Tatukwetu udia mwiur, Dijin diey aditumbish.” (Mateu 6:9) Kutumbish chom kanang kurumburikin kuchauril ni yom yikwau mulong wa kutumb kwach, kuchiman mutapu chidia chishitwila ni kuchibaz. Pakwez, dijin dia Nzamb diding ditumbila, chad mulong wak afanyidin kand kuditumbish?

13 Antu ayipisha kal kwishitul kwa dijin ditumbila dia Nzamb, adilondila nayimp nich makasu ni kudidimben. Mu Eden, Satan watwamba makasu piur pa Yehova ni mazu mamekesha mudiay Yehova Mukaleng umwing wakad kutentam. (Disambishil 3:1-5) Kupwa, Satan—ntakel wa mangand minam makad kwishitul—usadin usu chakwel yom yiyimp yilondiningau piur pa Nzamb yivulijana. (Yohan 8:44; 12:31; Kujingunik 12:9) Marelijon ni mawiy mamukeshining Nzamb mudi muntu uyimeshininga antu mar, udia kulemp ni antu ap mudiay muntu muyimp. Alondining kand anch Nzamb uyikwashining mu jinjit jau jijipininga tunan ni tunan twa antu. Nzamb wasala yom mu mutapu ushimokishina kusutil ku mutapu wayitangay, pakwez, pa yisu yivud antu alondining anch yom yin yiyezina kwau kusutil ku dikarumuk. Ing, antu isambidining dijin dia Nzamb mu mutapu uyimp nakash. Dijin dia Nzamb difanyidin kwikal ditumbishinau ni ditambula ntumb difanyidina kwikal nich. Tuchingedin kamu nich michim kwiur chisu Nzamb chikutumbishay dijin diend, chikuchidijay ukaleng wend, ni tukwet musangar wa kukasikesh kuwanyin kwa ruchingej riner rijim.

14. Ov, mulong wak spiritu wa Nzamb amutazukining anch utumbila, ni mulong wak chidi chiyimp kumunenganesh?

14 Kuding kand chom chikwau chisambidiningau piur pa Yehova chitazukiningau anch spiritu utumbila—usu wend, ap usu wa Nzamb. (Disambishil 1:2) Yehova usadidining usu winou upandakena ukash mulong wa kuwanyish rutong rend. Chisadiningay Nzamb yom yend yawonsu nich kwishitul mu mutapu upandakena kuwap, chawiy chifanyidina kutazuk usu wend anch spiritu utumbila ap spiritu wa kwishitul. (Luka 11:13; Rom 1:4) Kunenganesh spiritu utumbila kurumburikin kujiril ku usu yijil ya Yehova, ni chiding chitil chakadiau kulikishin.—Marko 3:29.

Chitupwitidininga Kutumb kwa Yehova Kudiay

15. Ov, mulong wak tufanyidina kumwov Yehova wom chisu tushinshikidining kutumb kwend, ni wom winou utubachikining ku kusal chom ik?

15 Bibil umekeshin pakad kwidjidjek kushalijan kudia pakach pa kutumb kwa Nzamb ni mutapu ufanyidinay muntu kumwov wom. Chilakej, mu Kuseng 99:3 tutanginamu anch: “Atumbisha dijin diend dijim ni dikash, Ndiy kwend Utumbila!” Wom winou udiap wa chamwamu. Pakwez, udi wom wakin, wa kalimish ni upandakena kuwap. Chawiy, tufanyidin kwikal nich wom wa mutapu winou mulong kutumb kwa Nzamb kutupandakenamu kulemp. Kutumb kwinoku kusutilamu kand kwishitul ni katumb. Chikalap nchik mwamu, kutumb kwinoku kukutwishap kutuchinyish kusej kudiay. Anch twashinshikin kutumb kwa Nzamb mu mutapu uwamp, kwawiy kukusala chakwel tuseja piswimp nend. Ov, mulong wak?

16. (a) Ov, mutapu ik kutumb kwambatena nich ufun? Let chilalakej. (b) Ov, mutapu ik yom yimekeshininga mutapu udiay Yehova yipwitininga jinkeu pa kuwap, kwishitul ni kutok?

16 Bibil wambateshin kutumb kwa Nzamb nich wom ufanyidinay muntu kwikal nich piur pend. Mu Isay 63:15, amekeshinau diur mudi ‘mwindond yitumbila ya uyaj’ wa Nzamb. Ufun usangareshining. Chilakej, tal chipich chidia pa paj wa 33. Ndond yin yikusangareshinap? Ov, chom ik chasala kal chakwel uyisangera mwamu? Tal mutapu winangina mem minam. Ap rinkind wamu udi kamu muwamp win, mwiur mudi ufun wa ulombu wa kanyik. Tong katat anch ndond yiney ayipish kal—yishoshot yikangeshin mem ma kawit kusut, mitond ni mayal yayip kal mulong afundidinap majin ni yom yivud yivud ni mish yayipishin rinkind—ndond yiney yikutusangareshap; ni tukuyikatap kand. Chimeken kamu patok anch ufun ufanyidin kwikal pamwing nich kwinang, kwishitul ni kutok. Tukutwish kand kusadil mazu minam chisu twisambidinaa kutumb kwa Yehova. Chawiy tusangaredininga yom yimekeshininga mutapu udiay Yehova! Ufun wa Nzamb wetu utumbila ulayining mudi usang wa usey ukash, mudi muntu ap chamu cha usey ukash chinangina kupandakanamu yamu yikwau yawonsu ni chilayininga.—Ezekiel 1:25-28; Kujingunik 4:2, 3.

17, 18. (a) Ov, mutapu ik Isay wiyovay pakusambish chisu chamanay chishimushimu chend? (b) Ov, mutapu ik Yehova wasadilay Serafin umwing chakwel amongoja, ni chisal chinech chadinga chirumrikin ik?

17 Ov, anch twashinshikin kutumb kwa Nzamb tukutwish kujingunin anch tudi mwinshin mwend? Pamwingap chakul chidi anch mwaning. Kupwa, tudi mwinshin mwa Yehova—mwinshin mwin kamu. Ov, mulong winou ufanyidin kutwovish wom? Tushinshikinany amboku mutapu wasalay Isay chisu chateshay aserafin akat kutumbish kutumb kwa Yehova. Isay ulondin anch: “Chad niyam nalonda anch: ‘Riyind kudi am! Nashadikin kal! Mulong mazu mawonsu minikata kulond madi ma yitil. Am nishich kand mukach mwa antu akata kulond ching kusu mazu ma yitil, pakwez namumana Mwant, [Yehova] Mwin Dikand nich mes mam!’” (Isay 6:5) Mwaning, kutumb kwakad nsudiel kwa Yehova kwinoku kwamuvurisha kand Isay chakwel avurik anch ndiy udi mukayitil ni wakad kuwanyin. Pakusambish, chom chinech chamwovisha ikundj winou ushinshamena ushon nakash. Pakwez, Yehova kamushap nich ushon win wang.

18 Pakad kwidjidjek, Serafin umwing wamongoja profet. Ov, mu mutapu ik? Spiritu winou wa usu waya djat ni ku chintamb, watambul dikal dimwing dialamay nich milamu ya Isay. Tukutwish twatong anch chom chinech chamusansana nakash kand kusut ni rongoj. Kangal twavuramenany anch chadinga chishimushimu chizwila too nich yijingidij yivud ya usey. Isay, mwin Yuda umwing ushinshamena, wadinga wij nawamp anch milambu yalambulangay pichuku pichuku mu tempel ku chintamb yadinga mulong wa kwit dilikishin dia yitil. Serafin wamukwasha profet winou nich rukat chakwel kangal wavuramen anch ndiy udi wakad kuwanyin, muntu ukata “kulond ching kusu mazu ma yitil,” ufanyidin kwikal wishitwila ku mes ma Nzamb. * Yehova wadinga piswimp ni kumuman muntu mwin wang wakad kuwanyin ni mukayitil mudi utumbila ku mes mend.—Isay 6:6, 7.

19. Ov, mutapu ik chitwishikina kudi etu kwikal atumbila, chikalap nchik kuburen kuwanyin kwetu?

19 Chilik chimwing kand ni nlel unou. Milambu yawonsu yadingau ni kulambul pa chintamb mu Jerusalem yadinga chifanyikesh cha chom kanang chipandakena kujimb—mulambu umwing uwanyidina kamu, walambulay Yesu Kristu kapamp kamwing mu muvu wa 33 C.C. (Hebereu 9:11-14) Anch twakarumuk chakin kamu ku yitil yetu tusadininga, twarijek mashakamin metu ni twamekesh ritiy retu ku mulambu win wang, tukutambul dilikishin. (1 Yohan 2:2) Niyetu kand, tukutwish kwikal ni atumbila ku mes ma Nzamb. Chawiy, kambuy Pita utuvurishin anch: “Afundin mu Mukand wa Nzamb anch: ‘Ikalny atumbila, mulong am nidi utumbila.’” (1 Pita 1:16) Twijikany amboku anch Yehova katwitinap kwikal atumbila chilik chimwing ni ndiy. Ndiy katwitiningap yom yitupandakena usu wa kuyiwanyish. (Kuseng 103:13, 14) Pakwez, Yehova utwitin etu twikala ishitwila mulong ndiy wishitwil. Chitudia “anend akatilay,” tufanyidin kusal usu wa kumwimburij, chikalap nchik kuburen kuwanyin kwetu. (Efes 5:1) Chawiy lel, tufanyidin kusal usu chakwel twikala atumbila. Anch twakul mu spiritu, tukwikal kamu antu “atumbila” pichuku pichuku.—2 Korint 7:1.

20. (a) Ov, mulong wak chidi cha usey kwijik anch tukutwish kwikal ishitwila ku mes ma Nzamb wetu utumbila? (b) Ov, mutapu ik Isay wiyovay chisu chajiguninay anch alikishin chitil chend?

20 Yehova ukatining chom chitentamina ni chishitwila. Ndiy ukisining chitil. (Abakuk 1:13) Pakwez, ndiy katukisiningap. Anch chisu chawonsu tukimbining kuman chitil mutapu uchimeningay—tukisining chom chiyimp, tukatining chidia chiwamp—ni tusadining usu wa kulondul jinzau jiwanyidina ja Yesu Kristu, Yehova ukutulikishin yitil yetu. (Amos 5:15; 1 Pita 2:21) Pituteshininga anch tukutwish kwikal ishitwila ku mes ma Nzamb wetu utumbila, tuswimpining nakash mu mashakamin metu. Tuvurikany amboku anch, pa kusambish, kutumb kwa Yehova kwamuvurisha Isay kwijond kwend. Ndiy watoya anch: “Riyind kudi am!” Pakwez, chisu chijikay anch chitil chend achilikishin kal, ndiy waswimpa chitongijok chend. Chisu Yehova chipulay nany ukutwisha kuwanyish kwa kwisotil chisend chafanyidinau kumwinkish, Isay witiyija pakad kwidjidjek ap anch kadingap wija chisend chin chang. Chawiy, ndiy wakula anch: “Yam unou, ntuma.”—Isay 6:5-8.

21. Ov, mutapu ik twija anch tukutwish kudim mwikadil wa kwikal atumbila?

21 Atutanga mu chifu cha Nzamb utumbila, chawiy chatwinkishay ngikadil jiwamp ni maswir ma yom ya muspiritu. (Disambishil 1:26) Muntu mwin mwawonsu pakach petu wavadika nich mwikadil winou wa kwikal utumbila. Anch twadandamen kudim ngikadil yiney ya kwikal atumbila, Yehova ukusangar kutukwash ni tukusej chisu chawonsu piswimp ni ndiy, Nzamb wetu utumbila. Chikwau kand, chisu tukushinshikina ngikadil ja Yehova mu mashapitre malondwilaku, tukukez kuman anch kudi yiyingish yikash yivud yitubachikina chakwel tuseja piswimp ni ndiy!

^ par. 18 Mazu minam “kulond ching kusu mazu ma yitil” madi mazu mawanyidina kamu, mulong yisu yivud Bibil wisambidining milamu ya chifanyikesh piur pa mazu tulondininga ap piur pa mutapu wa kulond. Chitudia etu awonsu antu aburedina kuwanyin, yitil yivud tusadininga yambatening nich mutapu tusadidininga tun twetu.—Jinswir 10:19; Jakobu 3:2, 6.